Gresianeg
Diwar Wikipedia, an holloueziadur digor
Skrivet eo ar pennad-mañ e Peurunvan
Gresianeg (Elliniká, Ελληνικά) | |
---|---|
Komzet e : | Gres, Kiprenez, Albania, Turkia, Italia |
Rannved : | |
Komzet gant : | 15 000 000 |
Renkadur : | goude 74 |
Familh-yezh : | Yezhoù Indezeuropek
|
Statud ofisiel | |
Yezh ofisiel e : | Gres, Kiprenez, Unaniezh Europa |
Akademiezh : | - |
Rizhouriezh | |
Urzh ar gerioù | {{{urzh}}} |
Frammadur silabek | {{{frammadur}}} |
Kodoù ar yezh | |
ISO 639-1 | el |
ISO 639-2 | gre, ell |
Kod SIL | ELL |
Deuit da welet ivez Yezh. |
Ar gresianeg ( Ελληνικά) pe gregach a zo ur skourr en e-unan eus ar yezhoù indezeuropek. Studiet eo bet e istor diwar teulioù skrivet 3 500 bloaz'zo hag eo an istor koshañ a c'heller kavout evit ur yezh indezeuropat. Komzet e vez gant 15 milion a dud, an darnvuiañ e Bro-C'hres ha e Kiprenez, met gant kumuniezhioù Gresianed divroet ivez.
Skrivet eo ar gresianeg gant al lizherenneg c'hresianek, al lizherenneg wir m'eo bet er bed hag eo tad d'al latin ha d'al lizherenneg kirillek.
[kemmañ] Istor
Komzet eo bet gresianeg e Ledenez ar Balkanoù adalek an 2l milved kent Jezuz-Krist evel m'eo bet lakaet war wel pa oa bet diskoachet tablezennoù al Linennek B eus 1500 kent Jezuz-Krist. Koulskoude n'eus ket liamm ebet etre al Linnenek B hag al lizherenneg gresian hag hemañ a zeu eus al lizherenneg fenikian, doare-skrivañ an abjad (circa 1000 kent Jezuz-Krist). N'eus ket bet kalz a chañchamant abaoe.
Dre voas e vez rannet istor ar gresianeg etre ar mareoù-mañ :
- Gresianeg mikenat, yezh ar sevenadur mikenat a weler skrivet gant al Linennek B
- Henc'hresianeg da gentañ ar gresianeg kozh-bras ha goude e teu ar gresianeg klasel. Hemañ a zo bet studiet koulz gant tud ouiziek ar Bed muzulmat ha gant reoù en Europa abaoe ar Grennamzer.
- Gresianeg hellenistel (gresianeg ar c'hoine pe ar c'hoine e vez graet eus outañ ivez - koine = "boutin"). Ur yezh gresianeg boutin hag etrebroadel, an hini kentañ a zo bet, hag eo deuet eus teuziadur an Athikeg, rannyezh Aten, gant rannyezhoù all. Derou ar yezh voutin a c'heller adkavout diwar heñchadurioù armeoù Aleksandr Meur hag emdroad an tiriadoù m'en-deus aloubet. Pa 'z eas ar sevenadur hellenistel d'en em ledanañ e voe komzet ar c'hoine eus an Egipt betek harzoù an Indez.
- Goude ma voe ar Romaned trec'h war Vro-C'hres e oe staliet un divyezhegezh e Roma ha e meur a diriadoù an Impalaeriezh roman. Ar gresianeg boutin a zeuas da vezañ un eil yezh nann-ofisiel a gomze meur a zen, uhel pe izel, pe evel yezh kentañ pe evel eil yezh. Liammet eo ar gresianeg boutin da derou ar Gristeniezh peogwir eo bet skrivet an Testamant nevez gantañ hag e seblant e prezege e gresianeg an Abostoled, darn anezho gant un anv gresianeg (Kephas (Per), Mazias, Taddeos). Anvioù all a vez roet d'ar yezh hellenistel : ranyezh Aleksandria, gresianeg goude-klasel ha gresianeg an Testamant nevez ivez.
- Gresianeg ar Grennamzer
ur c'hendalc'h eo d'ar c'hoine eo bet ar yezh oficiel ha vernakular a veze komzet en Impalaeriezh Bizañs e-pad ar Grennamzer. Anvet eo gresianeg Bizañs ivez.
- Gresianeg modern: Emdroad ar gresianeg modern diwar ar gresianeg boutin a c'hell bezañ adkavet adalek derou ar Grennamzer.
Da veza~kendalc'het