กัณฑ์
จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี
ส่วนหนึ่งของ ประวัติพุทธศาสนา |
|
จุดมุ่งหมายของพุทธศาสนา | |
เพื่อความดับทุกข์ · นิพพาน |
|
ใจความสำคัญของพุทธศาสนา | |
สิ่งทั้งปวงไม่ควรยึดมั่นถือมั่น |
|
ไตรสรณะ | |
ความเชื่อและการปฎิบัติ | |
ศีล · ธรรม ศีลห้า · ศีลแปด บทสวดมนต์และพระคาถา |
|
คัมภีร์และหนังสือ | |
พระไตรปิฎก พระวินัยปิฎก · พระสุตตันตปิฎก · พระอภิธรรมปิฎก |
|
นิกาย | |
เถรวาท · อาจริยวาท (มหายาน) · วัชรยาน · เซน | |
สังคมพุทธศาสนา | |
เมือง · ปฏิทิน · บุคคล · วันสำคัญ · สิ่งก่อสร้าง · วัตถุมงคล | |
ดูเพิ่มเติม | |
ศัพท์เกี่ยวกับพุทธศาสนา หมวดหมู่พุทธศาสนา |
กัณฑ์ แปลว่า ส่วน, วรรค, ตอน, หมวด หมายถึง ข้อความส่วนหนึ่ง, วรรคหนึ่ง, ตอนหนึ่ง, หมวดหนึ่ง
กัณฑ์ ปกติใช้กับการเทศน์ คือข้อความธรรมะที่เทศน์อธิบายจบเรื่องโดยสมบูรณ์ในตอนเดียว เรียกว่ากัณฑ์ เรื่องที่มีเนื้อความยาวซึ่งถูกแบ่งออกเป็นตอนๆ แต่ละตอนก็เรียกว่ากัณฑ์ เช่น
เรื่อง มหาเวสสันดรชาดก ถูกแบ่งเป็น ๑๓ ตอน เรียกว่ามี ๑๓ กัณฑ์ คือ
- กัณฑ์ทศพร
- กัณฑ์หิมพานต์
- กัณฑ์ทานกัณฑ์
- กัณฑ์วนประเวศน์
- กัณฑ์ชูชก
- กัณฑ์จุลพน
- กัณฑ์มหาพน
- กัณฑ์กุมาร
- กัณฑ์มัทรี
- กัณฑ์สักกบรรพ
- กัณฑ์มหาราช
- กัณฑ์ฉกษัตริย์
- กัณฑ์นครกัณฑ์
หากในงานเดียวกันมีเทศน์หลายช่วง เช่น ช่วงเช้า ช่วงบ่ายและช่วงกลางคืน เรียกว่ามีเทศน์ ๒ กัณฑ์ มีเทศน์ ๓ กัณฑ์
[แก้] อ้างอิง
- พระธรรมกิตติวงศ์ (ทองดี สุรเตโช) ป.ธ. ๙ ราชบัณฑิต พจนานุกรมเพื่อการศึกษาพุทธศาสน์ ชุด คำวัด, วัดราชโอรสาราม กรุงเทพฯ พ.ศ. 2548