شیراز

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد.

شیراز مركز استان فارس در جنوب ‌غربی ایران است.

شیراز با جمعیت 1.279.140 نفر (برآورد سال 2006م)، پنجمین شهر ایران است (منبع).

موقعيت جغرافيايي اين شهر در ارتفاع ۱۴۸۶ متری از سطح دریا در
بیمارستان نمازیمنبع سایت ایرانویج
بزرگ شود
بیمارستان نمازی
منبع سایت ایرانویج
دامنه‌های رشته‌کوه زاگرس است. امروزه شیراز را قطب الکترونیک ایران می‌‌نامند.

شیراز در فاصله‌ 919 کیلومتری‌ تهران واقع‌ شده‌ و مرکز استان‌ فارس است‌. این‌ شهرستان‌ آب‌ وهوای‌ نسبتاً معتدل‌ و فصولی‌ منظم‌ دارد. ناحیه‌ شیراز از زمان‌های‌ قدیم‌ دارای‌ اهمیت‌ و اعتبار بوده‌ و نام‌ آن‌ در الواح‌ عیلامی‌ مکشوف‌ در تخت‌ جمشید ذکر شده‌ است‌. آرامگاه‌ دو شاعر بزرگ‌ ایران‌ - سعدی و حافظ - در این ‌شهر است‌ و آرامگاه خواجو در کنار دروازه‌ شهر جای‌ گرفته‌ است‌.

در سال 2005 میلادی شیراز 3 پایانه مسافری برون‌شهری داشت که نزدیک به ابتدای 3 محور اصلی خروجی شهر قرار دارد. پایانه شهید کاراندیش، پایانه شهید مدرس و پایانه امیرکبیر.

شیرازی‌های اصیل فارسی را به لهجه شیرازی اصیل ادا می‌کنند. از آنجا که شیراز در سده‌های گذشته گذرگاه زوار به مشهد بوده است، محل دفن چندین و چند امام زاده از جمله شاهچراغ و آستانه و دارای بقعه‌های زیادی می‌‌باشد. شهر شیراز از دوران باستان باغ‌های انگور زیادی را در خود جا داده است که امروزه بیشتر این باغ‌ها به شمال غربی این شهر منحصر شده اند. نام این باغات که یکی از مواهب شهر شیراز است قصردشت است که در قلب این شهرقرار داشته و در تعدیل هوای این شهر نقش بسزایی دارند.

شیراز طبق گفته‌ها در آغاز شهری با هسته میدانی که امروز ستاد نام دارد و خیابانی که قصرالدشت نام دارد، بوده و به مرور زمان توسعه یافته تا جایی که چندین روستای مجاور از جمله گلشن (کشن)و پودنک و احمدآباد و دینکان را در خود بلعیده است.

شیراز فرودگاهی داخلی و بین المللی در جنوب غربی خود دارد.

از جاهای دیدنی شهر شیراز که به ایرانگردان و جهانگردان ایرانی و خارجی توصیه می‌شود: باغ دلگشا، باغ ارم،نارنجستان قوام،باغ عفیف آباد، باغ زیبای جهان نما، حافظیه، سعدیه، ارگ کریم خان، آستانه و شاهچراغ، کوهپایه، دروازه قرآن، بازار وکیل، آرامگاه سیبویه،آستانه سید علاالدین حسین،حمام وکیل ،آرامگاه خواجوی کرمانی، بقعهٔ هفت تنان، بقعهٔ چهل تنان، موزهٔ پارس و ...

فهرست مندرجات

[ویرایش] سوغات شیراز

سوغات عمده شیراز آبلیمو و آبغوره می‌‌باشد. همین طور بهار نارنج شیراز زبانزد خاص و عام است. همینطور شیرازی‌ها نوعی پالوده به همان نام پالوده شیرازی دارند که یکی از بهترین انواع پالوده در ایران است. از انواع دیگر صنایع دستی می‌توان به خاتم‌کاری، منبت‌کاری، قالی و قالیچه اشاره کرد. خاتم این شهر معروف است.علاوه بر آن نوعي شيريني به نام نون يوخه كه بسيار لذيذ است بسيار معروف است.

[ویرایش] تاریخچهٔ شیراز

در افسانه‌ها آمده است كه شيراز فرزند تهمورس (از پادشاهان سلسله پيشداديان) شهر شيراز را تأسيس كرد و نام خود را بدان بخشيد. به روايتي ديگر، نام اين ديار، "شهرراز" بوده كه به اختصار شهر از و شيراز خوانده شده است.

در حالي كه بر اساس تحقيقات "تدسكو" شيراز به معناي مركز انگور خوب است، "ابن حوقل"، جغرافي دان مسلمان قرن چهارم هجري، علت نامگذاري شيراز شباهت اين سرزمين به اندرون شير مي داند، چرا كه به قول او عموما" خواربار نواحي ديگر بدانجا حمل مي شد و از آنجا چيزي به جايي نمی‌بردند. و بالاخره بنا به نوشته كتاب "صورالاقاليم"، از جهت وجود دام هاي بسيار در دشت شيراز، آنجا را "شيرساز" ناميده اند. و به نقل از مردم عامیانه :شی به معنای شیب و دراز به معنی طولانی.

