สำนักพระราชวัง
จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี
สำนักพระราชวัง (Bureau of the Royal Household) เป็นหน่วยราชการที่มีอำนาจหน้าที่จัดการพระราชวัง ตลอดจนดูแลรักษาทรัพย์สินและผลประโยชน์ของพระมหากษัตริย์ อยู่ในบังคับบัญชาของนายกรัฐมนตรี โดยมีเลขาธิการพระราชวัง รับผิดชอบในการบริหารราชการ
สารบัญ |
[แก้] ประวัติ
สำนักพระราชวัง ที่สืบเนื่องมาจากกรมวัง ซึ่งเป็นหนึ่งในสี่จตุสดมภ์ ตั้งแต่ครั้งพระเจ้าอู่ทองได้ทรงสถาปนากรุงศรีอยุธยาฃึ้นเป็นราชธานี ตั้งแต่ พ.ศ. ๑๘๙๓ และมีการปรับเปลี่ยนอำนาจหน้าที่หลายครั้ง
วันที่ ๑ เมษายน พ.ศ. ๒๔๓๘ พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้ปฏิรูปการปกครองราชอาณาจักร จากรูปแบบจตุสดมภ์ เป็น ๑๒ กระทรวง แต่ละกระทรวงมีเสนาบดีเป็นผู้รับผิดชอบในการบริหารราชการ จาก "จตุสดมภ์กรมวัง" จึงเป็น "กระทรวงวัง" ทรงพระราชดำริว่ากระทรวงวังนั้นสำคัญและปฏิบัติงานใกล้ชิดเบื้องพระยุคลบาท จึงทรงเลือกสรรพระราชวงศ์ขึ้นดำรงตำแหน่งเสนาบดีสืบต่อกันมาหลายพระองค์
วันที่ ๑๐ สิงหาคม ๒๔๗๘ ได้มีพระราชบัญญัติปรับปรุงกระทรวงทบวงกรม แก้ไขเพิ่มเติม พุทธศักราช ๒๔๗๘ เปลี่ยนฐานะของกระทรวงวัง มีฐานะเป็นกรม เทียบเท่าทบวง มีชื่อว่า "สำนักพระราชวัง" และให้อยู่ในบังคับบัญชาของรัฐมนตรีโดยตรง มีเลขาธิการพระราชวัง (ระดับ ๑๑ เทียบเท่าปลัดกระทรวง) รับผิดชอบในการบริหารราชการ ยุบและโอนย้ายบางกรมในสังกัดไปขึ้นกับกระทรวงอื่น
[แก้] การจัดหน่วยงาน
สำนักพระราชวัง ปัจจุบันแบ่งหน่วยงานออกเป็น ๑๔ กอง ประกอบด้วย
- สำนักงานเลขานุการกรม รับผิดชอบงานบริหารทั่วไป งานสารบรรณ งานประชาสัมพันธ์ งานกฎหมาย งานห้องสมุด จัดทำและรักษาทะเบียนพระบรมวงศานุวงศ์ ทะเบียนผู้ได้รับพระราชทานพระมหากรุณาธิคุณในการต่างๆ และงานอื่นๆ
- กองการเจ้าหน้าที่ รับผิดชอบการบริหารงานบุคคล
- กองคลัง รับผิดชอบการบริหารการคลัง
- กองงานส่วนพระองค์ รับผิดชอบในการปฏิบัติงานเฉพาะกิจตามที่ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ มอบหมาย และดำเนินการเกี่ยวกับการถวายความสะดวกในเขตพระราชฐานที่ประทับ บันทึกภาพนิ่ง ภาพยนตร์เกี่ยวกับพระราชกรณียกิจ และวีดิทัศน์ส่วนพระองค์ จัดทำรายการวิทยุของสถานีวิทยุ อ.ส. พระราชวังดุสิต แบ่งออกเป็น ๕ ฝ่าย คือ
- ฝ่ายธุรการ
- ฝ่ายสถานีวิทยุ อ.ส. พระราชวังดุสิต
- ฝ่ายช่างภาพส่วนพระองค์
- ฝ่ายภาพยนตร์ส่วนพระองค์
- ฝ่ายไฟฟ้าและน้ำประปา สวนจิตรลดา
- กองกิจการในพระองค์ สมเด็จพระบรมโอรสธิราชฯ สยามมกุฎราชกุมาร รับผิดชอบงานส่วนพระองค์ในสมเด็จพระบรมโอรสาธิราชฯ สยามมกุฎราชกุมาร ทั้งงานฝ่ายพระราชวัง และงานฝ่ายราชเลขานุการ
- กองมหาดเล็ก รับผิดชอบด้านการรับใช้ในกิจการส่วนพระองค์ต่างๆ ทุกประเภท ทั้งในพระราชฐานที่ประทับ และในสถานที่ที่เสด็จฯ ทุกแห่ง ดูแลรักษาสิ่งของเครื่องใช้ส่วนพระองค์ ดำเนินการประกอบเครื่องเสวยจัดโต๊ะเสวย จัดอาหารและปฏิบัติในการพระราชทานเลี้ยง แบ่งออกเป็น ๖ ฝ่าย คือ
