ვიკიპედია:საინტერესო ფაქტები

ვიკიპედიიდან

ეს ფაქტები ამოკრებილია ქართული ვიკიპედიის სტატიებიდან. გთხოვთ მონაწილეობა მიიღოთ მის შედგენაში. წინამდებარე გვერდის ბოლოში ჩაამატეთ თქვენი აზრით საინტერესო და ყურადსაღები ფაქტები.


სექციების სია

[რედაქტირება] 1-ლი ათეული (001 - 010)

001. სალომე ზურაბიშვილი საფრანგეთის რესპუბლიკის საპატიო ლეგიონის და ღირსების ეროვნული ორდენების კავალერია.

002. საქართველოში პირველი ქრისტიანული ტაძარი ერუშეთში ააგეს IV ს-ში.

003. დმანისში აღმოჩენილია ევროპაში ყველაზე ძველი ადამიანის ნაკვალევი - თავის ქალა, რომლის ასაკი 1,6 მილიონი წლით განისაზღვრება.

004. კონტინენტების რაოდენობა შეიძლება იყოს 4, 5, 6 ან 7. ეს დამოკიდებულია იმაზე, თუ რომელ ქვეყანაში ცხოვრობთ.

005. სიტყვა “ვიკი” მომდინარეობს ჰავაიური ენიდან, სადაც wikiwiki “სწრაფს” ნიშნავს.

006. აშშ-მ საქართველოს დამოუკიდებლობა დე-იურე სცნო 1991-1992 წლების სახელმწიფო გადატრიალების დღეებში.

007. კვირადღეს ბევრ სლავურ ენაზე ჰქვია «неделя », ე.ი. დღე, როცა არ მუშაობენ («не делают»).

008. კავკასიელები კულტურულად და პოლიტიკურად ევროპელები არიან, მაგრამ გეოგრაფიულად აზიაში ცხოვრობენ.

009 საქართველოში რუსეთის ჯარი 1799 წლის 26 ნოემბერს შემოვიდა.

010. ერაყის პირველ დემოკრატიულ საპრეზიდენტო არჩევნებში გაიმარჯვა ჯალალ თალაბანმა, ქურთი აჯანყებულების ყოფილ ლიდერმა.

[რედაქტირება] ბიოგრაფიები

  • ...გაუსის ანდერძის თანახმად, მის საფლავზე გამოსახულია წესიერი 17–კუთხედი...
  • ...იუჰ მინ პეის 1954 - 2006 წლებში 58 პროექტი აქვს განხორციალებული...
  • ...ბახის ძეგლს ლაიფციგში ამოტრიალებული ცარიელი ჯიბეები აქვს, რაც მის სიღატაკეზე მიუთითებს...
  • ...პლინიუს უფროსი ვულკანი ვეზუვის ამოფრქვევის დაკვირვებისას ძალიან მიუახლოვდა და დაიღუპა...
  • ...თომას ჯეფერსონი იყო აშშ-ს პირველი პრეზიდენტი, ვისი ინაუგურაციაც თეთრ სახლში მოხდა...
  • ...თომას მანმა 1930 წელს მწვავედ გააკრიტიკა ნაციზმი საჯარო წერილში "მოწოდება ჯანსაღი აზრისკენ"...
  • ...გურანდა ღვალაძე არის მცენარეთა ემბრიოლოგიის ქართული სამეცნიერი სკოლის ერთერთი ფუძემდებელი...
  • ...გაბრიელ გარსია მარკესის "მარტოობის ასი წელიწადის" 10 მილიონი ეგზემპლარია გაყიდული...
  • ...ტიტუს მანლიუსმა საკუთარი ვაჟი დასაჯა სიკვდილით, რის შემდეგაც რომაელები განსაკუთრებულ სასტიკ სასჯელს მანლიუსის სასჯელს უწოდებდნენ...
  • ...პუბლიუს დეციუს მუსმა თავი გასწირა ბრძოლის მოსაგებად, მის მაგალითს კი 30 წლის შემდეგ მისი შვილიშვილიც მიყვა...
  • ...გენერალისიმუსმა სუვოროვმა სამხედრო კარიერა რიგით ჯარისკაცად დაიწყო...
  • ...ლენინი წინააღმდეგი იყო სტალინის გენერალური მდივანის პოსტზე დანიშვნისა...
  • ...მარკუს მანლიუსი ჯერ რომაელთა სახალხო გმირი იყო, ხოლო შემდეგ სიკვდილით დასაჯეს რომაელებისთვის ყველაზე უმძიმესი დანაშაულის ბრალდებით...
  • ...კამილუსი ჯერ რომიდან განდევნეს, შემდეგ კი რომის მეორე დამაარსებელი უწოდეს...
  • ...ლიტერატურის დარგში ნობელის პრემიის ლაურეატის გიუნტერ გრასის რომანმა "კატა და თაგვი დიდი სკანდალი გამოიწვია გერმანიაში ონანიზმის სცენის აღწერის გამო, ჰესენის ჯანდაცვის მინისტრს მისი ამორალურად ცნობა მოითხოვა, მაგრამ საზოგადოების ზეწოლის გამო უკან დაიხია...
  • ...გაიუს მარციუსი სავარაუდოდ რომის მეფის ანკუს მარციუსის ჩამომავალი იყო...

