นครราช

จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี

นครราช (ออกเสียงในภาษาเขมรว่า โนโกร์เรียช) เป็นเพลงชาติกัมพูชาที่ใช้อยู่ในปัจจุบันนี้ ทำนองของเพลงประพันธ์ขึ้นโดยอาศัยทำนองของเพลงเขมรโบราณที่มีชื่อเดียวกันเมื่อ พ.ศ. 2481 โดยพระบาทสมเด็จพระนโรดมสุรามฤต (เมื่อครั้งยังเป็นกรมขุนวิสุทธิ์ขัตติยวงศ์นโรดมสุรามฤต) ร่วมกันกับครูเพลงชาวฝรั่งเศส 2 คน คือ F. Perruchot and J. Jekyll ส่วนเนื้อร้องประพันธ์ขึ้นภายหลังการราชาภิเษกของพระบาทสมเด็จพระนโรดมสีหนุเสร็จสิ้นไปได้ไม่เกิน 3 เดือน (ราชาภิเษกเมื่อวันที่ 3 พฤษภาคม พ.ศ. 2484) และสำเร็จเมื่อวันที่ 20 กรกฎาคม พ.ศ. 2484 โดยสมเด็จพระมหาสุเมธาธิบดี(ชวน ณาต โชตญาโณ) สมเด็จพระสังฆราชในมหานิกาย แต่ครั้งยังเป็นสมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์
เพลงนครราชเริ่มใช้เป็นครั้งแรกเมื่อ พ.ศ. 2484 ในฐานะเพลงสรรเสริญพระบารมี (Royal anthem) และเริ่มใช้เป็นเพลงชาติอย่างเป็นทางการเมื่อประเทศกัมพูชาประกาศเอกราชจากฝรั่งเศสในปี พ.ศ. 2496 ในระยะต่อมาได้เกิดความผันผวนทางการเมืองหลายครั้งทำให้เพลงนครราชถูกยกเลิกฐานะของเพลงชาติไป จนกระทั่งเมื่อมีการจัดตั้งรัฐบาลโดยพรรคฟุนซินเปค (FUNCINPEC) ซึ่งเป็นพรรคการเมืองนิยมเจ้า ที่ชนะการเลือกตั้งภายใต้ควบคุมโดยสหประชาชาติในปี พ.ศ. 2534 เพลงนครราชก็ได้รับการรับรองเป็นเพลงชาติอีกครั้งมาจนถึงปัจจุบัน
เนื้อร้องของเพลงนครราชมีอยู่ 3 บท และแต่งเป็น 2 ภาษา คือ ภาษาเขมรกับภาษาฝรั่งเศส ซึ่งเนื้อเพลงทั้ง 2 ภาษาล้วนมีความหมายตรงกันทั้งหมด แต่เวลาร้องในประเทศกัมพูชานั้น นิยมร้องเนื้อร้องภาษาเขมรบทแรกเพียงบทเดียวเท่านั้น

สารบัญ

[แก้] เนื้อร้องภาษาเขมร

เนื้อเรื่องในส่วนนี้มีอักษรเขมร จำเป็นต้องใช้ฟอนต์อักษรเขมรในการแสดงผล

សូមពួកទេវត្តា រក្សាមហាក្សត្រយើង
អោយបានរុងរឿង ដោយជ័យមង្គលសិរីសួស្តី
យើងខ្ញុំព្រះអង្គ សូមជ្រកក្រោមម្លប់ព្រះបារមី
នៃព្រះនរបតី វង្សក្សត្រាដែលសាងប្រាសាទថ្ម
គ្រប់គ្រងដែនខ្មែរ បុរាណថ្កើងថ្កាន។
ប្រាសាទសីលា កំបាំងកណ្តាលព្រៃ គួរអោយស្រមៃ
នឹកដល់យសស័ក្តិមហានគរ ជាតិខ្មែរដូចថ្ម
គង់វង្សនៅល្អរឹងប៉ឹងជំហរ យើងសង្ឃឹមពរ
ភ័ព្វព្រេងសំណាងរបស់កម្ពុជា
មហារដ្ឋកើតមាន យូរអង្វែងហើយ។
គ្រប់វត្តអារាម ឮតែសូរស័ព្ទធម៌ សូត្រដោយអំណរ
រំឮកគុណពុទ្ធសាសនា ចូរយើងជាអ្នក
ជឿជាក់ស្មោះស្ម័គ្រតាមបែបដូនតា
គង់តែទេវត្តា នឹងជួយជ្រោមជ្រែង
ផ្គត់ផ្គង់ប្រយោជន៍ឱយ ដល់ប្រទេសខ្មែរ ជាមហានគរ។

