خاکشیر

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد.

خاکشیر (نام علمی: Sisymbrium irio) یا خاکِشی، گیاهی یکساله یا دوساله از تیره شب‌بو است. خاکشیر در دشت و کوهستان می‌روید و بلندی ساقه آن تا یک متر نیز می‌‌رسد. پائین گیاه کرک دارست در حالیکه بالای آن بدون کرک می‌‌باشد. تخم این گیاه که همان خاکشیر است ریز و کمی دراز و معمولاً به دو رنگ وجود دارد یکی از آنها قرمز که دارای طعم کمی تلخ است و دیگری برنگ قرمز تیره می‌‌باشد.

[ویرایش] ترکیبات شیمیایی

خاکشیر دارای تعدادی اسید چرب مانند اسید لینوئیک، ‌اسید لینولنیک، اسید اولئیک، ‌اسید پالمتیک و اسید استئاریک می‌‌باشد. ضمناً در خاکشیر اسانس روغن فرّاری وجود دارد که دارای مواد بنزیل و ایزوسیانات است

[ویرایش] خواص داروئی

  • خاکشیر از نظر طب قدیم ایران گرم و تر است.
  • التیام دهنده زخم و جراحات است.
  • جوشانده خاکشیر برای رفع اسهال‌های ساده و رفع ترشحات زنانگی مفید است.
  • خاکشیر ادرار آور است.
  • خاکشیر تب‌بُر است.
  • برای دفع کرم مفید است.
  • التهاب کلیه را برطرف می‌کند.
  • سرخک و مخملک را دوا می‌کند.
  • خاکشیر صدا را باز می‌کند.
  • برای از بین بردن کهیر و التهابات پوستی از خاکشیر استفاده کنید.
  • از گلها و برگهای گیاه می‌توان برای رفع بیماری ناشی از کمبود ویتامین C استفاده کرد.
  • سنگ کلیه را دفع می‌کند. برای دفع سنگ کلیه می‌توان خارشتر، ‌خاکشیر و ترنجبین را با هم مخلوط کرده وصبح ناشتا خورد.
  • برای برطرف کردن جوشهای صورت که بعلت خوردن چربی و شیرینی زیاد ایجاد می‌شود باید جوشانده یک قاشق ترنجبین را با دو قاشق غذاخوری خاکشیر مخلوط کرده و هر روز صبح ناشتا بمدت دو هفته آن را میل میل کنید تا جوشها از بین برود.

[ویرایش] زیان‌ها

بعضی از افراد هنگامیکه خاکشیر می‌‌خورند ممکن است سردرد بگیرند اینگونه اشخاص باید خاکشیر را با کتیرا بخورند.

برداشت از دانشنامهٔ رشد

ن·ب·و
گیاهان دارویی و ادویه‌جات
گیاهان دارویی

اسپرزه · استوخودوس · افسنطین · آقطی سیاه · اکلیل کوهی · انجدان رومی · آنغوزه · آویشن · باباآدم · بادرنجبویه · بارهنگ · برگ بو · برگ سنا · برنجاسف · بن سرخ · بنه · بولدو · بومادران · بیدمشک · پنج‌انگشت · پنیر باد · پنیرک · پیازچه · تخم کتان · ترخون · جعفری فرنگی · جعفری · چای کوهی · ختمی · داز · درمنه · رازک · رازیانه · روناس · ریحان مقدس · ریحان · ریواس · زنجبیل · زوفا · سُداب · سنبل‌الطیب · سورنجان · سیر · شاه‌تره · شاهِسپَرَم · شبدر قرمز · شوید · شیرین‌بیان · صبر زرد · صعتر · عروسک پشت پرده · علف هفت‌بند · قاصدک · کاسنی · کاکوتی · کوشاد · گاوزبان · گز روغن · گز علفی · گزنه · گشنیز · گل راعی · گل همیشه‌بهار · گلپر · گون کتیرا · مامیران کبیر · مرزه · مریم‌گلی · مورت · موسیر · نعناع · هویج وحشی ·

ادویه

اسپرزه · آنغوزه · بابونه · بادیان رومی · برگ بو · به‌دانه · پودر پیاز · پودر فلفل دلمه‌ای · پودر کاری · تخم شاهی · تخم تره · ترب کوهی · تمبر هندی · جوز بویا · جوز هندی · چهارتخمه · خاکشیر · خردل · خسرودار · خشخاش · دارچین · زردچوبه · زعفران · زنجبیل · زیره · سماق · سیاه‌دانه · سیر · شنبلیله · عرق بیدمشک · فلفل بهار · فلفل برزیلی · فلفل سفید · فلفل سیاه · فلفل · کاسنی دشتی · کُبابه · کنجد · کندر · گل رنگ · گل گاوزبان · گلاب · لیمو عمانی · پودر موسیر · میخک · ناردانه · نمک · واسابی · هل سبز · هل سفید ·


تنقلات و خوراکی‌های ایرانی
آجیل

 · آلبالوخشکه  · باقلا پخته  · باقلوا  · برگ هلو  · برنجک  · بستنی اکبرمشهدی  · بلال  · پشمک  · تخمه  · حلیم  · خاکشیر یخمال  · خوشاب  · زغال‌اخته  · سمبوسه  · سمنو  · شاه‌توت  · شله‌زرد  · شیربرنج  · عدسی  · فالوده  · فرنی  · قره‌قروت  · کاهوسکنجبین  · کشک  · کلوچه  · گز  · گوجه‌سبز  · لبو  · لواشک  · مسقطی  · نبات  · نخودچی  · نقل

زبان‌های دیگر