فامور
از ویکیپدیا، دانشنامهٔ آزاد.
فامور یکی از دهستانهای تابعه شهرستان کازرون است که در جنوب شرقی آن قرار- گرفته و دهات آن در اطراف دریاچه پریشان یا دریاچه فامور، پراکنده شده اند. فامور، جزء مناطق گرمسیری فارس محسوب میشود و در منابع جغرافیایی به آن اشاره شده است.
ابن حوقل, در سفرنامه خود مینویسد: ‹‹ سرزمین فارس به وسیله خطی که از نزدیکیِ ارجان به نوبندجان و از آن جا به کازرون و جره, آن گاه بر حدود سیف تا کارزین منتهی میشود و سپس امتداد آن به زم دارابجرد تا فرج و تارم کشیده میشود، به دو منطقه تقسیم میگردد. قسمتهایی که در جنوب واقع اند، گرمسیر و قسمتهای شمالی، سردسیرند و در منطقه گرمسیر نواحی ارجان … جره, مور (فامور) و ... ››.
در شمال و جنوب منطقه فامور, دو رشته کوه به موازات هم از غرب به شرق کشیده شدهاند که ادامه همان دو رشته کوهی است که جلگه کازرون در بین آنها قرار گرفته است. این رشته کوه ها، دنباله کوهستان زاگرس است که از کوه معروف دنا در شمال غربی فارس جدا میشود و به اسم رشته کازرون معروف است. در همین رشته کوه شمالی فامور است که راه پْرپیچ و خم قدیمی شیراز – کازرون و کتلهای سخت و ناهموار «دختر» و «پیره زن» قرار دارد. وجود همین کوه ها، موقعیتی خاص برای جلگه کازرون و منطقه فامور ایجاد کرده است, یعنی تابستانهای گرم, زمستانهای معتدل, بهار فوق العاده سبز و خرم ولی کم دوام.
روستاهای فامور در جلگه نسبتاً همواری قرار دارند که از پریشان تا قلعه نارنجی, شمال آنها را کوه فرا گرفته و از جنوب به دریاچه محدود شده و از نرگس زار تا ملا اره که در محور مقابل قرار دارند, از ناحیه شمال به دریاچه محدود میشوند و در جنوب آنها رشته کوه جنوبی واقع شده است.
از نظر جهتهای جغرافیایی, در مشرق دهستان فامور شهر شیراز, در مغرب آن شهرستان کازرون, درشمال, کوهمره و دشت ارژن, و در جنوب آن جره قرار دارند و در امتداد جره, فیروزآباد و فراشبند قرارگرفته اند. از نظر سیاسی, فامور پیش از اسلام , در زمان ساسانیان جزء کوره شاپور که یکی از پنج کوره فارس بوده، قرار داشته است. بعد از اسلام، در تقسیم بندی چهارگانه که فارس به صورت ملوک الطوایفی در آمد و به چهار قسمت: شبانکاره، فارس، کهکیلویه ولارستان تقسیم شد، جزء فارس قرار گرفت. در سال ۱۲۹۱ شمسی، فارس به هشت ناحیه تقسیم گردید؛ از جمله ولایت قشقایی که کازرون و جره و فامور جزء ولایت قشقایی قرارگرفت. در سال ۱۳۳۴، ایران به ده استان و چهار فرمانداری کل و دوازده شهرستان تقسیم شد که فارس استان هفتم و کازرون شهرستان شد و در تقسیم بندی دیگر استان فارس, کازرون به صورت فرمانداری درآمد و بخشهای تابعه آن شامل: حومه، کوهمره نودان، خشت و کمارنج شد که منطقه فامور جزء حومه قرار گرفت. سرانجام با تغییراتی که در تقسیماتکازرون پدید آمد، این شهرستان دارای سه بخش و هفت دهستان گردید که یکی از بخشها با عنوان بخش مرکزی شامل جره, حومه, شاپور و فامور شد و اخیراً چند سالی است که فامور از بخش مرکزی به بخش جره بالاده منتقل شده است.
با اینکه به واسطه دریاچه پریشان, فامور در منابع و متون راه یافته، اما درباره آن تحقیق چندانی صورت نگرفته و هم چنان ناشناخته مانده است. این تحقیق بر آن است تا ضمن شناساییِ منطقه فامور به لحاظ موقعیت جغرافیایی و اقلیمی, به بررسی فرهنگ مردم و فرهنگ واژگان و بررسی علمیِ دستگاههای فعلی گویش مردم این منطقه بپردازد.
[ویرایش] برگرفته از
- بررسی فرهنگ , واژگان و گویش مردم فامور جهانبخش ثواقب - عضو هیئت علمی دانشگاه شیراز.