José Oregón Morales

Wikipidiyaman


Image:Wiki-logo-Ñ-manan background-wan.png

Kay qillqasqaqa ancha huch'uylla kan. Wikipidiyata yanapaytachu munani? Hatarichina kan!

José Oregón Morales * 1949 Salkabamba, Pampas,Tayakasha llaqta, Wankawillka Suyu, Piruw. Qillqaq.

"Oregón Moralesqa Salkabamba ayllupis paqarirqan, 1949 watapi, Tayakasha llaqtapi, Wankawillka suyupi. Literaturatas yachachin colegiopi. 1984 watapiraqmi Kutimanco nisqa liwruta rikurichirqan[22], chunka iskayñiyuq kwintuyuqta. Chaypim qillqarqan mamanpa willasqan simikunata, pay kikinpa paqarichisqan ninakuy diálogo nisqa, descripción nisqakunawan yapaykuspa. Kastillasimipi teatro qillqatapas rikurichillarqantaq (El Motín), chaymanta wawakunapaq willaykunatapas." (César Itier, Literatura nisqap qichwasimipi mirayñinmanta, José Oregón Moralespa qillqasqan Loro qulluchi)

[allichay] Obras

"1994 watapim José Oregón Morales Loro ccolluchi (Luru qulluchi) nisqa liwrunta paqarichirqan. Chay liwrupiqa pusaq willakuymi kachkan. Kay pusaq willakuykunamantaqa iskay aswan hatun kaqkunam kikin ruraqpa paqarichisqan, mana hukkunap willakuyñinmanta chaskisqachu. ... « Luru qulluchi » nisqa willakuypiqa chakra llamkaqmi rimachkan, huchuy warmalla kasqanta yuyarispa. Chaypachas sara puquptinqa yunkakunamanta achka luru qispimuq, lluqsimuq karqanku mikuy maskaq. Payqa huk warmakunawan kuskas chakrakunaman riq karqanku luru manchachiq. Huk kutis achka achka luru chayarqumunku chakrantinta tukuykuspa. Llakisqas tarpukuyñiyuqkuna rinku huk machuman yanapayñinta mañakuq. Chay machuqa yachasqas imaynatas paykuna luru qulluchinankupaq... « Qurilasu » nisqa willayqa aswan hatunmi tawaman rakirisqa. Qurilasuqa huk turuchap sutinsi. Willakuqtaqmi Qurilasup yuyayñinta willawanchik runaptahina. Ancha munakuywanmi willawanchik imayna chay turucha, kallpata chaskispa, waka pukllaypi pukllasqanta. Sunqunchik llakllasqam yachanchik chay turup, maman wakappas, huk allquppas llakikuyñinta, mancharikuyñintapas." (César Itier, Literatura nisqap qichwasimipi mirayñinmanta, José Oregón Moralespa qillqasqan Loro qulluchi)

Chaymantapas sumaqtam qichwasimita panchirichin qillqaspa. Rikunanchikpaq-hina:

"Punchukuscca lorochapas paykuna ccinatacc ccaparin; huakincca ni tanteankuchu ccapariyninta. Punchuchanñatacc muyukuchkan kunkampi masupa rikrallanña; chayhuancca manchapata mancharichkanku huakin lorokunacca. Astahuan chaupinkumanracc huinakuchkan punchuchayucc lorocca, iskayman kimsaman huakin lorokunata checcechistin. Pahuanku kinrakinrampa ccehueccehuempa, rikranta huakman kayman apaykachastin; karu karupecca kasccan juñunakurunku. Kasccan pachakuscca lorochacca ayparun. Chaynalla checcestin checcestin pahuachkanku; muyurispa muyurispa panta pantata pahuanku, mana ni may risccankutapas yachakunkuchu; karuchaspacca juñunakuypitacc kachkanku manam sapa sapallacca pahuayta yachaspanku. Juñulla kaymantacca huañupakuchkankuña. Kayna kasccankutacca suma sumaccta yachascca don José del Carmencca." (p. 23-24, José Oregón Morales)

  • Luru qulluchi (1978)
  • El ratón con su compadre Akallo, cuento (1979)
  • La fiesta del maiz , 8 cuentos (1980).
  • Qurilasu (Ccorilazo, cuentos) (1979)
  • Kutimanco (1984)
  • El Motín (Kastillasimipi teatro qillqatapas rikurichillarqantaq)

[allichay] Hawa Tinkikuna