ราชสกุล

จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี

สถานีย่อย:ประเทศไทย

ราชสกุล หมายถึง สกุลที่สืบเนื่องมาจากพระเจ้าแผ่นดินทุกรัชกาลแห่งราชวงศ์จักรี คือตั้งแต่รัชกาลที่ ๑ ลงมาถึงปัจจุบัน

เมื่อปี พ.ศ. ๒๔๕๕ พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัวได้ทรงตราพระราชบัญญัตินามสกุลขึ้น บัญญัติว่าผู้ที่สืบเชื้อสายทางบิดามาจากบรรพบุรุษคนเดียวกันให้ ใช้นามสกุลเดียวกัน ทำให้คนไทยทุกคนมีนามสกุลใช้ และทำให้ทราบว่าใครเป็นพี่น้องหรือสืบเชื้อสายมาจากผู้ใด สำหรับพระราชวงศ์นั้น ผู้ใดสืบเชื้อสายมาจากพระราชโอรสพระองค์ใดของพระมหากษัตริย์ ก็โปรดให้ใช้พระนามของพระราชโอรสพระองค์นั้นเป็น ชื่อ ราชสกุล

สำหรับสมาชิกในราชสกุลที่ต่ำลงมาจากหม่อมราชวงศ์ หม่อมหลวง ถือว่าเป็นสามัญชน ให้ใช้นามสกุลอันเป็นราชสกุลโดยมีคำว่า "ณ อยุธยา" ต่อท้าย โดยในครั้งแรกพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัวทรงบัญญัติให้ใช้คำว่า "ณ กรุงเทพ" ต่อท้าย ต่อมาพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้เปลี่ยนนามเป็น "ณ อยุธยา" แทน [1]


สำหรับผู้ใช้นามราชสกุลตามมารดา หรือการขอร่วมใช้นามสกุลที่เป็นราชสกุล จะไม่ต่อท้ายด้วย "ณ อยุธยา"

สารบัญ

[แก้] ราชตระกูล

[แก้] รัชกาลที่ ๑

ราชตระกูล หมายถึงตระกูลที่สืบเนื่องมาจากพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช ทั้งโดยตรง และจากสมเด็จพระเชษฐภคินี พระอนุชา และพระขนิษฐา ผู้เป็นพระโอรสธิดาในสมเด็จพระปฐมบรมมหาชนกด้วยกัน

สำหรับสายพระพี่พระน้อง บางครั้งก็เรียกกันว่า ราชตระกูลสายพระปฐมวงศ์ หรือ พระปฐมบรมราชวงศ์ คือมิได้สืบสายโดยตรงลงมาจากพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลก มี ๖ ราชสกุล คือ

  • เจษฎางกูร - สืบสายจาก สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้าลา กรมหลวงจักรเจษฎา (พระองค์เจ้าลา) พระอนุชาต่างพระชนนี ในพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าฯ
  • เทพหัสดิน - สืบสายจาก พระสัมพันธวงศ์เธอ เจ้าฟ้าตัน กรมหลวงเทพหริรักษ์ (พระองค์เจ้าตัน) พระโอรสในสมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้ากรมพระศรีสุดารักษ์ พระเชษฐภคินี พระองค์รอง ในพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าฯ
  • นรินทรกุล - สืบสายจาก สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้ากุ กรมหลวงนรินทรเทวี (พระองค์เจ้าหญิงกุ) พระน้องนางเธอต่างพระชนนี ในพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าฯ
  • นรินทรางกูล - สืบสายจาก พระสัมพันธวงศ์เธอ เจ้าฟ้าทองจีน กรมหลวงนรินทรรณเรศร์ พระโอรสในสมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้ากรมพระยาเทพสุดาวดี พระเชษฐภคินี พระองค์ใหญ่ ในพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าฯ
  • มนตรีกุล - สืบสายจาก พระสัมพันธวงศ์เธอ เจ้าฟ้าจุ้ย กรมหลวงพิทักษมนตรี พระโอรสในสมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้ากรมพระศรีสุดารักษ์
  • อิศรางกูร - สืบสายจาก พระสัมพันธวงศ์เธอ เจ้าฟ้าเกศ กรมขุนอิศรานุรักษ์ พระโอรสในสมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้ากรมพระศรีสุดารักษ์

