พระบรมธาตุหริภุญชัย
จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี
พบข้อความที่อาจละเมิดลิขสิทธิ์ |
ขอบคุณที่ช่วยเขียนบทความในวิกิพีเดีย แต่ทางวิกิพีเดียไม่สามารถรับบทความนี้ได้ เนื่องจากข้อความส่วนใดส่วนหนึ่งที่ได้ส่งเข้ามาในหน้าบทความนี้ ได้ละเมิดลิขสิทธิ์ จากแหล่งต่อไปนี้ :
เพื่อให้สอดคล้องกับนโยบายวิกิพีเดีย กรุณาศึกษาวิธีเขียนงานโดยไม่ละเมิดลิขสิทธิ์ หากมีข้อสงสัย ถามได้ที่ โต๊ะเลขา |
ปัจจุบันหน้าบทความนี้ถูกขึ้นบัญชีไว้ที่ วิกิพีเดีย:ปัญหาลิขสิทธิ์ โปรดงดแก้ไขหน้าบทความนี้สักระยะหนึ่ง หากผู้ถือครองลิขสิทธิ์อนุญาตให้วิกิพีเดียใช้ข้อความที่เป็นปัญหานี้ภายใต้สัญญาอนุญาตใช้งานลักษณะ GFDL แบบที่เราใช้ หรือหากคุณเองคือผู้ถือครองลิขสิทธิ์ของข้อความที่เป็นปัญหานี้ โปรดแจ้งให้เราทราบที่หน้าอภิปรายของบทความนี้ และใต้ชื่อบทความนี้ในหน้าวิกิพีเดีย:ปัญหาลิขสิทธิ์ โปรดทราบว่าการส่งงานอันมีลิขสิทธิ์เข้ามาโดยไม่ได้รับอนุญาตจากผู้ถือครองลิขสิทธิ์ นอกจากจะละเมิดกฎหมายแล้ว ยังละเมิดนโยบายของเราด้วย บุคคลที่ละเมิดนโยบายนี้อย่างต่อเนื่อง อาจถูกห้ามมิให้แก้ไขบทความในสารานุกรมเป็นการชั่วคราว อย่างไรก็ดี ถึงแม้ข้อความที่เป็นปัญหานี้จะละเมิดลิขสิทธิ์ก็ตาม เรายังคงยินดีรับงานต้นฉบับทุกชิ้นจากคุณเสมอ หากผู้ถือครองลิขสิทธิ์ไม่อนุญาตให้ใช้ข้อความที่เป็นปัญหา โปรดเขียนบทความสั้น ๆ ที่พอใช้การได้แทนสำหรับหัวข้อนี้ ที่หน้าชั่วคราวสำหรับบทความนี้ หรือมิฉะนั้น โปรดทิ้งหน้านี้ไว้เช่นนี้ เพื่อให้ผู้ดูแลลบออกในภายหลัง กรุณาอย่าส่งข้อความที่เป็นปัญหาซ้ำอีก เพราะมันจะถูกลบออกอีกครั้ง เมื่อใดก็ตามที่วิกิพีเดียได้รับอนุญาตให้ใช้ข้อความที่เคยเป็นปัญหา บทความนี้จะถูกแก้กลับคืนเป็นเช่นเดิมก่อนได้รับแจ้งปัญหา ในกรณีที่คุณเพิ่มข้อความลงในหน้าชั่วคราว โปรดระบุการแก้ไขดังกล่าวที่หน้าอภิปรายด้วย หากไม่มีการเขียนบทความสั้นใด ๆ ในหน้าชั่วคราว หน้าบทความนี้จะถูกลบออกเมื่อผ่านไปหนึ่งสัปดาห์นับจากเมื่อหน้านี้ถูกขึ้นบัญชีที่หน้าวิกิพีเดีย:ปัญหาลิขสิทธิ์ คุณยังคงสามารถอ่านข้อความเดิมที่ถูกส่งเข้ามาได้ที่หน้าประวัติของหน้าบทความนี้ |
วัดพระธาตุหริภุญชัย ม. 1 ในเมือง เมืองลำพูน ลำพูน พระอารามหลวง
วัดพระธาตุหริภุญชัยมหาวิหาร ตั้งอยู่ใจกลางเมืองลำพูน มีถนนล้อมรอบทั้งสี่ด้าน คือ ถนนอัฎฐารส ทางทิศเหนือ ถนนชัยมงคล ทางทิศใต้ ถนนรอบเมือง ทางทิศตะวันออก และถนนอินทยงยศทางทิศตะวันตก ชื่อของวัดพระธาตุหริภุญชัยมาจากชื่อเมืองหริภุญชัย ตามที่ตำนานกล่าวไว้ว่า เมื่อสมัยพุทธกาลพระพุทธองค์ได้เสด็จมาบิณฑบาตร และฉันลูกสมอ ที่ชาวลั๊วนำมาถวาย ได้ทรงพยากรณ์ไว้ว่า สถานที่แห่งนี้จะมีผู้มาสร้างเมือง และตั้งชื่อว่า "หริภุญชัยนคร" ซึ่งในกาลเวลาต่อมาก็มีพระฤาษี ๒ องค์ ดังกล่าวแล้วมาสร้าง