ولی فقیه
از ویکیپدیا، دانشنامهٔ آزاد.
حکومت ولایت فقیه (که در تشیع از آن به عنوان جانشین امام و مجری حکومت اسلامی عنوان میشود) پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران در سال ۱۳۵۷ هجری خورشیدی (۱۹۷۹) طبق نظریه روح الله خمینی به عنوان حاکم و بالاترین مقام جمهوری اسلامی پیشنهاد گردید. در دوازدهم فروردین ماه ۱۳۵۸، ۹۸.۵٪ مردم ایران با حضور در همه پرسی، رای به تشکیل جمهوری اسلامی ایران و در راس آن ولایت فقیه دادند. چند ماه بعد به دستور روح الله خمینی (ولی فقیه وقت)، قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران با حضور شش تن از فقهای اسلامی که ریاست آنها را آیت الله حسین علی منتظری به عهده داشت تدوین شد. طبق این نسخه قانون اساسی، ولی فقیه فرمانده کل قوا شد و همچنین امضای حکم رئیس جمهور منتخب مردم و عزل او، عزل و نصب رییس قوه قضاییه، فقهای شورای نگهبان قانون اساسی و ریاست سازمان صدا و سیما از جمله وظایف رهبر یا همان ولی فقیه است. روح الله خمینی در آخرین روزهای عمر خود دستور به ویرایش بعضی بخشهای قانون اساسی داد که از جمله مهمترین این تغییرات بحث ولایت مطلقه فقیه و ایجاد برداشت نظارت استصوابی توسط شورای نگهبان بود. به موجب این برداشت از قانون، نامزدهای همه انتخابات جهت شرکت در انتخابات مشروط به اخذ موافقت شورای نگهبان شدند. به موجب این قانون ولایت فقیه به چرخهای ازلی تبدیل میشود که هیچ مقام حقیقی و حقوقی قدرت تغییر آن را ندارد.
این چرخه بدین صورت است که رهبر اعضای شورای نگهبان را انتخاب میکند. سپس اعضای شورای نگهبان قانون اساسی طبق نظارت استصوابی نامزدهای همه انتخابات را تایید صلاحیت و یا انتخاب میکنند(البته شایان ذکر است طبق عملکرد تا به امروز شورای نگهبان هیچگونه توضیحی به رد صلاحیت شدگان ارائه نمیشود که این امر شورای نگهبان را قادر میکند تا تنها اعضای مورد علاقه خود را تایید صلاحیت نمایند). بدین ترتیب کاندیداهای انتخابات مجلس خبرگان رهبری که مسئولیت عزل و نصب رهبر را دارند، به وسیله اعضای شورای نگهبان که خود منتخبین رهبر هستند انتخاب میشوند. حضور مردم در انتخابات مجلس خبرگان رهبری تأثیر به سزایی ندارد، چرا که کاندبداهای منتخب شورای نگهبان حتی با حضور اقلیت مردم در انتخات موفق به اخذ آرای لازم میشوند. این امر نهایتاً منجر به ایجاد چرخه پیشگفته میگردد. ولی فقیه یا رهبر در هر سازمان، اداره، وزارتخانه و خلاصه هر کشور و شهر و روستا یک نماینده ولی فقیه دارد که وظیفه پیگیری امور مربوط به رهبری را دارد.البته انتخاب بسیاری از این نمایندگان، طبق قانون اساسی، خارج از حیطه وظایف رهبر است، مانند نمایندگان رهبر در دانشگاهها. اما در حال حاضر انتخاب نماینده توسط رهبر در دستگاههای مختلف به صورت یک رویه عرفی درآمده است، هر چند ممکن است مبنای قانونی نداشته باشد.