หน่วยเอสไอ
จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี
ระบบหน่วยระหว่างประเทศ (International System of Units) หรือ ระบบเอสไอ (SI) คือ ระบบหน่วยมาตรฐานที่องค์กรระหว่างประเทศว่าด้วยการมาตรฐาน (ISO หรือ International Organization for Standardization) กำหนดขึ้นให้ทุกประเทศใช้เป็นมาตรฐาน เพื่อให้การใช้หน่วยเป็นมาตรฐานเดียวกันทั่วโลก โดยเฉพาะในวงการวิทยาศาสตร์
สารบัญ |
[แก้] หน่วยฐาน
หน่วยฐาน (Base units) เป็นหน่วยหลักของเอสไอ มีทั้งหมด 7 หน่วย
หน่วยฐาน | ||||
---|---|---|---|---|
ชื่อหน่วย | สัญลักษณ์ | ปริมาณ | นิยาม | |
กิโลกรัม | kg | มวล | หน่วยของมวลซึ่งเท่ากับมวลต้นแบบระหว่างชาติของกิโลกรัม (ทรงกระบอกแพลตินัม-อิริเดียม) เก็บไว้ที่ Bureau International des Poids et Mesures (BIPM), Sèvres, Paris (1st CGPM (1889), CR 34-38) | |
วินาที | s | เวลา | หน่วยของช่วงเวลา 9 192 631 770 เท่าของคาบการแผ่รังสีที่เกิดจากการเปลี่ยนสถานะระดับไฮเพอร์ไฟน์ของสถานะพื้นของอะตอมซีเซียม-133 ที่อุณหภูมิ 0 เคลวิน (13th CGPM (1967-1968) Resolution 1, CR 103) | |
เมตร | m | ความยาว | หน่วยของความยาวที่แสงเดินทางได้ในสุญญากาศ ในช่วงเวลา 1/299 792 458 วินาที (17th CGPM (1983) Resolution 1, CR 97) | |
แอมแปร์ | A | กระแสไฟฟ้า | หน่วยของกระแสไฟฟ้าคงตัวซึ่งเมื่อให้อยู่ในตัวนำตรงและขนานกัน 2 เส้น ที่มีความยาวไม่จำกัดและมีพื้นที่หน้าตัดน้อยจนไม่ต้องคำนึงถึง และวางห่างกัน 1 เมตรในสุญญากาศแล้ว จะทำให้เกิดแรงระหว่างตัวนำทั้งสองเท่ากับ 2×10 −7 นิวตันต่อความยาว 1 เมตร (9th CGPM (1948) Resolution 7, CR 70) | |
เคลวิน | K | อุณหภูมิอุณหพลวัต | หน่วยของอุณหภูมิอุณหพลวัติ (หรืออุณหภูมิสัมบูรณ์) มีค่าเท่ากับ 1/273.16 ของอุณหภูมิอุณหพลวัติของจุดร่วมสามสถานะของน้ำ (13th CGPM (1967) Resolution 4, CR 104) | |
โมล | mol | ปริมาณของสาร | หน่วยของปริมาณของสารซึ่งประกอบด้วยองค์ประกอบมูลฐานที่มีจำนวนเท่ากับจำนวนของอะตอมคาร์บอน-12 ปริมาณ 0.012 กิโลกรัม (14th CGPM (1971) Resolution 3, CR 78) (องค์ประกอบมูลฐาน ซึ่งอาจเป็นอะตอม, โมเลกุล, ไอออน, อิเล็กตรอน, หรือ อนุภาค) มีค่าประมาณ 6.02214199×1023 หน่วย (เลขอาโวกาโดร) | |
