Benutzer Diskussion:Chlämens

Us der alemannische Wikipedia, der freie Dialäkt-Enzyklopedy

Inhaltsverzeichnis

[ändere] Schnelllösche

Hallo Chlämens, du bisch doch Admin, bi Artikel under 200 Byte, wo numme e Saich drin stoht un vu IPs verfasst sin, sott'sch gar nit inischribe, dass si e Löschkandidat sin. Säll Glump ghört sofort eweg. In de.wikipedia.org fackle si bi so ebbis au nit lang. Un was dr Tommy Electro agoht: E uf Hochdytsch verfasste Artikel isch fer mich numme no diskutabel, wenn er in einigermasse korrektem Dytsch un ime enzyklopädische Stil verfasst isch. Tommy Electro isch weder s'eint noch s'ander. Säll isch kei Hochdytsch, säll isch Denglish. So ebbis brucht mer nit diskutiere, so ebbis ghört ohni Diskussion rusgworfe. "Bis muetig!" ;-) --W-j-s 19:38, 14. Aug 2006 (UTC)

[ändere] a-Lute

Uf Benutzer Diskussion:W-j-s hesch gschribe:

Mischt, jetz hanni langsam gmeint i han's durchschaut mit de verschiidni a un jetz binni wiider total verwirrt. Dass [ɑ] für s'normali a stoht hanni jetz langsam gmerkt (so wie bi "Tag" oder?). Aber s'[æ] het für mich fascht kei Ähnlichkeit mitem ä i "Wätter" oder "Wäg". Für mich hört sich des ender nochem [a] a. Binni do jetz uf dr richtigi Spur?; wyl du hesch jo ganz obe gschrybe dass mer's eigetlich au so mache müsst, s'aber nüt üblich isch.
S'isch vilycht au Zit dass mer d'Luut vo de alemannischi Dialäkt endlich emol gnau imene Artikel bschrybe. --Chlämens 19:57, 15. Aug 2006 (UTC)

I schrybe lieber [a] für ds normale bärndütschen a u nid [ɑ], wil's mi nid dünkt, das syg e hintere Vokal. Der bärndütsch ä isch offniger als der üeblech änglisch [æ], aber im Süde vo Ängland söll's ou überoffnigi Ussprachene vo däm Lut gä. Trotzdäm bruuch i ds Zeichen [æ] für dä Lut (sälten [æ̞]), wil das di traditionelli Bezeichnig isch, wo i de Grammatiken etc. bbruucht wird. So win ig das gseh, isch nämlech d Verwändig vom IPA i de verschidnige Sprache traditionell prägt, o we's eigetlech ja d Absicht wär, das es sprachunabhängig verwändet würdi.

Es guets Bispil derfür dünkt mi d Umschrift vo de standarddütsche Vokale i de Wörter Reet vs. Ritt. Der erscht wird als [eː] gschribe, der zwöit als [ɪ]. Mi dünkt's aber, der Grund für di unterschidleche Zeichen isch nid en unterschidlechi Ussprach, sondern ds traditionelle Bewusstsy, das der Vokal vo Reet en e-Vokal mues sy u dä vo Ritt en i-Vokal (vgl. o [1], [2], [3], [4]). Genau glych würd i di traditionelli Verwändig vo [æ] u [a] im Bärndütschen eso erkläre, das es es traditionells Bewusstsy git, der ä mit emnen ä-Zeichen uszdrücken (bispilswys äbe mit em Zeichen æ) u der a mit emnen a-Zeiche.

I weis nid rächt, öb's sinnvoll isch, ei einzigi Syte für d Lute vo allnen alemannische Dialäkte z ha. I dänke, das ghört ehnder i di einzelne Syte zu de verschidnige Dialäkt, wil sech di verschidnige Dialäkt ja grad ir Ussprach unterscheide. ― j. 'mach' wust | 11:20, 16. Aug 2006 (UTC)

[ändere] Re.: Alemannisch isch falscher Titel?

