کرمانجی

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد.

کرمانجی (به کردی: Kurmancî) که به آن کرمانجی شمالی هم گفته می‌شود یکی از گویش‌های اصلی زبان‌ کردی‌ است. برخی منابع از گویش سورانی با نام «کرمانجی جنوبی» یاد می‌کنند.

فهرست مندرجات

[ویرایش] مکان تکلم

کرمانجی در کردستان ترکیه، کردستان سوریه، بخشی از کردستان عراق، بخش شمال غربی استان آذربایجان غربی و همچنین در استان خراسان شمالی و استان خراسان رضوی ایران و به تبع آن در شهرستان رودبار استان گیلان به ویژه پیرکوه و کرماک و دوسالدیه عمارلو و برخی روستاهای سیاهکل و نیز در قسمت کردنشین ارمنستان و منطقه‌ کلباژار در قفقاز با آن تکلم می‌شود. درمنطقه افشار در اذربایجان غربی طوایف شرانی,شاقی{شکاکی},موصولانلو,زاخورانی وصربیانی درحوالی تکاب وشاهیندز به این گویش سخن میگویند. بیش از نیمی از کردزبانان جهان به گویش کرمانجی تکلم می‌کنند.

[ویرایش] الفبا و نوشتار

برای نوشتن کرمانجی در ترکیه و سوریه از حروف لاتین، در کردستان عراق از خط عربی و در قسمت کردنشین ارمنستان از خط سیریلیک استفاده می‌شود.

الفبای کردی از ۳۱ حرف تشکیل می‌شود:

A B C Ç D E Ê F G H I Î J K L M N O P Q R S Ş T U Û V W X Y Z


زبان کردی دارای ۸ مصوت است:


کردی a e ê i î o u û
فارسی آ (مثل آرام) إ مثل (امروز) أ (مثل اندک) ‌ای کوتاه (در فارسی معادل ندارد) ‌ای (مثل ایلام) أ (مثل أردک) او کوتاه (در فارسی معادل ندارد) او (مثل دوست)

و نیز دارای ۲۳ صامت است:

کردی b c ç d f g h j k l m n p q r s ş t v w x y z
فارسی ب ج چ د ف گ ه ژ ک ل م ن پ ق ر س ش ت و (مثل ویژگی) و (مثلwindow) خ ی (مثل یاور) ز



درباره ارتباط گویش‌های کرمانجی و سورانی دو دیدگاه وجود دارد:

۱.گویش‌های کرمانجی و سورانی شباهت‌های دستوری و واژگانی بسیار زیادی با هم دارند.

۲.زبان‌ها/گویش‌های کرمانجی و سورانی تفاوت‌های دستوری و واژگانی بسیاری دارند بطوریکه ارتباط زبانی میان دو گروه تا حد زیادی قابل فهم نیست (مگر با آموزش و تمرین).

[ویرایش] جستارهای وابسته

[ویرایش] پیوند به بیرون