[แก้] ราชสกุลในรัชกาลที่ ๑

มี ๘ ราชสกุล คือ

  • ฉัตรกุล - สืบสายจาก พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าฉัตร กรมหมื่นสุรินทรรักษ์
  • ดวงจักร - สืบสายจาก พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าดวงจักร กรมหมื่นณรงค์หริรักษ์
  • ดารากร - สืบสายจาก พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าดารากร กรมหมื่นศรีสุเทพ
  • ทัพพะกุล - สืบสายจาก พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าทับ กรมหมื่นจิตรภักดี
  • พึ่งบุญ - สืบสายจาก พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าไกรสร กรมหลวงรักษ์รณเรศ
  • สุทัศน์ - สืบสายจาก พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าสุทัศน์ กรมหมื่นไกรสรวิชิต
  • สุริยกุล - สืบสายจาก พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าสุริยา กรมพระรามอิศเรศ
  • อินทรางกูร - สืบสายจาก พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าทับทิม กรมหมื่นอินทรพิพิธ

[แก้] บวรราชสกุล (วังหลัง - สมเด็จเจ้าฟ้ากรมหลวงอนุรักษ์เทเวศร์ กรมพระราชวังบวรสถานภิมุข) ในรัชกาลที่ ๑

มี ๒ ราชสกุล คือ

  • ปาลกะวงศ์ - สืบสายจาก พระสัมพันธวงศ์เธอ พระองค์เจ้าปาน กรมหมื่นนราเทเวศร์
  • เสนีวงศ์, เสนีย์วงศ์ - สืบสายจาก พระสัมพันธวงศ์เธอ พระองค์เจ้าแตง กรมหลวงเสนีย์บริรักษ์

[แก้] บวรราชสกุล (วังหน้า - สมเด็จพระบวรราชเจ้า กรมพระราชวังบวรมหาสุรสิงหนาท) ในรัชกาลที่ ๑

มี ๔ ราชสกุล คือ

  • นีรสิงห์ - สืบสายจาก พระเจ้าราชวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าเณร
  • ปัทมสิงห์ - สืบสายจาก พระเจ้าราชวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าบัว
  • สังขทัต - สืบสายจาก พระเจ้าราชวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าสังกะทัต กรมขุนนรานุชิต
  • อสุนี - สืบสายจาก พระเจ้าราชวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าอสุนี กรมหมื่นเสนีเทพ

[แก้] รัชกาลที่ ๒

[แก้] ราชสกุลในรัชกาลที่ ๒

มี ๒๐ ราชสกุล คือ

  • กปิตถา - สืบสายจาก พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้ากปิตถา กรมหมื่นภูบาลบริรักษ์
  • กล้วยไม้ - สืบสายจาก พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้ากล้วยไม้ กรมหมื่นสุนทรธิบดี
  • กุญชร - สืบสายจาก พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้ากุญชร กรมพระพิทักษ์เทเวศร์
  • กุสุมา - สืบสายจาก พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้ากุสุมา กรมหมื่นเทพสุนทร
  • ชุมแสง - สืบสายจาก พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าชุมแสง กรมหลวงสรรพศิลป์ปรีชา
  • เดชาติวงศ์ - สืบสายจาก สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้ามั่ง กรมสมเด็จพระเดชาดิศร (สมเด็จฯ กรมพระยาเดชาดิศร)
  • ทินกร - สืบสายจาก พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าทินกร กรมหลวงภูวเนตรนรินทรฤทธิ์
  • นิยมิศร - สืบสายจาก พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าเนียม
  • นิลรัตน์ - สืบสายจาก พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้านิลรัตน์ กรมหมื่นอลงกฎกิจปรีชา
  • ปราโมช - สืบสายจาก พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าปราโมช กรมขุนวรจักรธรานุภาพ
  • พนมวัน - สืบสายจาก พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าพนมวัน กรมพระพิพิธโภคภูเบนทร์
  • ไพฑูรย์ - สืบสายจาก พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าไพฑูรย์ กรมหมื่นสนิทนเรนทร์
  • มรกฎ - สืบสายจาก พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้ามรกฎ กรมขุนสถิตย์สถาพร
  • มหากุล - สืบสายจาก พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าโต กรมหลวงมหิศวรินทรามเรศร์
  • มาลากุล - สืบสายจาก สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้ามหามาลา กรมพระยาบำราบปรปักษ์
  • เรณุนันทน์ - สืบสายจาก พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าเรณู
  • วัชรีวงศ์ - สืบสายจาก พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้ากลาง กรมพระเทเวศร์วัชรินทร์
  • สนิทวงศ์ - สืบสายจาก พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้านวม กรมหลวงวงศาธิราชสนิท
  • อรุณวงศ์ - สืบสายจาก พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าอรุณวงศ์ กรมหลวงวรศักดาพิศาล
  • อาภรณ์กุล - สืบสายจาก สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้าอาภรณ์

