ฟองมัน
จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี
อักษรไทย | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
๏ |
|||||||
รูปพยัญชนะ | |||||||
ก | ข | ฃ | ค | ฅ | ฆ | ง | จ |
ฉ | ช | ซ | ฌ | ญ | ฎ | ฏ | ฐ |
ฑ | ฒ | ณ | ด | ต | ถ | ท | ธ |
น | บ | ป | ผ | ฝ | พ | ฟ | ภ |
ม | ย | ร | ล | ว | ศ | ษ | ส |
ห | ฬ | อ | ฮ | ||||
รูปสระ | |||||||
ะ | -ั | า | -ํ | -ิ | ' | " | |
-ุ | -ู | เ | โ | ใ | ไ | -็ | |
อ | ว | ย | ฤ | ฤๅ | ฦ | ฦๅ | |
รูปวรรณยุกต์ | |||||||
-่ | -้ | -๊ | -๋ | ||||
เครื่องหมายอื่น ๆ | |||||||
-์ | -๎ | -ฺ | |||||
เครื่องหมายวรรคตอน | |||||||
ฯ | ฯลฯ | ๆ | ๏ | ฯ | ๚ | ๛ |
ฟองมัน (๏) เรียกอีกอย่างหนึ่งว่า "ตาไก่" เป็นเครื่องหมายวรรคตอนที่นิยมใช้ในหนังสือไทยสมัยโบราณ เมื่อขึ้นต้นบท ตอน หรือเรื่อง ทั้งคำประพันธ์ร้อยกรองและร้อยแก้ว
การใช้ฟองมันนั้น แม้จำแนกหลายลักษณะ แต่มีลักษณะร่วมอย่างเดียวกัน คือ ใช้กำกับ เมื่อจะขึ้นเนื้อความใหม่ โดยไม่จำเป็นต้องย่อหน้า หรือขึ้นบรรทัดใหม่
อย่างไรก็ตาม ในปัจจุบันนี้ นิยมใช้ฟองมันเมื่อขึ้นต้นบทร้อยกรองเท่านั้น เช่น
- ๏ เดือนสิบเอ็ดเสร็จธุระพระวสา
- รับกฐินภิญโญโมทนา
- ชุลีลาลงเรือเหลืออาลัย
- จาก นิราศภูเขาทอง
ฟองมันเป็นเครื่องหมายที่ไม่ปรากฏอยู่บนแป้นพิมพ์ของเครื่องพิมพ์ดีด หรือคอมพิวเตอร์ การใช้เครื่องหมายฟองมัน จึงต้องกดรหัสพิเศษ (ASCII 139) โดยการกดปุ่ม Alt แช่ แล้วกดแป้นตัวเลขด้านขวามือ พิมพ์ 139 (ในโหมดพิมพ์ภาษาไทย) ก็จะได้เครื่องหมายฟองมัน (๏)
เป็นที่น่าสังเกตว่า ในหนังสือเขมร มีเครื่องหมายแบบเดียวกับฟองมันของเรา และเรียกชื่อว่า (กกฺกุฎเนตฺร)"กอก กต ต เนต" ซึ่งแปลว่า ตาไก่ เช่นเดียวกัน
อนึ่ง นอกจากเครื่องหมายฟองมันที่เป็นรูปวงกลมแล้ว ในสมัยโบราณยังนิยมใช้เครื่องหมาย "ฟองมันฟันหนู" นั่นคือ มีเครื่องหมาย ฟันหนู (รูปอย่างนี้ ") วางอยู่บน "ฟองมัน" ใช้กำกับเมื่อจะขึ้นต้นบท หรือตอน โดยมีชื่อเรียกอื่นอีก เช่น "ฟันหนูฟองมัน" หรือ "ฝนทองฟองมัน" บางแห่งใช้เครื่องหมาย วงกลมเล็ก (๐) มีฟันหนูวางอยู่ข้างบน เรียกว่า "ฟองดัน" ก็มี
[แก้] อ้างอิง
- หลักเกณฑ์การใช้เครื่องหมายวรรคตอนและเครื่องหมายอื่นๆ หลักเกณฑ์การเว้นวรรค หลักเกณฑ์การเขียนคำย่อ. ราชบัณฑิตยสถาน. พิมพ์ครั้งที่ 5 (แก้ไขเพิ่มเติม) พ.ศ. 2533.