จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี
ศิลปินแห่งชาติ ของประเทศไทย หมายถึงศิลปินผู้มีความสามารถ มีผลงานสร้างสรรค์และพัฒนาเป็นที่ยอมรับของวงการ และมีผลงานเป็นประโยชน์ต่อสังคม
[แก้] คุณสมบัติ และ หลักเกณฑ์การคัดเลือก
คุณสมบัติของศิลปินแห่งชาติ 7 ประการ คือ
- เป็นผู้มีสัญชาติไทย และยังมีชีวิตอยู่ในวันตัดสิน
- เป็นผู้มีความสามารถ มีความเชี่ยวชาญ และมีผลงานดีเด่นเป็นที่ยอมรับของวงการศิลปะแขนงนั้น
- เป็นผู้สร้างสรรค์และพัฒนาศิลปะแขนงนั้นจนถึงปัจจุบัน
- เป็นผู้ผดุงและถ่ายทอดศิลปะแขนงนั้น
- เป็นผู้ปฏิบัติงานศิลปะแขนงนั้นอยู่ในปัจจุบัน
- เป็นผู้มีคุณธรรมและมีความรักในวิชาชีพของตน
- เป็นผู้มีผลงานที่เป็นประโยชน์ต่อสังคมและมนุษยชาติ
หลักเกณฑ์การคัดเลือกจำแนกศิลปินแห่งชาติออกเป็น 4 สาขาคือ
- สาขาทัศนศิลป์
- สาขาศิลปะสถาปัตยกรรม
- สาขาวรรณศิลป์
- สาขาศิลปะการแสดง
[แก้] รายชื่อศิลปินแห่งชาติ
[แก้] พ.ศ. 2528 (ปีแรก)
[แก้] พ.ศ. 2529
ศาสตราจารย์ พลเรือตรี สมภพ ภิรมย์ |
|
สาขาทัศนศิลป์ สถาปัตยกรรม |
นายประสงค์ ปัทมานุช |
|
สาขาทัศนศิลป์ จิตรกรรม |
นายไพฑูรย์ เมืองสมบูรณ์ |
|
สาขาทัศนศิลป์ ประติมากรรม |
นางแสงดา บันสิทธิ์ |
|
สาขาทัศนศิลป์ ทอผ้า |
นายเห้ง โสภาพงศ์ |
|
สาขาทัศนศิลป์ เครื่องถม |
นายทองมาก จันทะลือ |
|
สาขาศิลปะการแสดง หมอลำ |
นายกั้น ทองหล่อ |
|
สาขาศิลปะการแสดง หนังตะลุง |
คุณหญิงไพฑูรย์ กิตติวรรณ |
|
สาขาศิลปะการแสดง ดนตรีไทย |
นายเฉลิม บัวทั่ง |
|
สาขาศิลปะการแสดง ดนตรีไทย |
นายเปลื้อง ฉายรัศมี |
|
สาขาศิลปะการแสดง ดนตรีพื้นบ้าน-โปงลาง |
[แก้] พ.ศ. 2530
นายชิต เหรียญประชา |
|
สาขาทัศนศิลป์ ประติมากรรม |
นายโหมด ว่องสวัสดิ์ |
|
สาขาทัศนศิลป์ จิตรกรรม |
หม่อมราชวงศ์ มิตรารุณ เกษมศรี |
|
สาขาทัศนศิลป์ สถาปัตยกรรมไทยแบบประเพณี |
นายยก ชูบัว |
|
สาขาศิลปะการแสดง มโนราห์ |
คุณหญิงชิ้น ศิลปบรรเลง |
|
สาขาศิลปะการแสดง ดนตรีไทย |
[แก้] พ.ศ. 2531
นายเฉลิม นาคีรักษ์ |
|
สาขาทัศนศิลป์ จิตรกรรม |
นายพูน เกษจำรัส |
|
สาขาทัศนศิลป์ ศิลปะภาพถ่าย |
นายหวังดี นิมา (หวังเต๊ะ) |
|
สาขาศิลปะการแสดง เพลงพื้นบ้าน-ลำตัด |
นายประสิทธิ์ ถาวร |
|
สาขาศิลปะการแสดง ดนตรีไทย |
นายบุญยงค์ เกตุคง |
