Народная творчасць сібірскіх старажылаў
From Вікіпедыя
Народная творчасць сібірскіх старажылаў - дэкаратыўнае і іншае мастацтва карэннага славянскага народа Сібіры (сібірскія старажылы)
Народная творчасць Сібіры адрознівалася прагматычнасцю, нераўнамернасцю развіцця асобных напрамкаў. Найбольш развітымі былі дэкаратыўнае мастацтва, фальклор, гульнявыя выгляды, святочная абраднасць; меней - песенныя жанры, музычнае мастацтва.
Дэкаратыўнае мастацтва адрознівалася стрыманасцю, вызначанай скупасцю ў памерах і маляўнічасцю малюнкаў, строгасцю ліній. Сібіракі не жадалі ўпрыгожваць прадмет або будынак цалкам, а абмяжоўваліся ўпрыгожваннем асноўнай часткі, асобных элементаў: упрыгожвалі карнізы хатаў, куты сценаў, ліштва вокнаў, аканіцы, маглі правесці вакол хаты ажурны разьбяны пояс. Асабліва ўпрыгожваліся брамы, але не ўсё палатно, а слупы, карніз страхі брамаў. Ганак меў разьбяныя слупы, агароджы, разьбяную арку. З надворных пабудоў упрыгожваліся, мабыць, толькі свіраны. У цэлым для творчасці сібіракоў характэрныя наступныя асаблівасці:
1. Выразнасць і ўраўнаважанасць кампазіцыі. Элементы ў выглядзе ромба, крыжа, квадрата, перасякальныя або размешчаныя шэрагамі, а таксама намаляваныя адзін у адным.
2. На народнае мастацтва сібіракоў вялізны ўплыў аказвала мастацтва мясцовых народаў: геаметрычныя, раслінныя арнаменты.
3. Упадабанымі колерамі былі чырвоны, сіні, радзей - чорны, цёмна-карычневы. З іншых колераў ужывалі зялёны і жоўты.
4. Пры вышыванні, фігуркі гафтавалі чырвонай ніткай.
5. Найбольш сібіракам падабалася разьбярства па дрэве. Скразное разьбярства даходзіла да карункавай тонкасці. Упрыгожванні ліштвы вокнаў былі як "праразныя", так і "накладныя".
6. Абразы сібірскага ліста адрозніваліся, па апісанні, "звілістым арнаментам на фоне і строгай сіметрычнай пабудовай кампазіцыі малюнка".