Mimar Sinani
Nga Wikipedia, Enciklopedia e Lirë
Mimar Sinani apo Arkitekt Sinani lindi në perandorin osmane dhe vdiq më 1490 në Stamboll, Turqi - arkitekt shqiptar.
Data e lindjes së arkitetkt Sinanit si duket është ngatërruar përshkak të ndryshimeve të kalendarëve krishterë dhe muhamedan. Si i ri, Sinani ishte rradhitur në repartet ushtarake të Sulltanit. Gjatë fushatave të repartit të cilit i takote, në vendet Aziatike, Evropiane dhe Afrikane u interesua për arkitekturen e këtyre vendeve.
Kariera e tij si arkitek është e njohur pas ndërtimit të urës mbi lumin Prut, Moldavi. Këtë urë, Sinani e projektojë ashtu që të mund të ndërtohej brenda 13 ditëve dhe të i shërbente ushtrisë së Sultan Sulejmanit (të ashtëquajturit "Kanuni") i cili po merrte pjesë në fushatën e Kara Budanit. Nga ky moment, Sulltan Sulejmani e mbante Sinanin në afërsi të tij dhe më vonë puoi si kryeartitekt i perandorisë. Evropianët krishterë, Sinanin e krahasonin me Mikel Anxhelon dhe e thërrisnin “Mikelanxheloja i Orientit”. Sinani si kryarkitek punoi edhe gjatë kohës së sundimit të Selimit II, dhe Muratit III.
Nga këtu projektet e kryera nën mbikëqyerjen e tij ndahen në tri drejtime: ndërtimet teologjike, urbane dhe ushtarake.
Gjatë punës së tij Sinani projektoi objektet më simblike të perandoris më të madhe të asaj kohe siq janë xhamia Shehzade Mehmetit dhe Sulejmanien në Stamboll si edhe Selimijen në Edrene. Për shërbimet e bëra u quajt Koxha Sinan (Sinani i Madh)
Nga artitektet modern të ditëve tona, puna e Sinanit vlersohet lart për përdorimin e gurit dhe për akustikën e objekteve.
Historianët e arqitekturës mendojnë se ai e kishte ndarë veprimtarin e tij në tri periudha. Në të parën, fazën e çirakllëkut në arkitekturë, ai ndërtoi Xhaminë e Shezade Mehmetit në Stamboll. Periudha e dytë është ajo e kallfës në të cilën ndërtoi Sulejmanien Madhështore po në Stamboll në një hark kohor prej 7 vjetësh, kushtuar Sulltan Sulejmanit. Në fazën e tretë dhe e fundit, pra në atë të ustallëkut-mjeshtërisë, Sinani ndërtoi Selimijen në Edrene, në kohën kur mbretëronte Selimi i Tretë.
Po ashtu Sinani është i njohur për ndërtimin e ujësjellësit ``40 çezmat`` (Kërkçeshme) në Stamboll të paramenduar nga Justiani. Arkitekt Koxha Mimar Sinani ka vdekur në një natë vere të vitit 1490 në shtartin e tij duke kërkuar një gotë (kupë) ujë.
Deri më tani si veprat më të njohura të Arkitekt Sinanit, janë: 84 xhamia. 52 xhami të vogla mesxhide, 57 medrese, 7 spitale, 22 mazoleume, 17 strehë vorfënore, 5 ujësjellësa, 8 ura , 20 hane dhe 48 hamame. Po ashtu ka edhe disa objekte por të cilat nuk kanë ndonjë rëndësi të nivelit perandorak.
Tabela e përmbajtjeve |
[redaktoni] Tituj të veprave
- Kryearkitekti i Perandorisë Osmane
[redaktoni] Mirnjohjet
- Sipas burimeve historike osmane, një natë vere të vitit 1490, ai do lutej për një kupë me ujë në shtratin e vdekjes. Njeriu i cili i shoi etjen një qyteti të tërë, tashmë do bënte lutjen e fundit për një pikë ujë që të shuante zjarrin, dhe kërrkush nuk do t`ja japte.
- Rreth 15 milionë turistë në vit vizitojnë Turqinë, ndërsa tre pikat më kryesore që vizitohen janë Porta e Lartë (Pallati i Sulltanit), Sulejmania hijerëndë si Vatikani pra xhamia e Sinanit dhe Xhamia Blu, vepra e Mehmet Sedefqarit.
- Veprat e tij, në ish-hapsirën osmane, janë tashmë vepra dhe vlera të gjithë njerëzimit
[redaktoni] Shiko dhe këtë
- Mehmet Sedefqari
- Arkitekt Kasëmi
[redaktoni] Lidhje të jashtme
- Biografia nga Gazeta Start