Савецка-фінляндская вайна 1939-1940
From Вікіпедыя
Савецка-фінляндская вайна 1939—1940 (у фінскай літаратуры — Talvisota, «Зімняя вайна»), ваенныя дзеянні з 30 лістапада 1939 года па 12 сакавіка 1940 года савецкіх войск супраць войск Фінляндыі. Вайна фармальна не аб'яўлялася, але СССР афіцыйна разарваў дыпламатычныя адносіны з Фінляндыяй.
Сутыкненне дзвюх краін выклікана імкненнем СССР — у стратэгічным кантэксце Другой сусветнай вайны — адсунуць дзяржаўную граніцу далей ад Ленінграда. Фінляндыі быў прапанаваны тэрытарыяльны абмен (СССР быў гатовы аддаць удвая большую плошчу ў Карэліі), ад якога яна адмовілася.
На працягу дзесяцігоддзяў савецка-фінскія адносіны пасля серыі войн 1918—1922 гадоў заставаліся нестабільнымі, характарызаваліся ўзаемным недаверам.
Пасля цьмянага інцыдэнту з артылерыйскім абстрэлам тэрыторыі СССР, войскі Ленінградскай ваеннай акругі ўступілі на тэрыторыю Фінляндыі. Галоўныя падзеі вайны адбываліся на Карэльскім перашыйку па «Лініі Манергейма». Дзеянні сухапутных войск СССР падтрымліваў Балтыйскі флот, у складзе якога ваяваў падшэфны БССР карабель — лідэр эсмінцаў «Мінск». Вайна праходзіла ў цяжкіх умовах, пацягнула вялікія страты з абодвух бакоў.
Пасля прарыву савецкімі войскамі ў пачатку сакавіка 1940 года «Лініі Манергейма» і захопу 12 сакавіка Выбарга, у той жа дзень у Маскве быў падпісаны мірны дагавор. СССР набыў патрэбныя яму землі, адсунуў граніцу на поўнач ад Ленінграда, атрымаў у арэнду востраў Ханка з правам стварэння на ім ваенна-марской базы.
Стратэгічнае становішча СССР па выніках вайны пагоршылася: быў падарваны яго міжнародны аўтарытэт, Ліга Нацый выключыла яго са сваіх членаў, Фінляндыя адышла ад палітыкі нейтралітэту і зблізілася з Германіяй. З пачаткам Вялікай Айчыннай вайны Фінляндыя выступіла на баку Германіі, назваўшы сваю рэваншысцкую акцыю «Вайной-працягам».
За баявыя подзвігі ў савецка-фінляндскай вайне 20 беларусам і ўраджэнцам Беларусі было прысвоена званне Героя Савецкага Саюза: П.Р.Алейнікаву, Дз.Д.Валенціку, Б.В.Воўку, І.І.Валасевічу, М.М.Гармозе, А.І.Дыдышку, П.В.Кандрацьеву, І.П.Кірпічову, І.М.Кобзуну, В.Дз.Кучараваму, І.М.Максіменю, І.В.Матрунчыку, Р.С.Пінчуку, М.В.Рапейку, І.М.Саламонікаву, М.П.Сінюціну, М.Ф.Турцэвічу, А.Р.Целяшову, С.І.Чарняку, С.Я.Ялейнікаву.
[правіць] Спасылкі
Савецка-фінляндская вайна 1939-1940 — сховішча мультымедыйных матэрыялаў
Беларусь у Другой сусветнай вайне | |
Польская абарончая вайна 1939 • Уз'яднанне Заходняй Беларусі з БССР • Савецка-фінляндская вайна 1939-1940 • Вялікая Айчынная вайна 1941-1945 • Савецка-японская вайна 1945 |