Zebra
De Biquipedia
![]() |
Iste articlo tién una bersión escrita con una grafía alternatiba esperimental propuesta por bels biquipedistas aintro d'o Biquiproyeuto:Grafía. Puede beyer-se aquí. |
Zebras | ||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
![]() Equus quagga chapmanii, zebras de Chapman. |
||||||||||||||||
Estato de conserbazión | ||||||||||||||||
|
||||||||||||||||
Clasificazión zentifica | ||||||||||||||||
|
||||||||||||||||
Especies | ||||||||||||||||
|
![]() |
As zebras están un grupo parafiletico drento d'o chenero Equus, que más responde pa una denominazión popular pa una serie d'espezies d'este chenero que no pa un grupo ebolutibo (eufiletico) definíu. Á penar d'ixo, bi'stán toda una serie d'autores que las consideran como subchenero, lo cual ne claman Hippotigris.
A denominazión zebra ye más referida pa os equidos que tienen rayas que no pa atra cosa. Os estudios cheneticos d'as diferents espezies d'estos animales bi-demostrón que no bi'stá más binculo entre ellas que con os caballos ó burros. O nombre d'as zebras lis-ne dión os nabegantes portugueses que primero bi-plegón pa Africa, basando-se de raso en l'aspeto fesico d'aquelos animales que primero bión, que bi'staban más parexíu con as enzebras que ellos conoxiban d'Iberia que con denguna cosa más.
As zebras se conoz que están encá oy unos d'os equidos más antiguos, más que más a zebra de Grevy, e que os otros bi'salión dispués á partir d'anzestros comuns con caballos e someros. A carateristica más rolliguera que bi-cale referir d'as zebras no son que as rayas suyas, que s'alzan como churrumallos por todo o suyo cuerpo. Estan animales d'as grandes planas d'Africa porque dize que se extinguión d'a resta d'os continentes. Biben en rebaños onde que o más grande capino ye un macho que ye l'unico en aparexar-se. En tiempos de secada bellos grupos s'achuntan pa emprender migrazions que á ormino conziden parzialment con las d'otros animales d'a sabana, como os ñus, pa buscar-se zonas onde que bi'stase ierba más berde.

As zebras son grandes corredoras, e cuando se beyen preseguidas de zerca pueden fer maniobras en zica-zaca pa escapar-se. As luitas d'entre os machos se fan á muesadas e cozes.
Se conoz que as zebras son faciles de domesticar, e especialmente porque bellas d'as espezies son resistentes á la picada d'os insetos e á determinadas malotías que éstos trasmiten, estión apreziadas por os mainates colonialistas d'o sieglo XIX en Africa, que bi'bión una oportunidat pa aprofechar-las como animals de carega e d'abreyos onde que as mulas e caballos no bi'stión negozio. A frebera d'este aspeuto estió tan importante que bi'llegón á aber zebras que tiraban de carruaches en as carreras de Londres, por exemplo.
[Editar] Espezies e sozespezies
- Zebra d'as planas u común; Equus quagga.
- Quagga; Equus quagga quagga.
- Zebra de Burchell; Equus quagga burchellii, antes más clamada Equus burchellii.
- Zebra de Grant; Equus quagga boehmi.
- Zebra de Selous; Equus quagga borensis.
- Zebra de Chapman; Equus quagga chapmanii.
- Zebra de Crawshay; Equus quagga crawshayi.
- Zebra de montaña; Equus zebra.
- Zebra de Hartmann; Equus hartmannae.
- Zebra de Grevy; Equus grevyi.