[რედაქტირება] კლასიკური ცივილიზაცია

[რედაქტირება] ისტორია

  • ...კანების ბრძოლა დღემდე ითვლება ტაქტიკური თვალსაზრისით ერთერთ საუკეთესოდ...
  • ...კლეოპატრა VII-მ თავი მოიკლა რათა ოქტავიანეს იგი ტრიუმფალურ მსვლელობაში არ გამოეყენებინა...
  • ...იერუსალიმის ტაძრის მხოლოდ ერთნა კედელმა მოაღწია დღემდემ, რომელსაც ებრაელები გოდების კედელს უწოდებენ.
  • ...პომპეიში შხამიანი გაზებით მოწამლული ხალხის გვამები ფერფლმა დაფარა და გაქვავდა, გათხრების მსვლელობისას კი არქეოლოგებმა ამ გაქვავებულ სიცარიელეებში თაბვაშირი ჩაასხეს, რის შედეგადაც მოხდა დაღყუპული ქალაქის მაცხოვრებლების ბოლო წუთების აღდგენა (სურათზე)...
  • ...გეგმის მიხედვით 1945 წლის 9 აგვისტოს ამერიკეებს მეორე ატომური ბომბი ქალაქ კოკურაზე უნდა ჩამოეგდოთ, მაგრამ ძლიერი ღრუბლიანობის გამო თვითმფრინავმა გეზი ნაგასაკისკენ აიღო და ბომბაც იქ ჩამოაგდო...
  • ...პირველი მსოფლიო ომი პირველი იყო, რომლის გამოცხადებაც დეპეშით მოხდა...
  • ...ეჭვმიტანილის თავდებით განთავისუფლება ძველ რომში შემოიღეს...
  • ...რომაელები საბრძოლო სპილოებს პირველად პიროსთან ბრძოლაში შეხვდნენ და შიშით უკან დაიხიეს...
  • ...ტანკები პირველი მსოფლიო ომის დროს გამოიგონეს და პირველად სომასთან ბრძოლისას გამოიყენეს ინგლისელებმა...
  • ...ინგლისი უკანასკნელად ვილჰელმ დამპყრობელმა დაიპყრო 1066 წელს...
  • ...მარათონული ბრბოლა ტარდება ბერძენი მეომარი ფიტიპიდეს საპატივცემლოდ, რომელმაც მარათონის ბრძოლის შემდეგ გაირბინა მარათონიდან ათენამდე 41კმ გამარჯვების ამბის მისატანად და მოკვდა, მისი უკანასკნელი სიტყვები იყო "გიხაროდეთ, გავიმარჯვეთ!"...
  • ...სტამბაში პირველად დაბეჭდილი წიგნი ბიბლია იყო...
  • ...რომის იმპერიამ არსებობა შეწყვიტა ბარბაროსთა მეთაურის ოდოაკრის მიერ უკანასკნელი იმპერატორის რომულუს ავგუსტულის დამხობით 476 წლის 4 სექტემბერს...
  • ...ნეპტუნის აღმოჩენა "კალმის წვერით" მოხდა, ანუ იგი ჯერ ურანის ტრაექტორიის არასისწორის გამოკვლევისას იქნა აღმოჩენილი ასტრონომიული გამოთვლებით 1821 წელს და მხოლოდ 1846 წელს ასტრონომებმა დაინახეს იგი ტელესკოპით...

