Diyos

Mula sa Tagalog Wikipedia, ang malayang ensiklopedya.

Sa monoteismo, ang terminong Diyos ay ginagamit upang tukuyin ang isang Makapangyarihang May Buhay.

Sa di-monoteistikong paniniwala, ang diyos ay ang preternatural na bagay may buhay na kadalasan, ngunit di palagi, may mahalagang kapangyarihan, sinasamba, tinuturing na banal o sagrado, binibigyan ng mataas na pagkilala, o ginagalang ng mga tao. Tinatawag na diyosa ang babae na diyos.


Mga nilalaman

[baguhin] Gamit ng salita

 Ang pagiging neutral ng bahagi ng artikulong ito ay pinagtatalunan.
Mangyaring tignan ang usapan.

Ang salitang "Diyos" na may malaking titik na D ay maaring ipakahulugan sa tatlong kaparaanan.

Una ito ay maaring pangngalang pantangi (proper noun) ng isang mataas, supremo at may kapangyarihang Maylalang na kadalasang sinasamba ng mga tinuturing na mas nakababang nilalang.

Halimbawa ng gamit:

  1. Aba Ginoong Maria napupuno ka ng grasya, ang Panginoong Diyos ay sumasaiyo...
  2. Ang Diyos ng Israel ang syang magliligtas sa atin.

Pangalawa, ang salitang "diyos" (maliit na mga titik) ay maaring gamitin bilang pangngalang pambalana (common noun) ang pangkalahatang salita o generic name para sa mga bagay, tao o nilalang na binibigyan ng paggalang o papuri.

Halimbawa ng gamit:

  1. Si Saturno at Pluto ay mga diyos.
  2. Ang diyos ng masasama ay ang demoyo.

Ikatlo, ay salitang diyos, biglang pagtukoy sa mga tinuturing na diyos diyosan ng ibang relihiyon:

Halimbawa ng gamit:

  1. Si Baal ay isang diyos na kahoy.

[baguhin] Pinagmulan ng salita

  • Espanyol — Dios
  • Latin — Deus (Deus Pater)
  • Griyego — Zeus (Zeus Pater)
  • Sanskrit — Dyaus (Dyaus Pitar/Dyauspitah)

[baguhin] Konsepto sa iba't ibang relihiyon

[baguhin] Politeismo

Naniniwala sa maraming diyos at diyosa ang mga lumang relihiyon at ang modernong relihiyon ng Hinduismo. Tinatawag na politeismo ang paniniwalang ito.

Ilan sa mga kilalang mga diyos at diyosa sa mga iba't ibang relihiyon:

  • Mula sa lumang relihiyon ng mga Griyego: Zeus, Apollo, Athena, Ares, Aphrodite.
  • Mula sa relihiyon ng mga Roma: Jupiter, Mars, Venus
  • Mula sa lumang relihiyon ng mga Norse: Thir, Odin
  • Mula sa mitolohiya ng mga lumang Tagalog: si Bathala ang Makapangyarihang Diyos, Makiling, Minukawa
  • Mula sa Hinduismo: Brahma, Vishnu, Shiva, Krishna, Durga, Ganesh

[baguhin] Monoteismo

Mayroon namang mga relihiyon na naniwala sa Nag-iisang Tunay na Diyos. Monoteismo ang tawag sa mga taong naniniwala sa iisang Diyos. Ngunit karaniwan naniniwala din sila sa mga ibang espiritu katulad ng mga anghel at demonyo.

Ang mga Hudyo, Muslim at Kristiyano ay naniniwala sa iisang Diyos. Ngunit naniniwala ang karamihan sa mga Kristiyano sa iisang Diyos sa tatlong Persona. Tinatawag nila itong Banal na Santatlo o doktrina ng Trinidad — ang Ama, Anak (si Hesus), at ang Espiritu Santo. May mga Kristiyano na hindi naniniwala dito tulad ng Mga Saksi ni Jehova na naniniwalang ang Ama lamang, si Jehova ang tanging tunay na Diyos, si Jesus ang kaniyang Anak (hindi kapantay ng kaniyang Ama), ang banal na espiritu o di-nakikitang puwersa ng Diyos na Jehova. Nariyan din ang mga Iglesia Ni Cristo. Pinaniniwalaan nila na tanging ang Ama (hindi nila ginagamit ang Jehova) lamang ang Diyos, si Jesus ang anak ng Diyos sa anyong tao mula noon hanggang ngayon.

[baguhin] Mga di-relihiyoso

Walang pinaniniwalaang diyos ang mga ateo, habang hindi naman nakakatiyak ang mga agnostiko kung mayroong diyos o wala. Wala namang pakialam kung may diyos o wala ang mga apateista.

Maaari ding maniwala sa pagkakaroon ng dyos ang ibang mga di-relihyoso, walang relihyon, o di-nabibilang sa mga pangunahing relihyong organisado.