אושוויץ
פֿון װיקיפּעדיע
האלאקאוסט |
Early elements |
---|
Racial policy · Nazi eugenics · Nuremberg Laws Euthanasia · Concentration camps (List) |
Jews |
Nazi Germany, 1933 to 1939 |
Pogroms: קריסטאל נאכט · Iaşi pogrom Jedwabne pogrom · Lviv pogrom |
Ghettos: Warsaw, Łódź Lviv, Kraków, Theresienstadt |
Einsatzgruppen: באבי יאר, Rumbula Paneriai, Odessa massacre |
Final Solution: Wannsee Conference Aktion Reinhard |
Death camps: Chełmno, Belzec, Sobibór, Majdanek, טרעבלינקע, אוישוויץ, Jasenovac |
Resistance: ŻOB · ŻZW Ghetto uprising (Warsaw) |
End of war: Death marches Berihah· Sh'erit ha-Pletah |
Other victims |
Serbs· Poles · East Slavs · Romany German dissidents · Communists Gay men · Jehovah's Witnesses |
פאראנטווארטליכע פארטייען |
נאצי: אדולף היטלער · Heydrich אדולף אייכמאן · היינריך הימלער · עס.עס. · געסטאפא |
Collaborators |
Nuremberg Trials · Other trials Denazification |
Survivors, victims, and rescuers |
Rescuers · ליסטע פון אלע קדושים · |
Resources |
The Destruction of the European Jews Phases of the Holocaust Functionalism vs intentionalism |
|
דער נאמען אושוויץ ווארפט א שוידער און א ציטער. פון יאר ה'ת"ש (1940) האט מען אין אושוויץ אומגעברענגט איבער א מיליאן אידן אנשים נשים וטף, און ווי אויך ארום 22,000 ציגאנער. דער פארשאלטענער דאקטאר מענגעלע שר"י פלעגט שטיין ביים טויער פון אושוויץ אין טייטלען רעכטץ אדער לינקס. רובא דרובא אלטע אידן, פרויען, און קליינע קינדער, זענן געשיקט געווארן אויף לינקס, ווי זיי זענן ליידער לעבעדיג פארגאזט אין פארברענט געווארן הי"ד. די איבריגע זענן געשיקט געווארן אין ארבייט'ס לאגערן, ווי מען האט ביטער שווער געארבעט פאר די פארשאלטענע נאצים ימ"ש. היינט צי טאג איז דארט געווארן א מוזעאום ווי עס איז נאך געבליבן עטוואס א זכר ווי טויזענטער טוריסטן באזוכן יערליך, אבער די גאז קאמערן מיט רוב באראקן שטייען שוין נישט.