ماننا
از ویکیپدیا، دانشنامهٔ آزاد.
تمدنهای باستانی آسیای غربی |
---|
میانرودان، سومر، اکد، آشور، بابل |
هیتیها، لیدیه |
ایلام، اورارتو، ماننا، ماد، هخامنشی |
امپراتوریها / شهرها |
سومر: اوروک – اور – اریدو |
کیش – لاگاش – نیپور – اکد |
بابل – ایسین – کلدانی |
آشور: آسور، نینوا، نوزی، نمرود |
ایلامیان – اموریها – شوش |
هوریها – میتانی |
کاسیها – اورارتو |
گاهشماری |
شاهان سومر |
شاهان ایلام |
شاهان آشور |
شاهان بابل |
شاهان ماد |
شاهان هخامنشی |
زبان |
خط میخی |
سومری – اکدی |
ایلامی – هوری |
اساطیر میانرودان |
انوما الیش |
گیلگامش – مردوخ |
نیبیرو |
در زمان ورود آریاییان و چند قرن پس از آن، تجمع فشرده اقوام و قبایل مختلف (بومیان و مهاجران) در شمال و شمال غربی ایران باعث پیدایش دولت های محلی چون ماننا و الیپی در غرب ایران گرديد كه هر كدام قلمرو خاص خود را داشتند. و در سالنامههای آشوری از آنها بسیار نام برده شده است.
اقوام تازه وارد در قلمرو جدید خود در شمال غربی ایران با آشوریان كه قدرت برتر دنیای باستان بشمار میرفتند و اورارتوئیان بومی همسایه شدند. آشورها مردمى از نژاد سامى به شمار مى آیند.
مرز شمالی ماننا رودخانه ارس بوده است. پیرامون دریاچه رضاییه و دشت هاى شمالی دریاچه رضاییه تا شهر تبریز کنونی و تا رودخانه سپیدرود قلمرو مانایى به شمار مى آمده است ٠
پایتخت ماننا شهر زیاوه کنونی بوده است که شهرى ایرانی است.
اثار باستانی ماننا ها بیشتر در کردستان و آذربایجان مى باشد. گنج زیویه، آثار كشف شده در قلایچی بوكان و دژ حسنلو را به ماننا ها نسبت دادهاند. در کاوش هاى تپه حسنلو و شهر سقز و زیاوه در ( نزدیک سقز ) نیز اثار باستانی ماننایى یافته شده است.
ظاهراً پادشاه ماننا امور ملك و دولت را با استبداد راى اداره نمى كرده و فعال مایشاء نبود بلكه قدرت شوراى شیوخ محدودش مى نمود. (تاریخ ماد ص. ۱۶۶)
[ویرایش] منابع
- تاریخ ماد. دیاکونوف. ترجمه کریم کشاورز، تهران: نشر امیرکبیر.
- مرتضی راوندی: تاریخ اجتماعی ایران. ( جلد ۱ ) 160 - 161