- งานธุรการ
- ฝ่ายในพระองค์
- ฝ่ายมหาดเล็ก
- ฝ่ายวรภาชน์
- ฝ่ายมหาดเล็กพิธี
- ฝ่ายห้องเครื่อง
- กองวัง รับผิดชอบการถวายความปลอดภัย แด่พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว สมเด็จพระบรมราชินีนาถ พระบรมวงศานุวงศ์ชั้นผู้ใหญ่ และรักษาความปลอดภัยสถานที่ทั้งในพระราชฐานที่ประทับ และในการเสด็จฯ ณ สถานที่อื่นๆ, ดำเนินการรับเสด็จและรับรองพระบรมวงศานุวงศ์ ราชอาคันตุกะ แขกผู้มีเกียรติชาวต่างประเทศ และผู้ที่ได้รับพระราชทานพระราชวโรกาสให้เข้าเฝ้าฯ, รับรองนำชมพระบรมมหาราชวัง, การประดิษฐ์ดอกไม้ เย็บปักถักร้อย และการประกอบอาหารสำหรับถวายทรงนมัสการ ทรงใช้ และใช้ราชการในงานพระราชพิธี พระราชกุศลและงานอื่นๆ แบ่งออกเป็น ๖ ฝ่าย คือ
- งานธุรการ
- ฝ่ายตำรวจวัง
- ฝ่ายรับรองพระบรมมหาราชวัง
- ฝ่ายพระราชฐานชั้นใน
- ฝ่ายกรมวังประจำที่ประทับ
- ฝ่ายตำรวจหลวงรักษาพระองค์
- กองพระราชพิธี รับผิดชอบการจัดงานพระราชพิธี งานพระราชกุศล งานรัฐพิธีและงานพิธีต่างๆ ให้ถูกต้องตามราชประเพณี ดูแลรักษาเครื่องราชกกุธภัณฑ์ และปูชนียวัตถุสำคัญต่างๆ
- งานธุรการ
- ฝ่ายราชูปโภค
- ฝ่ายพิธีการ
- ฝ่ายศุภรัต
- ฝ่ายสนมพลเรือน
- ฝ่ายบูรณะราชภัณฑ์
- กองชาวที่ รับผิดชอบดูแลบำรุงรักษาตกแต่ง ทำความสะอาดพระที่นั่ง พระตำหนัก ตลอดจนสิ่งก่อสร้างต่างๆ ในเขตพระราชฐาน และพระราชฐานที่ประทับ รวมถึงพระบรมมหาราชวัง
- งานธุรการ
- ฝ่ายพระราชฐานที่ประทับ
- ฝ่ายพระบรมมหาราชวัง
- ฝ่ายราชพัสดุชาวที่
- ฝ่ายพระราชฐานต่างจังหวัด
- กองธุรการที่ประทับ รับผิดชอบในงานธุรการของส่วนราชการทางฝ่ายที่ประทับ ควบคุมดูแลการเบิกจ่ายเงินใช้สอยประจำวัน และค่าใช้จ่ายในการพระราชกุศลส่วนพระองค์ งานวางผังออกแบบควบคุมการก่อสร้างและงานช่างบำรุงรักษาซ่อมแซมอาคารสถานที่ต่างๆ งานช่างบำรุงรักษาซ่อมและงานโครงการส่วนพระองค์ สวนจิตรลดา โครงการส่วนพระองค์สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี
- กองบำรุงรักษาราชอุทยาน
- กองพระราชพาหนะ
- กองแพทย์หลวง
- สำนักงานพระคลังข้างที่
[แก้] เลขาธิการพระราชวัง
หลังจากการปรับปรุงฐานะเป็นสำนักพระราชวัง เมื่อ พ.ศ. ๒๔๗๘ ผู้ดำรงตำแหน่งเลขาธิการพระราชวัง ได้แก่
- พระยาชาติเดชอุดม (ม.ร.ว. โป๊ะ มาลากุล) - ๑ เมษายน ๒๔๗๘ - ๓๑ มกราคม ๒๔๙๐
- พลตรี หม่อมทวีวงศ์ถวัลยศักดิ์ (ม.ร.ว.เฉลิมลาภ ทวีวงศ์) - ๑ กุมภาพันธ์ ๒๔๙๐ - ๖ สิงหาคม ๒๕๐๙
- ดร.กัลย์ อิศรเสนา ณ อยุธยา - ๗ สิงหาคม ๒๕๐๙ - ๒๓ พฤศจิกายน ๒๕๒๑
- นายพูนเพิ่ม ไกรฤกษ์ - ๒๔ พฤศจิกายน ๒๕๒๑ - ๒๗ กรกฎาคม ๒๕๓๐
- นายแก้วขวัญ วัชโรทัย - ๒๘ กรกฎาคม ๒๕๓๐ - ปัจจุบัน
[แก้] ลิงก์ภายนอก

ข้อมูลเกี่ยวกับ สำนักพระราชวัง ในภาษาอื่น สามารถหาอ่านได้จากเมนู ภาษาอื่น ๆ ด้านซ้ายมือ