Kleeschen

Vu Wikipedia, der fräier Enzyklopedie.

Kleeschen
Nikolaus vu Myra
280/2866. Dezember 326/345/351
Detailer
Beatifikatioun  ?
Kanonisatioun  ?
Ënnert dem Poopst  ?
Gedenkdag 6. Dezember

Kleeschen ass de Lëtzebuerger Numm vum Hellegen Niklos (Nicolas/Nikolaus; dofir och: "Zinniklos"), deen der Traditioun no an der Nuecht vum 5. op de 6. Dezember de Kanner Cadeaue bréngt.

Inhaltsverzeechnes

[Änneren] De Personnage Nikolaus vu Myra

Als Personnage vun der Zäitgeschicht war de Kleeschen (als Nikolaus vu Myra, a Klengasien, haut an der Tierkei) e Bëschof an der éischter Halschent vum 4. Joerhonnert. Hien huet um éischte Konzil vun Nicäa deelgeholl. Soss ass iwwer säi Liewen awer wéineg Geséchertes bekannt. Dëst huet sécher d'Legendebildung favoriséiert (kuck hei ënnendrënner).

[Änneren] Hagiographie: Legenden a Veréierung

[Änneren] Veréierung

Den Nikolaus vu Myra gëtt souwuel an der orthodoxer wéi an der kathoulescher Kierch als Hellege veréiert. Säin Dag ass de 6. Dezember.

Datt hien an éise Géigende vill veréiert gëtt (zu Lëtzebuerg gëtt et eng grouss Zuel vu Kierchen déi him geweit sinn) kënnt dohier datt seng Reliquien am 11. Joerhonnert vu Myra op Bari (Italien) koumen a vun do ee Fanger op Saint-Nicolas-de-Port a Loutrengen koum.

Hie gëllt als Patréiner vun de Kanner, Séileit an Händler.

[Änneren] Legenden

Zwou Legenden erziele vum Hellegen Niklos sengem Handelen. Béid hunn d'Duerstellungsweis vum Personnage an der Konschtgeschicht beaflosst.

  • Hien huet engem Meedche gehollef d'Scholde vu senger Famill zréckzebezuelen andeems en Äppel an d'Wunneng gehäit huet, déi als gëllen Äppel gelant sinn. Dofir gëtt hien dacks mat dräi gëllenen Äppel duergestallt.
  • Hien huet dräi Kanner aus engem Deppen befreit. Well di dräi Jongen owes net opgepasst haten, waren Dieren vun der Stad zou, an sou koumen si net méi eran. E Metzler huet si fonnt an wollt si zu Gelli kachen. Awer de Bëschoof ass do laanscht komm an huet déi dräi, dei scho gekacht waren, erem zu Jongen gemach. Duerir gëtt hien dacks mat enger Biitchen an deeër dräi Kanner stinn duergestallt.

Vun dëser zweeter Legend gëtt et och eng op Lëtzebuerg transposéiert Versioun a Gedichtsform "D'Seeche vum Zinniklos" déi dës Evenementer op d'Festungsstad Lëtzebuerg iwwerdréit.

Kleeschen aus Schokela (vun hannen, klengt Bild uewe riets)
Vergréisseren
Kleeschen aus Schokela (vun hannen, klengt Bild uewe riets)

[Änneren] D'Traditioun

D'Traditioun vum Kleeschen als deen, deen de Kanner Cadeaue bréngt, ass verbreet am Streech tëschent Nordfrankräich (St. Nicolas), de Benelux-Länner (an Holland an a Flandern heescht e Sinterklaas) an de kathoulesche Géigende vun Däitschland, der Schwäiz an Éisträich, bis eriwwer a Polen (Święty Mikołaj). Fir d'lëtzebuergesch Kanner kënnt en "aus dem Himmel"; fir déi kleng Hollänner mat engem Schëff aus Spuenien (vu wou en och Orangë matbréngt). Zu Lëtzebuerg huet en dacks en Iesel, deen em d'Päck dréit.

