Aodh Rua Ó Dónaill

Ón Vicipéid, an chiclipéid shaor.

Bhí Aodh Rua O Dónaill mar tiarna ar na Gael agus bhí sé páirteach i Cogadh na Naoi mBliana ó 1594 ó 1603.

Mac do Rí tír Chonaill(Dún na ngall) , Aodh mac Maghnusa Ó Domhnaill agus tháinig sé isteach sa shaol sa blian 1571. Fuadaigh na Sasanaigh é chun comhaontas idir clann Ó Domhnaill agus clann Ó Néill a stoppadh.

Chuireadh é i bprisúin i gCaisléain Báile Átha Ciath sa bhlian 1587. Bhris sé amach ar feadh tamail sa blian 1590 ach beir na sasanaigh air áfach. Bhris sé amach i mí Eanair sa bhlian 1592.

Tar eis cúpla bhliain thóg sé airm agus bhí sé réidh le troid in aghaidh na Sasnaigh. Bhuaig siad alán caith ach bhí cabhair uathu chun é a choiméad suas. Faoi dhéireadh tháinig na Spáinigh i dtír, ach ró fháda ó dheas, i gCionn tSáile. Tháinig na hÉireannaigh síos chuc cabhrú leo, Ó Néill agus Ó Dómhnail mar na cheannairí ach, áfach, tar eis theipeadh Cath Chionn tSáile, chuaigh aodh Ó Dómhnaill lena Spáinigh chun iarracht níos mó chabhair a d'fháil. Fuair sé bás sa bhliain 1602déireann tuairsí béaloideas (agus stáiriúl) gur mháirigh spíre sasanach é, ach le déanaí tá an tuairim ann gur bhfuair sé báis trí galair na bpéist a fháil.

Thóg a dhearthair Ruairí a áit mar cheannaire chlann Uí Dhomnaill. Ó tuairscí na hama tá alán mholadh dá gcrógacht agus a caitiliceas. Tá a ainm fós le féicéal sa Spáinn i sráid Ó Donell (ní Aodh é féin ach duine des a ghaoltaí).




Vicipéid
Is stumpa é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid.
Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh.