Чулуут гол
Wikipedia-с
Хангайн нурууны Гурван Ангархай уулын баруун хэсгийн араас эх авч Даваатын гол нэртэйгээр урсан хэд хэдэн гол горхиудыг нийлїїлэн авч Чулуут гол болон 415 км урсаж Идэр голын баруун гарт очиж нийлиэ. Усаа цуглуулах талбай нь 10750 ам.дєр.км, усны уналт нь 2000 м, гулдралын єргєн нь 80 м, гїн нь 3 м, урсгалын хурд нь 2 м/с ,усны жилийн урсан єнгєрєлт нь 25 шоо м хїрнэ. Хєндий, гулдрал нь хад чулуу ихтэй учраас Чулуут гол гэдэг нэртэй болжээ.Чулуут гол нь Тээлийн голын /их замын гїрнээс доош/ адгаас доош Ацатын горхины адзг хїртэл 100 орчим км газарт 60-60 орчим м гїн хїрмэн чулуун хавцал їїсгэж урсана. Энэ хїрмэн чулуу нь Хорго орчимын галт уулын дэлбэрэлтийн їед урсан ирсэн магмын бїтээгдхїїн юм. Чулуут голд Ихжаргалант, Хїрэмт, Тууп, Ажирга. Хаигал, Бумбат, Єлзийт, Мєрєн, Уужим, Даага, Ацат, Тээл, Суман зэрэг олон гопгорхи цутгана. Чулуут голын савд х.є.47°49', з.у,100°15'-ын сол.д гидро-карбонат сульфат; натрийн найрлагатай, їе мєч, мэдрэлийн євчнийг анагаах чанартай халуун, бїлээн рашаан оршдог. Энэ голын савд Чулуут, Тариат, Жаргапант, Цэцэрлэг сумдын нутагт орших Чулуут голын хадны зургийг 1998 онд улсын хамгаалалтад авчээ.