[Änneren] D'Erscheinungsbild

E gëtt duergestallt als en ale Mann mat engem wäisse Baart a Bëschofs-Gezei, mat enger Mitra (dem spatzen Bëschofshutt) an engem Bëschofsstaf mat engem spiralförmegen Opsaz. Meeschtens ass e begleet vum Houseker, engem däischtere Gesell (op Franséisch: Père Fouettard, op Hollännesch: Zwarte Piet ("Schwaarze Péiter"), op Däitsch: Knecht Ruprecht, Schmutzli (an der Schwäiz) oder Krampus (an Éisträich)). D'traditionnell Verdeelung vun de Rollen ass kloer: de Kleesche belount déi Kanner, déi brav waren (wat hien an e gëllent Buch geschriwwen huet) an den Houseker gëtt deenen, déi net brav waren, eng Rutt (heen huet e schwaarzt Buch).

[Änneren] Konkurrenz

Konkurrenz kritt de Kleeschen hautesdaags vum Personnage vum Weihnachtsmann/Père Noël, deen op Chrëschtdag an deenen anere Géigende vu Frankräich an Däitschland, mee och am englesch-sproochege Raum ënnert dem Numm Santa Claus eng ähnlech Roll spillt. Duerch d'Medien an duerch d'Asetze vun deem Personage fir Publicitéitszwecker duerch Geschäfter fënnt en och zu Lëtzebuerg ëmmer méi Verbreedung a suergt net nëmme fir brutal Kulturzerstéirung mee och alt emol fir Duerchernee bei de Kanner an Erklärungsnéit bei den Elteren.

[Änneren] Lidder

Et gi verschidde Lidder, déi d'Kanner ëm Niklosdag sangen:

[Änneren] Léiwe Kleeschen

Léiwe Kleeschen, gudde Kleeschen
Bréng eis Saachen, allerhand,
Fir ze kucken, fir ze schmaachen,
Aus dem schéinen Himmelsland.
Bei der Dir do stinn eis Telleren
Beiëneen an enger Rei
'T läit och Hee do fir Däin Iesel
Dofir bréng eis Spillgezei. (bis)


Léiwe Kleeschen, gudde Kleeschen,
bréng ons Saachen allerlee,
mir eng Pëppchen, an eng Wéichen,
onsem Charly eng nei Lee!
Dann nach eppes fir de Mëndchen,
domat sin ech extra frou,
sou e klenge Schocklasbëndchen
gëf mir Kleeschen heemlech zou. (bis)


Léiwe Kleeschen, gudde Kleeschen,
bréng ons Saachen schéin a gudd,
bréng e Päärd mir an eng Gäissel,
wéi dir där am Himmel hut!
Mat Karmellen eng kleng Titchen,
Äppel, Biren, Hieselnëss,
awer mach och, gudde Kleeschen,
daat's de d'Mama nët vergëss. (bis)


Léiwe Kleeschen, gudde Kleeschen,
lauschter och wat d'Mamm dir seet,
mach mir frou meng häärzeg Kanner,
't as fir mech déi gréisste Freed.
Laang nach looss se Kanner bleiwen,
't as déi schéinst déi glécklechst Zäit,
well d'Erënrung un déi Stonne
grad wéi Gold um Liewe läit,(bis)

(Text vum Willy Goergen)

[Änneren] Kanner, loosst mer lëschteg sinn

Kanner, loosst mer lëschteg sinn,
Well de Kleesche kënnt geschwënn.
Kleesche, Kleesche, léiwen Zinniklos,
Deen s Du d'Kanner gären hues:
Héier eis Hell'gen Niklos!

[Änneren] Nach eemol ginn ech schlofen

Nach eemol ginn ech schlofen,
dann ass der Dag dann do:
Da war dee léiwen Zinniklos
Mat senge Saachen do.

[Änneren] Um Spaweck