[რედაქტირება] ლიტერატურა

ალექსანდრე დიუმა პერსონაჟებისგან წვნიანის მზადებაში.
გაზარდეთ
ალექსანდრე დიუმა პერსონაჟებისგან წვნიანის მზადებაში.
  • ალექსანდრე დიუმა (მამა), თავისი ცნობილი რომანების გარდა ავტორია კულინარიის დიდი ლექსიკონის, რომელიც ავტორის გარდაცვალებიდან 3 წლის შემდეგ, 1873 წელს გამოიცა.
  • 1873 წლის 10 ივლისს, ბრიუსელში ურთიერთშელაპარაკების დროს და ალკოჰოლის ზემოქმედების ქვეშ ყოფნისას პოლ ვერლენმა რევოლვერის ორი გასროლით დაჭრა არტურ რემბო, რის გამოც ორი წლით იქნა დაპატიმრებული.
  • სანამ მწერალი გახდებოდა მილან კუნდერა მუსიკის შექმნით იყო გატაცებული, რაც პიანისტი მამის გავლენით აიხსნება.
  • 1857 წელს შარლ ბოდლერის პოეტური კრებული, ბოროტების ყვავილები, შერაცხულ იქნა როგორც "საზოგადოებრივი მორალის შეურაცხყოფა", დღეს კი ეს ლექსები სასკოლო პროგრამაშია შეტანილი.
  • ვლადიმირ ნაბოკოვმა ბორის პასტერნაკს "შარვალში გამოწყობილი ემილი დიკინსონი" უწოდა.
ჟორჟ სანდი
  • ჟორჟ სანდი ფრანგი მწერალი ქალის, ავრორა დიუპენის (სურათზე) ფსევდონიმია, რომელიც აიღო თავისი საყვარლის, ჟიულ სანდოს პატივსაცემად.
  • ჟიულიენ გრაკი პირველი მწერალია, რომელმაც 1951 წელს თავისი ნაწარმოებისათვის სირტის ნაპირები, უარი თქვა გონკურის პრემიის მიღებაზე.
  • მიშელ უელბეკი თანამედროვე მსოფლიოში ცნობილია თავისი პროვოკატორული რომანებით.
  • ამელი ნოტომს თავისი ახირებები აქვს. იგი წერს დილაობით, ძალიან ადრე, 4-დან 8 საათამდე, ძველ დივანზე მჯდარი, მუხლებზე დადებულ პატარა რვეულში და, ამავდროულად, ნახევარ ლიტრამდე მაგარ ჩაის მიირთმევს.
  • თანამედროვე ფემინიზმის ნიშნები პირველად XVII საუკუნის პრეციოზულ ლიტერატურაში გაჩნდა.
  • როცა მკითხველისთვის ჯერ კიდევ უნცობ ამელი ნოტომს პირველად შესთავაზა ალბენ მიშელის გამომცემლობამ კონტრაქტი, მწერალს სურდა "კაზუსბელის" ფსევდონიმის აღება. საბოლოოდ გამომცემლობის ხელმძღვანელობამ დაარწმუნა ავტორი საკუთარი სახელი და გვარი დაეტოვებინა.
  • 1964 წელს ჟან-პოლ სარტრმა უარი განაცხადა ნობელის პრემიის მიღებაზე. იგი თვლიდა, რომ ამ პრემიას მხოლოდ სიკვდილის შემდეგ უნდა გადასცემდნენ, რადგან ცოცხალმა ადამიანმა ყოველთვის შეიძლება შეიცვალოს აზრი ან შეცვალოს თავისი მოღვაწეობა.
  • მარგერიტ დიურასის ნამდვილი გვარი დონადიე იყო. დიურასი კი მამამისის მშობლიური ქალაქის სახელწოდება იყო. თუმცა მეორე ვერსიის მიხედვით, ეს ფსევდონიმი კლერ დე დიურასის, XIX საუკუნის ფრანგი მწერალი ქალის გვარიდან შეიძლება იყოს აღებული.
  • 1914-1920 წლებში ნობელის პრემია ძირიათადად სკანდინავიელ მწერლებს გადაეცემოდათ. ამის მიზეზი იყო ის, რომ შვედეთის აკადემიამ, რომელიც ნობელის პრემიის ლაურეატებს არჩევს, გადაწყვიტა ომში მონაწილე არც ერთი ქვეყნისთვის არ გადაეცა პრემია.
  • დანიელ დეფოს თავისი რომანი, რობინზონ კრუზო ნამდვილმა ამბავმა შთააგონა: 1709 წელს ექსპედიციამ Woodes Rogers, აღმოაჩინა შოტლანდიელი მეზღვაური, ალექსანდრ სელკირკი, რომელმავ 4 წელი გაატარა ჩილეს მახლობლად უკაცრიელ კუნძულზე.
  • რუს რომანისტსა და დისიდენტს, ალექსანდრე სოლჟენიცინს (სურათზე) 1945 წელს სტალინის კრიტიკისთვის კატორღა მიუსაჯეს. 1970 წელს მას ლიტერატურაში ნობელის პრემია მიენიჭა, მაგრამ რუსეთის კომუნისტურმა ხელისუფლებამ, ბრეჟნევის მეთაურობით, უარი განუცხადა ვიზის მიცემაზე, რის გამოც მწერალი ვერ წავიდა პრემიის მისღებად.
  • უელბეკი არის ფსევდონიმი, რომელიც მწერალმა აიღო კომუნისტი ბებიის (მამის დედა) სახელიდან.

