انارک
از ویکیپدیا، دانشنامهٔ آزاد.
انارک، یکی از بخشهای شهرستان نائین است که در شرق استان اصفهان واقع شده است. احتمالاً این شهر در زمان ساسانیان، واحهای بر سر راه معدن سرب و نقره نخلک بوده است. دورههای پس از آن، یعنی در زمانی که دیگر معدن نخلک به معادن متروک بدل گشته بود، انارک یک شهر ارتباطی بین جنوب و مرکز به شمال ایران بشمار میآید, خط سیری که از نائین شروع و به انارک , خور , طبس و سپس مشهد منتهی میشود. بنای اولین خشت انارک را به اعتبار سخنی منقول، به زمان شاه عباس منسوب میدارند. تنها سند معتبر راجع به ساخت و سازهای انارک , نامه میرزا تقی خان امیرکبیر مبنی بر پرداخت وجهی برای ساخت قلعهای به منظور تأمین امنیت محل از دستبرد راهزنان خطاب به کدخدایان انارک میباشد. بقایای برج و بارو, در و دروازه, کوچه و پسکوچههای باریک و پرپیچ و خم این شهر نشان از اندیشة امنیتی- دفاعی در ساخت بافت شهر دارد. این مجموعه شامل کاروانسرا, مسجد جامع, حمام, حسینیه و خانههای مسکونی است که هریک با بهره گیری از معماری سنتی ساخته شده اند. کالبد قدیمی انارک، شامل هفت محله است که بر اساس وضعیت طبقاتی، موقعیت مکانی و کاربری محلات نامگذاری شده است و شامل محلات بیابانک, بیک علی, حصار, عرب ها, سراب, قافله گاه و جوباره میگردد. بادگیرهای بلند و زیبا, صفههای دلنشین رسمی بندیها و تزئینهای اجرکاری, فضاهای داخلی و خارجیِ بناها را مزین نموده اند. در این مقاله بافت سنتی و معماری روستایی کویر با تکیه بر آثار و بناهای تاریخی مورد بررسی و معرفی قرار گرفته است.