แค้
จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี
แค้ | |||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
การจำแนกชั้นทางวิทยาศาสตร์ | |||||||||||
|
|||||||||||
|
แค้ เป็นชื่อปลาน้ำจืดชนิดหนึ่ง ซึ่งเป็นปลาหนัง (ปลาไม่มีเกล็ด) ที่จัดอยู่ในวงศ์ปลาแค้ Sisoridae ซึ่งเป็นวงศ์ปลาหนังที่แตกต่างจากวงศ์ (Family) อื่น คือ มีส่วนหัวโต ปากกว้างมากและอยู่ด้านล่างผิวหนังบนหัวและตัวไม่เรียบ อาจสากหรือเป็นตุ่มนิ่มเล็ก ๆ บนหัวมีสันตื้น ๆ ไปถึงด้านหลัง ครีบไขมันมีขนาดเล็ก มีหนวด 4 คู่ หนวดที่ริมฝีปากเป็นเส้นแบนและแข็ง หนวดที่จมูกสั้น หนวดใต้คางยาว ส่วนมากที่ครีบหลังและครีบอกมีก้านแข็งแหลมคม ครีบท้องใหญ่ ครีบก้นเล็ก ครีบหางเว้าลึก ในบางสกุล (Genus) มีแผ่นหนังย่นใต้อกซึ่งใช้เกาะพื้นหินได้ เป็นปลากินเนื้อ กินตั้งแต่สัตว์หน้าดินจนถึงปลาที่ขนาดเล็กกว่า
สารบัญ |
[แก้] วงศ์ปลาแค้ Sisoridae
ปลาในวงศ์นี้มีการกระจายพันธุ์เฉพาะเขตร้อนของทวีปเอเชีย พบมากกว่า 50 ชนิด พบในประเทศไทยประมาณ 17 ชนิด มีขนาดแตกต่างออกไปตั้งแต่ ตั้งแต่ความยาวเพียง 5 ซม. ได้แก่ แค้ขี้หมู Erethistes maesotensis ที่พบเฉพาะลุ่มแม่น้ำสาละวิน ไปจนถึงแค้ควาย Bagarius yarrelli มีขนาดถึง 2 เมตร
โดยชนิดที่พบบ่อยมี 2 ชนิด คือ แค้วัว หรือแค้ธรรมดา Bagarius bagarius กับแค้ควาย หรือแค้ยักษ์ Bagarius yarrelli
[แก้] แค้วัว
แค้วัว มีอีกชื่อเรียกนึงว่า แค้ หรือ แค้ธรรมดา มีชื่อวิทยาศาสตร์ว่า Bagarius bagarius มีลักษณะหัวแบนราบมีด้านบนโค้งและด้านล่างเรียบ จงอยปากยื่นยาว มองจากด้านบนจะโค้ง หนวดเป็นเส้นแข็งมีผังผืดที่ริมฝีปาก ตาเล็กอยู่ด้านบนของหัว มีลักษะคล้ายตาของงูหรือจระเข้ คือ มีม่านตาดำเล็กเป็นช่องแนวตั้ง ปากกว้างมากมีฟันเป็นเขี้ยวแหลมคมอย่างสัตว์ดุร้าย ส่วนหลังยกสูง ลำตัวแบนราบเล็กน้อย ครีบหลังยกสูงมีก้านครีบแจ็งแหลมคมเช่นเดียวกับครีบอก ที่ปลายครีบอก ครีบท้อง ครีบหลัง มีลักษณะเป็นเส้นเรียวยาว โดยเฉพาะในตัวเมีย
ผิวหนังสาก บนหัวมีกระ ไม่เรียบ ตัวมีสีเขียวมะกอกหรือน้ำตาลอ่อนอมเหลือง มีประด่างสีคล้ำและสีดำตลอดลำตัวด้านบนและครีบ ด้านท้องสีจาง ครีบท้องของปลาแค้วัวจะตั้งตรงอยู่แนวเดียวกับด้านท้ายของครีบหลัง
เป็นปลาล่าเหยื่อ กินปลาและซากสัตว์เป็นอาหาร อาศัยอยู่ในแม่น้ำสายใหญ่ของทุกภาค พบน้อยในภาคใต้ พบมากในแม่น้ำเจ้าพระยา แค้วัวมีความยาวเต็มประมาณ 30-40 ซม. พบใหญ่สุดไม่เกิน 70 ซม.
[แก้] แค้ยักษ์
อีกชนิดคือ แค้ยักษ์ หรือ แค้ควาย มีชื่อวิทยาศาสตร์ว่า Bagarius yarrelli มีรูปร่างคล้ายแค้วัวมากจนสังเกตได้ยาก ที่แตกต่างกันคือ ครีบท้องของแค้ยักษ์จะอยู่เยื้องด้านท้ายของครีบหลัง สีสันก็คล้ายกันมาก แต่อาจมีสีน้ำตาลเข้มหรือคล้ำกว่าในปลาตัวเต็มวัย แค้ยักษ์มีขนาดประมาณ 60-70 ซม. พบใหญ่สุดถึง 2 เมตร
อาศัยอยู่ในสายใหญ่ตั้งแต่แม่น้ำสาละวินจนถึงแม่น้ำโขง พบน้อยในภาคใต้ แต่พบมากในแม่น้ำโขง
เนื้อมีรสชาติดีและมีสีเหลืองอ่อนรวมถึงหนังและไขมัน ซึ่งต่างจากแค้วัวซึ่งมีเนื้อสีขาว
ปลาแค้ทั้ง 2 ชนิดนี้นิยมปรุงเป็นอาหาร โดยการใช้เป็นอาหารสด โดยเฉพาะตามร้านอาหารริมแม่น้ำในภูมิภาคต่าง ๆ จัดเป็นเมนูที่มีราคาสูง
นอกจากจะใช้บริโภคแล้ว ปลาแค้ยังสามารถเลี้ยงเป็นปลาสวยงามได้อีกด้วย แต่เป็นปลาที่เลี้ยงยากมาก เพราะเป็นปลาที่อาศัยในแม่น้ำขนาดใหญ่ที่มีน้ำไหลเวียนเชี่ยวและมีปริมาณออกซิเจนละลายในน้ำสูง ดังนั้นถ้าเลี้ยงในที่เลี้ยงแคบ ๆ ปลาแค้มักจะมีอายุอยู่ได้ไม่นาน
ปลาแค้ยังมีอีกชื่อเรียกที่ออกเสียงต่างไปอีกว่า " แข้ " และมีชื่อเรียกที่ต่างออกไปเช่น " ปลาตุ๊กแก " และมีชื่อทางภาษากะเหรี่ยงว่า " ยะคุย "