แคนเดลา | cd | ความเข้มของการส่องสว่าง | หน่วยของความเข้มส่องสว่างในทิศที่กำหนดของแหล่งกำเนิดที่แผ่รังสีของแสงความถี่เดียวที่มีความถี่ 540×1012 เฮิรตซ์ และมีความเข้มของการแผ่รังสีในทิศทางนั้นเท่ากับ 1/683 วัตต์ต่อสตีเรเดียน (16th CGPM (1979) Resolution 3, CR 100) |
[แก้] หน่วยอนุพันธ์
หน่วยอนุพันธ์ (Derived units) เป็นหน่วยซึ่งมีหน่วยฐานหลายหน่วยมาเกี่ยวข้องกัน เช่น หน่วยของอัตราเร็วเป็น เมตรต่อวินาที ซึ่งมีเมตรและวินาที เป็นหน่วยฐาน หน่วยอนุพันธ์มีหลายหน่วยซึ่งมีชื่อและสัญลักษณ์ที่กำหนดขึ้นโดยเฉพาะ
หน่วยอนุพันธ์ | ||||
---|---|---|---|---|
ชื่อหน่วย | สัญลักษณ์ | ปริมาณ | การแสดงออกในรูปหน่วยฐาน | |
เฮิรตซ์ | Hz | ความถี่ | s-1 | |
นิวตัน | N | แรง | kg m s -2 | |
จูล | J | พลังงาน | N m = kg m2 s-2 | |
วัตต์ | W | กำลัง | J/s = kg m2 s-3 | |
พาสคัล | Pa | ความดัน | N/m2 = kg m -1 s-2 | |
ลูเมน | lm | ฟลักซ์ส่องสว่าง | cd sr = cd | |
ลักซ์ | lx | ความสว่าง | cd m-2 | |
คูลอมบ์ | C | ประจุไฟฟ้า | A s | |
โวลต์ | V | ความต่างศักย์ | J/C = kg m2 A-1 s-3 | |
โอห์ม | Ω | ความต้านทานไฟฟ้า | V/A = kg m2 A-2 s-3 | |
ฟารัด | F | ความจุ | Ω-1 s = A2 s4 kg-1 m-2 | |
เวเบอร์ | Wb | ฟลักซ์แม่เหล็ก | kg m2 s-2 A-1 | |
เทสลา | T | ความหนาแน่นฟลักซ์แม่เหล็ก | Wb/m2 = kg s-2 A-1 | |
เฮนรี | H | ความเหนี่ยวนำไฟฟ้า | Ω s = kg m2 A-2 s-2 | |
ซีเมนส์ | S | ความนำ | Ω-1 = kg-1 m-2 A2 s3 | |
เบกเคอเรล | Bq | กันมันตภาพของรังสี | s-1 | |
เกรย์ | Gy | ขนาดกำหนดของการดูดกลืนรังสี | J/kg = m2 s-2 | |
ซีเวิร์ต | Sv | ขนาดกำหนดของกัมมันตภาพรังสี | J/kg = m2 s-2 | |
องศาเซลเซียส | °C | อุณหภูมิอุณหพลวัต | K - 273.15 |
[แก้] ตัวนำหน้าหน่วย
ตัวนำหน้าหน่วย หรือ อุปสรรค (Prefix) ใช้นำหน้าหน่วย เพื่อทำให้หน่วยที่ใช้ เล็กลง หรือ โตขึ้น และแนะนำให้ใช้เป็นขั้นละ 1,000 เท่า
ตัวนำหน้าหน่วย | สัญลักษณ์ย่อ | ตัวคูณที่เทียบเท่า |
ยอกโต | y | 10-24 |
เซปโต | z | 10-21 |
อัตโต | a | 10-18 |
เฟมโต | f | 10-15 |
พิโก | p | 10-12 |
นาโน | n | 10-9 |
ไมโคร | μ | 10-6 |
มิลลิ | m | 10-3 |
เซนติ | c | 10-2 |
เดซิ | d | 10-1 |
เดคา | da | 101 |
เฮกโต | h | 102 |
กิโล | k | 103 |
เมกะ | M | 106 |
กิกะ | G | 109 |
เทระ | T | 1012 |
เพตะ | P | 1015 |
เอกซะ | E | 1018 |
เซตตะ | Z | 1021 |
ยอตตะ | Y | 1024 |