Акавіта
From Вікіпедыя
Акавіта (лац.: aqua vitae — вада жыцця) — традыцыйная назва моцнага алкагольнага напою.
З XIII ст. агульнаеўрапейскім тэрмінам aqua vitae называлі гарэлку або вінны спірт, атрыманыя праз дыстыляцыю віна, пазней таксама гарэлку з соладу, збожжа, мукі і інш. У кельцкіх народаў скарочаны даслоўны пераклад лацінскага выразу uisce beatha стаў назвай нацыянальнага моцнага напою з ячменнага соладу — віскі.
У Польшчы і ВКЛ гэтая назва вядомая з канца XV – пачатку XVI ст. Пачаткова акавіта ўжывалася як аптэчны сродак (найчасцей для настойвання лекавых зёлак і г.д.). З пашырэннем ужытку моцных напояў і дыверсіфікацыяй іх тыпаў акавітай у вузкім сэнсе пачалі называць найвышэйшую ступень дыстыляцыі гарэлкі (ад 70% аб.), даступную даіндустрыяльнай тэхналогіі. У сучасных скандынаўскіх краінах акавітай называюць моцную гарэлку (як правіла, з жыта), часам араматызаваную невялікай колькасцю кмена, якую прынята піць з невялікіх (50 г.) кілішкаў адным глытком. Да сярэдзіны XX ст. ужываўся старадаўні жартаўлівы беларускі тост:
- — Як ты называешся?
- — Акавіта.
- — А з чаго ты?
- — З жыта.
- — Пашпарт ёсць?
- — Няма.
- — Вось табе турма!
(пасля чаго акавіту выпівалі). У сучаснай беларускай папулярнай гістарычнай літаратуры акавітай часта называюць старадаўнюю гарэлку ўвогуле.
[правіць] У Сеціве
- Акавіта — беларускі партал, змяшчае навіны, каталёг спасылак на сайты, і лічыльнік наведвальнікаў.
[правіць] Крыніцы
Белы А. Акавіта // Праект "Наша ежа"