Ікона Маці Божай Вастрабрамскай
From Вікіпедыя
Іко́на Ма́ці Бо́жай Вастрабра́мскай, адна з галоўных хрысціянскіх святыняў Беларусі і Літвы, цудатворны абраз Маці Божай, які знаходзіцца ў віленскай Вострай браме. Адносіцца да рэдкага тыпу выявы Багародзіцы без дзіцятка на руках. Шануецца хрысціянамі ўсіх канфесіяў.
|
[правіць] Гісторыя
Хто намаляваў ікону невядома. Некаторыя прыпісваюць аўтарства кракаўскаму мастаку Лукашу, які намаляваў падобную ікону ў 1624 годзе для касцёла Божага Цела ў Кракаве. Па адной з версіяў ікона адлюстроўвае знакамітую прыгажуню XVI стагоддзя Барбару Радзівіл. Гісторык Тэадор Нарбут ва ўласьцівай яму манеры, са спасылкай на невядомы нікому рукапіс, высунуў у 1839 годзе гіпотэзу, што ікона была прывезена вялікім князем Альгердам з Крыму. Гэта дало падставы расейскім гісторыкам і праваслаўным пісьменнікам развіваць гіпотэзу аб праваслаўным паходжанні іконы, быццам бы вывезенай з царквы ў Корсуні.
Дэталёвае даследаванне і кансэрвацыя іконы былі праведзены Янам Руткоўскім у 1927 годзе перад яе каранацыяй. Па тэхніцы, грунтоўцы і складу фарбаў вызначана, што ікона створана ў другой палове XVI стагоддзя, верагодна італьянскім мастаком.
[правіць] Апісанне
Ікона зьмешчана ў капліцы Вострай брамы ў пачатку XVII стагоддзя Праслаўлены вобраз Мадонны намаляваны на дубовых дошках таўшчынёй 2 см. тэмпэравай тэхнікай на клеева-крэйдавай аснове. Памер 165 × 200 см.
Постаць Маці Божай цалкам зачынена бліскучай залатой сукенкай каля 1671 года. Бачнымі ёсць толькі выразны твар і складзеныя накрыж рукі. Пад мэталічнай сукенкай Вастрабрамская Маці Божая ёсць у чырвонай туніцы. Шыя закручана шалем, а на галаве белая хустка. Усю постаць Марыі ўкрывае зеленавата-блакітны плашч, свабодна накінуты на галаву і плечы. Тло іконы мае бронзавае адценне. Срэбны паўмесяц з выгравіраваным надпісам “Дзякуй Табе Маці Божая за мае выслуханыя просьбы і прашу Цябе Маці Міласэрнасьці захавай мяне ў ласцы”, які знаходзіцца ў ніжняй частцы іконы, — вота з 1849 года. На галаве ў Багародзіцы дзве пазалочаныя кароны са срэбра, накладзеныя адна на другую: адна барочная, другая ў стылі ракако.
[правіць] Каранацыя
Урачысты акт каранацыі па дэкрэту папы рымскага Пія XI, які ў 1920 годзе ў якасці апостальскага нунцыя служыў святую імшу ў капліцы Вострай брамы, адбыўся 2 ліпеня 1927 года перад катэдральным саборам у Вільні ў прысутнасці герархаў каталіцкай царквы і дзяржаўных кіраўнікоў Польшчы, у склад якой у той час уваходзіў Віленскі край. У 1928 годзе Ікона Маці Божай Вастрабрамскай змешчана ў адмысловым кантэйнэры, які ахоўвае яе ад пажараў і злодзеяў.
[правіць] Творы мастацтва
Маці Божая Вастрабрамская і Вострая брама ўслаўлены ў вершах і карцінах беларускіх, літоўскіх, польскіх паэтаў і мастакоў.