พระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว

จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี

สถานีย่อย:ประเทศไทย
พระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว
พระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว
พระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว
พระนามเต็ม สมเด็จพระบรมราชาธิราชรามาธิบดี ศรีสินทรบรมมหาจักรพรรดิราชาธิบดินทร์ ธรณินทราธิราช รัตนากาศภาสกรวงศ์ องค์ปรมาธิเบศร์ ตรีภูวเนตรวรนายก ดิลกรัตนราชชาติอาชาวไสย สมุทัยดโรมน สากลจักรวาลาธิเบนทร์ สุริเยนทราธิบดินทร์ หริหรินทราธาธิบดี ศรีสุวิบูลย คุณอถพิษฐ ฤทธิราเมศวร ธรรมิกราชาธิราช เดโชชัย พรหมเทพาดิเทพนฤบดินทร์ ภูมินทรปรมาธิเบศร โลกเชษฐวิสุทธิ มงกุฏประเทศคตา มหาพุทธางกูร บรมบพิตร พระพุทธเจ้าอยู่หัว
พระนามเดิม สมเด็จพระเจ้าลูกยาเธอ กรมหมื่นเจษฎาบดินทร์ (ทับ)
พระราชสมภพ วันจันทร์ แรม ๑๐ ค่ำ เดือน ๔ ปีมะแม เวลาค่ำ ๑๐.๓๐ นาฬิกา (สี่ทุ่มครึ่ง)ตรงกับวันที่ ๓๑ มีนาคม พุทธศักราช ๒๓๓๐
เสวยราชสมบัติ วันอาทิตย์ เดือน ๙ ขึ้น ๗ ค่ำ ปีวอก ตรงกับวันที่ ๒๑ กรกฎาคม พุทธศักราช ๒๓๖๗ รวมสิริดำรงราชสมบัติ ๒๕ ปี ๗ เดือน ๒๓ วัน
เสด็จสวรรคต ทรงพระประชวรมาตั้งแต่ เดือน ๑๐ ปีจอ โทศก จุลศักราช ๑๒๑๒ จนถึง วันพุธ เดือน ๕ ขึ้น ๑ ค่ำ โทศก จุลศักราช ๑๒๑๒ เวลา ๗ ทุ่ม ๕ บาท จึงเสด็จสวรรคต ตรงกับวันที่ ๒ เมษายน พุทธศักราช ๒๓๙๓ ปีกุน (จุลศักราช ๑๒๑๒) รวมพระชนมพรรษา ๖๓ พรรษา กับ ๑๑ วัน
พระโอรสธิดา รวมทั้งสิ้น ๕๑ พระองค์
วัดประจำรัชกาล วัดราชโอรสารามราชวรวิหาร

พระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ ๓ แห่งราชจักรีวงศ์ พระนามเต็มว่า "สมเด็จพระบรมราชาธิราชรามาธิบดี ศรีสินทรบรมมหาจักรพรรดิราชาธิบดินทร์ ธรณินทราธิราช รัตนากาศภาสกรวงศ์ องค์ปรมาธิเบศร์ ตรีภูวเนตรวรนายก ดิลกรัตนราชชาติอาชาวไสย สมุทัยดโรมน สากลจักรวาลาธิเบนทร์ สุริเยนทราธิบดินทร์ หริหรินทราธาธิบดี ศรีสุวิบูลย คุณอถพิษฐ ฤทธิราเมศวร ธรรมิกราชาธิราช เดโชชัย พรหมเทพาดิเทพนฤบดินทร์ ภูมินทรปรมาธิเบศร โลกเชษฐวิสุทธิ มงกุฏประเทศคตา มหาพุทธางกูร บรมบพิตร พระพุทธเจ้าอยู่หัว" พระนามเดิมว่า "สมเด็จพระเจ้าลูกยาเธอ กรมหมื่นเจษฎาบดินทร์ หรือ พระองค์ชายทับ " พระราชสมภพเมื่อ วันจันทร์ แรม ๑๐ ค่ำ เดือน ๔ ปีมะแม เวลาค่ำ ๑๐.๓๐ นาฬิกา (สี่ทุ่มครึ่ง)ตรงกับวันที่ ๓๑ มีนาคม พุทธศักราช ๒๓๓๐ เป็นพระราชโอรสองค์ใหญ่ ในสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัยและเจ้าจอมมารดาเรียม ซึ่งภายหลังได้รับการสถาปนาเป็น สมเด็จพระศรีสุราลัย เสวยราชสมบัติเมื่อวันอาทิตย์ เดือน ๙ ขึ้น ๗ ค่ำ ปีวอก ตรงกับวันที่ ๒๑ กรกฎาคม พุทธศักราช ๒๓๖๗ รวมสิริดำรงราชสมบัติ ๒๕ ปี ๗ เดือน ๒๓ วัน

ทรงมีเจ้าจอมมารดา และเจ้าจอม ๕ พระองค์ มีพระราชโอรส-ราชธิดา รวมทั้งสิ้น ๕๑ พระองค์ เสด็จสวรรคต เมื่อวันพุธ เดือน ๕ ขึ้น ๑ ค่ำ โทศก จุลศักราช ๑๒๑๒ เวลา ๗ ทุ่ม ๕ บาท จึงเสด็จสวรรคต ตรงกับวันที่ ๒ เมษายน พุทธศักราช ๒๓๙๓ ปีกุน (จุลศักราช ๑๒๑๒) รวมพระชนมพรรษา ๖๓ พรรษา กับ ๑๑ วัน


