Operasie Entebbe
vanuit Wikipedia, die vrye ensiklopedie.
Operasie Entebbe het gedurende die nag van 3 Julie en die vroeë môre van 4 Julie 1976 plaasgevind. Dit was oorspronklik Operasie Donderslag deur die Israeli beplanners genoem. Dit is daarna hernoem as Operasie Jonatan, vernoem na die bevelvoerder, wat ook die enigste Israeliese soldaat wat in die aanval gedood is naamlik Kolonel Jonatan "Jonie" Netanyahu.
Inhoud |
[wysig] Vliegtuigkaping
Op 27 Junie 1976, sewe dae voor die operasie, het Air France Vlug 139 in Athene, Griekeland opgestyg op pad na Parys, Frankryk. Teen ongeveer 12:30, minder as tien minute na vertrek, is die vlug gekaap en gedwing om na Benghazi, Libië te vlieg. Na sewe ure op die aanloopbaan in Benghazi, waartydens die vliegtuig met brandstof hervul is en een vroulike gyselaar vrygelaat is, vertrek die Airbus weer. Om 03:15 die volgende oggend land die vliegtuig op die Entebbe Internasionale Lughawe in Oeganda.
Die kapers was agt lede van die Populêre Front vir die Bevryding van Palestina (PFLP) en twee lede van die Duitse Rewolusionêre Selle (Revolutionäre Zellen, RZ). Die kapers word klaarblyklik deur die Oegandese regering van die pro-Palestynse President Idi Amin gesteun. Die kapers word gelei deur Wilfred Böse (en nie soos somtyds verkeerdelik gerapporteer word deur Ilich Ramírez Sánchez ook bekend as "Carlos die Jakals" nie). Hulle eis die vrylating van 40 Palestyne wat in Israel aangehou word en 13 ander gevangenisse in Kenia, Frankryk, Switserland en Duitsland.
Die passasiers word aangehou in die ou-terminaal oorgangsaal. Die terroriste het later die meeste passasiers vrygelaat en slegs Israeli's en Jode aangehou. Volgens die kapers sou die gyselaars vermoor word indien die Palestynse gevangenisse nie vrygelaat sou word nie.
Nadat die kapers bekend gemaak het dat die vlugpersoneel en die nie-Joodse passasiers vrygelaat sou word en na Parys teruggestuur sou word, het Kaptein Michel Bacos aan die kapers gestel dat alle passasiers van Vlug 139 sy verantwoordelikheid is en dat hy geen passasiers sou agterlaat nie. Die vlugpersoneel het sy voorbeeld gevolg en geweier om die oorblywende passasiers agter te laat. (Na sy terugkeer in Parys was Bacos hieroor dissiplinêr aangespreek deur Air France en vir 'n tydperk geskors). 'n Franse non het ook geweier om te gaan, maar is deur Oegandese soldate gedwing om in die Air France vlietuig te klim wat gestuur is om die vrygelate passasiers te gaan haal.
[wysig] Israeli aanval
Die regering van Israel het besluit om 'n militêre operasie te loods met die doel om die oorblywende passasiers te bevry. Na dae van intelligensie insameling en deeglike beplanning het vier Hercules-vragvliegtuie van die Israeliese Lugmag vanaf Israel gevlieg en sonder enige lugbeheerhulp in die nag op Entebbe lughawe geland.
Die vliegtuie is gevolg deur 'n straler met mediese toerusting wat na Jomo Kenyatta Internasionale Lughawe in Nairobi, Kenia gevlieg het.
Oor 'n honderd Israeli Weermagtroepe, insluitende lede van die elite Sayeret Matkal span het aan die aanval deelgeneem. Die Keniaanse regering het die operasie gesteun.
Die Israeliese magte het 'n uur voor midernag geland. 'n Swart Mercedes-Benz met 'n begeleiding van jeeps is saamgeneem, met die doel om voor te gee dat dit die normale kavelkade van Idi Amin is, wat van die vliegtuig na die terminaalgebou ry. Die Mercedes was die eiendom van 'n Israeli burgerlike en was klaarblyklik geverf vir die operasie met die veronderstelling dat dit aan die eienaar teruggeggee sal word in die oorspronklike kleur.
Die aanval het ongeveer drie minute geduur en ses kapers is gedood. Van die 103 gyselaars het drie altesaam gesterf. Daar word gespekuleer dat die Israelies van die kapers gevang het maar dit kon nooit bevestig word nie. Die Oegandese magte het ook op die Israelies geskiet en het die grond bevelvoeder, kolonel Jonathan Netanyahu, noodlottig verwond, die enigste Israeli ongeval in die aanval. (Hy was die ouer broer van Benjamin Netanyahu, Eerste Minister van Israel van 1996 tot 1999). 'n Totaal van 45 Oegandese soldate is gedood in die aanval en Oegandese vegvliegtuie op die lughawe is buite aksie gestel. Die bevryde gyselaars is uitgevlieg via Nairobi na Israel.