[แก้] ถ่ายอักษรเป็นอักษรไทย

สูมพวกเทพฺตา รกฺสามหากฺสตฺรเยีง
โอยบานรุงเรือง โฎยชัยมงฺคลสฺรีสัวสฺฎี
เยีงขฺญุมฺพฺระองฺค สูมชฺรกโกฺรมมฺลบ่พฺระบารมี
ไนพฺระนรบดี วงฺสกฺสตฺราแฎลสางปฺราสาทถฺม
คฺรบ่คฺรงแฎนแขฺมร บุราณเถฺกีงถฺกาน ฯ

ปฺราสาทสิลา กํบำงกณฺฎาลไพฺร
ควรโอยสฺรมัย นึกฎล่ยสสกฺฎิ์มหานคร
ชาติแขฺมรฎูจถฺม คง่วงฺสเนาลฺอรึงบึงชํหร
เยีงสงฺฆึมพร ภัพฺพเพฺรงสํณางรบส่กมฺพุชา
มหารฎฺฐเกีตมาน ยูรองฺแวงเหีย ฯ

คฺรบ่วตฺตอาราม ฦๅแตสูรสพฺทธรฺม
สูตฺรโฎยอํณร รํลึกคุณพุทฺธะสาสฺนา
จูรเยีงชาอฺนก เชือชาก่เสฺมาะสฺมัคฺรตามแบบฎูนตา
คง่แตเทพฺตา นึงชวยโชฺรมแชฺรงผฺคต่ผฺคง่ปฺรโยชน์โอย
ฎล่ปฺรเทสแขฺมร ชามหานคร ฯ

[แก้] ถ่ายเสียงเป็นอักษรโรมัน

Som pouk tepda rak sa moha khsath yeung
Oy ben roung roeung doy chey monkol srey soursdey
Yeung Khnom preah ang som chrok Krom molup preah Baromey
Ney preah Noropdey vong Khsattra del sang preah sat thm­r
Kroup Kraung dèn Khmer borann thkoeung thkann.

Prasath séla kombang kan dal prey
Kuor oy sr­may noeuk d­l yuos sak Moha Nokor
Cheat Khmer dauch Thmar kong vong n­y l­ar rung peung chom hor.
Yeung sang Khim por pheap preng samnang robuos Kampuchea.
Moha r­th koeut mien you ang veanh hey.

Kroup vath aram lu tè so sap thoeur
Sot doy am no rom lik koun poth sasna
Chol yeung chea neak thioeur thiak smos smak tam bep donnta
Kong tè thévoda nùng chuoy chrom chrèng phkot phkang pra yoch oy
Dol prateah Khmer chea Moha Nokor

[แก้] เนื้อร้องภาษาฝรั่งเศส

Que le ciel protège notre Roi
Et lui dispense le bonheur et la gloire.
Qu'il règne sur nos coeurs et sur nos destinées,
Celui qui, héritier des Souverains bâtisseurs,
Gouverne le fier et vieux Royaume.

Les temples dorment dans la forêt,
Rappelant la grandeur du Moha Nokor.
Comme le roc, la race khmère est éternelle,
Ayons cofiance dans le sort du Campuchéa,
L'Empire qui défie les années.

Les chants montent dans le pagodes
A la gloire de la Sainte foi Bouddhique.
Soyons fidèles aux croyances de nos pères.
Ainsi le ciel prodiguera-t-il tous ses bienfaits
Au vieux pays khmer, le Moha Nokor.

[แก้] ความหมาย

หมายเหตุ สำนวนแปลนี้เป็นสำนวนของธิบดี บัวคำศรี จากบทความเรื่อง ความเป็นมาของบท "โนกอร์เรียช" เพลงชาติเขมร : การศึกษาเบื้องต้น ตีพิมพ์ในวารสารสังคมลุ่มน้ำโขง ปีที่ 2 ฉบับที่ 1 มกราคม-เมษายน 2549

ขอพวกเทพดา รักษามหากษัตริย์เรา
ให้ได้รุ่งเรือง โดยชัยมงคลศรีสวัสดี
เหล่าข้าพระองค์ ขอพำนักใต้ร่มพระบารมี
ในพระนรบดี วงศ์กษัตราซึ่งสร้างปราสาทหิน
ครอบครองแดนแขฺมร บุราณเรื้องเลื่องลือ ฯ

ปราสาทศิลา ซ่อนอยู่ท่ามกลางไพร
ควรคำนึงหวนให้ นึกถึงยศศักดิ์มหานคร
ชาติเขมรดุจหิน ดำรงวงศ์ละออยืนหยัดถาวร
เราหวังซึ่งพร บุญวาสนาแต่กาลก่อนของกัมพูชา
มหารัฐเกิดมี ช้านานมามาแล้ว ฯ

ครบวัดอาราม ยินแต่ศัพท์สำเนียงเสียงธรรม
สวดโดยยินดี รำลึกคุณพุทธศาสนา
จงเราเป็นผู้เชื่อ แน่ในใจจริงตามแบบยายตา
คงแต่เทพดา จะช่วยค้ำจุนบำรุงประโยชน์ให้
แด่ประเทศเขมร เป็นมหานคร ฯ

[แก้] ลิงก์ภายนอก