آتشکده
از ویکیپدیا، دانشنامهٔ آزاد.
آتشکده به گونهای از نیایشگاههای زرتشتیان گفته میشود.
[ویرایش] آتشکده چیست؟
دکتر جهانگیر اوشیدری در دانشنامهٔ مزدیَسنا در زیر عنوان آتشکده آورده است: آتشکده: مرکب است از آتش + کده. جزء اخیر نیز مرکب است از کد+ ه نسبت است. کد از ریشهٔ کَتَه اوستایی و آن نیز از مصدر کَن به معنی کندن مشتق شده است؛ آتشکده مکان مقدس زرتشتیان است که همواره در آن آتش نمایندهٔ فروغ ایزدی فروزان است. شکل و بنای آتشکدهها در همه جا یکسان بوده. معمولاً ً هر آتشکده هشت درگاه و چند اتاق هشت گوشه داشته و آتشدان در وسط بنا واقع بوده و پیوسته آتش مقدس در آن میسوخته. اما با گذر زمان و به تدریج در دین زرتشت مقرر میشود که آفتاب بر آتش نتابد. بنابراین آتش را در فضای باز نگهداری نکرده و اتاقی در وسط بنا ساختند که آتشدان در آن قرار داشت. تعداد آتشکدهها بسیار بود و تأسیس آنها به زمان خیلی پیش از ظهور زرتشت، یعنی زمان پیشدادیان (هوشنگ و جمشید) میرسید. ولی در عهد ساسانیان سه آتشکدهٔ مشهور ِ : آذر گشسب (واقع در تکاب) آذربرزین مهر و آذر فرنبغ (به نام سه طبقهٔ اصلی اجتماعی در آن دوران یعنی طبقهٔ ارتشتاران و نظامیان، طبقهٔ کشاورزان و پیشه وران و طبقهٔ موبدان و روحانیان که با سه رنگ سرخ و سبز و سپید یا همان سه رنگ پرچم ایران مشخص میشده اند، اهمیت مییابد. یعلاوه زرتشتیان معبد و آتشکده را در ِمهر هم میگفتهاند که یادآور سنتهای پیش تاریخی در ایران و آیین مهر یا میتراییسم نیز است.
[ویرایش] آتشکده نیاسر
بنای این آتشکده گنبد دار که به آتشکدهٔ اردشیر مشهور است و از زیباترین بناهای چهارتاقی دوران ساسانی است و بر فراز نیاسر در شهر کاشان واقع شده، بر اساس نظر آندره گدار معمار و باستان شناس فرانسوی به دستور اردشیر بابکان است و اولین معبد و آتشکدهای است که در اوج رواج دین زرتشتی در ایران بنیان گرفته. این آشکده با شمارهٔ 316 در فهرست آثار ملی ایران ثبت شده است.