ملکه ثریا طرزی
از ویکیپدیا، دانشنامهٔ آزاد.
ملکه ثریا همسر امانالله شاه، از پادشاهان افغانستان بود.
ثریا طرزی خانم، دختر محمود طرزی در 24 نوامبر 1897 در دمشق بدنیا آمد و در سال 1912 میلادی با امانالله شاه ازدواج نمود. تبار ملکه ثریا به پاینده خان (-1800) و حاج جمکخان بارکزایی (1719-1771) میرسید.
مساعی شاه امان اله و ثریا در انکشاف تعلیم و تربیه زنان در تاریخ افغانستان بینظیر بود. در جنوری ١٩٢١ اولین مکتب دخترانه در تاریخ افغانستان در شهرکابل در ناحیه شهرآرا گشایش یافت این مکتب پنجاه نفر شاگرد داشت، شاگردان مرکب بودند از دختران خردسال و زنان جوان اسما رسمیه محمود طرزی که در خارج از افغانستان تحصیل کرده بود اداره و تدریس این مکتب را به عهده داشت و همچنین یک تعداد معلمه [آموزگار] های ترکی، آلمانی و هندی در آنجا تدریس می کردند.
در همین سال به همت ثریا به نشر اولین مجله مخصوص زنان بنام "ارشاد نسوان" اقدام شد که مسئولیت آن نیز بعهده اسمارسمیه طرزی بود و اولین شماره آن در ١٧ مارچ ١٩٢١ به نشر رسید. این نشریه به شکل مجله یا هفته نامه تا سال ١٩٢۵ به نشر ادامه داد.
ملکه ثریا در سال 1927 امانالله را در "سفر بزرگ" همراهی کرد. در این سفر این زوج از کشورهای ایران، ترکیه، شوروی، انگلیس، آلمان، فرانسه، ایتالیا، مصر و هندوستان بازدید کردند. این مسافرت شوق نوینسازی افغانستان را در این دو زندهتر کرد و به هنگام بازگشت امانالله تشکیل یک لویه جرگه داد و به انتقاد از سنتگرایی رؤسای قبایل افغان پرداخت. انتقادات بسیاری از سوی مردم نسبت به بیحجابی ثریا و اینکه از وی عکس گرفته شده بود شیوع پیدا کرد.
مجددی ها که از با نفوذ ترین خانواده های روحانی کابل بودند فتوای کفرشاه را بدست خط تقریبا چهارصد نفر از علمای دینی که عمدتا از جانب انگلیس ها پول دریافت میکردند رسانیده و به ولایت جنوبی فرستادند که بدین وسیله مردم آنجا را بیشتر علیه شاه تحریک نموده، آتش شورش قبایلی را دامن زدند.
این عوامل و رویدادهای دیگر به سرنگونی حکومت امانالله انجامید.
درگذشت ثریا در 20 آوریل 1968 در سن هفتاد سالگی در رم ایتالیا اتفاق افتاد.
[ویرایش] فرزندان
فرزندان او و امانالله خان:
- شاهدخت دکتر ملیحهبیگم
- شاهدخت امینهبیگم
- شاهدخت عابدهبیگم
- ولیعهد رحمتالله خان
- شاهدخت عادلهبیگم
- شاهزاده احسانالله
- شاهدخت هندیه
- ناجیهبیگم
[ویرایش] منابع
- Ewans, Martin: Afghanistan, a short history of its people and politics, New York 2002. صص94-95