არმაზული დამწერლობა
ვიკიპედიიდან
არმაზული დამწერლობა, არამეული დამწერლობის თავისებური სახეობა, რომელიც გავრცელებული იყო იბერიაში ახ. წ. პირველ საუკუნებში. ამ ანბანით არის ნაწერი არმაზის ბილინგვა, იბერიის მეფის მითრიდატ ფარსმანის ძის დროინდელი სტელა და მრავალრიცხოვანი წარწერა მცხეთა-არმაზის არქეოლოგიური გათხრების დროს აღმოჩენილ ძეგლებზე.
არმაზული დამწერლობით შესრულებული წარწერა ბორის ვერცხლის პინაკისა ნაპოვნი იყო XX საუკუნის დასაწყისში, მაგრამ მისი ამოკითხვა და იდენტიფიკაცია არ ხერხდებოდა, ვიდრე 1941 წელს გ. წერეთელმა არ ამოშიფრა არმაზის ბილინგვა. გ წერეთლის გამოკვლევით არმაზული დამწერლობა წარმოშობილია არამული დამწერლობის იმ სახეობიდან, რომელიც გავრცელებული იყო ჩრდილოეთ-აღმოსავლეთ მესოპოტამიაში (ჰადრა, ჰასან ქეფე და სხვა) ელინისტურ ეპოქაში. არმაზული დამწერლობასთან ნათესაობას ამჟღავნებს საშუალო ირანული (ფარსული, ფალაური) დამწერლობები, აგრეთვე ავესტური დამწერლობა, რომელიც ადრე გავრცელებული შეხედულების თანახმად, ფარსული და ფალაური დამწერლობების შერევის შედეგად მიღებულად მიაჩნდათ. არმაზული დამწერლობის აღმოჩენამ მკვლევარებს საშუალება მისცა დაესკვნათ, რომ ავესტური ფარსულისა და ფალაურის შერევის შედეგად კი არ არის წარმოშობილი, არამედ წარმოადგენს არმაზული დამწერლობასთან ახლო მყოფი არამეული დამწერლობის განვითარებას, რომლის დიფერენციაციის შედეგად მიღებულია ირანული დამწერლობის ფარსული და ფალაური სახეობანი. არმაზული დამწერლობასთან გენეტიკურ კავშირში ჩანს აგრეთვე ქართული დამწერლობა (უმთავრესად თანხმოვნები), რომელსაც ემჩნევა ბერძნულის კვალიც (წერის მიმართულება, ვოკალიზაცია, ზოგიერთი ნიშანი ხმოვნებისათვის და სხვა).