Boysun
Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Boysun
1926 yil 29-sentayabrda tashkil topgan .Umumiy yer maydon 3,72ming kv.km. Aholisi 75;3migng kishi [1996]. Tuman markazi -Boysun shahri Termizdan 145 km shimoliy-g'arbda joylashkan .Tumanida 7qishloq [avlod Boysun darvadar, machay, pabot,Sayrob,Qo'rg'oncha ] bor.Yaqin temur yo'l bekati -Elbayongacha 72km Hongaronsoy, Sho'rsoy ,Qayroqsoy boshqa sylardansuvichadi .
Tuman xudidida qazilma boyliklardan ko'mir,yonuvchi silaney,oltingurgut va boshqalar topilgan .Boysun ko'mir koni yopa qatlamlarida joylashgan .1940 yilardan o'zlashtirila boshlagan .Boysun tog'ida fosforiy konlari bor. Uning 95 foyizi ma'danli o'git sifatida ishlatiladi.
Tuman asosan chorva , bog'dorchilik, o'rmon xo'jaligi mahsulotlariga ihtisoslashgan .Boysinda hisor qo'yi boqiladigan "Boysun" nasilchilik qo'y zavodi , "Sayrob" qorako'lchilik , "Darband" yilqichilik - go'sht , "Rabod" bog'dorchilik - savzovodchilik jamoa xo'jaliklari bor . Darbandagi qora bayr otlar nasilchilik farmasi mamlakatimizda yagonadir .
Boysinda "Ishonch" hissadorlik jamiyati , go'sht - sut savzovodi , non zavodi , g'isht zavodi , bir necha kishik korhonalar , fermer xo'jaliklari bor .
Boysun shahri (20,1 ming aholi ) ketmonchopdi tog'ining janubiy yonbag'rida , Xongarangsoy bo'yida , dengiz sadhidan 1200 m balandlikda joylashgan . Bu shahar Surxondaryo viloyatidagi eng qadimiy aholi manzilidir . Shaharga tutash tog' etaklarida o'rta paleolit davridayoq aholi yashagan . Boysun shahrining shimoli - g'arbida joylashgan mashhur teshik tosh g'ori va uning topilmalari haqida muroqaning bosh qismida hikoya qilingan . Boysun shahrining o'zi milotdan avalgi tahminan 5 ming yilik ohirlarida aholi manzili bo'lgan . Miloddan oldingi 1 asr - milodiy 1 asrda bu yerda Poikalon deb atalgan qudratli qal'a-shahar mavjud edi. Boysun nomi yozma manbalarda "Basand" shaklida dastlab 10-asrda Istahri asarlarida , noma'lum muallif tomonidan yozilgan "Hudud ul-olam" ("Jahon mamlakatlarining chegaralari") asarida tilga olingan. Istahrining qayd etishicha , ko'plab bog'-rog'lar bo'lgan bu qishloq Buxoro va Samarqanddan Chag'aniyonga boradigan yo'l ustida bo'lib, Chag'aniyon shahridan ikki kunlik yo'ldir.
1951 yili artellar negizida tuman sanoat kombinati tashkil etildi; 1967 yilda u mahalliy sanoat korxonasiga aylantirildi . 1972 yil mazkur korxona negizida Boysun eksperimental shoyi to'qish fabrikasi ish boshladi . Unda tikuvchilik , to'quvchilik , va badiiy buyumlar ishlab chiqarish sexlari mavjud edi . 1991 yil fabrika tarkibidan tikuvchilik , trikotaj buyumlari ishlab chiqarish bo'limlari ajratilib , Boysun "Tong yuluzi" tikuvchilik fabrikasi tashkil etildi . 1993 yil fabrika "Ishonch" hissadorlik jamiyatiga aylantirildi . Unda tayorlov , to'qimachilik ommaviy kiyim tikish va kashtachilik sehlari bor . Asosan abirlik atlas va shoyi , beqasam , trikotaj mahsulotlari , ommaviy kiyimlar , bolalar kiyim kechaklari , to'n - chaponlar , ko'rpa - ko'rpachalar tayorlanadi.
Boysunda O'zbekiston xalq yozivchisi Shukur Xolmirzayev , adiblar - Sattor Tursun va Erkin A'zam ,shoir Usmon Azim tug'ulgan