Québec (stad)

vanuit Wikipedia, die vrye ensiklopedie.

Ville de Québec

Kaart Wapen
Vlag
 Land Kanada
 Provinsie Québec
 Koördinate 46° 49' N, 71° 12' W
 Stigting 3 Julie 1608
 Oppervlak:  
 - Totaal 542,71 vk km
 Hoogte bo seevlak --
 Bevolking:  
 - Totaal (2006) 534 751
 - Bevolkingsdigtheid 985/vk km
 - Metropolitaanse gebied 717 600
 Tydsone UTC -5 (Oostelike tyd)
 Burgemeester Andrée P. Boucher
 Amptelike Webwerf ville.quebec.qc.ca


QUÉBEC 1608-2008

Cet article est en réécriture ou restructuration importante. Une version de qualité supérieure sera disponible prochainement. Discutez-en et participez !

Hierdie artikel word tans herskryf of bewerk. 'n Verbeterde weergawe sal binnekort beskikbaar wees. U is welkom om die artikel te bespreek of om dit uit te brei !

Québec (Frans: Ville de Québec) is die hoofstad van die gelyknamige Kanadese provinsie. Met sy 586 000 inwoners (2003) is dit op een ná die grootste stad van hierdie Franstalige provinsie - en ook die enigste in Noord-Amerika wat versterk is. Die stadsmuur is volledig bewaar, en die Engelse skrywer Charles Dickens het Québec onder die indruk van sy argitektuur selfs die Gibraltar van Noord-Amerika genoem.[1]

Die stad lê bo-op Cap Diamant aan die oewer van die Sint-Laurensrivier, wat hier 'n breedte van sowat 800 meter bereik. Québec beskik danksy die rivier oor 'n pragtige hawe. Vieux Québec (Ou-Québec) is deur die UNESCO tot wêrelderfenisgebied verklaar.

Inhoud

[wysig] Etimologie

Die Place Royale (Koninklike Plein) in die ou stadskern van Québec
Die Place Royale (Koninklike Plein) in die ou stadskern van Québec

Tussen die stede Québec en Lévis aan die teenoorliggende oewer vernou die Sint-Laurens se rivierloop duidelik, en die Indiaanse woord Kebec, wat oorspronklik gebruik is om na die gebied te verwys, beteken in die Algonkin-taal "die plek waar die rivier vernou". 'n Ander, alhoewel minder bekende teorie beweer dat Samuel de Champlain moontlik die plaaslike Indiane se uitnodiging om 'n besoek aan hulle dorp af te lê (Kepec) misverstaan het as die benaming vir die gebied.

In die loop van die Franse nedersetting se vroeë geskiedenis is twee ander plekname vir Québec in aanmerking geneem. Champlain het enkele jare na die stad se stigting oorweeg om dit ter ere van die destydse Franse koning Lodewyk XIII Ludovica te noem. Ná die stigting van die Kanadese Federasie in 1867 het die owerhede oorweeg om weer die ou Indiaanse naam Stadaconé te gebruik om verwarring met die gelyknamige provinsie te voorkom.[2].

Gedurende die vroeë 17de eeu is 'n aantal afwykende spellings gebruik soos Quebecq (deur die aardrykskundige Victor Levasseur in 1601), Kébec (deur Marc Lescarbot in 1609) en Quebec (deur Samuel de Champlain in 1613).

[wysig] Geskiedenis

[wysig] Vroeë geskiedenis

Vieux-Québec, die ou stadskern
Vieux-Québec, die ou stadskern
Basse-Ville met die kerk Notre-Dame-des-Victoires
Basse-Ville met die kerk Notre-Dame-des-Victoires

Gedurende die laaste Ystydperk was die gebied van die huidige stad nog van 'n geweldige yslaag met 'n dikte van sowat driehonderd meter bedek. Toe die destydse gletsers begin smelt het, het die Sint-Laurensrivier se geweldige vloede die vlaktes van Québec oorstroom en die Champlainsee, 'n uitgestrekte binnesee, gevorm. Nadat die waters afgeloop het, het die land met die beroemde Diamantrots verrys, wat later die sentrum van die Franse stad geword het.

Die eerste menslike nedersettings in die gebied het sowat 10 000 jaar gelede ontstaan. Nomadiese Indiane het hier jag gemak op kariboes. Toe die Franse ontdekkingsreisiger Jacques Cartier die gewes in 1535 vir die eerste keer verken het, het sowat 5 000 Indiane langs die oewers van die Sint-Laurensrivier gewoon. Destyds het daar meer as tien Indianedorpe tussen die huidige Québec en Montréal bestaan, wat meestal deur Irokese bewoon is.

