Seu de Sant Pietro de Chaca
De Biquipedia

A Seu de Sant Pietro de Chaca, n'a comarca aragonesa d'a Chazetania, ye una d'as construczions més anticas e representatibas de l'arte romanico d'Aragón e de tot lo surueste europeu. Empezipió á construyir-se cuasi á lo mesmo tiempo que a seu de Santiago de Compostela, n'o zaguer cuartal d'o sieclo XI, como siede episcopal e capeza d'o Reino d'Aragón, per iniziatiba d'o rei Sancho Remíriz, que eba obtenito lo basallache baticán zaga lo biache suyo ta Roma en 1068. En pagas, li atorgoron a siede episcopal ta Chaca, ta part d'alabez capital d'o reino.
Contenitos |
[Editar] Estoria
O rei Sancho Remíriz atorgó fueros de ziudat ta Chaca en 1077, que ostentó a capitalidat d'o reino d'Aragón entre 1035 e 1096. Chaca se tornó asinas siede diozesiata, cosa que feba nezesaria la construczión d'una seu. Encara que a calendata no ye prou clara, se i puet distinchir dos etapas. Una primera, alto u baixo entre 1077 e 1082, e una segunda, entre 1104 e 1130.
N'o dezenio d'os 20 d'o sieclo XVI, se i adibe belas añadienzias, como las bueltas d'as naus laterals, d'o gotico tardán, e las portalatas d'as nuebas capiellas de Sant Sebastián, Sant Agostín, Anunziazión e Santa Ana. En zaguerías, ya n'o Renaiximiento, se i adibe las capiellas de Sant Miquel e d'a Trinidat, de 1572. En 1598 se fa la buelta d'a nau zentral e en ella se i ubre finestrals.
N'o sieclo XVII, se remata la construczión d'o retable e se reconstrui o claustre per l'actual, barroco, á las acabanzas d'o sieclo. En ixe mesmo periodo se construi a capiella de Santa Orosia, prinzipal elemento barroco d'o temple.
N'as zaguerías d'o sieclo XVIII, se sustitui l'abside romanica e se i debanta una de nueba, decorata con pinturas de Manuel de Bayeu, cuñato de Franzisco de Goya, entre 1792 e 1793.
Actualment se presienta como candidata ta estar declarata Patrimonio d'a Umanidat.
[Editar] Caracteristicas
[Editar] O esterior
N'a frontera d'a seu se i troba l'atrio e la portalata, l'arco de radio més gran d'a cuala, semizercular, enlaza con a nau zentral, de buelta de cañón, d'o interior d'o temple. N'a paret zaguera d'a seu i trobamos un altro porche con arco de meyo punto e timpán modificato n'o Renaiximiento. N'o tocant á las absides, d'o romanico se'n conserba so co que la que da cara t'o sur, ya que a zentral e a d'o norte se refizioron, como debandito ye, n'o sieclo XVIII.
[Editar] O interior
O temple consta d'una nau prinzipal, flanqueyata per altras dos més chicas, que cadaguna enlaza con una d'as absides. Cada muro entre as naus ye formato per tres pilars zilindricos que s'alternan con altros tres cruziformes, cada parella emparando un arco de meyo punto. A cupula se refirma sopre o cruzero per meyo de trompas u suportes conicos e arcos de meyo punto de refuerzo. Ye a cupula romanica més antica á tota España.
[Editar] Binclos esteriors
- (es) A Seu de Chaca