Daar was nog 'n siviele ongeval naamlik Dora Bloch, 'n 75-jarige gyselaar. Sy was besig om te herstel van 'n verstikking in die Kampala hospitaal toe die Israelies aangeval het. In April 1987, het Henry Kyemba, Oegandese Minister van Gesondheid in dié tyd, die Oegandese Menseregtekommissie vertel dat Dora Bloch uit haar hospitaalbed gesleep is en deur twee leëroffisiere vermoor is in opdrag van Idi Amin. Bloch se oorskot is in 1979 ontdek na die Tanzaniese-Oegandese oorlog wat tot die einde van Amin se bewind in Oeganda gelei het.
[wysig] Analise
Een van die redes waarom die aanval so goed beplan kon word was omdat die gebou waarin die gyselaars aangehou was, deur Israeliese konstruksiefirmas gebou is. Dit was algemeen vir Israeliese konstruksiefirmas om betrokke te wees in bouprojekte in Afrika gedurende die 1960's en die 1970's. Die firma wat die lughawe gebou het, het steeds die bloudrukke gehad en dit aan die regering verskaf. Nog 'n voordeel was dat van die vroeër vrygelate gyselaars die binnekant van die gebou, die aantal kapers, betrokkenheid van die Oegandese en ander belangrike detail kon verskaf.
Gedurende die beplanning van die militêre operasie het die Israeliese weermag 'n gedeeltelike replika van die lughawe gebou. Hierdie replika is onder meer gebou deur siviele persone wat die oorspronklike gebou gebou het. Gedurende die operasie is uiters hoë standarde van sekuriteit gehandhaaf.
In die week voor die aanval het Israel politieke opsies om die vrylating van die gyselaars te bewerkstellig ondersoek. Sommige bronne dui aan dat die Israeliese Kabinet bereid was om die Palesynse aangehoudenis vry te laat indien 'n militêre oplossing onprakties sou blyk te wees. 'n Afgetrede Israeli offisier Generaal Chaim Bar-Lev, het Idi Amin vir 'n lang tyd geken en het persoonlike vriendskapbande met hom gehad. Op versoek van die Kabinet het hy verskeie kere met Amin per telefoon gepraat, meer kon geen vordering maak nie.
Die regering van Oeganda het later 'n vergadering van die Verenigde Nasies se Sekuriteitsraad versoek met die doel om die aanval as 'n skending van Oeganda se soeweriniteit te veroordeel. Die Veiligheidsraad het uiteindelik besluit om geen resolusie oor die aanval te aanvaar nie.
[wysig] Rolprentvoorstellings van die operasie
Die voorval was die onderwep van drie films - twee VSA-produksies en een Israeliese produksie.
- Victory At Entebbe (1976) met Anthony Hopkins, Burt Lancaster, Elizabeth Taylor en Richard Dreyfuss as Kol. Netanyahu. Regiseur: Marvin J. Chomsky
- Raid On Entebbe (1977) met Peter Finch, Horst Buchholz, Charles Bronson, Yaphet Kotto. Regiseur: Irvin Kershner
- Mivtsa Yonatan (Operasie Jonatan, 1977) Israeli Yehoram Gaon speel Kol. Netanyahu. Oostenryker Sybil Danning en Duitser Klaus Kinski speel die kapers. Regiseur: Menahem Golan
[wysig] Bronne
- Hastings, Max. Yoni, Hero of Entebbe. Bantam Doubleday Dell Publ., 1979. ISBN 0385271271
- Netanyahu, Iddo. Yoni's Last Battle: The Rescue at Entebbe. 1976, Gefen Books. ISBN 9652292834
- Netanyahu, Iddo. Entebbe: A Defining Moment in the War on Terrorism: The Jonathan Netanyahu Story. New Leaf Press, 2003. ISBN 0892215534
- Netanyahu, Jonathan / Netanyahu, Benjamin / Netanyahu, Iddo. Self-Portrait of a Hero: From the Letters of Jonathan Netanyahu. 1963-1976, Warner Books, 1998. ISBN 0446674613
- Netanyahu, Jonathan. The Letters of Jonathan Netanyahu. Gefen Books, 2001. ISBN 9652292672
- Stevenson, William. Ninety Minutes at Entebbe. Bantam Books, 1976. ISBN 0553104829
[wysig] Eksterne skakels
- Entebbe-dagboek - amptelike, gedetaileerde weergawe deur die Israeli magte.
- 4 July 1976: Israelis rescue Entebbe hostages (BBC) by die BBC se "On this day"