Ioslam
Ón Vicipéid, an chiclipéid shaor.
Is é an tIoslam an dara reiligiún is mó ar domhan agus an ceann is tapúla a bhfuil fás ag teacht air faoi láthair. Tugtar Moslamach ar dhuine dá lucht leanúna, a chreideann go bhfuil Dia amháin ann agus gur nocht sé a theachtaireacht naofa tríd na fáithe, agus gurb é Mohammad an fáidh deireannach. Is é An Córan (Qur'án) leabhar naofa an Ioslaim, agus is é Meice san Araib Shádach an áit naofa is tábhachtaí do na Moslamaigh.
Clár ábhair |
[athraigh] Foinse an ainm
As Araibis: الإسلام Tagann an focal Araibise islam ón fréamh slm, a bheith i ngéilleadh suaimhneach do Allah. Tagann an focal muslim ón bhfréamh céanna, agus ciallaíonn sé sin géilltóir. Mar sin tá dhá bhrí ag ceachtar den dá fhocal seo: ciallaíonn siad an creideamh Ioslamach atá bunaithe ar an teachtaireacht a nochtadh do Mhohammad, agus an duine a leanann an creideamh sin. Ach ciallaíonn siad fosta an géilleadh do Dhia, é a adhradh agus a ordaithe a leanadh; ar an mbunús seo, áirítear na fáithe roimh Mhuhammad mar Mhuslamaigh freisin.
[athraigh] Creidimh bhunúsacha
Nocht Allah a theachtaireacht naofa tríd na fáithe, ar a n-áirítear, Ádhamh, Abrahám, Naoi, Maoise, Íosa agus Mohammad. Cuireadh an teachtaireacht seo go díreach isteach sa Qur'an, agus mar seo is leabhar iomlán agus gan bhotún é; de réir an Ioslaim cheartchreidmhigh, is é an Qur'án friotal Dé neamhchruthaithe. Is é an tuairim choitianta i measc na Muslamach go raibh an teachtaireacht sa Bhíobla Chríostaíoch agus sa Torah Giúdach truaillithe ag daoine, agus mar sin nochtadh an Qur'an mar theachtaireacht iomlán lánchuimsitheach nua.
[athraigh] Na Sé Chreideamh
Tá Ioslamachas bunaithe ar sé chreideamh:
- Creideamh i nDia, an t-Aon amháin uasal
- Creideamh sna fáithe (nabi) agus sna teachtairí (rusul)
- Creideamh sna Leabhair (kutub) ó Dhia
- Creideamh sna haingil (mala'ika)
- Creideamh i Lá an Bhreithiúnais (qiyama) agus san Aiséirí
- Creideamh sa chinniúnt (qadar)
[athraigh] Seicteanna
Tá cuid mhaith seicteanna difriúla san Ioslam. Is é an Sunna an tseict is mó; fórmhór Mhuslamaigh an domhain, is Sunnaigh iad. Is é an Sí'a an dara claonadh, agus é féin déanta de sheicteanna éagsúla. Bunús na scoilte, eascraíonn sé as ceart comharbachta an Fháidh Muhammad; de réir lucht an tSí'a, ba chóir ball de theaghlach Muhammad a theacht mar chomharba air. Sa lá atá inniu ann tá difríochtaí sna deasghnáthanna fásta suas idir Sunna agus Sí'a freisin, ach aontaíonn an dá dhream ar phríomhcheisteanna an chreidimh. Tá lucht an tSí'a ina bhformhór i measc Mhuslamaigh na Liobáine, ha hIaráice agus na hIaráine, agus tá mionlaigh Shí'acha sa Phacastáin, in Éimin agus sa tSiria freisin; thairis sin, is iad na Sunnaigh an dream is líonmhaire sa chuid eile den domhan Ioslamach.
[athraigh] External Links
- cennet - islami directory