ފުރަގަސް ފަރާތު ބަލި
ވިކިޕީޑިއާ އިން
ފުރަގަސް ފަރާތު ބައްޔޭ ބުނެވެނީ ބޮޑު ކަމުދާ ދޮރު ނުވަތަ ފުރަގަސް ފަރާތުގައި ހިމެނޭ ހިސާބުގައިވާ ލޭހޮޅިތައް ނުވަތަ ލޭނާރުތައް ދެމި، ފުޅާވެ، ފުއްޕުމަށް ނިސްބަތްކޮށެވެ. ފުރަގަސް ފަރާތު ބައްޔަށް އިގިރޭސި ބަހުގައި ކިޔައި އުޅޭ ނަން ތަކުގެ ތެރޭގައި ޕައިލްސް އަދި ހިމޮރޮއިޑްސް ހިމެނެއެވެ. މިބަލީގެ އުދަގޫ ޢާންމުކޮށް ކުރިމަތިވަނީ 50-20 އަހަރާއި ދެމެދުގެ މީހުންނަށެވެ. އާބާދީގެ 50 އިންސައްތަ މީހުންނަށް ޙަޔާތުގެ ކޮންމެވެސް ދުވަސްވަރެއްގައި މިބަލީގެ އުދަގޫތައް ތަޙައްމަލު ކުރަން ޖެހޭ ކަމަށް ދިރާސާތަކުން ދައްކައެވެ.
[އުނިއިތުރު ގެންނަވާ] ފުރަގަސް ފަރާތު ބަލީގެ ވައްތަރުތައް
ފުރަގަސް ފަރާތު ބަލީގެ ދެވައްތަރެއް ވެއެވެ. އެއީ އަންނަނިވި ދެވައްތަރެވެ. އެތެރެއަށް ފައިބާ ފުރަގަސް ފަރާތު ބަލި މިވައްތަރުގެ ފުރަގަސް ފަރާތު ބަލީގައި ފުއްޕާފައި ހުންނަ ލޭނާރުތައް ހުންނަނީ އެތެރޭގައެވެ. ބޭރަށް ފެންނާކަން ނުހުރެއެވެ. މިޙާލަތުގައި ފުއްޕަނީ ފުރަގަސްފަރާތު ދޮރުގެ ތިރީގައިވާ އިންޓަނަލް ހިމޮރޮއިޑަލް ޕްލްކްސަސް އޭ ކިޔޭ ލޭނާރު ފުންޏެކެވެ. މިގޮތަށް ފުއްޕާފައިވާ ލޭނާރުތައް ހުންނަނީ ގޮހޮރުގެ އެތެރެއިން ލެވިފައި ހުންނަ ތެތް ދުލިފަށް(mucosa) އިން ފޮރުވިފައެވެ. މިއީ އިގިރޭސި ބަހުން ބުނާނަމަ އިންޓަރނަލް ޕައިލްސް އެވެ.
ބޭރަށް ފައިބާ ފުރަގަސް ފަރާތު ބަލި މިއީ ފުއްޕާފައިވާ ލޭހޮޅިތައް ބޭރަށް ނިކުމެ ފެންނަށް ހުރުމެވެ. މިޙާލަތުގައި ފުއްޕަނީ ފުރަގަސް ފަރާތު ދޮރުގެ ވަށައިގެންވާ ހަންގަނޑަށްވުރެ ކުޑަ ތަންކޮޅެއް އެތެރޭގައިވާ އެކްސްޓަރނަލް ހިމޮރޮއިޑަލް ޕްލެކްސަސް އޭ ކިޔޭ ލޭނާރު ފުންޏެކެވެ. ފުއްޕާފައިވާ ލޭނާރުތައް ހުންނަނީ ހަމައެކަނި ހަމުގެ ފަށަލައަކުން ފޮރުވިފައެވެ. މިއީ އިގިރޭސި ބަހުން ބުނާނަމަ އެކްސްޓަރނަލް ޕައިލްސް އެވެ.
[އުނިއިތުރު ގެންނަވާ] ފުރަގަސް ފަރާތު ބަލި ޖެހިފައިވާ މިންވަރު ބަހާލެވޭ ދަރަޖަތައް
ފުރަގަސް ފަރާތު ބަލީގެ އެތެރެއަށް ފައިބާ ވައްތަރު އެކި ދަރަޖަތަކަށް ބަހާލެވިފައި ވެއެވެ.
[އުނިއިތުރު ގެންނަވާ] ފުރަތަމަ ދަރަޖަ
ފުއްޕާފައި ހުންނަ ލޭނާރުތައް ހުންނަނީ ފުރަގަސް ފަރާތު ދޮރުގެ އެތެރޭގައެވެ.
[އުނިއިތުރު ގެންނަވާ] ދެވަނަ ދަރަޖަ
ފުއްޕާފައިވާ ލޭނާރުތައް ބޮޑު ކަމުދިއުމުގެ ތެރޭގައި ބޭރަށް ނިކުމެއެވެ. އަދި ބޮޑު ކަމުދެވި ނިމުމުން އޭގެ ޒާތުގައި އަމިއްލައަށް އެތެރެއަށް ރުޖޫޢަ ވެއެވެ.