ตราพระราชลัญจกรประจำรัชกาลที่ 3 รูปปราสาท สอดคล้องกับพระนามเดิม "ทับ" ผูกตรานี้ขึ้นในวโรกาสกรุงรัตนโกสินทร์ครบ 100 ปี
ขยาย
ตราพระราชลัญจกรประจำรัชกาลที่ 3 รูปปราสาท สอดคล้องกับพระนามเดิม "ทับ" ผูกตรานี้ขึ้นในวโรกาสกรุงรัตนโกสินทร์ครบ 100 ปี

[แก้] เหตุการณ์สำคัญ

โปรดเกล้าโปรดกระหม่อมจัดพิธีอุปราชาภิเษก ให้พระองค์เจ้าอรุโณทัยขึ้นเป็นที่ สมเด็จพระบวรราชเจ้ามหาศักดิพลเสพ กรมพระราชวังบวรสถานมงคล พระมหาอุปราชเจ้า

การเจริญสัญญาทางพระราชไมตรีเป็นฉบับแรกกับประเทศอังกฤษ

การค้าขายกับต่างประเทศและการเก็บอากรต่างๆ

การเผาโรงฝิ่น และมีการออกหวย ก.ข. เป็นครั้งแรก

เกิดสุริยุปราคาถึง ๕ ครั้ง

เกิดอหิวาตกโรคระบาด มีคนตายมากกว่า ๓๐,๐๐๐ คน ฯลฯ

พ.ศ.๒๓๖๗ โปรดเกล้าฯ ให้ส่งกองทัพไทยไปช่วยอังกฤษรบพม่า

พ.ศ.๒๓๖๘ เฮนรี่ เบอร์นี่ ขอเข้ามาทำสัญญาค้าขาย

พ.ศ.๒๓๖๙ เจ้าอนุวงศ์เป็นกบฏ โปรดเกล้าฯ ให้กรมพระราชวังบวรฯ เป็นแม่ทัพใหญ่ยกไปปราบ กำเนิดวีรกรรมท้าวสุรนารี (คุณหญิงโม) และโปรดเกล้าฯ ให้พระยาราชสุภาวดี (สิงห์ สิงหเสนี) แม่ทัพหน้าเป็นเจ้าพระราชสุภาวดี ว่าที่สมุหนายก

พ.ศ.๒๓๗๐ เริ่มสร้างพระสมุทรเจดีย์

พ.ศ.๒๓๗๑ ร้อยเอกเจมส์โลว์ จัดพิมพ์หนังสือภาษาไทยเป็นครั้งแรก มิชชันนารีอเมริกันเดินทางมาเผยแพร่ศาสนาในเมืองไทย

พ.ศ.๒๓๗๒ เจ้าพระยาราชสุภาวดี (สิงห์ สิงหเสนี) จับเจ้าอนุวงศ์ จัดส่งลงมากรุงเทพฯ ได้โปรดเกล้าฯ ให้สถาปนาเป็น เจ้าพระยาบดินทรเดชา ที่สมุหนายก กำเนิดสงฆ์ธรรมยุติกนิกาย

พ.ศ.๒๓๗๕ ประธานาธิบดีแจคสัน แห่งสหรัฐอเมริกา ส่งเอ็ดมันต์ โรเบิร์ต เข้ามาขอเจริญพระราชไมตรีทำการค้ากับไทย

พ.ศ.๒๓๗๖ ญวนเกิดกบฏ โปรดเกล้าฯ ให้เจ้าพระยาบดินทรเดชา (สิงห์ สิงหเสนี) เป็นแม่ทัพใหญ่ผู้สำเร็จราชการไปรบกับญวน

พ.ศ.๒๓๘๐ หมอบรัดเลย์ คิดตัวพิมพ์อักษรไทยขึ้นใหม่ โปรดเกล้าฯ ให้หมอหลวงไปหัดปลูกฝีกับหมอบรัดเลย์

พ.ศ.๒๓๘๕ หมอบรัดเลย์ พิมพ์ปฏิทินภาษาไทยขึ้นเป็นครั้งแรก

พ.ศ.๒๓๘๙ ญวนขอหย่าทัพกับเจ้าพระยาบดินทรเดชา (สิงห์ สิงหเสนี) โปรดเกล้าฯ ให้สร้างโลหะปราสาทวัดราชนัดดาราม

พ.ศ.๒๓๙๐ ทรงอภิเษกให้ นักองค์ด้วง เป็น สมเด็จพระหริรักษ์รามาธิบดี ครองกรุงกัมพูชา

พ.ศ.๒๓๙๑ ญวนขอเจริญพระราชไมตรีดังเดิม กองทัพเจ้าพระยาบดินทรเดชา (สิงห์ สิงหเสนี) กลับกรุงเทพฯ

พ.ศ.๒๓๙๓ อังกฤษและอเมริกา ขอแก้สนธิสัญญา

พ.ศ.๒๓๙๕ เสด็จสวรรคต


รัชสมัยก่อนหน้า:
พระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย
พระมหากษัตริย์ไทย
ราชวงศ์จักรี พ.ศ. 23672393
รัชสมัยถัดไป:
พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว


ภาษาอื่น