ภาษาจีน

จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี

ภาษาจีน
(汉语 ฮั่นอวี่, 中文 จงเหวิน)
พูดใน: จีน (จีนแผ่นดินใหญ่ ฮ่องกง มาเก๊า) สาธารณรัฐจีน (ไต้หวัน และ เกาะอื่น) มาเลเซีย ฟิลิปปินส์ อินโดนีเซีย ไทย เวียดนาม พม่า กัมพูชา สิงคโปร์ และบางส่วนใน ญี่ปุ่น เกาหลีเหนือ เกาหลีใต้ และชุมชนจีน ทั่วโลก 
ดินแดน: เอเชียตะวันออก บางส่วนในเอเชียใต้ และ เอเชียตะวันออกเฉียงใต้ รวมถึงยุโรป และอเมริกา
จำนวนคนพูดทั้งหมด: 1.3 พันล้าน 
อันดับ: 1
ตระกูลของภาษา: ซิโน-ทิเบตัน
 ภาษาจีน
 
ระบบการเขียน: อักษรจีนตัวเต็ม อักษรจีนตัวย่อ พินอิน 
สถานะทางการ
ภาษาราชการของ: PRC ROC สิงคโปร์ สหประชาชาติ
องค์กรควบคุม: ในสาธารณรัฐประชาชนจีน: หลายหน่วยงาน
ในสาธารณรัฐจีน (ไต้หวัน): Mandarin Promotion Council
ในสิงคโปร์: Promote Mandarin Council/ Speak Mandarin Campaign [1]
รหัสภาษา
ISO 639-1: zh
ISO 639-2: chi (B)  zho (T)
ISO/DIS 639-3: variously:
cdo — Min Dong
cjy — Jinyu
cmn — จีนกลาง
cpx — Pu-Xian
czh — Huizhou
czo — Min Zhong
dng — Dungan
gan — Gan
hak — Hakka
hsn — Xiang
mnp — Min Bei
nan — Min Nan
wuu — Wu
yue — Yue 

ภาษาจีน (汉语 - 漢語 - Hànyǔ - ฮั่นอวี่, 华语 - 華語 - Huáyǔ - หัวอวี่ หรือ 中文 - Zhōngwén - จงเหวิน) เป็นหนึ่งในภาษากลุ่มซิโน-ทิเบตัน ชาวจีนส่วนใหญ่ถือภาษาจีนพูดชนิดต่าง ๆ ว่าเป็นภาษาเดียว โดยทั่วไปแล้ว ภาษาพูดในกลุ่มภาษาจีนเป็นภาษาที่มีเสียงวรรณยุกต์และไม่อ่านเนื่องเสียง อย่างไรก็ดี ยังมีความแตกต่างกันในภาษาพูดแต่ละภาษาอยู่มาก ความต่างเหล่านี้เทียบได้กับ ความแตกต่างระหว่างภาษาของภาษากลุ่มโรมานซ์ เราอาจแบ่งภาษาพูดของจีนได้ 6 ถึง 12 กลุ่ม ขึ้นอยู่กับเกณฑ์ที่ใช้ในการแบ่ง ที่เป็นที่รู้จักดี เช่น กลุ่มแมนดาริน กลุ่มหวู และกลุ่มกวางตุ้ง ยังเป็นที่โต้เถียงกันถึงปัจจุบันว่าภาษาพูดบางกลุ่มควรจัดเป็น "ภาษา" หรือเป็นแค่ "สำเนียง"

ประชากรประมาณ 1/5 ของโลกพูดภาษาจีนแบบใดแบบหนึ่งเป็นภาษาแม่ ทำให้เป็นภาษาที่มีคนพูดเป็นภาษาแม่มากที่สุด สำเนียงพูดที่ถือเป็นมาตรฐาน คือ สำเนียงปักกิ่ง ซึ่งอยู่ในกลุ่มภาษาแมนดาริน ภาษาจีนกลาง หรือ ภาษาจีนแมนดาริน (Standard Mandarin) เป็นภาษาราชการของสาธารณรัฐประชาชนจีน และสาธารณรัฐจีนหรือไต้หวัน เป็นหนึ่งในภาษาราชการ 4 ภาษาราชการของประเทศสิงคโปร์ (ร่วมกับ ภาษาอังกฤษ ภาษามาเลย์ และภาษาทมิฬ) และเป็นหนึ่งใน 6 ภาษาที่ใช้ในองค์การสหประชาชาติ (ร่วมกับ ภาษาอังกฤษ ภาษาอาหรับ ภาษาฝรั่งเศส ภาษารัสเซีย และภาษาสเปน) ภาษาจีนกวางตุ้ง เป็นภาษาราชการของ ฮ่องกง (ร่วมกับภาษาอังกฤษ) และมาเก๊า (ร่วมกับภาษาโปรตุเกส)

นอกจากนี้ ภาษาเขียนยังได้เปลี่ยนแปลงตามระยะเวลา แต่การเปลี่ยนแปลงของภาษาเขียน ช้ากว่าการเปลี่ยนแปลงของภาษาพูดอย่างมาก จึงไม่ถูกจำกัดโดยความเปลี่ยนแปลงของภาษาพูดโดยส่วนใหญ่ ในปัจจุบัน ภาษาจีนใช้อักษรมาตรฐาน 2 รูปแบบทั่วโลก ได้แก่ อักษรจีนตัวเต็ม และ อักษรจีนตัวย่อ

แผนที่แสดงพื้นที่ที่มีกลุ่มคนพูดภาษาจีนต่างๆ ในประเทศจีน
ขยาย
แผนที่แสดงพื้นที่ที่มีกลุ่มคนพูดภาษาจีนต่างๆ ในประเทศจีน

[แก้] ภาษาพูดของจีน

แผนที่ด้านขวาแสดงพื้นที่ที่มีประชาชนพูด ทั้งภาษาและสำเนียงภาษาจีนต่างกันในประเทศจีน โดยพื้นฐาน เราอาจแบ่งกลุ่มภาษาจีนออกเป็น 7 กลุ่มใหญ่ๆ ตามจำนวนประชากรที่พูดได้ ดังนี้

นอกจากนี้ นักภาษาศาสตร์ยังได้แบ่งกลุ่มภาษาจีนออกมาจากกลุ่มใหญ่ข้างบนอีก 3 ประเภท ได้แก่

[แก้] ดูเพิ่มเติม

  • สำเนียงแต้จิ๋ว - ภาษาจีนสำเนียงแต้จิ๋ว
  • สำเนียงกวางตุ้ง - ภาษาจีนสำเนียงกวางตุ้ง
  • พินอิน - การถ่ายทอดเสียงภาษาจีนกลางด้วยอักษรโรมัน

[แก้] ลิงก์ภายนอก