[რედაქტირება] დასახარისხებელი

ვენერა-13.
  • ... საპლანეტთაშორისო ხომალდმა "ვენერა-13" (სურათზე) 1982 წლის 1 მარტს პლანეტა ვენერაზე ჭექა-ქუხილის ხმა დააფიქსირა - ეს პირველი ხმის ჩანაწერი იყო სხვა პლანეტაზე...
  • ...ნიუტონის უნივერსალური გრავიტაციის კანონის აღმოჩენამდე სამყაროს ცენტრად წარმოედგინათ ე.წ. ცენტრალური ცეცხლი, რომლისკენაც ყველა ციური სხეული ვარდებოდა...
  • ...წითელი არმიისა და თურქეთის ჯარის ერთდროულმა შემოჭრამ საქართველოში ფართომასშტაბიანი თურქეთ-საბჭოთა ომის საშიშროება შექმნა 1921 წელს...
  • ...კარლ ვესტმანი ერთ-ერთი პირველი შვედი არქიტექტორი იყო, რომელმაც საკუთარ პროექტებში ნორდული ნაციონალური რომანტიზმის სტილი გამოიყენა...
  • ...500 ჰექტარის არემარეს ბუქარესტის ცენტრში, რომელიც 1980-იან წლებში ჩაუშესკუს ბრძანებით მიწასთან გაასწორეს, ქალაქის მკვიდრნი ჩაუშიმას უწოდებენ...
  • ...ბერძნული კოლონია ფანაგორია, ამჟამად რუსეთში, ბორპორის მეფეთა სატახტო ქალაქი და დიდი ბულგარეთის დედაქალაქი იყო, სადაც დევნილი იმპერატორი იუსტინიანე II ცხოვრობდა...
მარგარეტ ტეტჩერი.
ვიბორგის ბიბლიოთეკა
პლატონი
  • ...პლატონი ფილოსოფოსთან ერთად ოლიმპიური ჩემპიონიც იყო - მან ორჯერ გაიმარჯვა პანკრატიონში შეჯიბრში.
  • ...1906 წელს ოპერის ვარსკვლავი ენრიკო კარუზო ნიუ იორკის ცენტრალ პარკის ზოოპარკში მაიმუნების გალიასთან უცნობი ქალისთვის ჩქმეტის გამო დააპატიმრეს...
  • ...ლაინცერ ტიერგარტენი 2.450 ჰექტარის ბუნებრივი ნაკრძალია ქალაქ ვენაში, ავსტრია, და მასში დაახლოებით 1000-მდე გარეული ტახი ბინადრობს...
  • ...გერმანიაში ვიტრას ავეჯის ქარხნის ყველა შენობა მსოფლიოში განთქმული არქიტექტორების, მათ შორის ფრენკ გერის, დაპროექტებულია...
  • ... სარიყული ენა ხშირად მოიხსენიება როგორც ტაჯიკური, მიუხედავად იმისა, რომ ტაჯიკეთის სახელმწიფო ენას მხოლოდ შორით ენათესავება...
  • ...ადამიანთა უმრავლესობას კუნძული ბაუნტი ტროპიკულ სამოთხედ წარმოუდგენია პოპულარული შოკოლადი ბაუნტის რეკლამის წყალობით, სინამდვილეში კი არქიპელაგი ბაუნტი სუბანტარქტიკული კლდოვანი კუნძულების ჯგუფია წყნარ ოკეანეში...
