ویکیپدیا:شیوهنامه مقالههای سینما
از ویکیپدیا، دانشنامهٔ آزاد.
هدف این شیوهنامه یکدستسازی شیوهٔ نوشتار در مقالههای مربوط به سینما میباشد و قوانین و ضابطههای درجشده در آن از کتابهای فیلمشناسی، مجلات سینمایی و به ویژه ویکیپدیای انگلیسی وام گرفته شده است.
فهرست مندرجات |
[ویرایش] عنوان مقاله
اگر نام فیلمی منحصر به فرد است و یا اینکه فعلاً فقط همین نام وجود دارد، عنوان مقاله را همان نام فیلم باقی گذارید. اغلب فیلمها همنام فیلمهایی دیگر، کتابها و یا بعضی اصطلاحات هستند. هنگامی که می خواهید فیلمی را از بقیه مقالات ابهام زدایی نمایید از (فیلم) در کنار عنوان مقاله استفاده کنید، و اگر چند فیلم با یک نام وجود دارد از (فیلم سال) استفاده نمایید. (مانند بیخوابی (فیلم، ۲۰۰۲))
[ویرایش] شروع مقاله
هر مقالهٔ مربوط به یک فیلم با اطلاعات ویژه و کلیدی فیلم همچون سال نمایش، شرکت تولیدکننده، کارگردان، بازیگران اصلی و نکات برجسته مربوط به آن فیلم آغاز میشود.
- نام فیلم به زبانی که در فیلم نوشته شده است همراه با ذکر نام زبان، بعد از درج نام فیلم به زبان فارسی در پرانتز نوشته شود. نمونه : «'''پدرخوانده''' (به انگلیسی: ''The Godfather'')» که نتیجه میدهد «پدرخوانده (به انگلیسی: The Godfather)»
- توجه کنید که از بند آغازین مقاله برای نوشتن نکات برجسته و بیان مختصری از کلیت آن مقاله استفاده میشود، پس هنگام برشمردن نکات برجستهٔ فیلم در نوشتن زیادهروی نکنید و به طور خلاصه یک یا دو نکته برجستهٔ فیلم را بیان کنید. (نمونه: «فیلم همشهری کین در اکثر نظرسنجیهای پنجاه سال اخیر به عنوان بهترین فیلم تاریخ سینما شناخته شده است.»)
- بسیاری از فیلمهای کلاسیک تاریخ سینما در سالهای بعد بازسازی شدهاند و بسیاری از اسامی که برای فیلمها بکار میرود برای رمانها، نمایشنامهها و... نیز استفاده میشود. بنابراین با وجود رعایت نکات مربوط به عنوانگزینی مقاله، ممکن است کسی به دنبال فیلم «سولاریس» به کارگردانی آندری تارکوفسکی و محصول سال ۱۹۷۲ بگردد ولی به صفحهٔ مربوط به فیلم «سولاریس» به کارگردانی استیون سودربرگ و محصول سال ۲۰۰۲ برسد. در چنین حالاتی باید روشهایی برای راهنمایی خواننده بطوری که با یک نگاه متوجه شود کجا را باید برای رسیدن به خواستهٔ خود کلیک کند، درنظر بگیرید. مهمترین این روشها استفاده از توضیحی در ابتدای صفحه و قبل از شروع مقاله است که پیوندی به یک صفحهٔ ابهامزدایی و یا مقالهای که عنوان مشابه دارد، در آن جای داده شده است. نمونه : مثلاً میتوان در ابتدای صفحهٔ فیلم «سولاریس» محصول سال ۲۰۰۲ چنین متنی را درج کرد :
: ''برای کاربردهای دیگر به [[سولاریس (ابهامزدایی)]] مراجعه کنید. برای فیلمی که این فیلم بازسازیای از آن است [[سولاریس (فیلم)]] را ببینید. برای رمانی که هر دو فیلم از روی آن ساخته شدهاند، [[سولاریس]] را ببیند.''
که نتیجهاش چنین میشود :
- برای کاربردهای دیگر به سولاریس (ابهامزدایی) مراجعه کنید. برای فیلمی که این فیلم بازسازیای از آن است سولاریس (فیلم) را ببینید. برای رمانی که هر دو فیلم از روی آن ساخته شدهاند، سولاریس را ببیند.
