Uathachas
Ón Vicipéid, an chiclipéid shaor.
Mí-ord is cúis le fadhbanna iompair agus teanga is ea an Uathachas.
Is iad na príomhtréitheanna ná:
- Easpa idirghníomhaíocht sóisialta
- Ganntanas teagmhála
- Suim thar fóir i rudaí áirithe
Ní mí-ord amháin atá i gceist, áfach. Labhrítear faoi mhí-ord speictream an uathachais. Is féidir na mí-oird a rangú de réir cé chomh dona is atá siad:
- Uathachas leanbaí de réir Leo Kanner
- Siondróm Asperger
B'Ostarach-Mheiriceánach é Leo Kanner, a rugadh san Ostair i 1894, a thug cur síos ar roinn airíonna a bhaintear le h-uathachas. D'fhoilsigh sé páipéar tábhachtach, Autistic Disturbances of Affective Contact, i 1943, agus is é seo bunús an staidéir faoin uathachas, in éineacht le h-obair Asperger.
D'úsáid Lorna Winger an téarma "siondróm Asperger" don chéad uair i 1981. Ba phéidiatraí ón Ostair Hans Asperger a rinne an chéad chur síos ar an siondróm ina thráchtas dochtúireachta i 1944. Die Autistischen Psychopathen a thug sé air. I rith na 1940í, rinne Asperger staidéar ar ghrúpa buachaillí a bhí difriúil ó thaobh an iompair phearsanta de, i gcomparáid le leanaí eile. Bhí fadhbanna teagmhála is sóisialta acu a bhí cosúil le leanaí le h-uathachas ach ní raibh na fadhbanna urlabhra is teanga a baineadh le h-uathachas acu.
Cé gurbh Ostaraigh an bheirt acu, níor bhuail siad riamh le chéile.
Sna blianta deireanacha seo tá eagla in Éirinn faoin vaicsín MMR (Bruitíneach, Leicneach agus Bruitíneach Dhearg) tar éis staidéar ó Dr. Andrew Wakefield sa Ríocht Aontaithe faoin ceangal idir uathachas agus an MMR. Níl aon bhaint chruthaithe idir an t-uathachas is an vaicsín go dtí seo.