زادالمسافرین

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد.

زادالمسافرین، مهم‌ترین اثر ناصر خسرو قبادیانی بلخی، سخنور، متکلم و حجت نامدار اسماعیلی است که نزدیک به 1000 سال پیش از این (453ق) تالیف شده و معتبرترین و عمده‌ترین منبع در شناخت اندیشه‌ها و باورهای او به شمار می‌آید.

این کتاب، یکی از مهم‌ترین آثار کلامی فلسفی اسماعیلی و حاوی واپسین باورهای مذهبی و ایده‌های کلامی و جهان‌شناختی رسمی فاطمیان در دوره امپراتوری دینی آنان است، پیش از آن که دعوت فاطمی دچار دودستگی نزاری و مستعلوی شود.

زادالمسافرین در زمره متون منثور کهن فارسی است و به جهت روزگار تالیف و روش نگارش، از دیرباز موردتوجه سبک شناسان نثر فارسی بوده است. زادالمسافرین سرشار از واژه‌های نادر و کهن فارسی است و افزون بر آن، برابرنهاده‌های فارسی ارزشمندی برای اصطلاحات فلسفی عربی در آن آمده که سخت در خور توجه است.

[ویرایش] دستنوشته‌ها و انتشار

زادالمسافرین به سبب محتوای کلامی فلسفی و زبان ویژه و کهن، متنی آسان نیست. همین موضوع موجب شده که دستنوشته‌های بر جای مانده از آن آکنده از اغلاط و تصحیفات باشد، جدای از آن که نسخه‌های اصیل و کهن آن بس اندک است.

سیدمحمد عمادی حائری، پس از نسخه‌شناسی تطبیقی زادالمسافرین و برگزیدن کهن ترین، اصیل‌ترین و صحیح‌ترین نسخه ها، با تامل در مفاهیم کلامی فلسفی اسماعیلی از سویی و دقت‌های واژه‌پژوهانه و سبک‌شناسانه از دیگر سو، به تصحیح انتقادی این اثر پرداخته و برای نخستین بار متنی صحیح و اصیل از آن عرضه کرده است.

او همچنین تعلیقاتی پیرامون اثبات متن و ضبط نسخه ها، بر متن ویراسته خود افزوده است. مرکز نشر میراث مکتوب این پژوهش را منتشر کرده است.

[ویرایش] پیوند به بیرون


برگرفته از روزنامه جام جم (برداشت آزاد)