Grieß di Chlämens,
unter Benutzer_Diskussion:Melancholie#Alemannisch_isch_falscher_Titel? ho i dir denn a Antwort gea. --- An schäne Grueß, Melancholie 19:46, 15. Sep 2006 (CEST)

[ändere] bf oder pf

Sali Chlämens, bim Ardigel Obfige hesch d Froog gschdeld, eb mer z Obfige ächd Chobf said ùn nid eender Chopf. Ich bii vù Obfige. Z Obfige said mer Chobf. Dää Ardigel isch gschriibe in Dieth-Schryybig. Des haisd nid, as es b schdimhafd isch, aber dùùr d Khonsonandeschwèchig gid es dydlige Ùnderschiid zue Chopf. In dr Dieth-Schryybig schrybd mer b, d, g nid fir schdimhafdi Lud, aber s wird aidydig ùnderschiide zwische schwache Lenes (b,d,g) ùn schdaarge Fortes (p, t, k). Lenes ùn Fortes mien nid ùmbedingd schdimhafd bzw. schdimloos syy, des sin si zwoor im Hoochdydsch, aber dr Ùnderschid isch aigedli d Schdèèrgi vùm Lùfddrùg. Aigendli sin b,d,g in gaar khaim alemanische Dialägd schdimhafd. Die wääre aifach schwècher ardigulierd wie p,t,k. lg Holder 11:16, 22. Sep 2006 (CEST)

Die Khosonandeschwèchig gid s im ganze Ooberryy-Alemanisch, zem Dail im Schweebisch ùn iberhaubd in halb Dysdschland. Holder 11:18, 22. Sep 2006 (CEST)

[ändere] wirde, gibe, isse, nime

Du hesch gschribe: I wärr des Wort aso denn ou hernea. Da han i gmeint, das mues heisse, 'ich werde...'. Das mit deren e/i-Alternation isch en Umlut (ke Ablut), wo als sogenannte kombinatorische Lutwandel erklärt wird u gloubs syt em Althochdütsche beleit isch. Ursprünglech isch dä i-Umlut i allne drei Forme vom Singular vorcho, i der erschten als Würkig vom u ir Ändig (ich gibu – so no im Wallis), bir zwöiten u dritten als Würkig vom i ir Ändig (du gibist, er gibit). Das di erschti Person singular ke i het, isch en Innovation vom Nöihochdütsche. Ds Bärndütsche het hingäge der mittelhochdütsch Vokalismus bewahrt, het also der i o i der erschte Person singular. Zum Verglych:

i gibe ich gebe
du gisch, es git du gibst, es gibt
mir/si gäbe, dihr gäbet wir/sie geben, ihr gebt

Ds glyche Schema git's bire ganze Reie vo Verbe, bispilswys: I gilte/es gilt – ich gelte/es gilt; i hilffe/es hilfft – ich helfe/es hilft; i isse/es isst – ich esse/es isst; i lise/es list – ich lese/es liest; i nime/es nimt – ich nehme/es nimmt; i stirbe/es stirbt – ich sterbe/es stirbt; i wirde/es wird – ich werde/es wird.

I dym Dialäkt isch es offesichtlech komplizierter als im Bärndütschen oder im Schriftdütsche. Das isch nid so erstuunlech; schliesslech isch di sprachlechi Situation bi öich im Dütschen einewäg vilfältiger u komplizierter als ir Schwyz, wil dihr ja je nach Situation e hochkomplexi Abstuuffig vo Übergansforme zwüsche Dialäkt u Schriftsprach kennet. Verglychswys het d Dütschschwyz di reinschti sprachlechi Monokultur. ― j. 'mach' wust | 21:16, 28. Sep 2006 (CEST)

@J. 'mach' wust: Dean Satz ho y gschrybe! Dur dean schwäbisch-boirische Yfluss seit ma bi ys hitzdaag eigentle "werr" oder "wärr". I ho aber nocheglueget: D korräkt Wäschtallgeier Form vu "Ich werde" isch "I wier" (lycht diphthongisiert, wie du sea kaasch). Wyder ebbas drzueglärnt :-) --- An schäne Grueß, Melancholie 21:31, 28. Sep 2006 (CEST)

Mir dunkts dass myn Dialäkt meischtens i het. Bis uf e paar Usnahme wo warschynts uf s'Schriftdütsche zruggönn. Dyn Byspiil dät i praktisch gnau glych dekliniire (i gib, du gisch, s git, mer gäbe, ihr gäbet, sii gäbe oder au i nimm, du nimsch, s nimmt, mer nehme, ihr nehmet, sii nehme). Allerdings dät i meischtens "lange" bnutze, also nüt "gisch mir emol de Ancke" aber "lang mir emol de Ancke". Bi dyne andri Byspiil ischs glych: I wirr (oder au werr, do binni mir nüt sicher), du wirsch, s'wird, mer werre, ihr werret, sii werre. Bi "essen" binni mir bi dr erschte Person singular nüt ganz sicher ob mer äss oder iss seit; möglich dass "äss" e hyperkorekti Form isch. Iss isch mir aber au gläufig. Des i isch mir no nii ufgfalle, warschynts wyl bi üs viili au uf Hochdütsch i sage.

