Afrikanerbond (party)
vanuit Wikipedia, die vrye ensiklopedie.
Die Afrikanerbond was 'n belangrike Kaapse politieke party in die laaste kwart van die 19de een en tot en met Uniewording. Die politieke party het niks met die hedendaagse Afrikanerbond te make nie.
Die Afrikanerbond is in 1879 deur ds. S.J. du Toit, redakteur van Di Patriot, in die Paarl gestig. Du Toit was ook die stigter van die beweging vir die erkenning van die Afrikaanse taal.
Die Afrikanerbond het kort na sy stigting saamgesmelt met die Boere Beschermings Vereeniging, wat in 1878 gestig is om in die eerste plek die nuwe aksynswet, waarteen die wynboere beswaar gemaak het, teen te staan.
Weens die anti-Engelse gevoelens van die tyd, meegebring deur die anneksasie van die Transvaal en die gevolglike slag by Amajuba, het die Afrikanerbond gou groot vordering getoon en in 1885 een van sy mikpunte bereik met die erkenning van Hollands as ampstaal naas Engels deur die Kaapse Parlement.
Jan Hendrik Hofmeyr (Onze Jan) het die vernaamste dryfveër van die Bond geword, hoewel hy verkies het om nie 'n amp in die party te beklee nie. Sy beleid het vriendskap en samewerking met Cecil John Rhodes en met die Britse Statebond voorgestaan, en hy het selfs 'n koloniale konferensie as afgevaardigde bygewoon.
In 1895 het die Jameson-inval 'n einde gebring aan enige verband tussen die Bond en Rhodes, hoewel dit in 'n groot mate die steun van John X. Merriman en ander vooraanstaande Engelssprekende leiers behou het. In 1898 het die Bond aan bewind gekom in die Kaapkolonie met William Philip Schreiner, broer van Olive Schriener, as eerste minister.
Die Bond het net twee jaar aan bewind gebly, want in 1900 is dit deur erge interne verdeelheid getrefheid vanweë die Tweede Vryheidsoorlog. Die party het as opposisie aangebly tot 1908, toe sy leiers, Johannes Wilhelmus Sauer en sir Nicholas Frederick de Waal en andere in die kabinet van John X. Merriman ingesluit is.
Ná Uniewording het die party een van die samestellende dele van die Suid-Afrikaanse Party geword en so van die toneel verdwyn.