شناخت‌شناسی

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد.

شناخت‌شناسی یا معرفت‌شناسی (Epistemology) شاخه‌ایست از فلسفه که به مطالعهٔ منشأ، طبیعت، قلمرو، و ابعاد گوناگون دانش می‌پردازد.

در فلسفه اسلامی نخستین بار در قرن یازدهم هجری و توسط صدرالمتألهین مسائل شناخت‌شناسانه طرح می گردد و توسط علامه طباطبایی تبدیل به یک حوزه مستقل فلسفی می گردد. علامه طباطبایی در مقالات دوم تا ششم کتاب «اصول فلسفه و روش رئالیسم» مباحث معرفت شناسانه بدیعی در فلسفه اسلامی طرح می کند.

این مقالات عبارتند از:

  • مقاله دوم: فلسفه و سفسطه (رئالیسم و ایده آلیسم)
  • مقاله سوم: علم و ادراک
  • مقاله چهارم: علم و معلوم (ارزش معلومات)
  • مقاله پنجم: پیدایش کثرت در علم
  • مقاله ششم: ادراکات اعتباری

در فلسفه غرب این حوزه با سه اثر مشهور امانوئل کانت «نقد عقل نظری» (نقد خرد ناب)، «نقد عقل عملی» و «نقد قوه حکم» به عنوان یک حوزه مستقل فلسفی طرح گشته و در طول قرون 19 و 20 بیشترین توجه فلاسفه غربی را به خود معطوف داشته است.

فهرست مندرجات

[ویرایش] مسائل اصلی شناخت‌شناسی

علامه طباطبایی مسائل زیر را مهمترین مسائل شناخت‌شناسی در فلسفه اسلامی و غربی می داند:

  • 1- ارزش معلومات:

««بحث در این مسأله در اطراف این جهت است، که آیا آنچه ما با حس یا عقل خود می فهمیم علم، واقع و نفس الامر معلوم هم همین طور است، که ما می فهمیم یا نه؟ به عبارت اخری، این بحث در اطراف حقیقی بودن ادراکات و مطابقت آنها با واقع است.[1]

  • 2-راه حصول علم
  • 3-تعیین حدود علم

[ویرایش] ارجاعات

  • 1- ^  طباطبایی، سید محمد حسین، اصول فلسفه و روش رئالیسم، با مقدمه و شرح مرتضی مطهری، ناشر: انتشارات صدرا، چاپ چهارم:1374، جلد اول،ص 135

[ویرایش] منابع

  • 1- طباطبایی، سید محمد حسین, اصول فلسفه و روش رئالیسم، با مقدمه و شرح مرتضی مطهری، مقالات دوم تا ششم

[ویرایش] جستارهای وابسته

[ویرایش] پیوند‌های بیرونی

این نوشتار ناقص است. با گسترش آن به ویکی‌پدیا کمک کنید.