John Jones (Myrddin Fardd)
Oddi wrth Wicipedia, y gwyddoniadur rhydd.
Llenor a hynafieithydd (1836-1921) a ymarddelai'r ffugenw llenyddol Myrddin Fardd.
[golygu] Ei hanes
Ganwyd John Jones yn nhyddyn Tan-y-Ffordd, Llangïan, Llŷn, yn fab i John ac Ann Owen. Roedd ei frawd hŷn, Owain, yn ysgolhaig a llenor a dreuliai lawer o amser yn y Llyfrgell Brydeinig tra'n gweithio yn Llundain, yn chwilota am ddeunydd ar gyfer ei erthyglau i gylchgronau fel Y Brython a Golud yr Oes. Etifeddodd John nodiadau ei frawd ar ôl ei farwolaeth yn 1866. Dysgodd ei grefft fel gof yng ngefail Y Pandy, Chwilog. Er na dderbyniodd ond ychydig o addysg (yn Ysgol Elfennol y Foel Gron, Mynytho), yr oedd yn ymchwilydd brwdfrydig a ymddiddorai yn hanes a thraddodiadau ei fro a'r hen Sir Gaernarfon.
[golygu] Ei waith Llenyddol
Llyfr cyntaf John Jones oedd Golygawd o Ben Carreg yr Imbill, Gerllaw Pwllheli (1858). Ysgrifenodd nifer o erthyglau a phytiau i gylchgronau yn ystod ei oes. Ei gampwaith, efallai, yw Llên Gwerin Sir Gaernarfon (1908). Ymhlith ei lyfrau eraill mae Enwogion Sir Gaernarfon (1922), Adgof Uwch Anghof (1883), Gleanings from God's Acre (1903), Gwerin-Eiriau Sir Gaernarfon (1907). Golygodd hefyd Cynfeirdd Lleyn (1905), cyfrol swmpus sy'n cynnwys gwaith Wiliam Llŷn a beirdd eraill o ardal Llŷn.
[golygu] Llyfryddiaeth
- Cybi, Cymeriadau Hynod Sir Gaernarfon (1923).
- Cybi, John Jones (Myrddin Fardd) (Llandysul, 1945).