ციხისჯვარი (ციხესიმაგრე)
ვიკიპედიიდან
ციხისჯვარი, ისტორიული ციხესიმაგრე სამხრეთ საქართველოში, თორში, მდ. შავწყალას სათავეებთან, მის მარჯვენა ნაპირზე (ახლანდელი ბორჯომის რაიონის ტერიტორია).
ციხე აგებული იყო მდინარისპირა ვაკეზე ამოზიდულ კლდოვან ბორცვზე. ამჟამად მისგან თითქმის აღარაფერია შემორჩენილი. ციხეში მდგარა ქართული ეკლესია, აქედან მოდის ციხისა და იქვე მდებარე სოფლის სახელი - ციხისჯვარი. 1861 წელს ძველი ქართული ეკლესიის საძირკველზე ბერძნული მართლმადიდებლური ეკლესია ააგეს. ციხისჯვარი მნიშვნელოვანი სტრატეგიული პუნქტი იყო - სამცხის, ჯავახეთის, სადგერის ხეობისა და გუჯარეთის გზასაყარზე. ციხის ფლობამ ხელი შეუწყო თორელთა ფეოდალური სახლის გაძლიერებას. გვიანდელ ფეოდალურ ხანაში ციხისჯვარი ავალიშვილთა საგვარეულოს ეკუთვნოდა.