Dáil Éireann

Ón Vicipéid, an chiclipéid shaor.

Teach Laighin i mBaile Átha Cliath, suíomh Dháil Éireann.
Méadaigh
Teach Laighin i mBaile Átha Cliath, suíomh Dháil Éireann.

Is é Dáil Éireann an teach ísle an Oireachtais (pairlimint) sa Phoblacht na hÉireann. Toghtar go díreach é ar a laghad uair amháin gach cúig bliana. Toghtar le córas Vóta Amháin Inaistrithe é. Tá cumhacht cosúlacht ann ná a bheith ag teach ísle i ndála eile. Is é thar a bheith an craobh ceannasach san Oireachtas. Tá cumhacht aige aon dlí ar mhaith leis a cheapadh. Cruinníonn sé i dTeach Laighin i mBaile Átha Cliath ó 1922.

[athraigh] Stair

Bhí An Chéad Dáil i 1919. Ba Dáil Réabhlóideach é. Bhí sé i mbun an tIRA agus réachtáil sé Cogadh na Saoirse. Tar éis an Chonartha, vótáil an Dáil é féin as marthain. Ach athbhunaíodh é go díreach nuair a tháinig ailt an Chonartha i bhfeidhm míonna níos déanaí. Thart ar an am sin, bhí cúpla 'Pairliméid' i bhfeidhm. Bhí Dáil Sealadach ann chun an Conraidh a cur i bhfeidhm agus Saorstát Éireann a bhunadh. Bhí an Dáil é féin ann, a chruthaíodh i 1919. Bhí Dáil Poblachta ann freisin, bunaithe ag Eamon de Valera agus na frith-conraitheoirí. Bhí gach ceann díobh ag éileadh ceart-síolú ón Dáil 1919 agus Forógra na Poblachta 1916.

Anois, is Fianna Fáil an páirtí is mó sa Dáil agus tá siad sa rialtas leis an Páirtí Daonlathach. Is é seo a leanas miondealú na bpáirtithe sa Dáil:

Páirtí Bealtaine 2002 Márta 2005
Fianna Fáil 81 78
  Fine Gael 31 32
  Páirtí an Lucht Oibre 20 21
An Páirtí Daonlathach. 8 8
  Páirtí Glas 6 6
  Sinn Féin 5 5
  Páirtí Soisialach 1 1
  Neamhspleách 13 14
  Ceann Comhairle 1 1

[athraigh] Naisc sheachtracha

Dail.ie, suíomh oifigiúil as Gaeilge.