پرسیاوشان
از ویکیپدیا، دانشنامهٔ آزاد.
پرسياوشان
Adiantum Capillusreneris L .
از خانواده سرخس ها و تيره Polypodiaceae
انگليسيMaidenhair Fern , Venus's hair.
نامهاي رايج: پرسياوش، شعرالجبال، شعرالارض، كزبرة البئر، ساقالاسود،شعرالخنازير، ساق الوصيف، كزبرة القنا، شعرالعجن، شعرالحي ولحاهالغول،شعرالغول، صيف الاسود، چاهيل (گيلان) يا گشنيز چاه، سيالك.
پرسياوشان گياهي است پايا و ساقه زيرزمينيش به درازي 10 سانتيمتر همراه باريشهاي باريك و ظريف است. از ساقه زيرزميني آن برگهائي به درازي 15 تا 20سانتيمتر كه دمبرگي قهوهايي نسبتاً سياه دارند، خارج ميشود. از اين دمبرگهاانشعابات فرعي فاصلهدار كوچك خارج ميگردند كه هريك از اين انشعابات بهبرگچهاي لوبدار منتهي ميگردد، گياه مزبور نسبتاً زيبا است و در نقاط مرطوب وديواره چاهها و اماكن سايهدار ميرويد.
پرسياوشان داراي موسيلاژ، قند، يك ماده تلخ بهنام كاپيلارين و كمي اسانس،تانن، اسيد گاليك ميباشد.
قسمت مورد استفاده اين گياه از نظر درماني برگهاي آن است كه بويي ضعيفولي محسوس و طعم گس و ناپسند دارد.
خواص و اثرات دارويي: پرسياوشان داراي طبعي معتدل به گرم و خشك دارد.
پرسياوشان داراي خواص خلطآور، نرمكننده، معرق، مدر، ضد بلغم و مسهلسودا، صفراءآور، ضد تب و ضد گريپ و قاعدهآور است. پرسياوشان در موارد نزلههاي ششي حاد و مزمن، رفع گريپ، برونشيت وذاتالريه، باز كردن گرفتگي و انسداد مجاري تنفس و سينه و تحليل گازهاي معده،تنگي نفس، درد سينه، دفع سنگ كليه، رفع اسهال، عفونت و احتقان مثانه و ريه،گشودن قاعدگي، مسموميت (شربت)، يرقان و زرد زخم مورد استفاده قرارميدهند.
خوردن گرد برگ پرسياوشان در رفع اسهال و جمع كردن شكم و ماليدن پختهآن براي رفع ورم بيضه مؤثر و مفيد است.
مخلوط ضماد كوبيده پرسياوشان با صمغ لاذن، روغن مورد، روغن سوسن،زوفاو سركه براي تقويت مو و جلوگيري از ريزش مو نافع است.
طرز تهيه شربت پرسياوشان: 125 گرم پرسياوشان خشك را با 125 گرم ريشةخطمي، 50 گرم عناب، يك كيلوگرم خرما و به مقدار كافي آب را در آبجوشانيدهو صاف كنند سپس 4 كيلو قند بدان افزوده مجدداً ميجوشانند تا قوام آيد. اينشربت، شربت سينة بسيار خوبي است. دم كرده 10 تا 15 گرم برگهاي پرسياوشاندر يك ليتر آب در يك ساعت دم كرده جهت معالجه امراض عفونتهاي نزلهايمعده و مثانه و ريه، برونشيت ذاتالريه، و رفع گريپ و نزلههاي ششي حاد و مزمنمينوشند.
جوشانده پرسياوشان بهعنوان مسهل صفراء، سوداي موجود در معده و رودههاو بلغم، مفيد است.
در استعمال خارجي جوشانده پرسياوشان با روغن زيتون جهت رفع جوشغرور، موخوره و بواسير مفيد است.
ضماد پخته آن براي سردرد، ضماد سوخته آن براي تقويت مو نافع است.
برگهاي پرسياوشان براي معالجه زخمهاي داخلي و خنازير و زخمهاي عفونيمصرف ميشود.
منبع: گياهان دارويي- آريا فلاحتگر ليش- انتشارات لاهيجي- چاپ دوم 1384. (فلاحتگر ۰۳:۵۱, ۱۷ نوامبر ۲۰۰۶ (UTC))