|
สาขาศิลปะการแสดง ดนตรีไทย |
นายเสรี หวังในธรรม |
|
สาขาศิลปะการแสดง สังคีตศิลป์ |
นางสาวจำเรียง พุธประดับ |
|
สาขาศิลปะการแสดง นาฏศิลป์-ละคร |
นางสุกัญญา ชลศึกษ์ (กฤษณา อโศกสิน) |
|
สาขาวรรณศิลป์ |
หม่อมหลวงปิ่น มาลากุล |
|
สาขาวรรณศิลป์ |
[แก้] พ.ศ. 2532
ดร.ประเวศ ลิมปรังษี |
|
สาขาทัศนศิลป์ สถาปัตยกรรมไทยแบบประเพณี |
นายฉิ้น อรมุต (หนังฉิ้น ธรรมโฆษณ์) |
|
สาขาศิลปะการแสดง หนังตะลุง |
นางเชอร์รี่ เศวตนันทน์ |
|
สาขาศิลปการแสดง เพลงไทยสากล-ขับร้อง |
นายประสิทธิ์ พยอมยงค์ |
|
สาขาศิลปะการแสดง ดนตรีสากล |
นายประเวศ กุมุท |
|
สาขาศิลปะการแสดง ดนตรีไทย |
นายอังคาร กัลยาณพงศ์ |
|
สาขาวรรณศิลป์ |
[แก้] พ.ศ. 2533
นายทวี นันทขว้าง |
|
สาขาทัศนศิลป์ จิตรกรรม |
นายสุเทพ วงศ์กำแหง |
|
สาขาศิลปะการแสดง เพลงไทยสากล-ขับร้อง |
นางสุวรรณี ชลานุเคราะห์ |
|
สาขาศิลปะการแสดง นาฏศิลป์-ละครรำ |
นายศักดิ์ชัย บำรุงพงศ์ (เสนีย์ เสาวพงศ์) |
|
สาขาวรรณศิลป์ |
[แก้] พ.ศ. 2534
นายสวัสดิ์ ตันติสุข |
|
สาขาทัศนศิลป์ จิตรกรรม |
นาวาตรีพยงค์ มุกดา |
|
สาขาศิลปะการแสดง เพลงไทยสากล-เพลงลูกทุ่ง ประพันธ์ |
นางเพ็ญศรี พุ่มชูศรี |
|
สาขาศิลปะการแสดง เพลงไทยสากล-ขับร้อง |
นายอาจินต์ ปัญจพรรค์ |
|
สาขาวรรณศิลป์ |
[แก้] พ.ศ. 2535
[แก้] พ.ศ. 2536
นายพินิจ สุวรรณะบุณย์ |
|
สาขาทัศนศิลป์ การออกแบบประยุกต์ศิลป์ |
นายขาเดร์ แวเด็ง |
|
สาขาศิลปะการแสดง ดนตรีพื้นบ้าน-ร็องแง็ง |
นายชาลี อินทรวิจิตร |
|
สาขาศิลปะการแสดง ภาพยนตร์ ดนตรี-ประพันธ์คำร้อง |
นางฉวีวรรณ ดำเนิน |
|
สาขาศิลปะการแสดง หมอลำ |
นายเนาวรัตน์ พงษ์ไพบูลย์ |
|
สาขาวรรณศิลป์ |
นางประคิณ ชุมสาย ณ อยุธยา |
|
สาขาวรรณศิลป์ |
[แก้] พ.ศ. 2537
[แก้] พ.ศ. 2538
นายจิตต์ จงมั่นคง |
|
สาขาทัศนศิลป์ ภาพถ่ายศิลปะ |
นายสมเศียร พานทอง (ชาย เมืองสิงห์) |
|
สาขาศิลปะการแสดง เพลงลูกทุ่ง-ขับร้อง ประพันธ์ |
นายเปรื่อง ชื่นประโยชน์ (ป.ชื่นประโยชน์) |
|
สาขาศิลปะการแสดง ประพันธ์เพลง |
นายคำผาย นุปิง |
|
สาขาศิลปะการแสดง การแสดงพื้นบ้าน-ขับซอ |
นายสร้อย ดำแจ่ม |
|
สาขาศิลปะการแสดง การแสดงพื้นบ้าน-เพลงบอก |
นายแจ้ง คล้ายสีทอง |
|
สาขาศิลปะการแสดง ดนตรีไทย |
นายรงค์ วงษ์สวรรค์ |