[އުނިއިތުރު ގެންނަވާ] ތިންވަނަ ދަރަޖަ
ފުއްޕާފައިވާ ލޭނާރުތައް ބޮޑު ކަމުދިއުމުގެ ތެރޭގައި ބޭރަށް ނިކުމެއެވެ. ނަމަވެސް އެތެރެއަށް ވަންނާނީ ހަމައެކަނި އިގިލިން ނުވަތަ އެއްޗަކުން ފިތައި އެތެރެއަށް އޮއްބާލުމުންނެވެ.
[އުނިއިތުރު ގެންނަވާ] ހަތަރުވަނަ ދަރަޖަ
ފުއްޕާފައިވާ ލޭނާރުތައް އަބަދުވެސް ބޭރަށް ނިކުމެ ފެންނަށް ހުރެއެވެ.
ބަޔާންކުރެވުނު ވައްތަރު ތަކުގެތެރެއިން ފުރަގަސް ފަރާތު ބަލީގެ އެންމެ ނުރައްކާތެރި ވައްތަރު ކަމުގައި ބެލެވެނީ ތިންވަނަ ދަރަޖައެވެ. ދިވެހިންގެ ތެރޭގައި ފުރަގަސް ފަރާތް ފޭބުން ނުވަތަ ފުރަގަސް ފަރާތު ބަލީގެ ގޮތުގައި ޢާންމުވެ މަޝްހޫރު ވެފައިވަނީ ހަތަރު ވަނަ ދަރަޖައިގެ ވައްތަރު އެވެ. އެއީ އަބަދުވެސް ފުއްޕާފައި ހުންނަ ލޭނާރުތައް ބޭރަށް ނިކުމެ ފެންނަށް ހުންނަ ވައްތަރެވެ.
[އުނިއިތުރު ގެންނަވާ] ފުރަގަސް ފަރާތު ބަލި ޖެހުމުން ފެނިދާނެ އަލާމާތްތައް
މިބަލީގެ އަލާމާތްތައް ފާހަގަ ނުވެދިއުމަކީ ވެދާނެ ގޮތެކެވެ. ފުރަގަސް ފަރާތު ބަލި ޖެހުމުން ފެނިދާނެ އަލާމާތްތަކުގެ ތެރޭގައި ފުއްޕާފައިވާ ލޭނާރުތައް ބޭރަށް ނިކުމެ ފެންނަށް ހުރުން ، ފުރަގަސް ފަރާތުގައި ހިރުުވުން، ކެހުން، ފާރުވުން، ރިއްސުން، އަދި ފުރަގަސް ފަރާތުން ލޭއައުން، ފަދަ ކަންތައްތައް ހިމެނެއެވެ.
ފުރަގަސް ފަރާތުން ލޭއައުން ޢާންމުކަމަށް ބޮޑަށް ފާހަގަ ކުރެވެނީ އެތެރެއަށް ލޭނާރުތައް ފައިބާ ވައްތަރު ގައެވެ. ބޮޑު ކަމުދިއުމުގެ ކުރިންނާއި، ބޮޑު ކަމުދިއުމުގެ ތެރޭގައި، އަދި އޭގެ ފަހުން ވެސް ފުރަގަސް ފަރާތުން ލޭއައުމަކީ އެކަށީގެންވާ ކަމެކެވެ. މާގިނައިން ލޭބޭރުވާނަމަ ދުވަސްކޮޅެއްގެ ތެރޭގައި ލޭދަށްވުން ކުރިމަތިވާގޮތް ވެއެވެ. ބައެއް ފަަހަރު ބޮޑު ކަމުދެވި ނިމުމުންވެސް އަދިވެސް ބޮޑު ކަމުދާތަކެތި ހުސްނުވެ ހުންނަ ކަހަލަ އިހްސާސެއް ވުން، ގޮހޮރު ނުވަތަ ފުރަގަސް ފަރާތް ފުރިފައި ހުންނަހެން އިހްސާސްވުން، ފަދަ ކަންތައްތައް ދިމާވެއެވެ. މަދު ފަަހަރަކު ފުރަގަސް ފަރާތް ހިމެނޭ ހިސާބުގައި އިންފެކްޝަން އަށަގަތުމަކީ ވެދާނެ ކަމެކެވެ.
[އުނިއިތުރު ގެންނަވާ] ފުރަގަސް ފަރާތު ބަލި ޖެހުމަށް މެދުވެރިވާ ސަބަބުތައް
މިބަލި ޖެހޭ ވަކި ސަބަބެއް ކަނޑައެޅިގެން ބުނާކަން ނޭގެއެވެ. ނަމަވެސް ފުރަގަސް ފަރާތު ބައްޔާއި، ފުރަގަސް ފަރާތު ދޮރު ހިމެނޭ ހިސާބުގެ އެތެރޭގެ ޕްރެޝަރު މަތިވުމާއި ގުޅުމެއް ވާކަމަށްވަނީ ސާބިތުވެފައެވެ. މިގޮތުން މިބުނި ހިސާބުގެ ޕްރެޝަރު މަތިކުރާ ކަންތައްތަކުގެ ތެރޭގައި އަންނަނިވި ކަންތައްތައް ހިމެނެއެވެ.