[แก้] บวรราชสกุล (วังหน้า - สมเด็จพระบวรราชเจ้า กรมพระราชวังบวรมหาเสนานุรักษ์) ในรัชกาลที่ ๒

มี ๑๐ ราชสกุล คือ

  • บรรยงกะเสนา - สืบสายจาก พระเจ้าราชวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าประยงค์ กรมขุนธิเบศร์บวร
  • พยัคฆเสนา - สืบสายจาก พระเจ้าราชวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าเสือ
  • ภุมรินทร - สืบสายจาก พระเจ้าราชวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าภุมริน
  • ยุคันธร - สืบสายจาก พระเจ้าราชวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้ายุคันธร กรมหมื่นอนันตการฤทธิ์
  • รองทรง - สืบสายจาก พระเจ้าราชวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้ารองทรง กรมหมื่นสิทธิสุขุมการ
  • รังสิเสนา - สืบสายจาก พระเจ้าราชวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าใย
  • รัชนิกร - สืบสายจาก พระเจ้าราชวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้ารัชนิกร
  • สหาวุธ - สืบสายจาก พระเจ้าราชวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าชุมแสง
  • สีสังข์ - สืบสายจาก พระเจ้าราชวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าสีสังข์
  • อิศรเสนา - สืบสายจาก พระเจ้าราชวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าพงศ์อิศเรศ กรมหมื่นกษัตริย์ศรีศักดิเดช

[แก้] รัชกาลที่ ๓

[แก้] ราชสกุลในรัชกาลที่ ๓

มี ๑๓ ราชสกุล คือ

  • โกเมน - สืบสายจาก พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าโกเมน กรมหมื่นเชษฐาธิเบนทร์
  • คเนจร - สืบสายจาก พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าคเนจร กรมหมื่นอมเรนทรบดินทร์
  • งอนรถ - สืบสายจาก พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้างอนรถ
  • ชมภูนุท - สืบสายจาก พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าชมพูนุท กรมขุนเจริญผลพูลสวัสดิ์
  • ชุมสาย - สืบสายจาก พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าชุมสาย กรมขุนราชสีหวิกรม
  • ปิยากร - สืบสายจาก พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าเปียก
  • ลดาวัลย์ - สืบสายจาก พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าลดาวัลย์ กรมหมื่นภูมินทรภักดี
  • ลำยอง - สืบสายจาก พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าลำยอง
  • ศิริวงศ์ - สืบสายจาก สมเด็จพระบรมราชมาตามหัยกาเธอ พระองค์เจ้าศิริวงศ์ กรมหมื่นมาตยาพิทักษ์
  • สิงหรา - สืบสายจาก พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าสิงหรา กรมหลวงบดินทรไพศาลโสภณ
  • สุบรรณ - สืบสายจาก พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าสุบรรณ กรมขุนภูวนัยนฤเบนทราธิบาล
  • อรณพ - สืบสายจาก พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าอรรณพ กรมหมื่นอุดมรัตนราษี
  • อุไรพงศ์ - สืบสายจาก พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าอุไร กรมหมื่นอดุลยลักษณสมบัติ

[แก้] บวรราชสกุล (วังหน้า - สมเด็จพระบวรราชเจ้า กรมพระราชวังบวรมหาศักดิ์พลเสพย์) ในรัชกาลที่ ๓