در گذشته شیراز را شیدراز به معنای شیب بلند می خوانده‌اند. چون سطح این جلگه دارای شیب زیاد و طولانی است. حتی هم اکنون به محل‌های پایین شیراز. شی بازار یا شیب بازار می‌گویند.

دروازه قرآن
بزرگ شود
دروازه قرآن

باري، بيش از هر چيز نام شيراز كه واژه اي پارسي است، بهترين گواه بر اين باور است كه برخلاف پندار پاره اي از جغرافي دانان مسلمان، تأسيس اين شهر به قرن‌ها قبل از ورود اسلام به ايران باز مي گردد، شيراز، هم اكنون نيز در محل تقاطع مهم‌ترين راه هاي ارتباطي شمال به جنوب و شرق به غرب كشور است و اين موقعيت در ادوار قبل از اسلام شاخص تر بوده، چرا كه در عهد هخامنشيان، شيراز بر سر راه شوش (پايتخت هخامنشي) به تخت جمشيد و پاسارگاد بوده و در عهد ساسانيان راه ارتباطي شهرهاي بسيار مهمي چون بيشابور و گور با استخر، از جلگه شيراز مي گذشت. در نتيجه مسلم است كه چنين محل حاصلخيز و خوش آب و هوايي كه در تقاطع مسيرهاي مهمي كه برشمرده شد، قرار داشته، هرگز خالي از آبادي و سكنه نبوده است. وجود آثار قديمي مانند قصر ابونصر در حوالي شيراز كه قدمت آن به دوره اشكانيان مي رسد و نقوش برجسته برم دلك، (در چندكيلومتري شرق قصر ابونصر) كه از آثار دوره ساساني (یا پیشدادیان) است و قلعه بزرگ بندر (فهندر، پهندر، قهندز، كهندژ) در سمت شرق تنگ سعدي و چند نقش برجسته در دهكده گويم در چهار فرسنگي شمال غرب شيراز و همچنين پيدا شدن سكه هايي در ضمن حفاري هاي قصر ابونصر، كه بر آنها با خط پهلوي نام شيراز نقش بسته است، جملگي بر وجود شهر يا بلوكي به نام شيراز، در همين محل در دوران قبل از اسلام دلالت دارد.

علاوه بر آنچه گفته شد، كاوش هاي باستان شناسي در تخت جمشيد، به سرپرستي كامرون در سال 1314 ه.ش، به پيدايش خشت نبشته هايي انجاميد كه بر روي چند فقره از آنها نام شيراز مشخص بود. بدين ترتيب مي توان احتمال داد، اين وادي كه در عهد رونق تخت جمشيد، آبادي كوچكي بيش نبوده است، بعد از انهدام پايتخت هخامنشيان، از نو ساخته شده است.

در اشعاري از شاهنامه فردوسي، نیز به مناسبت هايي از شيراز ياد شده، استخري در كتاب مسالك و ممالك كه در نيمه اول قرن چهارم هجري تأليف شده است، راجع به آثار و بقاياي فرهنگي قبل از اسلام، در شيراز مي گويد:

شيراز قلعه اي به نام شاه موبد دارد. وي همچنين از دو آتشكده به نام هاي كارستان و هرمز در آن سرزمين ياد مي كند.

باري در مجموع گفتار استخري كه شيراز سيزده ناحيه (طسوج) دارد كه در هر كدام از آنها قراء و كشتزارهايي موجود است كه متصل به هم قرار گرفته اند. و نيز نظر ابن بلخي كه در روزگار ملوك فرس، شيراز ناحيتي بود و حصاري چند بر زمين، مي تواند روشنگر قدمت شيراز، به عنوان يك سرزمين مسكون و آباد باشد... . یکی از غذاهای خوشمزه شیرازی کلم پلو است. یکی دیگر از غذاهای معروف کوفته سبزی شیرازی است.

[ویرایش] شیراز تختگاه سلیمان

شيراز اين شهر باستانی در طی گذشت ايام به القاب گوناگونی شهرت داشته و از آن جمله دارالملک، دارالعلم، ملک سليمان و ... اما شايد مشهورترين و قديمی ترين لقب شيراز همان ملک سليمان است و بدين خاطر بر بسياری از بناهای قديمی شهر همچون عمارات باغ نظر، سردربازار مشير، نارنجستان قوام و .... تصويرهايي از حضرت سليمان نقش شده است که معمولاً وی را بر تختی نشسته و در وسط مجلس نشان می‌دهد و عده‌ای از وزرا و تعدادی از ديوها گوش به فرمان او در اطرفش ايستاده‌اند و تعدادی از حيوانات وحشی و اهلی نيز در بين گلها و درختان و بدور حضرت سليمان ترسيم شده اند. همچنين در بعضی کتب نقل شده است که در حدود قرن هفتم هجری عده‌ای از عرفا و زهاد از بغداد به طرف شيراز حرکت کرده‌اند تا مسجد سليمان را زيارت کنند و برای زيارت آن ثوابهای فراوانی قائل می شده اند.

