An Sionnach

Ón Vicipéid, an chiclipéid shaor.

an Sionnach

an Sionnach

cliceáil i gcoinne íomhá níos mó

Ainm Laidine Vulpecula
Ginideach Laidine Vulpeculae
Nod Vul
Siombalaíocht an Sionnach
Dronairde 20 h
Diallas 25°
Achar 268 céim cearnach
Rangú: 55ú
Líon na réaltaí
(amharcmhéid < 3)
0
Réalta is gile Anser (α Vul)
(méid 4.44)
Dreigecheathanna
Réaltbhuíonta
ar theorainn leis
Infheicthe sna leithid idir +90° agus −55°
Sárfheicthe i rith na míosa seo: Meán Fómhair

Is réaltbhuíon dhoiléir é an Sionnach atá suite i lár Thriantán an tSamhraidh (astaireacht comhdhéanta ag na trí réalta gheala Deneb, Vega agus Altair) ar an leathsféar neamhaí thuaidh. Vulpecula an t-ainm Laidine a thugtar air, a chiallaíonn sionnach beag.

Clár ábhair

[athraigh] Príomhghnéithe

Níl aon réalta níos gile ná an ceathrú méid ar an réaltbhuíon seo. Is í an ceann is lú doiléir ná Anser (α Vul), fathach dearg (aicme speictreach M0 III) ar achar 297 solasbhliain agus ar méid 4.44. Is réalta dhúbailte optúil í Anser (deighilt 413.7") ar féidir í a scoilteadh trí dhéshúiligh. 8 Vul is ea an dara comhbhall.

Sa bhliain 1967 i Cambridge, d'aimsigh Antony Hewish agus an réalteolaí Éireannach Jocelyn Bell an chéad phulsár, PSR 1919+21, ar an réaltbhuíon bheag seo. Ar mbeith dóibh ag cuardach drithliú radachomharthaí cuasár, tharlaigh siad ar chomhartha an-rialta; séard a bhí ann ná bíoga radaíochta, ceann amháin i ngach aon chúpla soicind. Chuir siad as an áireamh foinse dhomhanda den chomhartha seo toisc gur athaispeáin an réad tar éis réaltlae seachas grianlá. Faoi dheireadh ionannaíodh an aimhrialtacht seo le comhartha neodrónréalta, agus í ag rothlú go tapaidh. Tháinig na bíoga (agus tagann go fóill go dtí an lá atá inniu ann) i ngach aon 1.3373 soicind - chomh rialta sin nárbh fhéidir é a thógáil in ainriocht aon réada eile. Tugadh CP 19191 ar an réad seo ar dtús, a chiallaíonn "Cambridge Pulsar in aice Dronairde 19u 19n"; faoi láthair tugtar PSR 1919+21 air, a chiallaíonn "Pulsár ar dronairde 19u 19n agus ar diallas +21 céim".

[athraigh] Réada suntasacha domhainspéire

Tá dhá réad suntasach domhainspéire le feiceáil ar réaltbhuíon an tSionnaigh:

  • Is réaltnéal mór geal pláinéadach é M27, Réaltnéal an Tromáin Lúiththe, a d'aimsigh an réalteolaí Francach Charles Messier sa bhliain 1764; ba é seo an chéad réaltnéal pláinéadach dá n-aimsíodh. Is féidir é a fheiceáil trí dhéshúiligh má tá an spéir dorcha go leor. Dealraítear le diosca doiléir é amuigh is istigh ar 6 nóiméad stua ar trastomhas. Is gá teileascóp chun an dealramh démhaothánach, cosúil le cruth orláiste, a thaispeáint.
  • Is astaireacht í Braisle Brocchi (Collinder 399) a tógadh roimh ré in ainriocht réaltbhraisle oscailte. Tugtar an Crochadán Cóta mar ainm uirthi chomh maith mar gheall ar an gcuma dhearscnach atá infheicthe trí dhéshúiligh nó theileascóp ísealchumhachta.

