Deens

Van Wikipedie

Deens (Dansk) is een Noord-Germaanse tale. 't Wordt esprokken deur umsgeveer 5,5 miljoen mensen. Het is de tale van bi-jnoa alle Denen en de enige officiële landstaal van Denemarken. In de Deense gebiedsdelen Gruinlaand en de Fareurailanden wordt 't Deens deur moar een kleine minderheid van de bevolking esprokken. Ok op Ieslaand een vroggere kolonie van Denemarken wordt deur een enkeling nog Deens esprokken. In Sleeswiek-Holstein is der nog een kleine bevolkingsgroep dèn Deens proat. Het Deens hef 't Latiense alfabet, dat noa de Z an-evuld wordt met dri-j Deense letters, de Æ of æ (uutesprokken as ee of eej, zoas in peer), de Å of å (uut-esprokken as de Nedersaksische o of oo, zoas in t Engelse thought) en de Ø of ø (uut-esprokken as eu, o, of a, zoas in neut). De v wordt uutesprokken as w. In 't Deens wordt de letters q, w, x en z noagenoeg niet ebruukt. Een kenmerk van de Deense uutspraak is de glottisslag oftewal de Deense stød. In sommige woorden sloat de stembanden noa een lange klinker effen dichte. In de Nedersaksische dialecten gebeurt dat ok in bi-jveurbeeld ut woord "lopen"; ut wordt dan uut-esprokken as "loo'm" (of "maken" - maa'ng} In de Germaanse talen bunt dat wieters uutzonderingen. 't Deens is heel nauw verbonden met 't Noors, wat umsgeveer 'tzelfde eschreven wordt, moar wal een andere uutspraak hef. Noorwegen hef een tiedlang deel uut-emaakt van 't Koninkriek Denemarken. Vanuut taalkundig opzicht zol het Noors as een Deens dialect ezien kunnen worden. Vanuut dat standpunt zollen 10 miljoen mensen Deens sprekken.

[bewark] Dialecten

In Denemarken wordt verschillende dialecten esprokken. In Zuud-Jytlaand wordt een vorm van het Nedersaksisch esprokken, 't Sønderjyllandsk, moar wordt in Denemarken niet as officiële streektale erkend. Wieters wordt der Østdansk (Oostdeens) en Emål (op de eilanden Seeland en Funnen) esprokken. Het Nørrejysk (Noord-Jytlaand) kan op-edeeld worden in Østjysk en Vestjysk.