กระเบนราหู

จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี

กระเบนราหู
Conservation status: Endangered
การจำแนกชั้นทางวิทยาศาสตร์
อาณาจักร: Animalia
ไฟลัม: Chordata
ชั้น: Chondrichthyes
Subclass: Elasmobranchii
Superorder: Batoidea
ตระกูล: Myliobatiformes
วงศ์: Dasyatidae
สกุล: Himantura
สปีชีส์: H. chaophraya
ชื่อทวินาม
Himantura chaophraya
Mongkolprasit & Roberts, 1990

กระเบนราหู เป็นปลากระเบนน้ำจืดที่มีขนาดใหญ่ที่สุดในโลก โดยสามารถหนักได้ถึง 600 กก. กว้างได้ถึง 2.5-3 เมตร มีชื่อวิทยาศาสตร์ว่า Himantura chaophraya เป็นปลากระเบนที่อยู่ในวงศ์ปลากระเบนธง Dasyatidae ซึ่งเป็นปลากระเบนชนิดที่มีหางเรียวยาวเหมือนแส้ (Whiptail StingRay)

[แก้] ปลากระดูกอ่อน

ปลากระเบนเป็นปลากระดูกอ่อน (Cartilaginous Fish) ซึ่งเป็นปลาที่มีโครงสร้างกระดูกประกอบไปด้วยเซลล์กระดูกอ่อนอย่างเดียว โดยมีหินปูนมาประกอบเป็นบางส่วน ส่วนมากมีเหงือกแยกออกเป็นช่อง 5 ช่อง มีเกล็ดแบบพลาคอยด์ (Placoid) ตัวผู้มีรยางค์เพศที่ครีบท้องเป็นติ่งยื่นเรียก แคลสเปอร์ (Clasper) โดยมากจะออกลูกเป็นตัว ขากรรไกรแยกออกจากกะโหลก ปลาจำพวกนี้พบทั่วโลกประมาณ 800 ชนิด เป็นปลากินเนื้อ ส่วนมากเป็นปลาทะเล ในน้ำจืดมีเพียงไม่กี่สิบชนิด

สำหรับปลากระเบนนั้นเป็นปลากระดูกอ่อนที่พบได้ทั้งน้ำจืดสนิท น้ำกร่อย และทะเล มีรูปร่างแบนราบ ส่วนครีบอกแผ่กว้างรอบตัว ปากอยู่ด้านล่าง ตาอยู่ด้านบน มีช่องน้ำเข้า 1 คู่อยู่ด้านหลัง มีหางที่ยาวเหมือนแส้ ที่โคนหางมีเงี่ยงแหลมอยู่ 1-2 ชิ้น เป็นอาวุธใช้สำหรับป้องกันตัว เพราะมีพิษแรงเมื่อแทงเข้าไปในเนื้อของผู้รุกราน มักจะมีคนโดนแทงบ่อย ๆ เนื่องจากไปจับหรือแตะต้องตัวมันโดยไม่ระมัดระวัง ผิวหนังของปลากระเบนเรียบนิ่มไม่มีเกล็ด ยกเว้นบริเวณกลางหลังมีขากรรไกรและฟันที่แข็งแรง ใช้ขบกัดสัตว์เปลือกแข็งได้ดี มักอาศัยอยู่บริเวณพื้นท้องน้ำ แต่ก็ว่ายขึ้นมาหากินบนผิวน้ำได้ ในประเทศไทยมีปลากระเบนที่พบในน้ำจืดประมาณ 7 ชนิด

ภาพกระเบนราหู  Himantura chaophraya ที่ฟาร์มจระเข้สมุทรปราการ
ภาพกระเบนราหู Himantura chaophraya ที่ฟาร์มจระเข้สมุทรปราการ

[แก้] กระเบนราหู

โดยกระเบนราหู เป็นชนิดที่ใหญ่ที่สุด ได้ชื่อว่า " ราหู " เนื่องจากขนาดลำตัวที่ใหญ่เหมือนราหูอมจันทร์ตามคติของคนโบราณ มีลักษณะส่วนปลายหัวแหลม ขอบด้านหน้ามนกลมคล้ายใบโพ ลักษณะตัวเกือบเป็นรูปกลม ส่วนหางยาวไม่มีริ้วหนัง มีเงี่ยงแหลมที่โคนหาง 2 ชิ้น ที่เมื่อหักไปแล้วสามารถงอกขึ้นได้ กลางหลังมีเกล็ดเป็นตุ่มหยาบ ๆ ด้านบนของปีกและตัวเป็นสีเทาหรือน้ำตาลนวล หางสีคล้ำ ด้านล่างของตัวมีสีขาวนวล ที่ขอบปีกด้านล่างเป็นด่างสีดำ อาศัยในแม่น้ำสายใหญ่ ๆ จนถึงบริเวณใกล้ปากแม่น้ำ พบครั้งแรกในแม่น้ำเจ้าพระยา จึงถูกตั้งชื่อวิทยาศาสตร์ (Scientific Name) ว่า " เจ้าพระยา " และยังพบในแม่น้ำสายอื่น ๆ เช่น แม่น้ำแม่กลอง บางปะกง แม่น้ำโขง บอร์เนียว นิวกินี จนถึงออสเตรเลียตอนเหนือ

กระเบนราหู ถูกอนุกรมวิธาน (Taxonomy) ครั้งแรกในปี 1990 (พ.ศ.2533) โดย ศ.ดร.สุภาพ มงคลประสิทธิ์ อดีตคณบดีคณะประมง มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ และ ดร.ไทสัน โรเบิร์ต แห่งสถาบันกองทุนสัตว์ป่าโลก WWF

กระเบนราหูมักถูกพบจับขึ้นมาชำแหละขายเสมอในจังหวัดริมแม่น้ำเจ้าพระยาตั้งแต่ชัยนาทจนถึงอยุธยา และปากแม่น้ำแม่กลอง ตามที่ปรากฎเป็นข่าวบ่อย ๆ ตามหน้าสื่อหนังสือพิมพ์

จัดเป็นปลาน้ำจืดไทยอีกชนิดหนึ่งที่ใกล้จะสูญพันธุ์

[แก้] ลิงก์ภายนอก