البته توجه کنید که این پیامها همیشه نباید اینقدر طولانی و پُرگو باشند؛ تنها آن چیزی که خیلی لازم است در این پیامها بگنجانید. معمولاً این پیامها نباید از یک خط طولانیتر شوند. همچنین در این پیامها میتوانید از {{دیگر کاربردها}} استاده کنید. مثلاً :
: ''این مقاله در مورد یک فیلم است.'' {{دیگر کاربردها}}
که نتیجه میدهد :
- این مقاله در مورد یک فیلم است. برای دیگر کاربردها به صفحهٔ عنوان مقاله (ابهامزدایی) مراجعه کنید.
[ویرایش] شناسنامه
دستاندرکاران اصلی فیلم را میتوان با استفاده از {{جعبه فیلم}} بیان کرد، ولی برای نامبردن فهرستی گستردهتر از بازیگران و دیگر عوامل تهیه همچون چهرهپرداز، کارگردان هنری، مدیر صحنه و غیره بهتر است از این قسمت استفاده شود. به یاد داشته باشید جعبهٔ فیلم شاید پس از ورودیهٔ مقاله اولین چیزی باشد که دیده میشود، اطلاعات این جعبه را مختصر و مفید نگه دارید و همانطور که گفته شد اطلاعات گسترده را در بخش شناسنامه بیاورید. طریقه استفاده از جعبه فیلم را می توانید در بحث الگو:جعبه فیلم مشاهده نمایید. در این باره نکات زیر را به یاد داشته باشید :
- معمولاً شناسنامهٔ کامل و نیمهکامل فیلمها - که معمولاً شامل صدها نام برای عوامل کوچک و بزرگ فیلم است - در ویکیپدیا نمیآیند، چرا که ویکیپدیا برخلاف IMDb، پایگاه تخصصی اطلاعات فیلمها نیست و یک دانشنامه است. در مورد این که نام کدامیک از عوامل حتماً باید ذکر شود نظر غالبی وجود ندارد و میتوانید بر حسب نظر خود عمل نمایید. البته آوردن نام این سمتها معمول است؛ کارگردان، فیلمنامهنویس، بازیگران اصلی، آهنگساز، فیلمبردار، تدوینگر و مسوول چهرهپردازی.
- شایسته است زیرعنوانی در این بخش را به بازیگران اختصاص دهید، چرا که معمولاً در مورد فیلمها بیشترین افرادی که از آنها بعنوان دستاندرکاران اثر نام برده میشود، بازیگران هستند. نام شخصیتی را که هر بازیگر در فیلم بازی کرده است جلوی نام وی بیاورید. نمونه؛ اورسن ولز (چارلز فاستر کین)
- در صورتی که فیلمنامهٔ فیلم اقتباسی از یک کتاب است، بعد از نام فیلمنامهنویس، نام اثر و نویسندهٔ آن را بیاورید. نمونه؛
-
- فیلمنامهنویس: استنلی کوبریک، ولادیمیر ناباکوف و جیمز هریس (بدون ذکر نام)، بر مبنای رُمانی به همین نام از ناباکوف.
[ویرایش] تولید
در این قسمت میتوان به هزینهٔ تولید (شامل هزینه قراردادها، دکور و...)، زمان پیشتولید و فیلمبرداری و بعد از آن و... اشاره کرد. همچنین بسیاری از فیلمها هستند که مراحل تولید آن داستان بخصوصی دارد. بیان این نکات که از لحاظ تاریخی برجسته باشد و همچنین شامل شایعات نشود کمک زیادی به غنیتر شدن مقاله میکند. نمونه:
- «برای کارگردانی فیلم پدرخوانده به افراد بسیاری پیشنهاد شد که هیچکدام قبول نکردند و در آخر کاپولا این وظیفه را پذیرفت.»