დოიჩჰაუზი
ამერიკული ვერცხლის არწივი
  • ...ჩინეთის დიდი კედლის (სურათზე) მშენებლობა ძვ. წ. III საუკუნეში დაიწყო, ამჟამად კი მისი საერთო სიგრძე 6,352 კილომეტრია...
  • ...უკრაინულ 2 გრივნიან მონეტაზე დავით გურამიშვილია გამოსახული...
  • ...ადოლფ ჰიტლერს არც უმაღლესი განათლება მიუღია და არც სიმწიფის ატესტატი ჰქონდა...
  • ...გემის აბორდაჟით აღება ძველმა რომაელმა სამხედროებმა მოიგონეს პირველი პუნიკური ომის დროს, რათა კართაგენელებთან ზღვაზე ხელჩართული ბრძოლა შესძლებოდათ...
  • ...ნობელის პრემიის გარდა არსებობს იგ-ნობელის პრემია, ის ყოველწლიურად ადრე შემოდგომაზე ჰარვარდში მიენიჭება ისეთ ათ მიღწევას მეცნიერებაში, რომლებიც "ჯერ გვაცინებს, შემდეგ კი გვაფიქრებს", თუმცა მათი დანერგვა სასურველი არ არის.
  • ...მზის სისტემის მეათე პლანეტა (პირობითი სახელით 2003 UB313) მხოლოდ 2005 წელს აღმოაჩინეს და მეცნიერები ვერ შეთანხმდნენ პროზერფინა შეაქვან თუ პერსეფონი. ორივე სახელი ბერძნულ-რომაული მითოლოგიით პლუტონის (ჰადესი) მიწისქვეშეთში გამომწყვდეულ ცოლს ერქვა.
წმინდა მიხეილის ოქროსგუმბათოვანი მონასტერი
სამი მოცეკვავე, პიკასო
პოტიომკინის საფეხურები, ოდესა
მაია ჩიბურდანიძე
  • ...მაია ჩიბურდანიძე (სურათზე) ყველაზე ახალგაზრდა ქალი იყო, რომელსაც ოდესმე ქალთა მსოფლიოს საჭადრაკო ჩემპიონატში გაუმარჯვია...
  • ...ნადეჟდა დუროვამ, რომელიც რუსეთის კავალერიის წარჩინებული ჯარისკაცი გახდა ნაპოლეონის ომების დროს, 1807 წელს პირატობით დაიწყო, ხოლო 1816 წელს კი უკვე შტაბს-როტმისტრის რანგით გადადგა.
  • ...რუსეთის სახელმწიფო ისტორიულ მუზეუმში, მოსკოვში, 1,7 მილიონი მონეტა ინახება...
  • ...1904 წლის ზაფხულის ოლიმპიურ მარათონში ფრედერიკ ლორცი ფინიშამდე პირველი მივიდა, თუმცა მოგვიანებით აღიარა, რომ მარშრუტის 10 მილი მანქანით იმგზავრა...
  • ...ივანე მრისხანემ ყაზანის აღების აღსანიშნავად წითელ მოედანზე ვასილი ნეტარის ტაძარი ააგებინა...
  • ... ვენეციური, რომელზეც ვენეციაში და მის რეგიონში საუბრობენ, იტალიური ენის დიალექტი არ არის...
  • ... მძიმე წონით კატეგორიას კრივში არა აქვს მაქსიმალური წონის ლიმიტი...