|
สาขาวรรณศิลป์ |
นายทวีป วรดิลก |
|
สาขาวรรณศิลป์ |
[แก้] พ.ศ. 2539
นายชำเรือง วิเชียรเขตต์ |
|
สาขาทัศนศิลป์ ประติมากรรม |
นางเกลียว เสร็จกิจ (ขวัญจิต ศรีประจันต์) |
|
สาขาศิลปะการแสดง เพลงพื้นบ้าน-อีแซว |
นางจันทร์สม สายธษรา |
|
สาขาศิลปะการแสดง เพลงพื้นบ้าน-ขับซอ |
นางรวงทอง ทองลั่นธม |
|
สาขาศิลปะการแสดง เพลงไทยสากล-ขับร้อง |
หม่อมหลวงศรีฟ้า (ลดาวัลย์) มหาวรรณ |
|
สาขาวรรณศิลป์ |
[แก้] พ.ศ. 2540
นายกมล ทัศนาญชลี |
|
สาขาทัศนศิลป์ จิตรกรรมและสื่อผสม |
นายอิ่ม จิตภักดี (หนังอิ่มเท่ง) |
|
สาขาศิลปะการแสดง หนังตะลุง |
นายพินิจ ฉายสุวรรณ |
|
สาขาศิลปะการแสดง ดนตรีไทย |
คุณหญิงมาลัยวัลย์ บุณยะรัตเวช |
|
สาขาศิลปะการแสดง ดนตรีสากล |
นายไวพจน์ สกุลนี (ไวพจน์ เพชรสุพรรณ) |
|
สาขาศิลปะการแสดง เพลงลูกทุ่ง-ขับร้อง ประพันธ์ |
นายสมพงษ์ พงษ์มิตร |
|
สาขาศิลปะการแสดง ภาพยนตร์และละคร |
นายฉัตรชัย วิเศษสุวรรณภูมิ (พนมเทียน) |
|
สาขาวรรณศิลป์ |
[แก้] พ.ศ. 2541
ศาสตราจารย์ประหยัด พงษ์ดำ |
|
สาขาทัศนศิลป์ ภาพพิมพ์ |
นายชลูด นิ่มเสมอ |
|
สาขาทัศนศิลป์ ประติมากรรม |
นาวาอากาศเอก อาวุธ เงินชูกลิ่น |
|
สาขาทัศนศิลป์ สถาปัตยกรรมไทยแบบประเพณี |
ดร.สุเมธ ชุมสาย ณ อยุธยา |
|
สาขาทัศนศิลป์ สถาปัตยกรรมแบบร่วมสมัย |
นางศิริวัฒน์ ดิษยนันทน์ |
|
สาขาศิลปะการแสดง นาฏศิลป์ |
นายชัยชนะ บุญนะโชติ |
|
สาขาศิลปะการแสดง เพลงลูกทุ่ง-ขับร้อง |
นายชรินทร์ นันทนาคร |
|
สาขาศิลปะการแสดง เพลงไทยสากล-ขับร้อง |
นางเบ็ญจรงค์ ธนโกเศศ |
|
สาขาศิลปะการแสดง ดนตรีไทย |
นาวาตรี ปิยะพันธ์ สนิทวงศ์ ณ อยุธยา |
|
สาขาศิลปะการแสดง ดนตรีสากล |
นางจุรี โอศิริ |
|
สาขาศิลปะการแสดง ภาพยนตร์และละคร |
[แก้] พ.ศ. 2542
ผู้ช่วยศาสตราจารย์ดำรง วงศ์อุปราช |
|
สาขาทัศนศิลป์ จิตรกรรม |
นายอินสนธิ์ วงศ์สาม |
|
สาขาทัศนศิลป์ ประติมากรรม |
ผู้ช่วยศาสตราจารย์มานิตย์ ภู่อารีย์ |
|
สาขาทัศนศิลป์ ภาพพิมพ์ |
นายชิน ฝ้ายเทศ (ชินกร ไกรลาศ) |
|
สาขาศิลปะการแสดง เพลงลูกทุ่ง-ขับร้อง |
นายสมนึก ทองมา (ชลธี ธารทอง) |
|
สาขาศิลปะการแสดง เพลงลูกทุ่ง-ประพันธ์ |
นางมารศรี อิศรางกูร ณ อยุธยา |
|
สาขาศิลปะการแสดง ภาพยนตร์และละคร |
นายแท้ ประกาศวุฒิสาร |
|
