انقلاب روسیه، ۱۹۱۷ تا ۱۹۲۷: بررسی تحلیلی (سمینار)

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد.

انقلاب روسيه، ۱۹۱۷ تا ۱۹۲۷: بررسی تحلیلی نام سه سمینار از کورش مدرسی است که به ترتیب در تاریخ‌های ۲۱ ژوئیه ۲۰۰۱، ۶ اکتبر ۲۰۰۱ و ۸ ژوئن ۲۰۰۲ در انجمن مارکس لندن برگزار شد.

کورش مدرسی در این سمینارها تاریخ روسیه و در واقع تاریخ تحولات حزب سوسیال دموکرات کارگری روسیه را از اوایل قرن بیستم تا چند سال پس از قدرت‌گیری بلشویک‌ها در روسیه بررسی می‌کند. او بیشتر روی تحولات درونی حزب سوسیال دموکرات کارگری روسیه فوکوس کرده است و به تک تک کنگره‌های این حزب اشاره می‌کند و موضع‌گیری‌های شخصیت‌های مختلف این حزب بخصوص شخصیت‌هایی تاریخی همچون لنین و تروتسکی را در مواقع مختلف نشان می‌دهد و علاوه بر بیان تاریخ نظریاتی را نیز از خود ارائه می‌دهد. برای مثال او مدعی می‌شود که بلشویسم با لنینیسم متفاوت است (و او تنها کسی است که از این تفاوت سخن گفته است)‌ و در واقع خود آگاهی حزب بلشویک از خودش با انتظاری که لنین (رهبر اصلی بلشویک‌ها) نسبت به این حزب دارد متفاوت است. مدرسی، برای مثال، به دورهٔ فوریه تا اکتبر ۱۹۱۷ اشاره می‌کند که چطور تمام بلشویک‌ها (به جز کولونتای) ابتدا با لنین مخالفند و حتی گاها او را «دیوانه» می‌خوانند.

مدرسی بحث را در توضیح سیاست‌های مختلف بلشویک‌ها پس از به قدرت رسیدن مانند کمونیسم جنگی، طرح نپ و ... پیش می‌برد و برای مثال مدعی می‌شود که «کمونیسم جنگی» ربطی به کمونیسم ندارد و تنها تاکتیکی برای حفظ قدرت سیاسی است و در همین رابطه علل این‌که چرا بلشویک‌ها «مجبور»‌ به کشتن تزار و عده‌ای دیگر شدند و علل بعضی سیاست‌های اقتصادی و سیاسی آن‌ها را توضیح می‌دهد. او در توضیح این سیاست‌ها به بحث «دولت در دوره‌های انقلابي»‌ (از منصور حکمت) اشاره می‌کند و آن بحث را «درافزوده‌ای به مارکسیسم» می‌خواند و از آن دفاع می‌کند. او در ضمن بسیاری از سیاست‌های بلشویک‌ها در دههٔ بیست میلادی را بی ارتباط به لنینیسم می‌داند و مدعی‌ می‌شود که با توجه به مریضی لنین پس از سکتهٔ قلبی و از کار افتادن او پس از ترورش و بالاخره فوت او باعث شده است که بلشویک‌ها از سیاست لنینیستی دور شوند.

در این بحث کورش مدرسی برای بررسی تاریخی به کتاب‌هایی مانند «تاریخ انقلاب روسیه» (از لئون تروتسکی) و «تاریخ روسیه شوروی» (از ای اچ کار) اشاره می‌کند و در ضمن به آثاری از لنین همچون «جنگ و سوسیال دموکراسی در روسیه»، «اپورتونیسم و ورشکستگی انترناسیونال دوم»، و «تزهای آوریل» و آثاری از تروتسکی همچون «وظایف سیاسی ما» و «انقلاب مداوم» و آثاری از حکمت همچون «دولت در دوره‌های انقلابی» و «مارکسیسم و پراتیک انقلابی:درباره متدولوژی لنین»‌ اشاره می‌کند.

بحث اصلی او در تمام این سمینارها تاکید بر تفاوت لنینیسم با بلشویسم و دفاع از لنین و لنینیسم است. او در ضمن مدعی است که این تفاوت را برای اولین بار او توضیح داده است.

پس از این سمینارها منصور حکمت و کسان دیگری چون فاتح شیخ، فریبرز پویا، محمد فتاحی و ... نیز در بحث شرکت می‌کنند. منصور حکمت در بحث خود در حاشیه این سمینارها لنین را با اسپارتاکوس مقایسه می‌کند و از علل اهمیت او و تجربهٔ انقلاب اکتبر صحبت می‌کند و در ضمن مدعی می‌شود که شهرت و موقعیت حزب کمونیست کارگری در حال حاضر بسیار بهتر از موقعیت بلشویک‌ها در اوایل ۱۹۱۷ است. البته حکمت همچنین به این اشاره می‌کند که با توجه به این‌که دشمنان کمونیسم از آن وقت تا بحال بسیار بیشتر رشد کرده‌اند این برتری خیلی برتری مهمی نیست و به شوخی می‌گوید که «تیم برق شیراز الان می‌تواند منچستر یونایتد ۱۹۵۶ را پنج بر صف شکست دهد». در ضمن منصور حکمت به طور ضمنی با تز کورش مدرسی در مورد تفاوت بلشویسم و لنینیسم موافقت می‌کند.

کورش مدرسی این سمینار را شروع بحث‌هایی می‌داند که بعدها با بحث «حزب و قدرت سیاسی: کمونیسم کارگری و چهار تجربه» در سال ۲۰۰۴ و چهار سمینار او در تابستان ۲۰۰۵ ادامه پیدا کردند.

[ویرایش] موضوعات هر جلسه

در جلسهٔ اول که در ۲۱ ژوئیه ۲۰۰۱ برگزار می‌شود مدرسی تاریخ را تا فوریه ۱۹۱۷ توضیح می‌دهد. در جلسهٔ دوم که در ۶ اکتبر ۲۰۰۱ برگزار می‌‌شود او به دوران جنگ جهانی اول و فوریه تا اکتبر ۱۹۱۷ می‌پردازد و در جلسه‌ سوم که در ۳۰ ژوئیه ۲۰۰۲ است او بحث را از انقلاب اکتبر تا سال ۱۹۲۷ ادامه می‌دهد.

[ویرایش] متن پیاده شده

بخش اول این سمینار پیاده شده و در بهمن 1384 مصادف با فوریه 2006 در ضمیمهٔ شمارهٔ پنجم نشریه کمونیست ماهانه (از نشریات حزب کمونیست کارگری ایران-حکمتیست) انتشار یافته است.