Québec was destyds die hoofstad van die sogenaamde Kanata-gebied, wat sy naam later aan die hele land verleen het en letterlik "dorp" of "klein nedersetting" beteken.

[wysig] Die stigting van Ville de Québec

De Champlain se landing in Québec. Skildery deur George Agnew Reid (1909)
De Champlain se landing in Québec. Skildery deur George Agnew Reid (1909)

In 1608 het Samuel de Champlain die waarde van die huidige stad se ligging as 'n onneembare vesting besef - dit was dus geskik vir die oprigting van 'n permanente kolonie. Op 3 Julie het hy die stad naby 'n ou Irokese-dorp, wat as Stadaconé bekend gestaan het, gestig. Louis Hébert was die eerste Franse setlaar in Kanada wat sy huis hier opgerig het. Québec sou later vanuit 'n beskeie dorp met die Place Royale ("Koninklike Plein") as sy sentrum tot die bakermat van die Franse beskawing en Francophonie in Noord-Amerika ontwikkel. Die oorspronklike Indiaanse hoofstad van Kanata, wat vermoedelik langs die Saint-Charlesrivier geleë was, het by De Champlain se aankoms nie meer bestaan nie. Québec self was veral uitgelê as 'n handelsentrum vir huide, velle en pelse. In die vroeë 17de eeu was die nedersetting se handelsbande nog beperk tot groepe van nomadiese Algonkin-Indiane wat besoek aan Québec afgelê het.

Teen die einde van die Franse heerskappy was die grondgebied van die huidige stad 'n omgewing met baie sterk kontraste - rondom die stad met sy sowat 8 000 inwoners was daar bosgebiede, dorpe, landbou- en weivelde. Québec was destyds 'n merkwaardige stad wat deur sy monumentale argitektuur, sy versterkings (wat uniek aan Noord-Amerika was), sy modderige strate, sy pragtige steenhuise en die relatief beskeie boukuns van sy voorstede Saint-Jean en Saint-Roch. Ondanks sy stedelike karakter en sy funksie as hoofstad het Québec 'n afgeleë klein koloniale nedersetting gebly. Die inwoners het baie van hulle benodigdhede uit Frankryk ingevoer en hul landbou-oorskotte en vuurhout op twee plaaslike markte verkoop.

[wysig] Die Britse heerskappy

Die Parlementsgebou van Québec
Die Parlementsgebou van Québec

In die somer van 1759 is die stad deur die Britse Generaal James Wolfe beleër. Met die kapitulasie van die Franse Generaal Marquis de Montcalm op die Abraham-vlaktes het die doodsklok vir Nieu-Frankryk gelui. In die Verdrag van Parys (1763) het Frankryk die kolonie aan die Britse Kroon afgestaan.

Die Britte het die versterkings herbou en die Citadel van Québec opgerig om die stad teen Amerikaanse troepe te verdedig. Die laaste slag in die stad is in 1775 geveg; Britse troepe het toe 'n Amerikaanse leër onder die bevel van Benedict Arnold afgeweer. Die verwagting van die Amerikaners was dat die Franstalige bevolking van Kanada by die Amerikaanse Rewolusie sou aansluit en in opstand kom teen die Britse bewind, maar dit is uiteindelik nie bewaarheid nie.

In daardie tyd het die stad sy huidige voorkoms gekry met klein Normandiese huisies, Engelse kerke, asook neoklassieke en Victoriaanse geboue. Die reusagtige Château Frontenac is in 1893 opgerig en gee die stad vandag nog 'n middeleeuse inslag.

Op 1 Januarie 2002 het twaalf munisipaliteite, wat voorheen deel van die Communauté urbaine de Québec was, met Québec (stad) saamgesmelt.

In 2005 het die nasionale hoofstad van Québec as gasheerstad van die tweede belangrikste sportfees (ná die Olimpiese Spele), die Wêreldspele van die Polisiemanne en Brandweermanne, opgetree. 11 000 atlete en 14 000 begeleiers kom in Québec (stad) byeen.

[wysig] Ekonomiese basis

Ville de Québec is die administratiewe en kulturele hoofstad van die provinsie Québec en is danksy die historiese stadskern ook 'n eersterangse toeristebestemming. Die stad het 'n seehawe by die monding van die Sint-Charlesrivier en 'n olieraffinadery in Sint-Romauld. Die plaaslike nywerhede steun op die verwerking van hout en landbouprodukte. Die tersiêre sektor en nuwe tegnologieë sorg vir 'n bestendige ekonomiese groei; die werkloosheidsyfer is laer as in Montréal en ander gebiede in die provinsie.

