Alfabett latin
From Wikipedia
L'Alfabett latin, cjamaa anca Ruman, al è ul plüü duvraa sistema alfabétich dal muunt, taant che al sa pöö truvá in tücc i cuntineent, in dúe al è staa purtaa dai culunizaduur che a vegníven da l'Europa; da alura al è staa adutaa anca par di lengui indígen, cuma ul Tagalog int i Filipinn u par l'Indunesian.
I lètar fundamentall a inn:
[redatá] I lètar graant
A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M |
N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z |
[redatá] I lètar piscinn
a | b | c | d | e | f | g | h | i | j | k | l | m |
n | o | p | q | r | s | t | u | v | w | x | y | z |
Chesti lètar a inn mía assee par representá i divèers sun in tüti i lengui che a dövren l'alfabett latin; par chest, a inn-a-staa gjuntatt sía di segn diacrítich (tilda, çuveta, hacek, sura-lineatura, segn intal mezz ecc.) sía di liadüür, (es.: ß) sía impurtaant lètar da precedeent alfabett (es.: þ) sía par finí considerant plui caratars come dut un (es. ll o ch).
[redatá] Storia
L'alfabett latin al nass intal VIII sécul p.d.C e al deriva da chel etrüsch, basaa in tuurn su chel grech. Finn a l0Etaa da mezz, a esistéven dumè i lètar graant. Cun la fin dal imperi ruman, i nuvell lengui adòten l alfabett latin, e inscí anca di pòpuj mía indo-european cuma ungarees e finlandees; dopu cun la culunizazziun l'alfabett al sa spaant par tütt ul muunt.