มี ๕ ราชสกุล คือ

  • เกสรา - สืบสายจาก พระเจ้าราชวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าเกสรา กรมหมื่นอานุภาพพิศาลศักดิ
  • กำภู - สืบสายจาก พระเจ้าราชวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้ากำภู
  • นันทิศักดิ์ - สืบสายจาก พระเจ้าราชวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าเริงคนอง
  • อนุชะศักดิ์ - สืบสายจาก พระเจ้าราชวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้านุช
  • อิศรศักดิ์ - สืบสายจาก พระเจ้าราชวรวงศ์เธอ เจ้าฟ้าอิศราพงศ์

[แก้] รัชกาลที่ ๔

[แก้] ราชสกุลในรัชกาลที่ ๔

มี ๒๗ ราชสกุล คือ

[แก้] ดูเพิ่ม

[แก้] บวรราชสกุล (วังหน้า - พระบาทสมเด็จพระปิ่นเกล้าเจ้าอยู่หัว) ในรัชกาลที่ ๔

มี ๑๑ ราชสกุล คือ

  • จรูญโรจน์ - สืบสายจาก พระเจ้าราชวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าจรูญโรจน์เรืองศรี กรมหมื่นจรัสพรปฏิภาณ
  • โตษะณีย์ - สืบสายจาก พระเจ้าราชวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าโตสินี
  • นวรัตน์ - สืบสายจาก พระเจ้าราชวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้านวรัตน์ กรมหมื่นสถิตยธำรงสวัสดิ
  • นันทวัน - สืบสายจาก พระเจ้าราชวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้านันทวัน
  • พรหเมศ - สืบสายจาก พระเจ้าราชวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าพรหเมศ
  • ภาณุมาศ - สืบสายจาก พระเจ้าราชวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าภาณุมาศ
  • ยุคนธรานนท์ - สืบสายจาก พระเจ้าราชวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้ายุคนธร
  • วรรัตน์ - สืบสายจาก พระเจ้าราชวรวงศ์เธอ กรมหมื่นพิศาลบวรศักดิ
  • สายสนั่น - สืบสายจาก พระเจ้าราชวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าสนั่น
  • สุธารส - สืบสายจาก พระเจ้าราชวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าสุธารส
  • หัสดินทร์ - สืบสายจาก พระเจ้าราชวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าหัสดินทร์ กรมหมื่นบริรักษ์นรินทรฤทธิ์

[แก้] รัชกาลที่ ๕

[แก้] ราชสกุลในรัชกาลที่ ๕

มี ๑๕ ราชสกุล คือ

[แก้] บวรราชสกุล (วังหน้า - สมเด็จพระบวรราชเจ้า กรมพระราชวังบวรวิไชยชาญ) ในรัชกาลที่ ๕

มี ๙ ราชสกุล คือ

[แก้] รัชกาลที่ ๗

[แก้] ราชสกุลในรัชกาลที่ ๗

มี ๑ ราชสกุล คือ

[แก้] ราชนิกูล ราชินีกูล

ราชนิกูล หมายถึง สกุลที่สืบมาจากสกุลเดิมของพระเจ้าแผ่นดิน คือสกุลของพระเจ้าแผ่นดิน เมื่อก่อนที่จะเสด็จขึ้นเสวยราชสมบัติ ในสมัยกรุงรัตนโกสินทร์ ได้แก่

  • ณ บางช้าง - สืบสายจากสมเด็จพระอมรินทรามาตย์ และสืบเชื้อสายต่อเป็นสกุล ชูโต แสงชูโต สวัสดิชูโต ภมรบุตร และวงศาโรจน์

ราชินิกูล หมายถึง สกุลที่สืบมาจากพระราชินีในรัชกาลก่อน และเป็นพระบรมราชชนนีพันปีหลวง ในรัชกาลต่อมา ได้แก่

[แก้] ดูเพิ่ม

[แก้] ข้อมูลอ้างอิง

  1. http://www.matichon.co.th/youth/youth.php?tagsub=031101&tag950=03you30120949&show=1
  2. จุลลดา ภักดีภูมินทร์ , เลาะวัง เล่ม ๒
  3. http://www.vcharkarn.com/include/vcafe/showkratoo.php?Pid=16678