د علامه عبدالحي حبيبي دمړيني شلمه کاليزه
From Wikipedia
[سمادول] د علامه عبدالحي حبيبي دمړيني شلمه کاليزه
علامه عبدالحی حبيبي دکندهار ښار د باميزو په يوه پوه پالونکې کورنۍ کې دمولوي حبيب الله کاکړکره چې په کندهاري څيړونکې مشهور و، د(1328 قمري )کال دربيع الثاني پر 17 دپنجشنبې پر ورځ (ثور- 1289 )دې نړۍ ته سترګې خلاصې کړې. عبدالحی حبيبي ډير زردخپل پلار له سيورې څخه په ماشومتوب کې بې برخې شو. لومړنۍ زده کړې يې د نورو دينې پوهانو څخه وکړې. عبدالحی حبيبي په( 1299ل )کال دشاليمار په لومړني ښونځې کې شامل او په (1304 ل)کال يې دنوموړي ښونځی شهادتنامه تر لاسه کړه ،اوپه همدغه کال يې په 15 کلنۍ هملته دنوموړې ښونځۍ دښونکي په توګه په دنده پيل وکړه. په 1307 کال دطلوع افغان اخبار مرستيال وټاکل شو . په کال 1310 ددغه اخبار مدير وټاکل شو.تر 1319 لمريز کاله پورې يې دطلوع افغان اخبار داونيزې جريدې په بڼه په ډيره ښه توګه وچلاوه، او دپښتو ادب لپاره يې روښانه خدمتونه وکړل.ورسته کابل ته راغۍ او دپښتو ټولنۍ مشر وټاکل شو 1320 دپوهنې وزارت دمشاور او په 1324 کال دکابل پوهنتون دادبياتو دپوهنځۍ دلمړني رييس په توګه وټاکل شو، ددغو دندو تر څنګ دپښتو ټولنې رييس او دپښتو ادبياتود تاريخ استاد هم وو. د1326 لمريز کال راپدېخوا دسياست په ډګر کې په فعاليت بوخت شو ،او دملي شوراداومې دورې وکالت ته راوکاږو. بيا دلسو کالو وروسته چې په چمن کې افغان وکيل التجاره شو، په 1340 لمريز کال هيواد ته راستون شو خپلو پوهنيزو او علمې چارو ته يې دوام ورکړه ،په کال 1344 کې دکابل پوهنتون رئيس او ورسته تر دادبياتو دپوهنځۍ رئيس شو. په کال 1357 کې دعلومو داکاډمې مشاور او په 1359 کال کې داطلاعاتو او کلتور دوزارت دعلمي مشاورپه توګه دنده تر سره کړه.خدای بښلي حبيبي له سلو څخه زيات کتابونه ليکلي چې 70 کتابونه يې په ايران ،پاکستان ،مصر او اورپاکې په پښتو ،دري،عربي، اردو، انګليسې ژبو چاپ شويدي . له 600 څخه يې زياتې ادبي،سياسي، تاريخې او ټولنيزي مقالې او رسالې ليکلې دي. استاد حبيبې ددهيواد بهر او ننه په 36 نړيواله سمينارونو کې برخه اخيستې ده او دافغانستان دفرهنګې غنا لپاره يې نه ستړې کيدونکې هلې ځلي او کار کړی. استاد حبيبي د1363 کال دثور دمياشتې په نولسمه نيټه دکابل په ښار کې له دنيا سترګې پټې کړي او هملته خاوروته وسپارل شو. استاد حبيبي دري زامن لري چې اوس په امريکا کې ژوند کوي چې خوشحال حبيبي يې دپلارپه لاره روان دی او دهغه ډير اثار يې په انګليسي ژبه ژباړليدي او خپاره شوي هم دي.لکه پټه خزانه ، سقوط شاهنشاهي افغان اود سليمان ماکو تذکره .دروانې مياشتې په 31 دکندهار ښار په ښارکې دهغه دمړينې دشلم تلين په مناسبت يوه غونډه جوړه شوې وه چې په غونډه کې داستاد په نامه دکندهار پوهنتون کتابتون ونومول شو،اويووړانديز هم و شو چې د حبيبي په نامه يوواټ ونومول شې .داستاد حبيبي لاره ده تل پاته اود لارې دلارويانو قلم دشين وې. دعلامه حبيبي دکلام يوه نمونه لوستونکو ته ډالۍ کوم.
چې زاهد په ميو لږ شونډه لمده کړه
په چيندکو کې يې جوړه عربده کړه
تنده نشوله پرې ماته درندانو
په هندو هندو يې تشه ميکده کړه
ساقې نه وو هسې مست غرق په ميو
دارندي او می نوشي يې له ما زده کړه
خلک وايې دپردې تر شاه اسرار دي
څه خو نه وو چې داپورته يې پرده کړه
سيل داوښکو يې له سترګو را ايله شو
شرمنده يې هم امو هم نربده کړه
د « نی »http://nai-nashrya.persianblog.com
له وېبپاڼې څخه په مننې
ډاکتر ج ـ سمـــون