Celsius

Van Wikipedie

Celsius is een temperatuurschaole. Hoewel tegeswoordig de temperatuur officieel in de SI-eenheid kelvin uut-edrok möt wonnen, is graoden Celsius (°C) nog steeds een veulgebruken, en officieel toe-estaone, eenheid. An de ene kaante umda-w der heul arg an ewend bin. Mar oek umdat de dagelijkse temperaturen um ons hinne mit disse schaole in haandzame getallen uut-edrok wonnen. Engelstalige lanen gebruken veulal nog de schaole van Fahrenheit (de Verenigde Staoten van Amerika en Jamaica. Oek wonnen Fahrenheit nog wel gebruuk deur de ouwere generasie van 't Verenigd Koeninkriek, Australië, Zuud-Afrika, Niej-Zeelaand, Canada, en Ierlaand).

Oorspronkelijk wanen de Celsiusschaole edefinieerd mit twee ijkpunten:

  • De temperatuur waorbie waoter bevries bie een luchdrok van 1 bar is edefinieerd as 0 °C.
  • De temperatuur waorbie waoter kook bie een luchdrok van 1 bar is edefinieerd as 100 °C. 't Bereik hiertussen wonnen verdeeld in 100 gelieke delen.

Eén graod Celsius temperatuurverschil is even groot as één kelvin verschil. Echter 0,00 °C kump overene mit 273,15 K, en 100,00 °C met 373,15 K. Een temperatuur in kelvin wonnen naor graoden Celsius ummerekend deur er 273,15 vanof te trekken.

Umdat zowel 't vriespunt van waoter as 't kookpunt ofhankelijk bin van de heersende luchdrok ontstung op termien behoefte an een betere definisie. Sinds dee tied is de schaole van Celsius edefinieerd deur de volgende twee punten:

  • 't Tripelpunt van waoter lig per definisie bie 0,01 °C.
  • 't Verschil tussen tweje graoden is edefinieerd an de haand van 't gedrag van een ideaal gas.

't Tripelpunt is een punt waor de dree faoses van waoter, gas, vleuistof en vaste stof, bie mekaar kunnen bestaon. 't Tripelpunt is een vaste combinasie van temperatuur en drok.

De graod Celsius is eneumd naor de Zweedse astronoom Anders Celsius (1701-1774), dee disse schaole veur 't eers veurstelde in 1742. Oorspronkelijk had Celsius veur ogen dat 't vriespunt van waoter bie 100 graoden zol liggen, en 't kookpunt bie 0 graoden. Aanderen, meugelijk Carolus Linnaeus of Daniel Ekström zaggen de 0 en 100 graoden liever ummekeerd.

[bewark] Conversie tussen temperatuurschaolen

De onderstaonde tabel geef 't verbaand tussen 't antal graoden TCelsius waorin een temperatuur uut-edrok volgens de Celsius-temperatuurschaole en 't antal graoden (bieveurbeeld TFahrenheit) waormee dee temperatuur weer-egeven wonnen volgens aandere temperatuurschaolen, en vice versa.
\leftrightarrow
T_{Kelvin} = T_{Celsius} + 273,15 \! T_{Celsius} = T_{Kelvin} - 273,15 \!
T_{Fahrenheit} = T_{Celsius} \cdot \frac{9}{5} + 32 T_{Celsius} = (T_{Fahrenheit}-32) \cdot \frac{5}{9}
T_{Romer} = T_{Celsius} \cdot \frac{21}{40} + 7,5 T_{Celsius} = (T_{Romer} - 7,5) \cdot \frac{40}{21}
T_{Rankine} = T_{Celsius} \cdot \frac{9}{5} + 491,67 T_{Celsius} = (T_{Rankine} - 491,67) \cdot \frac{5}{9}
T_{Reaumur} = T_{Celsius} \cdot \frac{4}{5} T_{Celsius} = T_{Reaumur} \cdot \frac{5}{4}