[wysig] Universiteit

Die grootste deel van die Université Laval het in 1950 na die voorstad Sainte-Foy verhuis. Tans is daar sowat 35 000 studente (sowat 2 000 van hulle is Franstalige studente uit Amerika, Europa en Afrika). Die universiteit speel 'n belangrike rol by die studie en bevordering van die Franstalige kultuur in Noord-Amerika.

[wysig] Besienswaardighede

Wandellaan in Québec (stad)
Wandellaan in Québec (stad)
  • Die Afrikaanstalige besoeker het hier die geleentheid om die enigste Europese gemeenskap naas die Afrikaners te leer ken wat gedurende die 18de eeu soos die Kaap onder Britse bewind gekom het. Nietemin kan die Franstalige Kanadese hulle kulturele onafhanklikheid nog trots bewaar. Die argitektuur is dalk nóg eg Frans, nóg eg Engels, maar Ville de Québec is beslis die kulturele hoofstad van die Frankofone Amerika. Die somer is die hoogtepunt van talle kulturele feeste terwyl die winter die tyd is om Kersfees in 'n sprokieswêreld van ys en sneeu te vier.
  • Die Place d'Armes met sy neogotiese fontein lê in die hart van Ou-Québec en lei die besoeker tot die Château Frontenac op die Place Royale. Die reusagtige gebou is in 1893 as 'n hotel van Canadian Pacific Railways opgerig en beskik oor 613 kamers. Die voorsaal van die hotel bekoor met die luukse binnenshuise argitektuur en meubilering van die laat 19de eeu.
  • Terrasse Dufferin en die Promenade des Gouverneurs lei tot die Citadelle, die amptelike woning van die Kanadese goewerneur-generaal in die Franstalige gedeelte van Kanada, en die Parc des Champs-de-Bataille met die Vlaktes van Abraham. Die Parlementsgebou bied 'n pragtige uitsig oor die stad vanaf die 31ste verdieping.
  • Die Musée du Québec naby die Wolfe-monument vertoon tradisionele en moderne kuns, keramiek en inheemse goud- en silwerkuns vanaf die 17de tot by die 20ste eeu.
  • Die Hótel du Parlement in die Grande Allée huisves die parlement van die provinsie en is 'n goeie voorbeeld van die Frans-klassisistiese boustyl. Die indrukwekkende gebou behels vier vleuels, wat 'n vierkant met 'n sylengte van sowat 100 meter vorm.
  • Die Musée de l'Amerique Française beskik oor 'n indrukwekkende versameling van Franse en Frans-Kanadese objekte en gee 'n goeie indruk van die 19de eeuse lewe in Québec.
  • Die Grande Allée is 'n statige ou straat met klein hotelletjies, restourante en buitelugkafees.
  • Die Musée de la Civilisation (Museum van die Beskawing) is aan vyf onderwerpe gewy - die mens se liggaam, materie, die geselskap, taal en menslike gedagte.
  • Die Île d'Orléans (Orléans-eiland) lê in die middel van die St. Laurensrivier en is 'n goeie voorbeeld van die lewe in die vroeë Québec. Koop daar gerus geweefde produkte, dekens, aarbeie, appels en natuurlik die spesialiteit van Québec - allerlei esdoringprodukte.
  • Die Moulin de la Chevrotière is 'n meul wat uit die 18de eeu dateer en nog steeds werk.
  • In Wendake (Village-des-Hurons, Huroondorp) kan 'n mens kennis maak met die Huroon-Indiane wat sowat 10 000 jaar gelede na hierdie gebied gekom het.
  • Die geskiedkundige Nasionale Park Cartier-Brébeuf lê teen die Sint-Charlesrivier en vertoon 'n namaaksel van die Grande Hermine, die skip waarmee Jacques Cartier na Noord-Amerika geseil het.
Die Château Frontenac
Die Château Frontenac

[wysig] Kookkuns

  • La Grande Table à la Maison Serge Bruyère is 'n restourant wat hom op die Nouvelle Cuisine toespits (1200 rue Saint-Jean, naby die Côte-du-Palais)
  • Aux Anciens Canadiens teenoor die Château Frontenac bied ook die geleentheid om die oudste huis in Québec (stad) te sien (die gebou is tussen 1675 en 1676 opgerig) en ook om die atmosfeer van toeka se tyd te geniet. Die restourant bied plaaslike kookkuns soos soupe aux pois, boulettes, Cretons du Québec en tortière aan (34 rue Saint-Louis)

[wysig] Eksterne skakel

[wysig] Verwysings

  1. republiquelibre.org - 1842: Charles Dickens visite Montréal et Québec
  2. Commission de toponymie du Québec : Québec