დელტაპლანი

ვიკიპედიიდან

დელტაპლანი
გაზარდეთ
დელტაპლანი

დელტაპლანი (დელტაპლანერი) წარმოადგენს ჰაერზე მძიმე საფრენ აპარატს, რომელიც შესრულებულია უკუდო ისრისებური ფრთის სქემით. მისი მართვა ხდება პლანერის სიმძიმის ცენტრის მიმართ პილოტის გადაადგილებით, ანუ დელტპლანი წარმოადგენს ბალანსურ პლანერს.

დელტაპლანის პირველი სქემა ჯერ კიდევ ლეონარდო და ვინჩის მიერ იყო შექმნილი. ჰაერზე მძიმე პირველი საფრენი აპარატიც, რომლითაც ოტო ლილიენტალი გაფრინდა, ფატქიურად დელტაპლანს წარმოადგენდა. თანამედროვე დელპტაპლანის შემქმნელია ფრენკ როგალო. როგალომ იგი შექმნა როგორც კოსმოსური აპარატების დედამიწაზე დასაშვები საშულება (დელტაპლანის შექმნით საფრენი აპარატების ევოლუციის წრე შეიკრა და ალაბათ მომავლში უნდა გამოჩნდეს ახალ იდეებზე და ტექნოლიებზე დამყარებული საავიაციო ტექნიკა. მაგალიტად, უკვე გაჩნდა ინფორმაცია ტურბოხრახნიან ძრავიანი ზებგერითი თვიმფრინავის შექმნის შესახებ). ნასამ კოსმოსური აპარატების დედამიწაზე დასაბრუნებლად პარაშუტის გამოყენება არჩია და დელტპალნი დავიწყებას მიეცა მე-20-ე საუკუნის 70-იან წლებამდე. ამ დროსითვის დაიწყეს დელტაპლანით ბუქსირებული ფრენები. თავიდან პილოტები ფრთის ლონჟერონებზე იყვნენ დაკიდებული და ასე მართავდენ აპარატს სიმძიმის ცენტრის გადაადგილებით. ავსტრალიაში კი ორი პრინციპულად ახლი ელემენტი დაამტეს დელტაპლანს - პილოტის საკიდი სისტემა და სამკუთხა სახელური მართვისთვის. ავსტრალიელბმა, ბილ ბენტმა და ბილ მოიესმა, 1969 წელს აშშ-ში ჩაატარეს საჩვენებელი ფრენები კატერის ბუქსირის გამოყენებით. ასე შეიქმნა ბალანსირებული და ბუქსირების მეთოდების შერწყმით დელტაპლანერი. 70-იანი წლების შუა ხანებიდან დელტაპლანერიზმი, როგორც ტექნიკური სპორტის სახეობა საბჭოთა კავშირშიც იწყებს განვითარებას. მის მასობრივად გავრცელებას დიდი ბიძგი მისცა 1976 წელს ჟურნალ ”ტეხნიკა-მოლოდიოჟ”-ში გამოქვეყნებულმა მიხეილ ჰოხბერგის ორ გვერდიანმა სტატიამ. ამ სტატიაში მოცემული იყო დელტაპლანის პრინციპული სქემა, დეტალების ნახაზები და მისთვის საჭირო მასალების აღწერა. საქართველოშიც ფაქტიურად ამ სატატიაზე დაყრდნობით დაიწყო პირველი დელტაპლანების შექმნა.