สาขาศิลปะการแสดง ภาพยนตร์ |
นางสัมพันธ์ พันธุ์มณี |
|
สาขาศิลปะการแสดง นาฏศิลป์ |
นางสุภา สิริสิงห์ (โบตั๋น) |
|
สาขาวรรณศิลป์ |
[แก้] พ.ศ. 2543
1. นายจักรพันธุ์ โปษยกฤต |
|
สาขาทัศนศิลป์ จิตรกรรม |
2. รองศาสตราจารย์ฤทัย ใจจงรัก |
|
สาขาทัศนศิลป์ สถาปัตยกรรมไทยแบบประเพณี |
3. พลเรือตรี มงคล แสงสว่าง |
|
สาขาศิลปะการแสดง คีตศิลป์ |
4. นายอัศศิริ ธรรมโชติ |
|
สาขาวรรณศิลป์ |
[แก้] พ.ศ. 2544
[แก้] พ.ศ. 2545
1. ศาสตราจารย์ (พิเศษ) ประกิต บัวบุศย์ |
|
สาขาทัศนศิลป์ จิตรกรรม |
2. นายนิธิ สถาปิตานนท์ |
|
สาขาทัศนศิลป์ สถาปัตยกรรมแบบร่วมสมัย |
3. นายจิรัส อาจณรงค์ |
|
สาขาศิลปะการแสดง ดนตรีไทย |
4. นายสุจิตต์ วงษ์เทศ |
|
สาขาวรรณศิลป์ |
[แก้] พ.ศ. 2546
1. นายพิชัย นิรันด์ |
|
สาขาทัศนศิลป์ จิตรกรรม |
2. นางสาววนิดา พึ่งสุนทร |
|
สาขาทัศนศิลป์ สถาปัตยกรรมไทยแบบประเพณี |
3. นายพร้อม บุญฤทธิ์ (หนังพร้อมน้อย) |
|
สาขาศิลปะการแสดง หนังตะลุง |
4. นายกรุณา กุศลาสัย |
|
สาขาวรรณศิลป์ |
[แก้] พ.ศ. 2547
1. นายไพบูลย์ มุสิกโปดก |
|
สาขาทัศนศิลป์ ภาพถ่ายศิลปะ |
2. นายสันต์ สารากรบริรักษ์ |
|
สาขาทัศนศิลป์ จิตรกรรม |
3. นายจุลทัศน์ กิติบุตร |
|
สาขาทัศนศิลป์ สถาปัตยกรรมแบบร่วมสมัย |
4. นายไพรัช สังวริบุตร |
|
สาขาศิลปะการแสดง ภาพยนตร์และละคร |
5. นางจินตนา ปาลกะวงศ์ ณ อยุธยา (จินตนา สุขสถิตย์) |
|
สาขาศิลปะการแสดง ดนตรีสากล-ขับร้อง |
6. นายราฆพ โพธิเวส |
|
สาขาศิลปะการแสดง นาฏศิลป์-โขน |
7. คุณหญิงวินิตา ดิถียนต์ (ว.วินิจฉัยกุล) |
|
สาขาวรรณศิลป์ |
8. นายชาติ กอบจิตติ |
|
สาขาวรรณศิลป์ |
[แก้] พ.ศ. 2548
1. นายทวี รัชนีกร |
|
สาขาทัศนศิลป์ |
2. นายประเทือง เอมเจริญ |
|
สาขาทัศนศิลป์ |
3. นายสถาพร ศรีสัจจัง |
|
สาขาวรรณศิลป์ |
4. นายประยอม ซองทอง |
|
สาขาวรรณศิลป์ |
5. นายวิเชียร คำเจริญ (ลพ บุรีรัตน์) |
|
สาขาศิลปะการแสดง (นักแต่งเพลงลูกทุ่ง) |
6. นายฉลาด ส่งเสริม (ป.ฉลาดน้อย) |
|
สาขาศิลปะการแสดง (หมอลำ) |
7. นายมานพ ยาระณะ |
|
สาขาศิลปะการแสดง (การแสดงพื้นบ้าน-ช่างฟ้อน) |
8. นายสำราญ เกิดผล |
|
สาขาศิลปะการแสดง (ดนตรีไทย) |
9. นายศุภชัย จันทร์สุวรรณ์ |
|
สาขาศิลปะการแสดง (นาฏศิลป์) |
[แก้] ลิงก์ภายนอก