თარგი:რჩეული სტატია/ისტორია/უძველესი
ვიკიპედიიდან
ურარტუ, ახლო აღმოსავლეთის (დღევანდელი თურქეთის ტერიტორიაზე) ერთ-ერთი უძველესი სახელმწიფო ძვ. წ. IX-XI საუკუნებში მაღალმთიან რეგიონში ტბა ვანის გარშემო. დედაქალაქი ტუშფა (ახლანდელი ქ. ვანი, თურქეთში). ურარტუ ამ ქვეყნის ასურული სახელწოდებაა, თავად ურარტელები საკუთარ ქვეყანას "ბიანილის" უწოდებენ.
მისი ძლიერების პიკში ურარტუ ჩრდილო მესოპოტამიიდან სამხრეთ კავკასიამდე იშლებოდა, მოიცავდა რა დღევენდელი სომხეთის ტერიტორიას სევანის ტბამდე. ურარტუს ციხესიმაგრეების ნაშთები შემორჩენილია ვანში, არმავირში, ერებუნში (დღევენადელი ერევანი), ანზაფში, კავუსტეპსა და ბაშკალეში.
მითანის სამეფოს არსებობის ხანაში (ძვ. წ. II ათასწლეული) ურარტელები მის შემადგენლობაში შედიოდნენ, მისი დაცემის შემდეგ კი (ძვ. წ. XIII საუკუნე) დამოუკიდებლობას მიარწიეს. ძვ. წ. XIII-XI საუკუნეებში ისინი არაერთხელ გახდნენ მეზობელი ასურელების შემოსევის ობიექტი. ძვ. წ. IX საუკუნეში ამ თავდასხმათა ინტენსიფიკაციამ ბიძგი მისცა ურარტელთა დიდი გაერთიანების - ურარტუს სამეფოს შექმნას, რომლის პირველ მეფედ დასახელებულია არამე. (...სრულად)