[athraigh] Réaltaí

Réaltaí a bhfuil ainmneacha dílse orthu:
  • Anser (6/α Vul) 4.44
Réaltaí a bhfuil ainmneacha Flamsteed orthu:
1 Vul 4.76; 2 Vul 5.46; 3 Vul 5.22; 4 Vul 5.14; 5 Vul 5.60; 6 Vul 4.44; 7 Vul 6.34; 8 Vul 5.82; 9 Vul 5.00; 10 Vul 5.50; 12 Vul 4.90; 13 Vul 4.57; 14 Vul 5.68; 15 Vul 4.66; 16 Vul 5.23; 17 Vul 5.08; 18 Vul 5.51; 19 Vul 5.51; 20 Vul 5.91; 21 Vul 5.19; 22 Vul 5.18; 23 Vul 4.50; 24 Vul 5.30; 25 Vul 5.50; 26 Vul 6.40; 27 Vul 5.59; 28 Vul 5.06; 29 Vul 4.81; 30 Vul 4.92; 31 Vul 4.56; 32 Vul 5.03; 33 Vul 5.30; 34 Vul 5.58; 35 Vul 5.39
Réaltaí suntasacha eile:
  • PY Vulpeculae 12.98
  • HD 188015 8.22 – pláinéad eachtarghrianda aici
  • CP 1919 – pulsár

[athraigh] Stair

Déanach sa seachtú haois déag, chruthaigh an réalteolaí Polannach Johannes Hevelius an réaltbhuíon seo. Tugadh an t-ainm Vulpecula cum ansere uirthi go bunúsach – sin le rá, an Sionnach leis an nGé. Níl aitheantas oifigiúil ar an ngé go fóill, ach déantar tagairt di san ainm atá ar an réalta is gile de chuid an tSionnaigh: Anser. Léiríodh an Ghé sna seanphictiúir agus í i ngialla an tSionnaigh. "An sionnach beag" an chiall chruinn atá leis an ainm Laidine "Vulpecula", ach is é "an Sionnach" an tiontú a thugtar go coitianta air.

[athraigh] Miotaseolaíocht

Ós rud é nár cruthaíodh an réaltbhuíon seo go dtí an seachtú aois déag, agus gan ach réaltaí doiléire inti, ní bhaineann aon mhiotaseolaíocht chlasaiceach leis an Sionnach.

[athraigh] Féach fosta

  • Sonraí réaltmhéadracha an tSionnaigh

[athraigh] Naisc sheachtracha

[athraigh] Tagairtí

  • Burnham, Robert Jr. (1966, 1978). Burnham's Celestial Handbook: An Observer's Guide to the Universe Beyond the Solar System, v.3. General Publishing Company, Ltd., Toronto. ISBN 0486236730.


Réaltbhuíonta a thug isteach Johannes Hevelius sa téacs Firmamentum Sobiescianum sa bhliain 1690

na Madraí Fiaigh | an Laghairt | an Leon Beag | an Lincse | an Sciath | an Seiseamhán | an Sionnach| Ceirbearas | Sliabh Maenalas | an Triantán Beag


Na 88 réaltbhuíon nua-aimseartha
an Abhainn | an tAerchaidéal | an Altóir | Andraiméide | an tAoire | an tAonbheannach | an tAra | an Béar Beag | an Béar Mór | an Bodach | an Caimileon | Caiseoipé | an Capall Beag | Ceiféas | an Ceinteár | an Chíle | an Clog | an Colgán | an Colm | an Compás | Compás an Mhairnéalaigh | Coróin an Deiscirt | Coróin an Tuaiscirt | an Chorr | an Chros | an Chuileog | an Cupán | an Cúpla | an Dealbhóir | an Deilf | Deireadh na Loinge | an Dragan | an Eala | Éan Parthais | Earcail | na hÉisc | an Faolchú | Fear na bPéisteanna | an Féinics | an Fhoirnéis | Folt Bheirnicé | an Gabhar | an Giorria | Iasc an Deiscirt | an tIasc Eitilte | an tIndiach | an tIolar | an Laghairt | an Leon | an Leon Beag | an Lir | an Lincse | an Líontán | an Madra Beag | na Madraí Fiaigh | an Madra Mór | an Mhaighdean | an Mheá | an Micreascóp | an Míol Mór | an tOchtamhán | an Phéacóg | Peigeasas | an Péintéir | Peirséas | an Phéist | an Phéist Bheag | an Phéist Uisce | an Portán | an Préachán | an Reithe | an Riail | an Saighdeoir | an tSaighead | an Scairp | an Sciath | an Seiseamhán | na Seolta | an Sionnach | an Sioráf | an Siséal | an Tábla | an Tarbh | an Teileascóp | an Triantán | Triantán an Deiscirt | an Túcán | an tUisceadóir