Dr Rhyfälder Dialäkt isch sowiiso e Sunderfall wyl Badisch-Rhyfälde ersch 1922 gründet worre isch. Rhyfälderisch isch e Mischig us hochalemannischi Element vum Dinkelbärg un usem Fricktal un us Schwarzwälder un Oberrhy Niideralemannisch. Ch im Aluut un kch seit mer eigetlich numme i de ygmeidete Stadtdeil un mer seit Büeb, Schüel (im Singular), güet. Des chunt denki emol usem Oberhyalemannisch oder usem Elsass. Uf dr andre Syte wird nüt entrundet bis uf ganz wenigi Usnahme (z.B nit un Ditsche). Au des "ä" gits eigetlich nüt, d'meischti sage Rhyfelde un nüt Rhyfälde (des chunt warschynts usem Schwarzwald oder usem Hotzewald). Des sin kei Verfallserscheinige, des isch z'Rhyfälde scho immer so gsi. I de Dörfer um Rhyfälde ume ischs ganz andersch. Do cha mer de Unterschiid zwüscheme alte Dörfler un eme Aargauer numme erkenne wemmer e Yheimischer isch. --Chlämens 22:25, 28. Sep 2006 (CEST)

Oje, das isch de ne pynlechi Verwächslig gsy, tuet mer sehr leid! Da han i grad no d Adjektivdeklinationen im Chopf u gseh, das du schrybsch, bi dyne andri Byspiil, also mit der Ändig -i im Dativ plural vor schwache Deklination – das isch e Form, wo im Artikel Deklination im Alemannische no nid ufgfüert isch, nid mal ir Übersicht. Vo wägen ä im Name Rhyfälde steit aber ir dütsche Wikipedia öppis anders... ;) ― j. 'mach' wust | 11:37, 29. Sep 2006 (CEST)
Jo, des i dr dütsche Wikipedia isch jo au vo mir. I bnutz ä wyl i mein dass d'Ussproch mit e nüt aa de Hochrhy ghört. Usserdäm isch d'Ussproch mit ä am Verschwinde un i wot do e weng gägestüüre. Überall um Rhyfälde ume seit mer jo schliesslich au ä; wenni sprech chunts druf aa mit wem. Mit Schwiizer oder andri Lüt wo ä sage, sag i immer ä. Wenni aber mit Lüt red wo e sage oder au gar kei Alemannisch rede tendiiri eher zue e. Grüess, --Chlämens 15:13, 29. Sep 2006 (CEST)


[ändere] Makedonie

Sali Chlämens, was unseren Makedonie-Fan agoht, so isch nit nur si Artikel yber die grichisch-makedonisch Hymne, sundern es sin au sini Biträg zum Artikel yber Grischisch-Makedonie schöni Beleg defir, worum es wohl notwendig gsi isch, praktisch sämtlichi Artikel yber dr Komplex Makedonie in dr dytsche Wikipedia zum Bearbeite z'sperre. --W-j-s 00:36, 8. Okt 2006 (CEST)

Hesch du dir mol d'Karte in dr tabularische Ybersicht bi Makedonien (Griechenland) gnauer agluegt? Was het d'Karte vum Alexanderriich bitte im e Artikel yber Grichisch-Makedonie verlore? Un worum isch au noch gli die grischisch Flagge debi? Isch bi Baden-Württemberg etwa e dytschi Fahne abbildet? Soll mer jetz bi jedem Land in s'Infokästli noch e Kärtli mit dr grösste Usdähnig vu Staatsgebilde dezue due, wo irgendwie mit dem Staat oder Volk z'due gha hän?
Säll kännt no zimlich usufere. D'Karte vum Alexanderriich ghört in e Artikel yber d'Gschichte vu Gsamtmakedonie un het weder im Artikel yber Grichisch- noch Slawisch-Makedonie ebbis verlore. --W-j-s 01:44, 8. Okt 2006 (CEST)

[ändere] Grichisch-Makedonisch Hymne

Dr Tekscht isch scho übersedst. Nimmsch du jetzt d Löschotrag zrick? Danke! --Asteraki 22:56, 21. Okt. 2006 (CEST)

[ändere] Gsprochene Wikipedia

Hallo Chlämens, die Idee mit de gsprochene Wikipedia find i spitze. I nimm den Artikel emool uf (hon scho e wengg g'iebt). Kaa allerdings e wengg duuere wil i grad no vil anders zum toe hon. I moss ou erscht emool rousfinde wi-n-i dees technisch naakrieg mit Mikro a de Computer aastepsle und so. Die Woch wirds sicher no nint. Isch aber fest buecht. Grieß, Ralfonso 22:07, 13. Nov. 2006 (CET)