มอร์ฟีน

จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี

สูตรครงสร้างทางเคมีของมอร์ฟีน
มอร์ฟีน

ชื่อ IUPAC
7,8-didehydro-4,5-epoxy-
17-methylmorphinan-3,6-diol
เลขทะเบียน CAS
57-27-2
รหัส ATC

N02AA01

PubChem
5980
DrugBank
APRD00215
สูตรเคมี C17H19NO3
น้ำหนักโมเลกุล 285.4 /โมล
ชีวปริมาณออกฤทธิ์ (Bioavailability) ~30%?
กระบวนการสร้างและสลาย (Metabolism) ไต 90%, ระบบน้ำดี 10%
ครึ่งชีวิตของการกำจัด 2-3 ชั่วโมง
การขับถ่าย ไต
ลำดับขั้นของยาต่อการตั้งครรภ์ Category C (ออสเตรเลีย)
สถานะตามกฎหมาย Schedule 8 (ออสเตรเลีย),
Class A (UK),
DEA C-II (USA),
Schedule I (แคนาดา)
ช่องทางการรับยา ปาก, ฉีดเข้าผิวหนัง, ฉีดเข้ากล้ามเนื้อ, ฉีดเข้าเส้น
การละลายในน้ำ 149 mg/L (60 mg/mL สำหรับเกลือซัลเฟต)
ความหนาแน่น  ?
จุดหลอมเหลว 255°C (เกลือซัลเฟต)
จุดเดือด  ?

มอร์ฟีน (อังกฤษ: Morphine จากภาษากรีก Morpheus หมายถึงเทพเจ้าแห่งการนอนหลับ) เป็นตัวยาสำคัญในฝิ่น เป็นยาบรรเทาในกลุ่ม โอปิออยด์ ที่ทรงพลังมาก เหมือนกับโอปิแอตตัวอื่น ๆ มอร์ฟีนจะออกฤทธ์ตรงต่อระบบประสาทส่วนกลาง (central nervous system-CNS) และมีผลที่ซินแนพซ์ (synapse) ใน อาร์คูเอต นิวเคลียส (arcuate nucleus) เป็นผลให้บรรเทาความเจ็บปวดได้เป็นอย่างดี

สารบัญ

[แก้] ผลข้างเคียง

  • ทำให้สภาพจิตใจอ่อนแอ
  • รู้สึกเคลิบเคลิ้มเป็นสุข (euphoria)
  • เซื่องซึม (drowsiness)
  • เฉื่อยชา (lethargy)
  • สายตาพร่ามัว (blurred vision)
  • ทำให้ท้องผูก (constipation)
  • เบื่ออาหาร (decreases hunger)
  • ยับยั้งอาการไอ (inhibits the cough reflex)

[แก้] ใช้ทางการแพทย์

[แก้] การรับยา

  • ยาฉีด (Parenteral)
    • ยาฉีด เข้าผิวหนัง (subcutaneous)
    • ยาฉีด เข้าเส้น (intravenous)
    • แผ่นติดผิวหนัง (slow-release transdermal patch)
  • ทางปาก (Orally)
    • ยาน้ำ (elixir หรือ solution)
    • ยาเม็ด
      • ยาเม็ดตอก (tablet form)
      • ยาแคปซูล ( capsule )ในกรณีที่เป็นยารูปแบบที่ออกฤทธิ์ต่อเนื่องกันเป็นระยะเวลานาน อาจใช้การบรรจุ pellet ขนาดเล็กภายในแคปซูล ซึ่งในกรณีนี้อัตราการปลดปล่อยยาจะขึ้นอยู่กับความหนาของฟิมล์ที่เคลือบเพลเลทไว้
  • ยาเหน็บ (suppository form)

[แก้] ข้อบ่งใช้

ตามกฎหมายอนุญาตให้มอร์ฟีนได้ดังนี้;

  • บรรเทาอาการปวดที่รุนแรงและเฉียบพลัน
    • ปวดหลังผ่าตัด
    • ปวดจากบาดแผล
  • อาการปวดเรื้อรังขนาดกลางและรุนแรง
    • อาการปวดจากมะเร็ง
    • ปวดจากถอนฟัน
  • ใช้ร่วมกับยาชาทั่วไป
  • ใช้เป็นยาแก้ไอ (antitussive) ในกรณีไออย่างรุนแรง
  • แก้ท้องร่วงเรื้อรัง

[แก้] ข้อห้ามใช้

  • ตับอ่อนอักเสบเฉียบพลัน (Acute pancreatitis)
  • ไตวาย (Renal failure)

[แก้] ประวัติ

  • ค.ศ. 1803 เฟรดริค เซอร์เทอร์เนอร์ (Friedrich Serturner) เภสัชกรชาวเยอรมัน สามารถแยกมอร์ฟีนจากฝิ่นได้ โดยตั้งชื่อตามชื่อเทพเจ้าแห่งการนอนหลับของกรีก มอร์ฟีอัส (Morpheus) ว่า 'มอร์เฟียม' (morphium)
  • ค.ศ. 1874 สังเคราะห์เฮโรอีน (Heroin) จากมอร์ฟีนได้

[แก้] ลิงก์ภายนอก


ยาบรรเทาปวด แก้

พาราเซตามอล (อะเซตามิโนเฟน) · เอ็นเซด · โอปิแอต · เตตร้าไฮโดรแคนนาบินอล · คีตามีน

ตัวยาในกลุ่มเอ็นเซด
แก้
คีโตโปรเฟน · คีโตโรแลค · ซีลีคอกซิบ · ไดโคลฟีแนค · นาโปรเซน · มีลอกซิแคม · ไพรอกซิแคม · เมตทิล ซาลิไซเลต · โรฟีคอกซิบ · อินโดเมตทาซิน · แอสไพริน · ไอบูโปรเฟน· อีโทโดแลค· ไดฟลูนิซอล· โลโซโปรเฟน· ทีนอกซิแคม·ไนมีซูไลด์·มีฟีนามิก แอซิด
ตัวยาในกลุ่มโอปิออยด์
แก้
คาร์เฟนทานิล · โคดีอีน · โคดีอิโนน · ซูเฟนทานิล · เดกซ์โตรโพรพอไซฟีน · ไดไฮโดรโคดีอีน · ทรามาดอล · บิวพรีนอร์ฟีน · เฟนทานิล · เมทาโดน · มอร์ฟีน · มอร์ฟิโนน · เพทิดีน · รีมิเฟนทานิล · ออกซิโคโดน · ออกซิมอร์ฟีน · อัลเฟนทานิล · เฮโรอีน · ไฮโดรโคโดน · ไฮโดรมอร์โฟน


  มอร์ฟีน เป็นบทความเกี่ยวกับ เภสัชกรรมและยา ที่ยังไม่สมบูรณ์ ต้องการตรวจสอบ เพิ่มเนื้อหา หรือเพิ่มแหล่งอ้างอิง คุณสามารถช่วยเพิ่มเติมหรือแก้ไข เพื่อให้สมบูรณ์มากขึ้น
ข้อมูลเกี่ยวกับ มอร์ฟีน ในภาษาอื่น สามารถหาอ่านได้จากเมนู ภาษาอื่น ๆ ด้านซ้ายมือ