بحث:خواجه حافظ شیرازی

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد.

[ویرایش] متن عنوان

با سلام

دوستان عزیز! شاید کمتر کسی از بین فارسی زبانان در این نکته شک داشته باشد که حافظ یا بزرگترین شاعر زبان فارسی است و یا حداقل یکی از سه یا چهار بزرگترین شاعران آن. حافظ علاوه بر آنکه سخنوری بزرگ است متفکر و اندیشمندی قابل نیز می‌باشد و تعلق ایرانیان به او تا به آن حد است که می‌توان به راحتی اذعان نمود بسیاری از ایرانیان شناخت خود را در آیینه حافظ جستجو می‌کنند. بی شک برخورداری از چنین شاعری یکی از افتخارات ایرانیان است. این همه را گفتم تا به موضوع اصلی ام بپردازم: آیا مدخل حافظ در ویکی پدیا فارسی درخور شاعر آسمانی ما هست؟ بنده به قدر دانش (اندک) خودم سعی داشتم و دارم که این مدخل را قدری دقیقتر کنم و این به معنی رد زحمات دیگر دوستان و عزیزانی که قبل از من روی این مدخل کار کرده‌اند نبوده و نخواهد بود، چه بنده نیز از تغییراتی که مطمئناً دوستان آگاه تر دیگر روی نوشته‌های بنده خواهند داشت شادمان خواهم بود چرا که در نهایت این مدخل حافظ در ویکی پدیا است که شان و قدر شایسته خود را خواهد یافت. اما در خصوص اطلاعاتی که در مورد حافظ در ویکی پدیا ذکر شده چند نکته به ذهن من آمده که می‌نویسم:


۱- نام دقیق حافظ شمس الدین محمد بن محمد حافظ شیرازی است. (تاریخ ادبیات ایران، دکتر ذبیح الله صفا)

۲- در منابع موثق (مانند تاریخ ادبیات فارسی تالیف دکتر صفا و تاریخ عصر حافظ تالیف دکتر غنی و همچنین در منابع قدیمی تر مانند تذکره میخانه) سال تولد حافظ ۷۲۷ تا ۷۲۹ ذکر شده‌است. ذکر سال ۷۲۰ به عنوان سال تولد حافظ چندان موثق نمی‌باشد. مخصوصاً منبعی که نویسنده از آن نام برده منبع موثقی به حساب نمی‌آید. در خصوص سال وفات حافظ بیشتر از سال تولد او اتفاق نظر هست و اغلب ۷۹۱ یا ۷۹۲ را ذکر می‌کنند.(همان منابع) می‌دانیم که حافظ دوران سلطنت شاه منصور از پادشاهان آل مظفر را قبل از حمله دوم امیر تیمور و براندازی سلسله آل مظفر درک کرده‌است پس سال مرگ او نمی‌تواند قبل از ۷۹۱ باشد. (قصیده شیوا و بی نظیر جوزا سحر نهاد حمایل برابرم در مدح شاه منصور سروده شده و منبع آن هم خود قصیده‌است که به صراحت از منصور بن مظفر غازی نام می‌برد. حافظ علاوه بر آن در چند غزل دیگر نیز از شاه منصور یاد می‌کند که نشاندهنده طولانی بودن نسبی مدت سلطنت او در ایام زندگی حافظ می‌باشد)

۳- احمد شاملو البته شاعری تواناست و این حقیر نیز مانند بسیاری از ادب دوستان دل در گفته‌ها و اشعار او دارد و عقیده دارد با اختلافی زیاد نسبت به دیگر رقیبان بهترین شاعر معاصر ایرانی است اما اگر از احساساتمان پیروی نکنیم - که در کاری مانند ویرایش دانشنامه شرط اصلی کار است - باید اذعان داشت او حافظ شناس معتبری نیست همچنانکه فردوسی شناس قابلی نیست. ذکر نام او در ۶ مورد در مدخل حافظ به نظر برآیندی احساساتی است تا علمی. تصحیحی که او از دیوان حافظ دارد و همچنین تعبیر او از اشعار و افکار حافظ هم بیشتر تلقی شخصی و سلیقه‌ای او از حافظ است تا تحلیلی علمی از آن. به همین سیاق اندیشه‌ها و گفته‌های مرتضی مطهری نیز در این خصوص ارزش یادآوری ندارد چه در این صورت باید به تعداد خوانندگان حافظ نقل قول در مدخل او آورد که به نظر قدری حجیم خواهد آمد!

۴- در قسمت زندگی حافظ پس از اطلاعات اندکی در خصوص زندگی او آمده‌است : «نزدیک به یک قرن پیش از تولّد او (یعنی در سال ۶۳۸ ه‌ق - ۱۲۴۰ م) محی‌الدّین عربی دیده از جهان فروپوشیده بود، و ۵۰ سال قبل ازآن (یعنی در سال ۶۷۲ ه‌ق - ۱۲۷۳ م) مولانا جلال‌الدّین محمد بلخی (رومی) درگذشته بود.» قدری عجیب نیست؟

۵- در قسمت غزل چیز خاصی در خصوص حافظ و یا حتی سبک شعری او گفته نشده. به نظر حذف آن هیچ تاثیر در فهم حافظ نداشته باشد. البته غزل می‌تواند خود دارای مدخل مجزا و مفصلی در ویکی پدیا باشد.

۶- بهتر بود برای نمونه‌ای از اشعار حافظ لااقل یک غزل کامل آورده می‌شد.

مواردی از این دست در مدخل حافظ بسیار است. این جانب با اجازه دیگر حافظ دوستان و علی الخصوص پدیدآورندگان مدخل فعلی حافظ بنا دارم این مدخل را پربارتر نمایم. به نظر بنده این مدخل می‌تواند دارای قسمت‌های زیر باشد : زندگی - وقایع شماری عصر حافظ - شکل شناسی شعر حافظ - اثر پیشینیان بر شعر حافظ - اندیشه حافظ - حافظ در خارج از قلمرو فارسی زبانان - کتابشناسی

Alizade ۰۷:۱۶, ۲۸ اکتبر ۲۰۰۶ (UTC)

منتظر تغییرات شما هستیم، اما بهتر است در ابتدا مقالاتی را که به شما در صفحهٔ بحثتان معرفی شده، مطالعه نمایید. مازیار پری‌زاده ۰۸:۰۴, ۲۸ اکتبر ۲۰۰۶ (UTC)