Рагвалод-Васілій Рагвалодавіч
From Вікіпедыя
Рагвалод–Васілій Рагвалодавіч (1110-я — 1171/1180), князь полацкі (сяр. 1128 — лета 1129; 1144 — 1151; 1159 — 1162), князь друцкі (1158 — 1171/1180). Сын полацкага князя Рагвалода–Барыса.
Пасля смерці Рагвалода-Барыса (пач. 1128) па тагачасным праве полацкі сталец перайшоў да яго малодшага брата Давыда князя ізяслаўльскага. Але палачане чымсьці незадаволеныя вельмі хутка выгналі Давыда з Полацка ўзяўшы сабе князям маладога Рагвалода—Васілія. Гэта натуральна выклікала барацьбу паміж Давыдам і Рагвалодам-Васіліям у якаю умяшаўся вялікі князь кіеўскі Мсціслаў, учыніўшы вялікае вайсковае ўварваньне ў Полацкую зямлю. Палачане разам з Рагвалодам-Васіліем наведаліся да Мсціслава і ўпэўнілі яго зацвердзіць Рагвалода—Васілія князем полацкім у супярэчнасці з правам старшынства. За гэта верагодна Рагвалод—Васілій павінен быў прызнаць вярхоўную ўладу Кіева над Полацкам, чаго не было з часоў яго прадзеда Брачыслава Ізяславіча.
У 1129 годзе Мсціслаў збіраўся ў паход супраць полаўцаў і заклікаў да ўдзелу ў ім і полацкіх князёў. Але Рагвалод-Васілій, з іншымі полацкімі князямі, відаць не надаючы значнасці свайму леташняму прызнанню кіеўскай улады, ў кплівых словах адмовіўся ад удзелу ў гэтым паходзе. Больш за тое, у час калі Мсціслаў ваяваў з полаўцамі, Рагвалод—Васілій вёў міжусобную вайну з Давыдам і нападаў на ўладанні нейкіх Мсціслававых родзічаў. Вярнуўшыся з паходу Мсціслаў адправіў сваіх ваяводаў ў Полацкую зямлю, яны захапілі амаль ўсіх полацкіх князёў, ў тым ліку Рагвалода—Васілія з братам Іванам, і прывезлі іх у Кіеў. У 1130 годзе над полацкімі князямі адбыўся так званы "суд рускіх князёў" па выраку якога іх разам з сем'ямі саслалі ў Візантыю.
У 1139 годзе Рагвалод—Васілій разам з братам Іванам вярнуўся на радзіму, але полацкі сталец у гэты час быў заняты яго стрыечным братам Васількам. Не гледзячы на тое, што Рагвалод—Васілій меў болей праў чым Васілька на Полацак, ён відаць атрымаў нейкі невялікі ўдзел. Толькі пасля смерці Васількі (пач. 1144) Рагвалод—Васілій стаў князем полацкім. Вясной гэтага ж 1144 года ён ажаніўся з дачкой вялікага князя кіеўскага Ізяслава Мсціславіча.
Уладарыў да 1151 года калі палачане схапілі яго і перадалі менскім князям якія пасадзілі Рагвалода—Васілія ў турму. Замест яго полацкім князям стаў Расціслаў Глебавіч. Толькі ў 1158 годзе мінскія князі пад пагрозай Юрыя Даўгарукага вызвалілі Рагвалода—Васілія з турмы, з Мінску ён паехаў у Слуцк. Але ў Слуцку быў няшмат часу, бо дручане запрасілі яго на княжанне ў Друцк выгнаўшы адтуль Глеба Расціславіча. Рагвалод—Васілій пагадзіўся і паехаў у Друцк, а насустрач выехала 300 дручан на чаўнах. Выгнанне Глеба Расціславіча з Друцка выклікала вайну Глебавічаў з Рагвалодам—Васіліем - Глебавічы аблажылі Друцк, але штурмы былі беспаспяховыя, ўрэшце яны склалі мірную дагавор па якому пакідалі яму Друцк, а ён адмаўляўся на іх карысьць ад Полацка.
У 1159 годзе палачане ў выніку змовы выгналі з Полацка Расціслава Глебавіча і зноў паклікалі на княжанне Рагвалода—Васілія папрасіўшы ў яго прабачэння за тое, што калісьці выдалі ў турму мінскім князям. Гэта выклікала новы канфлікт з Глебавічамі, Рагвалод—Васілій правёў супраць іх некалькі вайсковых кампаніяў, але ня вельмі паспяховых. У выніку апошняй з іх (1162) быў разбіты ў бітве Валадаром Глебавічам які меў у сваім войску шмат літоўцаў. Параза была вельмі цяжкая, загінула шмат палачан, таму ён не рызыкнуў вяртацца ў Полацк, а паехаў у Друцак. Полацкі пасад пасля яго заняў Усяслаў Васількавіч пры падтрымцы смаленскіх князёў.
Апошні раз узгадваецца на так званым "Рагвалодавым камяні" пад 1171 годам, але магчыма жыў і да 1180, бо толькі пад гэтым годам князем у Друцку ўзгадваецца яго сын Глеб Рагвалодавіч.
[правіць] Нашчадкі
- Еўфрасіння Рагвалодаўна (1145 - 1243)
- Барыс Рагвалодавіч (кан. 1140-ых - пасля 1195)
- Глеб Рагвалодавіч (кан. 1150-ых - пасля 1180)
- Пад 1159 годам узгадваецца "Усяслаў з Полацка", які познім Густынскім летапісам завецца "Усяславам Рагвалодавічам". Адны даследчыкі лічаць яго сынам Рагвалода—Васілія. Іншыя братам - Іванам Рагвалодавічам. Таксама пад 1186 узгадваецца Усяслаў Друцкі, які магчыма тоесны Усяславу з 1159 і з'яўляецца ці то сынам, ці то братам Рагвалода—Васілія.
Папярэднікі | Рагвалод–Васілій | Наступнікі |
Давыд | Князь полацкі 1128 – 1129 |
Васілька I |
Васілька I | Князь полацкі 1144 – 1151 |
Расціслаў |
Глеб Расціславіч | Князь друцкі 1158 – 1171/1180 |
Глеб Рагвалодавіч |
Расціслаў | Князь полацкі 1159 – 1162 |
Усяслаў III |
[правіць] Літаратура
- Алексеев Л.В. Полоцкая земля // Древнерусские княжества Х-XIII вв. -М., 1975.
- Загарульскі Э.М. Заходняя Русь: ІХ–ХІІІ ст.: Вучэб. дапам. Мн., 1998, -260с.