หริภุญชัย แปลว่าเมืองที่พระพุทธเจ้าเคยเสวยลูกสมอ ส่วนพระบรมธาตุนั้น ตำนานกล่าวไว้ว่า พระพุทธทำนาย นอกจากตรัสไว้ว่าเป็นที่ตั้งนครแล้วยังตรัสไว้อีกว่า จะเป็นที่ประดิษฐานพระสุวรรณเจดีย์อีกด้วย เมื่อพระพุทธเจ้าได้เสด็จดับขันธ์ปรินิพพานไปได้ ๒๑๘ ปี พระเจ้าศรีธรรมโศกราช ได้พบพระบรมธาตุของพระพุทธเจ้าที่เมืองคฤห จึงเกิดศรัทธาเลื่อมใสอยากจะสร้างพระเจดีย์บรรจุพระธาตุเหล่านั้นให้ได้ ๘๔,๐๐๐ แห่ง จึงมอบให้พระเถระอัญเชิญพระบรมธาตุไปบรรจุต่าง ๆ ทั่งแคว้นชมภูทวีป สันนิษฐานว่า ประเทศไทยก็คงได้รับส่วนแบ่งพระบรมธาตุในครั้งนั้นด้วย บางตำนานบอกไว้ชัดเจนเลยว่า พระกุมาระกัสปะเถระ และพระเมฆียะเถระ เป็นผู้อัญเชิญพระบรมธาตุจากพระเจ้าอโศกมหาราชมาไว้ที่ลัมภะกัปปะนคร และหริภุญชัยนคร (แต่หากพิจารณาจาก พ.ศ. ที่สร้างเมืองนครหริภุญชัยแล้วน่าเป็นไปไม่ได้) แต่อีกตำนานก็กล่าวว่าพระบรมธาตุคือ พระเกศาที่พระพุทธองค์ได้พระราชทานไว้เมื่อคราวมาทรงบาตร สิ่งที่น่าสนใจหภายในวัดพระธาตุ ฯคือ ซุ้มประตู ช่างโบราณสมัยศรีวิชัย มีสิงห์ใหญ่คู่หนึ่งยืนอยู่หน้าประตู ปั้นสมัยพระเจ้าอาทิตยราช วิหารหลวง วิหารหลังใหญ่คือวิหารหลวง เป็นวิหารใหม่ที่สร้างแทนวิหารเก่าที่พังเพราะพายุ เมื่อปี พ.ศ.๒๔๕๘ ภายในพระวิหารมีพระพุทธรูปใหญ่ ๓ องค์ ก่ออิฐถือปูน ลงรัก ปิดทอง พระบรมธาตุหริภุญชัย อยู่หลังวิหารหลวง ประดิษฐานพระเกศธาตุบรรจุในโกศทองคำ ปทุมเจดีย์ หรือสุวรรณเจดีย์ อยู่ทางขวาขององค์พระธาตุ ช่างฝีมือละโว้ กังสดาล ใบใหญ่ พระกัญจนาหาเถระแห่งเมืองแพร่ สร้างถวายพระนางจามเทวี ระฆังใหญ่ เจ้ากาวิโราส ผู้ครองนครเชียงใหม่ หล่อระฆังถวายเมื่อ พ.ศ.๒๔๐๗ อนุสาวรีย์สุเทวฤาษี อยู่บริเวณดอยติ ปากทางเข้าเมืองลำพูน เมื่อจะมาจากลำปาง
ราวศตวรรษที่ ๑๓-๑๘ ศิลปะละโว้ - หริภุญชัย ได้พบพระพุทธรูปที่ลำพูน
มากกว่าที่อื่น เป็นพระพุทธรูปร่วมสมัยกับศรีวิชัย ลักษณะทั่วไปมีความสัมพันธ์กับ ศิลปะทวารวดีและศรีวิชัย แต่ได้ขยายตัวมาเป็นศิลปะของตัวเอง เจริญสืบต่อมา จากแคว้นหริภุญชัยหรือลำพูนซึ่งเป็นอาณาจักรที่มีอำนาจ ในสมัยพระนางจามเทวี เสด็จมาครองเมืองลำพูน ได้ขุดพบพระพุทธรูปหินแข็งสีเทา ที่พิพิธภัณฑสถาน วัดพระธาตุหริภุญชัย มีขนาดใหญกว่ามนุษย์หลายเศียรที่ลำพูน งานศิลป์ส่วนใหญ่ เป็นแบบปูนปั้น และดินเผาลักษณะพิเศษของพระพุทธรูปที่ต่างจากสมัยลพบุรีคือมี เศียรของเทวดา เศียรยักษ์เข้าแทรกอยู่ด้วย
ศิลปะหริภุญชัยมีเหลือให้เห็นน้อยมากเพราะไม่ได้ทำด้วยสำริดหรือศิลา ที่สำคัญ คือ
พระพุทธรูปจำหลักที่วัดจามเทวีที่ลำพูน มีพระพักตร์สี่เหลี่ยม พระขนงเหยียดตรง จรดกันเป็นรูปปีกกา พระนาสิกโต พระโอษฐ์แบะใหญ่ ในระยะหลังพระพักตร์เรียวยาว พระขนงมีรูปโค้ง พระพุทธรูปที่สร้างด้วยสำริดมีน้อยมาก มักเป็นแผ่นโลหะดุน ครึ่งองค์ผ่าซีก ส่วนใหญ่ผสมทองคำ หรือเงิน เป็นต้น