Tëtelbierg
Vu Wikipedia, der fräier Enzyklopedie.
Den Tëtelbierg (Gemeng Péiteng) ass en Oppidum vun de Kelten, dat spéider vu Réimer a Kelte gläichzäiteg bewunnt war.
Inhaltsverzeechnes |
[Änneren] Geschichtleches
Mat bal honnertprozenteger Sécherheet kann een haut behaapten, datt den Tëtelbiergplateau schonns an der Steenzäit bewunnt war. Féiersteng, steenen Aaxten an aner stenge Geschir dat do fonnt ginn ass, bestätegen ëmmer erëm d'Präsenz vu fréie Kulturen. Och Zeien aus der Bronzezäit an aus der Eisenzäit sinn do fonnt ginn.
Tëschent 1000 a 500 viru Christus hu sech dunn d'Kelten um Tëtelbierg breet gemeet. D'Kelten, vun den ale Griiche Galater a vun de Réimer Gallier genannt, misste jo jidderengem aus dem Uderzo a Goscinny sengem Asterix an Obelix bekannt sinn, mee och de Cäsar huet a sengem De Bello Gallico folgendes iwwert d'Kelten aus der Géigend vum Tëtelbierg geschriwwen: Omnium gallorum fortissimi sunt belgae - vun alle Gallier sinn d'Belsch déi kéngst.
Eng Rei vu Quelle schwätze vun 10.000 Kelten déi sollen op dem 50 Hektar groussen Tëtelbiergplateau gewunnt hunn - dat si méi Leit ewéi Péiteng a Rolleng haut Awunner hunn.
Ronderëm den Tëtelbierg ass op e bësse méi ewéi 2700 m eng Mauer, de sougenannte Murus Gallicus gelaf. De Verlaf vun deer Mauer ass och haut, 2000 Joer méi spéit, ëmmer nach gutt ze gesinn - et handelt sech ëm déi ca. 10 Meter héich Hiwwelen, déi haut vu Beem bewuess sinn an déi grosso Modo vum Schiedhéisschen Richtung Fond-de-Gras an duerno iwwert déi grouss Kräizung zeréck bei de Réimerwee ginn.
Mat dem Enn vum gallesche Krich, dee vun 58 bis 51 viru Christus gedauert huet, hunn déi éischt Réimer sech um Tëtelbierg breet gemeet. D'Rumeur datt de Keeser Titus op den Tëtelbierg komm soll sinn, an datt den Tëtelbierg doduerch säin Numm kritt huet ass wuel éischter eng vun deene ville Soen déi sech am Laf vun der Zäit entwéckelt hunn.
De Rudolf Pörtner seet a sengem Buch "Bevor die Römer kamen" folgendes iwwert d'Kelten: "Als Vollek sinn d'Kelte bis op e puer Reschter ënnergaangen, mee hiert Temperament schäimt a brodelt an eis weider. Hir Onrou, hire Liichtfank, hir Erfindungskraaft, hiert musescht Genie, hiren Individualismus, hiert politescht Onverméigen, hir stänneg Roserei, hiren ëmmerwährenden Zodi, hir Krichsloscht, hir Freed um gudde Liewen - dat alles mécht bis haut en Deel vum europäesche Wiesen aus!"
Spéitsens no enger Revolt am Joer 29 viru Christus ass den Tëtelbierg mat engem klenge Kontingent vu réimeschen Zaldote besat ginn. Dëse Kontingent, nodeems et de "Murus Gallicus" ofgerappt hat, ass kuerz drop erëm ofgezu ginn. Duerch den Ausbau vum réimesche Verkéiersnetz verléiert den Tëtelbierg ëm 75 no Christus e beemol ganz séier u Bedäitung - den Tëtelbierg läit zevill exzentrech an et gëtt nëmmen eng kleng Strooss déi Arel mat Metz verbonnen huet an och relativ einfach vum Tëtelbierg aus ze erreeche war.
Am 3. Joerhonnert no Christus hat den Tëtelbierg ënner anerem duerch seng "Glasfabrik", mee besonnech och duerch seng Mënzschléieratelieren erëm u Wichtegkeet gewonnen, bis am Joer 275/76 déi réimesch Vicus-Baute beim Abroch vun de Franken an den Alamannen. Vun dëser Zerstéierung huet sech den Tëtelbierg ni méi esou richteg erholl a war vun elo u bedeitungslos. Déi lescht Mënzen déi um Tëtelbierg fonnt goufe si vum Arcadius (395-408) an Honorius (393-423), allen zwee Bouwe vum Keeser Theodosius I.. Et schéngt, wéi wann d'Siidlung um Tëtelbierg definitiv tëschent 407 a 410 opgi ginn ass. Vun deem Moment un zitt et d'Léit an d'Däller, fir op de Weeden Akerbau a Véizuucht ze maachen.
Hei ass eng Iwwersiicht vun den Ausgruewungen. D'Nummere weisen, a wat fir engem Deel op der Kaart geschafft gouf.
- 1907 Ausgruewunge beim Tempel (Feld 4). Während dësen Ausgruewungen déi duerch de Karl Arendt am Optrag vun der Section Historique vum Institut Grand-Ducal duerchgefouert gi sinn, ass ënner anerem eng Hypokaust Anlag fonnt ginn. Dës ënnerierdech bedriwwe Foussheizung ass awer leider duerch en entloossenen Aarbechter (!) zerstéiert ginn. Frësch opgebaut kann een d'Iwwerreschter haut am Sall 14 am Nationalmusée gesinn.
- 1923
- 1933
- 1959 Ausgruewunge beim Bauerenhaff (Feld 2)
- 1968 Ausgruewunge bei der Mënzschléierei (Feld 5)
- 1968 bis 1985 Ausgruewungen am Wunnvéierel (Feld 1)
- 1977 Ausgruewungen am Tempelvéierel (Feld 3)
- 1968 bis 1985 Ausgruewungen am Wunnvéierel (Feld 1)
- 1980 bis 1982 Ausgruewunge beim Süd-Ost-Agank vum Wall Feld 8)
- 1985 Ausgruewunge beim Nord-West-Agank vum Wall (Feld 7)
- 1986 Ausgruewunge bei der Schmelz (Feld 6)
[Änneren] Muttergottesknippchen
D'Muttergottesknippchen ass eng Plaz um Tëtelbierg, op deer eng Muttergottesfigur steet. Dat Besonnescht un dëser Figur ass, datt se keng Hänn méi huet. Vu dëser Plaz aus huet een eng fräi Vue op Rolleng a Péiteng.
[Änneren] Legend, wéi d'Muttergottes hir Hänn verluer huet
Eng vu ville Legenden erzielt, datt e Mann eng Kéier mat enger Schosswaff op eng Hand vun der Muttergottes geschoss huet. Doropshin ass de Revolver explodéiert an de Mann huet seng béid Hänn verluer. Zënterhier feelt och déi zweet Hand vun der Muttergottes.
[Änneren] Um Spaweck
- Photoen vum Oppidium op der Websäit vun der Gemeng Péiteng