Contae Ard Mhacha

Ón Vicipéid, an chiclipéid shaor.

Contae Ard Mhacha (County Armagh)
Íomhá:TuaisceartEireannContaeArdMhacha.png
Achar: 1,254 km²
Príomhbhaile: Ard Mhacha
Daonra: 141,000 (meas)
Cúige: Ulaidh

I ndeisceart Chúige Uladh (Ulster) in Éirinn atá Ard MhachaContae Ard Mhacha (Armagh as Béarla). Bhí cónaí ar Ríthe Chúige Uladh in Eamhan Macha, áit a raibh daingean ón 700 RC, agus de réir na nginealach ba í Macha Mongrua, a fuair bás i 667 RC, a thóg dún ann in aice le cathair Ard Mhacha fadó, agus is minic logainmneacha an cheantair luaite sa Rúraíocht. Ba in Ard Mhacha a thóg Naomh Pádraig a chéad eaglais cloiche in AD 444 agus tá ardeaglaisí ag an Eaglais Chaitliceach Rómhánach agus ag Eaglais na hÉireann sa chathair faoi láthair. Tá Brian Bóirmhe (Ború), a bhí ina Ard-Rí ar Éirinn go dtí 1014, curtha in Ard Mhacha

Tá cáil ar Ard Mhacha mar 'úllord na hÉireann', agus fástar a lán torthaí ann i gcónaí. Ba iad na plandóirí a chuir fúthu sa 17ú haois a chuir na húlloird ar dtús. Imrítear leagan de chluiche babhlaí in Ard Mhacha nach bhfaightear aon áit eile ach i gCorcaigh. Tá traidisiún láidir peile Ghaelaí sa cheantar agus bhuaigh foireann Ard Mhacha Craobh na hÉireann i 2002.

Tá Ard Mhacha theas an-Náisiúnaíoch (90%). Caitliceachas an príomh-reiligiún. Fuair a lán saighdiúrí Sasanach bás anseo i rith na Trioblóidí.

[athraigh] Bailte i gContae Ard Mhacha



Contaetha na hÉireann
Poblacht na hÉireann: Baile Átha Cliath (An chathair/Fine Ghall/Contae Dhún Laoghaire-Ráth an Dúin/Áth Cliath Theas) | An Cabhán | Ceatharlach | Ciarraí | Cill Chainnigh | Cill Dara | Cill Mhantáin | An Clár | Corcaigh | Dún na nGall | Gaillimh | An Iarmhí | Laois | Liatroim | Loch Garman | An Longfort | | Luimneach | Maigh Eo | An Mhí | Muineacháin | Port Láirge | Ros Comáin | Sligeach | Tiobraid Árann (Tiobraid Árann Thuaidh/Tiobraid Árann Theas) | Uíbh Fhailí
Tuaisceart Éireann: Aontroim | Ard Mhacha | Doire | An Dún | Fear Manach | Tír Eoghain
Cúigí na hÉireann: Connachta | Laighin | An Mhumhain | Ulaidh