Cecil Rhodes
Ón Vicipéid, an chiclipéid shaor.
Cecil John Rhodes (Iúil 1853 - Márta 1902). Plandóir Sasanach a bhunaigh stát na Róidéise i ndeisceart na hAfraice. Bhí sé ar scoil ag Bishop's Strotford, agus d'éirigh sé an-tinn go luath tar éis an scoil a fhágáil. Measadh go mbeadh sé go maith dó dul go aeráid níos teo agus cuireadh go Natal san Afraic Theas mar a raibh a dheartháir ina fhear gnó. Thug sé leis £3,000 a thug aintín dá chuid dó, agus d'infheistigh sé an t-airgead sin i mianaigh diamaint i Kimberley.
Chaith sé tamall ansin ar fheirm a dhearthára Herbert agus i 1871 d'fhág sé an choilíneacht chun dul i mbun mhianach a dhearthára i Kimberley. I 1873 d'fhill Rhodes ar Shasana chun a chuid staidéir a chríochnú, agus a shaibhreas déanta cheana féin aige. I 1880 bhunaigh Rhodes comhlacht mianadóireachta de Beers agus ghabh sé seilbh ar chuid mhór éileamh a bhí ag daoine eile. Ba leis féin an chuid ba mhór den mhianach diamaint ba mhó a bhí riamh ar domhan.
[athraigh] Polaitíocht
Toghadh Rhodes ina ionadaí i dTionóil an Cape in 1880, agus chuir sé an-chuid spéise sna pleananna a bhí ann chun an choilíneacht a leathnú isteach i dtailte eile. Faoi 1890 bhí Rhodes ina phríomhaire agus chinntigh sé go mbeadh reachtaíocht na coilíneachta fabhrach do na comhlachtaí mianadóireachta, agus rith sé dlíthe a bhain a gcuid tailte den chine ghorm san Afraic Theas. Theastaigh uaidh cumhacht impiriúil na Breataine a mhéadú agus d'ionsaigh sé Poblacht na mBórach, ach theip ar Ruathar Jameson agus b'éigean dó éirí as oifig mar phríomhaire.
D'úsáid Rhodes a chuid saibhris mar sin féín chun tailte nua a ghabháil don impireacht. Bhunaigh sé an British South Africa Company agus ghabh sé seilbh ar thailte na Shona, mar a bhfuil an tSiombáib inniu. Nuair a d'éirigh na Matabele agus na Shona amach ina choinne ghoid sé a dtalamh agus a gcuid eallaigh uathu agus chuir sé faoi chois iad. Tugadh 'Rhodesia' mar ainm ar na gcoilíneacht nua in onóir do Rhodes.