[ویرایش] خیابان‌‌های مهم شیراز

  • خیابان قصردشت(قصرالدشت)
    • خیابان قصرالدشت غربی
خیابان قصر دشت غربیمنبع سایت ایرانویج
بزرگ شود
خیابان قصر دشت غربی
منبع سایت ایرانویج
    • خیابان قصرالدشت شرقی
خیابان قصرالدشت شرقیمنبع سایت ایرانویج
بزرگ شود
خیابان قصرالدشت شرقی
منبع سایت ایرانویج
  • خیابان معالی‌آباد
  • بلوار چمران
بلوار چمرانمنبع سایت ایرانویج
بزرگ شود
بلوار چمران
منبع سایت ایرانویج
  • بلوار کریم‌خان زند
  • خیابان لطف‌علی‌خان زند
  • بلوار سیبویه
  • بزرگراه مدرس
  • خیابان ارم
  • خیابان ملاصدرا
  • خیابان گلستان
  • خیابان احمدی
  • خیابان عفیف آباد
  • خیابان پودنک
  • دروازه قصاب خانه
  • بلوار زرهی
  • بلوار عدالت
  • بلوار امیر کبیر
  • بزرگراه رحمت

بلوار فرهنگ شهر بلوار نیایش و...

[ویرایش] بیمارستان‌های شیراز

  • بیمارستان نمازی
  • بیمارستان حافظ
  • بیمارستان خلیلی
  • بیمارستان سعدی (شهید فقیهی)
  • بیمارستان قلب
  • بیمارستان دنا
  • بیمارستان کوثر
  • بیمارستان اردی‌بهشت
  • بیمارستان MRI
  • بیمارستان شهید چمران
  • بیمارستان دکتر میرحسینی
  • بیمارستان دکتر میر
  • بیارستان دکتر فرهندفر
  • بیمارستان ثریا (دستغیب)
  • بیمارستان شیراز (بهشتی)
  • بیمارستان دکتر خدادوست(چشم پزشکی)
  • بیمارستان زینبیه (پایه گزار مرحوم پرویز قاسمی)

بیمارستان حضرت علی اصغر بیمارستان قطب الدین

[ویرایش] پیوند به بیرون

استان فارس

استان فارس

مرکز شیراز
شهرستان‌ها

آباده | ارسنجان | استهبان | اقلید | بوانات | جهرم | خرم‌بید | داراب | زرین‌دشت | سپیدان | شیراز | فراشبند | فسا | فیروزآباد | قیر و کارزین | کازرون | لارستان | لامِرد | مرودشت | ممسنی | مهر | نیریز

شهرها

آباده طشک | آباده | اردکان | ارسنجان | اشکنان | اقلید | اهل | اوز | ایج | ایزدخواست | باب‌انار | بالاده | بنارویه | بهمن | بوانات | بیرم | بیضا | جنت‌شهر | جهرم | جویم | حاجی‌آباد | خاوران | خرامه | خشت | خنج | خور | داراب | داریان | رونیز | زاهدشهر | زرقان | سده | سروستان | سعادت‌شهر | سیدان | ششده | شهر پیر | شیراز | صغاد | صفاشهر | علامرودشت | فتح‌آباد | فراشبند | فسا | فیروزآباد | قائمیه | قادرآباد | قطب‌آباد | قیر و کارزین | کازرون | کامفیروز | کره‌ای | کنارتخته | کوار | گراش | گله‌دار | لار | لامرد | لپوئی | مرودشت | مشکان | مصیری | مُهر | میمند | نودان | نورآباد | نیریز | وراوی 

آثار دیدنی

آرامگاه سعدی | ارگ کریمخانی | بازار وکیل | باغ ارم | باغ عفیف‌آباد  بند امیر | بیشاپور | پاسارگاد | تخت جمشید | حافظیه | کاخ سروستان | کعبه زرتشت | مسجد وکیل | نارنجستان قوام | نقش رجب | نقش رستم |



پایتخت‌های ایران

ماد: همدان
هخامنشیان: شوش | پاسارگاد
اشکانیان: دامغان | اشک‌آباد | تیسفون
ساسانیان: تیسفون
طاهریان: بخارا | نیشابور | مرو
صفاریان: زرنج
سامانیان: بخارا
زیاریان: اصفهان
بوییان: همدان | ری | شیراز
ايلخانيان: مراغه | تبریز
صفویان: اردبیل | تبریز | قزوین | اصفهان | ساری
افشاریان: مشهد
زندیان: شیراز | کرمان
قاجاریان: ساری | تهران
پهلوی: تهران