[ویرایش] فروش و پاسخ تماشاگران و منتقدان
در این قسمت میتوان به میزان فروش و سود یا زیان کمپانی و نحوه استقبال تماشاگران و منتقدان اشاره کرد. نمونه:
- استقبال ویژه و باورنکردنی کاتولیکهای سراسر جهان از فیلم مصایب مسیح با توجه به تأیید این فیلم توسط پاپ ژانپل دوم
[ویرایش] جوایز و نامزدیها
جوایز و نامزدیهای مختلفی که فیلم در طول جشنوارههای مختلف کسب کرده است. (نمونه: فیلم تایتانیک جایزه بهترین فیلم اسکار سال ۱۹۹۷ را کسب کرده است)
[ویرایش] داستان
داستان[1]* فیلم بهتر است روایتی خطی داشته باشد تا خواننده مقاله در فهم آن مشکل نداشته باشد. در ضمن هنگامیکه داستانهای فرعی (قصههای فرعی) فیلم رنگ و جلوه بیشتری از حد معمول داشته باشد بهتر است آن را در قسمتی جدا بیان کرد. (نمونه: بیان داستان فیلم ۲۱ گرم یا زندگی سگی به صورت خطی و این که داستانهای فرعی را جدا نکرد کاملاً غیرحرفهای است.)
[ویرایش] روایت
این بخش بیشتر مخصوص فیلمهایی است که در آن راوی در طول فیلم تغییر میکند (فیلمهای شاخص مدرن و پسامدرن و همچنین وامگیرندگان جریان سیال ذهن بیشتر شامل این ویژگی هستند.)و بیان این قسمت کمک بسیاری به خواننده مقاله برای درک داستان میکند.
[ویرایش] الگوهای «خطر لوثشدن»
هنگام بیان داستان فیلم یا دادن اطلاعاتی اضافی که ممکن است از لذت دیدن فیلم برای بار نخست بکاهد از الگوهای {{خطر لوثشدن}} و {{پایان خطر لوثشدن}} به صورت زیر استفاده کنید:
{{خطر لوثشدن}} ماجرای فیلم... {{پایان خطر لوثشدن}} بقیهٔ مطالب...
[ویرایش] نقد
نقد داستان با استفاده از نوشتههای منتقدان و ریویونویسان مشهور. توجه داشته باشید که مطالبی که در رابطه با مقاله استفاده میشود باید منبع معتبری داشته باشد. (نمونه: نقد سید فیلد در مورد فیلم سکوت برهها)
[ویرایش] مقایسه با اثر اصلی
این بخش برای مواقعی است که اثری که اقتباس از آن انجام گرفته است برجسته باشد. در این بخش میتوان با بیان دلیل و مدرک دو اثر را با هم مقایسه کرد. (نمونه: مقایسه فیلم ارباب حلقهها با کتابش)
[ویرایش] اقتباسها
در هر فیلم به تعداد زیادی متن یا فیلم شاخص اشاره میشود و همچنین فیلمهای شاخصی هستند که در فیلمهای مختلف به نحوی به آنها اشاره میشود. در این بخش میتوان به این موارد اشاره کرد. (نمونه: در مغازهای که مارلون براندو در فیلم پدرخوانده در آن ترور شد پوستر مبارزه جیک لاموتا شخصیت اصلی فیلم گاو خشمگین وجود دارد.)
[ویرایش] موسیقی، دکور، فیلمبرداری، جلوههای ویژه و...
بسیاری از فیلمها دارای نکات ویژهای در قسمتهای فنی خود هستند و یا اینکه این بخشها خود تبدیل به اثر کاملی در عالم هنر و سینما شدهاند که توضیح و بیان هر کدام از این بخشها کمک ویژهای به کاملتر شدن مقاله میکند. (نمونه: موسیقی فیلم خوب بد زشت)
[ویرایش] محصولات جانبی
در صنعت سینما همیشه سعی میشود که از موقعیت به وجود آمده فیلم در نزد تماشاگران عادی استفاده شود و به همین جهت همراه و بعد از اکران هر فیلم محصولات در رابطه با فیلم از سوی شرکتهای تولیدی به وجود میآید که دیویدی، اسباببازیهای شخصیتهای فیلم، بازیهای رایانهای و پخش موسیقی فیلم از مهترین این فرآوردهها میباشد. (نمونه:«اسباببازیهای فیلم داستان اسباببازی یا دیویدی فیلم پدر خوانده»)
[ویرایش] پانویس
- ^ توجه داشته باشید که داستان به عنوان معادل کلمه plot به کار رفته است.