Aragonés oriental
De Biquipedia
L'aragonés oriental son as bariedaz d'aragonés que se i charran en a Ribagorza, a Fueba y Bal de Chistau.
Contenitos |
[Editar] Fonetica
Sonorizazión de as xordas interbocalicas latinas en a parte más gran de os casos
- meligo, caixigo, forau
Melico, Caxico y Forato tienen xorda en lugars y redoladas más meridionals de l'Alto Aragón, asinas que parixe que a Sonorización empezipió de forma independén que en aragonés meridional y oczidental. O fenomeno empezipió ya en o sieglo X, como demuestra o testo latino arromanzato de "As dezimas de Castillón". A toponimia contrimuestra que fa uns sieglos o seutor oriental no sonorizaba tanto, porque mos trobamos forato en a toponimia de a Fueba.
[Editar] Morfolochía
- Partizipios en -au, -iu producto de a sonorización de a xorda T:
- cantau, metiu
- Pasato Indefinito Perifrastico como o catalán moderno:
- "el ba cantá" en cuenta de "el cantó"
- Conserbazión buena de a particula pronomino-alberbial I, mesmo en zonas muito a o sur on atras bariedaz, (meridionals), la han perdito.
[Editar] Conclusions
S'alzan bien as carauteristicas que son comuns en catalán y aragonés.
[Editar] Dibisions
- Chistabín
- Fobano
- Ribagorzano
- Altorribagorzano u benasqués
- Alto benasqués
- Baxo benasqués
- Meyorribagorzano
- Baxorribagorzano
- Grausino
- Estadillano
- Fonzense
- Altorribagorzano u benasqués
Nota: Fonzense, Estadillano, Grausino, Campés, etz...son charrars locals; Fobano, Baxorribagorzano, Benasqués, Chistabino, etz...son charrars de redolada, (u bal en concreto).