Ynys Bŷr

Oddi wrth Wicipedia, y gwyddoniadur rhydd.

Ynys i'r de o Ddinbych y Pysgod yn Sir Benfro yw Ynys Bŷr. Mae tua tair milltir o hyd, ac o hinsawdd dyner gyda'r awel gynnes yn dod i mewn o'r Iwerydd.

Mae'n debyg ei bod fwyaf enwog am ei mynachlog. Adeiladwyd y gyntaf gan Dubricino yn y chweched ganrif ac yr oedd y Benedictiaid yno o 1136 tan i Harri'r VIII ddiddymu'r mynachlogydd yn 1536. Sefydlodd y Sisteriaid Diwygedig fynachlog ar yr ynys yn 1906 ac maent yno hyd heddiw

Yn amser y Normaniaid adeiladwyd priordy ar safle'r hen fynachlog ac mae rhan o'r hen adeilad yno o hyd. Mewn capel heb fod ymhell o'r priordy mae carreg ac ysgrfen Ogam ac ysgrifen Lladin arni. Mae'r ogam yn darllen - 'Dyma (golofn) Moel Dolbrochion' mab .......' a'r Lladin 'Rwyf i wedi ei ddarpar â chroes.Gofynnaf i bawb a gerddo y ffordd hon weddïo dros enaid Cadwgan.

Adeiladwyd goleudy ar yr ynys yn 1828

Mae llongau yn hwylio i'r ynys o Ddinbych y Pysgod

Ieithoedd eraill