ساسانیان
از ویکیپدیا، دانشنامهٔ آزاد.
ساسانیان خاندان شاهنشاهی ایرانی در سالهای ۲۲۴ تا ۶۵۱ میلادی بودند. شاهنشاهان ساسانی که اصلیتشان از استان پارس بود بر بخش بزرگی از غرب قارهٔ آسیا چیرگی یافتند. پایتخت ساسانیان شهر تیسفون در نزدیکی بغداد در عراق امروزی بود. در آن زمان بغداد نام منطقهٔ کوچکی در نزدیکی تیسفون بود. خود نام «بغداد» یک نام ایرانی است که در زمان ساسانیان به آن منطقه نهاده شد.
تیسفون در سال ۶۵۱ به دست عربها تسخیر شد و به تاراج رفت. نام عربی تیسفون «مدائن» است. نام تیسفون به سریانی «ماحوزه» بود.
نام «ساسانیان» از «ساسان» میآید که آن هم نام پدربزرگ اردشیر پاپکان (پاپک = بابک = نام پدر اردشیر) پایهگذار خاندان ساسانیان است. ساسان متولی معبد آناهیتا در استخر فارس بود.
ساسانیان رفتهرفته ناتوان شدند و دستگاه مذهبی زرتشتی در کار پادشاهی و کشورداری نفوذ بسیاری نمود تا جایی که در سده پنجم میلادی دیگر کنترل کشور و دربار بیشتر با موبدان بود تا شاهان.شاهنشاهی ساسانیان با تاختن عربها و ورود اسلام به ایران نابود شد،اگر چه فرزندان و خویشان ساسانیان سالها از مازندران تا فرارود به نبرد در برابر عربهای مسلمان پرداختند تا بلکه پادشاهی از دست رفته خود را باز یابند. بازمانده خاندان ساسانی نیز به کشور چین پناه بردند.
فهرست مندرجات |
[ویرایش] گاهشمار شاهنشاهان ساسانی
(بر پایه سالنمای میلادی)
- ۲۴۳- پیرامون ۲۲۴: اردشیر ۱ (اردشیر بابکان)
- ۲۷۲- پ. ۳/۲۴۲: شاپور ۱
- ۲۷۳-۲۷۲: هرمز ۱
- ۲۷۶-۲۷۳: بهرام ۱
- ۲۹۳-۲۷۶: بهرام ۲
- ۲۹۳: بهرام ۳
- ۳۰۲-۲۹۳: نرسه
- ۳۰۹-۳۰۲: هرمز ۲
- ۳۷۹-۳۰۹: شاپور ۲
- ۴۵۷-۴۳۸: یزدگرد ۲
- ۴۵۷-۴۵۹: هرمز ۳
- ۴۸۴-۴۵۹: پیروز
- ۴۸۸-۴۸۴: بلاش
- ۴۹۶-۴۸۸: قباد ۱
- ۴۹۹-۴۹۶: زاماسب
- ۵۳۱-۴۹۹: قباد ۱ (پادشاهی دوباره)
- ۵۷۹-۵۳۱: خسرو ۱ (خسرو انوشیروان)
- ۵۹۰-۵۷۹: هرمز ۴
- ۵۹۱-۵۹۰: بهرام ۶
- ۶۲۸-۵۹۱: خسرو ۲ (خسرو پرویز)
- ۶۲۸: قباد ۲
- ۶۳۰-۶۲۸: اردشیر ۳
- ۶۳۰: شهربراز
- ۶۳۱-۶۳۰: پوران
- ۶۳۲-۶۳۱: آزرمی دخت
- ۶۵۱-۶۳۲: یزدگرد ۳
- تازش و پیروزی تازیان ۶۵۱
[ویرایش] ساسانیان در تاریخ کلاسیک ایران و منابع بومی
[ویرایش] ساسانیان در شاهنامه
پادشاهان ساسانی در شاهنامه از قرار زیرند:
۱.اردشیر بابکان،۲.شاپور پسر اردشیر،۳.اورمزدِ شاپور ۴.بهرامِ اورمزد، ۵.بهرامِ بهرام، ۶.بهرام بهرامیان، ۷.نرسیِ بهرام،۸.اورمزدِ نرسی، ۹.شاپورِ ذوالاکتاف، ۱۰.اردشیرِ نکوکار، ۱۱.شاپور پسر شاپور، ۱۲.بهرامِ شاپور، ۱۳.یزدگردِ شاپور، ۱۴.بهرامِ گور، ۱۵.یزدگرد پسر بهرام گور، ۱۶.هرمز، ۱۷.پیروزِ یزدگرد، ۱۸.بلاشِ پیروز، ۱۹.قباد، ۲۰.نوشینروان، ۲۱.هرمزد، ۲۲.خسرو پرویز، ۲۳.شیرویه، ۲۴.اردشیرِ شیروی، ۲۵.فرآیین(گراز)، ۲۶.پوراندخت، ۲۷.آزرمدخت، ۲۸.فرخزاد، ۲۹.یزدگرد
[ویرایش] منابع
شاهنامه فردوسی ج۳ و ج۴ تصحیح جیحونی، مصطفی نشر شاهنامه پژوهی
[ویرایش] جستارهای وابسته
[ویرایش] منابع
- تصاویر از: LIVIUS
- شاهنشاهی ساسانی،تورج دریایی
[ویرایش] پیوند به بیرون