Tannu Tuva

vanuit Wikipedia, die vrye ensiklopedie.

Tьвa Arat Respublik
Volksrepubliek van Tannu Tuva

1921 – 1944
Vlag Wapenskild
Vlag Wapen
Ligging of Tannu Tuva
Kaart van Tyva Republic (Tuva), voorheen die Tuviniaanse Volksrepubliek.
Hoofstad Kyzyl
Taal/Tale Tuvaans, Russies
Godsdiens Tibetaanse Boeddhisme, Sjamanisme
Regering Sosialistiese republiek
Eerste Minister Salchak Toka
Historiese tydperk Tussenoorlogse Tydperk
 - Gevestig 14 Augustus 1921
 - Geannekseer 11 Oktober 1944
Oppervlak
 - 1990 170 500 km2
65 830 sq mi
Bevolking
 - 1990 est. 366 000 
     Digtheid 2,1 /km² 
5,6 /sq mi
Geldeenheid Tuvan akşa

Tannu Tuva of die Volksrepubliek van Tuva (Tuvaans Latynse alfabet: Tьвa Arat Respublik, Cyrilliese alfabet: Тыва Арат Республик) (1921-1944) was 'n staat in die gebied van die voormalige Tuva protektoraat van die Russiese Ryk, ook bekend as Uryankhaisky Krai (Урянхайский край). Die Tuviniaanse Volksrepubliek staan vandag formeel as die Tyva Republiek binne die Russiese Federasie bekend.

[wysig] Geskiedenis

Die gebied waarin die staat Tuva gevestig is en wat vandag die Russiese Republiek met dieselfde naam is, het voorheen as Urianghai bekend gestaan. Tot 1911 is dit beskou as 'n ondergeskikte uitbreiding van Buite-Mongolië wat weer deel was van Sjina onder die Qing Dinastie.[1] In November 1911 het die Russiese Raad van Minsters 'n plan goed gekeur waarvolgens die Urianghai gebied (Tuva) vinnig gekoloniseer sou word. Op 15 Februarie 1912 het die plaaslike elite Tuva as 'n onafhanklike land verklaar met die wens dat die opperste geestelike leier die staatshoof sou wees en 'n versoek aan beskerming van Rusland. [2]

In die jaar van die Sjinese revolusie het die Tsaar van Rusland in April 1914 'n protektoraat oor Tuva gevestig en die Russiese administratiewe sentrum Belotsarsk (die huidige hoofstad Kyzyl) gestig.[2][3]. Die Tsaristiese Russe het Tuva as apart van Buite-Mongolië beskou. Die Sjinese regering het nooit hulle aanspraak op Urianghai of Buite-Mongolië laat vaar nie,[1] en tegnies maak die Republiek van Sjina in Taiwan steeds aanspraak daarop.[4]

Na die Russiese Revolusie van 1917 het kommunistiese troepe Tuva in Januarie 1920 ingeneem. Die chaos wat met die tydperk gepaard gegaan het, het die Tuvane toegelaat om hulle onafhanklikheid te verklaar. Toe Buite-Mongolië omskep is in die Volks Republiek van Mongolië in 1921 en die land hom onafhanklik verklaar het, het Tana Tuva dieslefde gedoen. Inderwaarheid is Tana Tuva se onafhanklikheidsverklaring effens vroeër as die van Mongolië gemaak.[1] Op 14 Augustus 1921 het die Bolsjewiste (ondersteun deur Rusland) na 'n referendum[5] 'n Tuviniaanse Volksrepubliek genaamd Tannu Tuva gestig. Die hoofstad Belotsarsk (Белоцарск) is na Kyzyl (‘Rooi’, in Turkiese tale; Russiese transliterasie: 'Кызыл'). 'n Verdrag tussen die Sowjetunie en die Volksrepubliek van Mongolië in 1926 het die land se onafhanklikheid bevestig. Geen ander lande het dit amptelik erken nie.[verwysing benodig]

Tuva se Eerste Minister was Donduk Kuular. Kuular het Boeddhisme die staatsgodsdiens gemaak en het probeer om setlaars en propaganda uit Rusland te beperk. Hy het ook probeer om bande met Mongolië te vestig. Rusland het al hoe meer onthuts oor die inisiatiewe geraak en in 1929 is Eerste Minister Kuular in hegetenis geneem en later tereggestel.[verwysing benodig] In Rusland is vyf lede van die KUTV (Kommunistiese Universiteit van die Werkers van die Ooste), die selfde groep wat Kuular tereggestel het, in tussen in 1930 aangestel as buitengewone kommissars vir Tuva. As troue ondersteuners van Josef Stalin se regering het hulle die Tuvaanse Kommuniste Party van ongeveer 'n derde van sy lede gesuiwer en kollektivisme in die tradisioneel nomadiese land aangemoedig. Die nuwe regering het 'n veldtog aangepak om Boeddhisme en sjamanisme in Tuva te vernietig, 'n beleid wat deur Stalin aangemoedig is. Getuienis van die sukses van die aksies kan gesien word in die afname in die hoeveelheid Lamas in die land: in 1929 was daar 25 Lamasaries en ongeveer 4 000 Lamas en Sjamane; in 1931 was daar slegs een Lamasery, 15 Lamas en ongeveer 725 sjamans. Die pogings om nomadisme uit te rooi was minder suksesvol. 'n Sensus in 1931 het aangetoon dat 82,2 % van die Tuvane steeds nomadiese lewenstyle gevolg het. Salchak Toka, een van die bogenoemde buitengewone kommissars is Algemene Sekretaris van die Tuvanse Volksrevolusionêre Party in 1932. Hy het tot met sy dood in 1973 die mag in Tuva behou.[verwysing benodig]

Tuva het by die Geallieerdes in die Tweede Wêreldoorlog aangesluit op 25 Junie 1941, drie dae na die Sowjetunie. Op 11 Oktober 1944, met die instemming van Tuva se Klein Khural (parlement), is Tuva in die USSR opgeneem as die Tuvanse Outonome Oblast, alhoewel daar nie 'n Tuva-wye stemming oor die aangeleentheid was nie. Toka is die titel Eerste Sekretaris van die Kommuniste Party in Tuva gegee. Tuva was 'n outonome republiek (Tuva ASSR binne die Russiese SFSR) van 10 Oktober 1961 tot 1992.[verwysing benodig]

Die Tuviniaanse Volksrepubliek staan nou formeel bekend as Tyva Republiek binne die Russiese Federasie. Hoewel gesprekke oor die herstel van die soewereiniteit van Tuva plaasgevind het, het dit tot op hede op niks uitgeloop nie. Redes hiervoor sluit die swaar nasionale afhanklikheid aan die Russiese ekonomie en die Russifisering van die bevolking.[verwysing benodig]

[wysig] Verwysings

  1. 1,0 1,1 1,2 William Ballis, Soviet Russia's Asiatic Frontier Technique: Tana Tuva, Pacific Affairs, Vol. 14, No. 1. (Mar., 1941), pp. 91-96.
  2. 2,0 2,1 Toomas Alatalu, Tuva. A State Reawakens, Soviet Studies, Vol. 44, No. 5. (1992), pp. 881-895. Soviet Studies is currently published by Taylor & Francis, Ltd.
  3. Robert A. Rupen, Tuva, Asian Survey, Vol. 5, No. 12. (Des., 1965), pp. 609-615.
  4. Tuvans - History and Cultural Relations, Besoek op 31 Julie 2007
  5. Valery Stepanov, Ethnic tensions and separatism in Russia, Journal of Ethnic and Migration Studies, pp. 305 - 332