Gweriniaeth Macedonia

Oddi wrth Wicipedia, y gwyddoniadur rhydd.

Република Македонија
Republlika Makedonija
Republika e Maqedonisë

Поранешна Југословенска Република Македонија
Poranešna Jugoslovenska Republika Makedonija
Ish Republika Jugosllave e Maqedonisë

Gweriniaeth Macedonia
Cyn-Weriniaeth Iwgoslafaidd Macedonia
Baner Macedonia Arfbais Macedonia
Baner Arfbais
Arwyddair: Слобода или смрт/Sloboda ili smrt
(Macedoneg: 'Rhyddid neu angau')
Anthem: Денес над Македонија/Denes nad Makedonija
(Macedoneg: 'Heddiw dros Facedonia')
Lleoliad Macedonia
Prifddinas Skopje
Dinas fwyaf Skopje
Iaith / Ieithoedd swyddogol Macedoneg, Albaneg
Llywodraeth
Arlywydd
Prif Weinidog
Gweriniaeth unedol
Branko Crvenkovski
Nikola Gruevski
Datganiad annibyniaeth oddiwrth Iwgoslafia
dim
8 Medi 1991
Arwynebedd
 - Cyfanswm
 - Dŵr (%)
 
25,333 km² (149)
1.9%
Poblogaeth
 - amcangyfrif 2005
 - Dwysedd
 
2,034,000 (143)
80/km² (110)
CMC (PGP)
 - Cyfanswm
 - Y pen
amcangyfrif 2004
$14,914 biliwn (121)
$7,237 (80)
Indecs Datblygiad Dynol (2003) 0.797 (59) – canolig
Arian breiniol denar (MKD)
Cylchfa amser
 - Haf
CET (UTC+1)
CEST (UTC+2)
Côd ISO y wlad .mk
Côd ffôn +389

Gwlad yn ne-ddwyrain Ewrop ar Orynys y Balcanau yw Macedonia (Macedoneg Македонија/Makedonija, Albaneg Maqedonia). Mae'n llenwi tua 38% o diriogaeth rhanbarth hanesyddol Macedonia. Mae'n rhannu ffiniau â Serbia i'r gogledd, Bwlgaria i'r dwyrain, Gwlad Groeg i'r de ac Albania i'r gorllwein. Tan 8 Medi 1991, roedd yn rhan o Iwgoslafia. Tynnodd allan o ffederasiwn Iwgoslafia yn ddiweddarach na Slofenia a Chroatia. Ei brifddinas yw Skopje, dinas o tua 600,000 o drigolion. Prif ddinasoedd eraill y wlad yw Bitola, Prilep, Tetovo, Kumanovo, Ohrid, Veles, Štip a Strumica. Mae poblogaeth Macedonia yn gymysg iawn. Y grŵp mwyaf yw'r Macedoniaid (1,300,000, tua 64% o'r boblogaeth), ond mae hefyd leiafrif sylweddol Albaneg (500,000, tua 25% o'r boblogaeth) a lleiafrifoedd llai o Dwrciaid, Sipswn a Serbiaid. Mae'r berthynas rhwng y ddau grŵp mwyaf wedi bod yn anodd ond mae'n gwella ers 2001, pryd cytunodd llywodraeth Macedonia dderbyn llu cadw heddwch o'r Cenhedloedd Unedig ac i ddatganoli grym i'r lleiafrif Albaneg. Yr ieithoedd swyddogol yw Macedoneg ac (o 2002 ymlaen) Albaneg.

Mae Macedonia yn aelod o'r Cenhedloedd Unedig, ac yn ymgeisydd i ddod yn aelod o'r Undeb Ewropeaidd. Disgwylir hefyd iddi geisio am ymaelodi â NATO.

[golygu] Enw'r wlad

Ar hyn o bryd mae Macedonia yn defnyddio dau enw. Enw swyddogol y wlad yw Gweriniaeth Macedonia (Macedoneg Република Македониjа/Republika Makedonija, Albaneg Republika e Maqedonisë). Nid oedd yr enw hwn yn dderbyniol gan lywodraeth Gwlad Groeg, gan iddi weld yn yr enw hawl i ranbarth gogledd Gwlad Groeg o'r un enw. Felly mae Macedonia wedi cytuno defnyddio'r enw Cyn-Weriniaeth Iwgoslafaidd Macedonia (Macedoneg Поранешна Југословенска Република Македонија/Poranešna Jugoslovenska Republika Makedonija) fel enw dros dro yn y Cenhedloedd Unedig, yr Undeb Ewropeaidd, ac mewn mudiadau rhyngwladol eraill. Mae trafodaethau rhwng llywodraethau Macedonia a Gwlad Groeg yn parháu o dan nawdd y Cenhedloedd Unedig i ddatrys y ddadl ynglŷn ag enw'r wlad.

Mae'r erthygl hon yn eginyn. Gallwch helpu iddi dyfu.