Barugo, Leyte

Tikang ha Wikipedia

Seal han Bungto han Barugo
Mapa han Leyte nga nagpapakita kon hain an Barugo

An Barugo usa nga bungto ha lalawigan han Leyte ha Sinirangan nga Kabisay-an nga rehiyon ha Pilipinas. Ha katundan han Barugo an bungto han Carigara, ha sidlangan, an bungto han San Miguel. Ha amihanan han bungto matatad-an an Baybayon han Carigara o Carigara Bay. Ha salatan o habagatan han Barugo, amo an mga bungto han Tunga ngan San Miguel.

Sulod

[igliwat] An Tuna

An katunaan hin Barugo may kahaluag nga 84.65 kilometro kwadrado. Basi ha kahaluag han teritoryo o tuna, ika-katloan kag tulo ini nga bungto ha ngatanan nga bungto hin Leyte o 1.48 porsyento han kabug-usan nga tuna hin Leyte. An mga klase hin tuna nga may-ada an Barugo amo an San Manuel silt loam (alluvial deposits), Palo clay loam (alluvial deposits), ngan Luisiana clay (alluvial deposits). 51.67 kilometro an kaharayo hin Barugo tikang o tikadto ha Syudad han Tacloban, 58.68 kilometro tikang o tikadto ha Syudad han Ormoc.

[igliwat] An mga Tawo

Sumala han 2000 census, mayda populasyon an Barugo nga 26,920 ka tawo ha 5,108 nga mga panimalay. Ika-duhaan kag usa ini nga pinakadako nga populasyon ha mga bungto hin Leyte o 1.7 porsyento han kabug-usan nga populasyon hin Leyte. Nadako ini nga populasyon hin Barugo hin 0.08 porsyento kada tuig. May-ada 318 katawo ha kada usa ka kilometro kwadrado nga tuna hin Barugo. 23.3 porsyento hin mga tawo ha Barugo nangukoy ha urban na lugar o poblasyon, 76.7 porsyento ha rural na lugar o kaumahan. Winaray an lumad nga yinaknan han Barugo.

[igliwat] Ekonomiya

An Barugo usa nga pang-agrikultura nga bungto. Kaurugan nga pakabuhi ha Barugo amo an food processing (bulad ngan tuba), pangisda, turismo(mga pangarigoan), pagluto hin mga delicacies (torta, roscas, suman, moron, ngan iba pa), paghupot hin hayop, pagtanom (humay, lubi, mais, kamote, palawan ngan balanghoy) ngan aqua farming.

[igliwat] Edukasyon ngan Panlawas

Han tuig 2003, 98 porsyento ha mga tawo mga tawo ha Barugo an literate, o maaram magbasa o magsurat. May-ada 31 ka eskwelahan pan-elementarya ngan 4 ka eskwelahan pan-sekondarya ha Barugo kun diin ha tuig 2003 nangeskwela an 5,528 nga estudyante pan-elementarya ngan 2,042 nga estudyante pan-sekondarya. May-ada gihapon 217 nga magturutdo ha elementarya ngan 56 ha sekondarya.

Sumala gihapon han tuig 2003, naabot ha 5.3 porsyento an crude death rate, 22 porsyento an crude birth rate,1.6 porsyento an infant mortality ngan 0.81 porsyento an mortality rate.

[igliwat] Gobyerno

Usa ka 4th class nga munisipalidad an bungto hin Barugo. May-ada ini 37 ka baranggay nga kun diin 6 an urban o nahimo han poblasyon ngan 31 rural o kaumahan. An lokal nga gobyerno hin Barugo pinangungunahan yana han mayor na hi Juliana Villasin ngan an bise mayor, Alden Avestruz, kabulig han 8 ka miyembro han Sangguniang Bayan (SB), presidente han Association of Barangay Captains (ABC) ngan presidente han Sangguniang Kabataan (SK).

[igliwat] Mga Baranggay

Mayda katloan kag pito (37) nga baranggay an Barugo.

[igliwat] Kasaysayan

An Barugo in gintindog nira Datu Sikatuna, Datu Kasadok ngan Datu Pangilawon. Kinuha an ngaran hini nga bungto tikang han kahoy nga "balugo". Una hira nga umokoy hirani han ganghaan han salog han Himanglos. Tungod han agsob nga panikas han mga Moro, napiritan hira pag-isol tipahirayo ha baybayon.

Dida han 1780s o han tirotimprano pa, an nasabi nga bungto in utro nga pinanikasan ngan sinunog han mga Moro.Tinatawag nga Nasunogan ini nga lugar yana. Mahitungod hadto nga hitabo, napiritan na liwat an nangungukoy hini nga dapit nga bumalhin ngada han kinamumutangan yana hini nga bungto.

[igliwat] Turismo

[igliwat] Kitaa Gihapon

[igliwat] Mga Sumpay ha Gawas


Mga Baranggay hin Barugo
Abango | Amahit | Balire | Balud | Bukid | Bulod | Busay | Cabarasan | Cabolo-an | Calingcaguing | Can-isak | Canomantag | Cuta | Domogdog | Duka | Guindaohan | Hiagsam | Hilaba | Hinugayan | Ibag | Minuhang | Minuswang | Pikas | Pitogo | Poblacion Dist. I | Poblacion Dist. II | Poblacion Dist. III | Poblacion Dist. IV | Poblacion Dist. V | Poblacion Dist. VI (New Road) | Pongso | Roosevelt | San Isidro | San Roque | Santa Rosa | Santarin | Tutug-an
Provincial seal han Probinsya han Leyte
Mga Syudad ngan Bungto ha Leyte
Mga Syudad: Ormoc | Tacloban
Mga Bungto: Abuyog | Alangalang | Albuera | Babatngon | Barugo | Bato | Baybay | Burauen | Calubian | Capoocan | Carigara | Dagami | Dulag | Hilongos | Hindang | Inopacan | Isabel | Jaro | Javier | Julita | Kananga | La Paz | Leyte | Macarthur | Mahaplag | Matag-ob | Matalom | Mayorga | Merida | Palo | Palompon | Pastrana | San Isidro | San Miguel | Santa Fe | Tabango | Tabontabon | Tanauan | Tolosa | Tunga | Villaba
Ha iba nga mga yinaknan