Рыжская аўтамабільная фабрыка
From Вікіпедыя
РЫЖСКАЯ АЎТАМАБІЛЬНАЯ ФАБРЫКА, РАФ (па-латышску Rīgas Autobusu Fabrika, скарочана RAF, па-руску: Рижская Автомобильная Фабрика) — былая аўтамабільная фабрыка ў латвійскім горадзе Елгава.
Завод РАФ быў адзіным у СССР вытворцам мікрааўтобусаў. Аўтобусы РАФ выкарыстоўваліся толькі дзяржавай, найчасцей як аўтамабілі хуткай дапамогі або таксі, і не адпускаліся прыватным асобам. Адзінае выключэнне рабілася для сем'яў з 5 і болей дзецьмі.
Фабрыка пачала сваё існаванне ў 1949 годзе, калі на базе рыжскай аўтарамонтнай фабрыкі №2 быў створаны завод для вытворчасці аўтобусных кузаваў. У 1955 годзе яе пераіменавалі ў Рыжскі вопытны аўтобусны завод, прадукцыя якога атрымала абрэвіятуру РАФ.
Першай уласнай прадукцыяй завода РАФ стаў 22-мясцовы мікрааўтобус РАФ-251, які ўсталёўваўся на шасі ГАЗ-51. У 1958 годзе на аснове агрэгатаў «ГАЗ-21 Волга» пачаўся выраб РАФ-977. Планавалася, што будуць вырабляцца яго пасажырская, грузавая і спецыяльная мадыфікацыі. Першая партыя 1-тонных фургонаў была выраблена ў 1962 годзе на мадэрнізаваных шасі 977Д. Аднак, з-за недастаткова вялікай вытворчай магутнасці завода выраб мадэлі перанеслі на Ерэванскі ЕрАЗ.
У 1976 годзе быў скончаны новы завод у Елгаве, разлічаны на выпуск 17 000 аўтамашын за год. Пачаўся выраб мікрааўтобусаў РАФ-2203 на базе «Волгі» ГАЗ-24.
Напачатку 1990-х гадоў, РАФ 2203 цалкам састарэў і завод пачаў распрацоўку новай мадэлі. Першапачаткова меркавалася вырабляць новы РАФ «Roksana», створаны супольна з брытанскай фірмай IAD. Мадэль паспяхова выстаўлялася на аўтасалонах, але не выйшла са стадыі прататыпу. Тое самае сталася і з пярэднепрыводным мікрааўтобус «Stils».
У выніку распаду СССР, завод згубіў усе свае лініі паставак і рынкі збыту. Вытворчасць падала з кожным годам. Інвестыцыйная прапанова паступіла ад расійскага ГАЗа, аднак яна была адхіленая латышскім урадам, які бачыў у расійскім капітале пагрозу незалежнасці Латвіі і, акрамя таго, болей спадзяваўся на заходніх інвестараў. Аднак, хаця нямецкія, японскія, і карэйскія аўтамабільныя кампаніі і паказалі свой інтарэс да завода, усе яны ўрэшце рэшт палічылі такую магчымасць занадта рызыкоўнай: лакальны рынак быў занадта маленькім, каб пачынаць вялікую вытворчасць, а перспектыўны расійскі быў амаль цалкам зачынены з-за складаных палітычных адносінаў Расіі і Латвіі.
У 1997 годзе з канвееру сышла апошняя партыя 13-мясцовых РАФ-22039. Цікава, што апошнім аўтамабілям былога гіганта стаў РАФ-3311, прызначаны для перавозкі трупаў.
У 1998 годзе завод быў абвешчаны банкротам і падзелены на некалькі дробных кампаніяў, якія доўгі час судзіліся за маёмасць завода. Болей за ўсё пашанцавала RAF Avia, якая атрымала самалёты завода і стала карыстацца імі для чартэрных рэйсаў.