[އުނިއިތުރު ގެންނަވާ] ދިގު މުއްދަތަކަށް ބަނޑުހަރުވުން
މިގޮތަށް ބަނޑުހަރުވުމުން ބޮޑު ކަމުދާ ކޮންމެ ފަހަރަކު ބާރުލާން ޖެހުމުން ލޭހޮޅިތަކަށް ޕްރެޝަރު އިތުރުވެ، ލޭހޮޅިތައް ފުއްޕާ ގޮތް ވެއެވެ.
[އުނިއިތުރު ގެންނަވާ] މާބަނޑު ދުވަސްވަރު ފުރަގަސް ފަރާތު ބަލިޖެހުން
މިކަން ކުރިމަތިވަނީ މާބަނޑު ދުވަސްވަރު ރަހިމުގައި ދަރިފުޅު ބޮޑު ވަމުން އަންނައިރު ހިތަށް ހަށިގަނޑު ތިރީބައިތަކުން ލޭފޮނުވައިދޭ ލޭހޮޅިއެއްކަމަށްވާ އިންފީރިއާ ވީނަކެވާ އަށް ރަހިމުން ފިއްތާތީ އެވެ. މާބަނޑު ދުވަސްވަރު ކުރިމަތިވާ ފުރަގަސް ފަރާތު ބަލީގެ އުދަގޫ ވިހެއުމަށްފަހު ދުވަސްކޮޅެއްގެ ތެރޭގައި ފިލައިދެއެވެ.
[އުނިއިތުރު ގެންނަވާ] ވިރާސީ ގޮތުން ފުރަގަސް ފަރާތު ބަލިޖެހުން
މިހާތަނަށް ހޯދިފައިވާ ހޯދުންތަކުން އެގިފައިވާ ގޮތުގައި އެއް އާއިލާއެއްގެ މެންބަރުންގެ މެދުގައި މިބަލި ޖެހޭ މިންވަރު އިތުރުކަން ފާހަގަ ކުރެވިފައި ވެއެވެ. މާނައަކީ އާއިލާގައި ދޮށްޓަށް ތިބޭ މީހުންނަށް ފުރަގަސް ފަރާތު ބަލި ޖެހިފައިވާނަމަ ހަގަށް ތިބޭ މީހުންނަށް ވެސް މިބަލި ޖެހުމުގެ ފުރުޞަތު ބޮޑު ކަމެވެ. އުފެދުމުގައި ލޭހޮޅީގެ ފާރުގައި ދެރަކަމެއް ހުރުމަކީ ވެސް މިބަލި ޖެހުމަށް މަގުފަހިކުރުވާ ކަމެކެވެ.
[އުނިއިތުރު ގެންނަވާ] ކުޑަކަމުދާއިރު ބާރުލާންޖެހުން
ޚާއްޞަކޮށް ޕްރޮސްޓޭޓް ގްލޭންޑްގެ މައްސަލަ ހުންނަ ފިރިހެނުންނަށް މިގޮތަށް ކުޑަކަމުދާއިރު ބާރުލާން ޖެހުމުން އެހިސާބުގައިވާ ލޭހޮޅިތަކުގެ ޕްރެޝަރު އިތުރުވެ، ފުއްޕާގޮތް ވެއެވެ.
[އުނިއިތުރު ގެންނަވާ] އެހެނިހެން ސަބަބުތައް
ފުރަގަސް ފަރާތު ބަލިޖެހުމަށް މެދުވެރިވާ އެހެން ބައެއް ސަބަބު ތަކުގެތެރޭގައި ޅިދުކަށި އަދި ބޮޑު ގޮހޮރު ހިމެނޭ ހިސާބުގައި ކެންސަރު އުފެދުން، މާބޮޑަށް ފަލަވުން، ދިގު މުއްދަތަކަށް ކެއްސާތީ އުޅެން ޖެހުން، އަދި ދިގު މުއްދަތަކަށް ބާރުލާން ޖެހުން ފަދަ ކަންތައްތައް ހިމެނެއެވެ.
[އުނިއިތުރު ގެންނަވާ] ފުރަގަސް ފަރާތު ބަލީގެ ފަރުވާ
ފުރަގަސް ފަރާތު ބައްޔަށް އޮތް އެންމެ ރަގަޅު ފަރުވާ އަކީ އެކަމުން ރައްކާތެރިވުމަށް ކުރެވިދާނެ ކަންކަމަކީ ކޮބައިތޯ ބަލައި، ދުރާލާ އެކަމަށް ވިސްނައި އެގޮތަށް ޢަމަލު ކުރުމެވެ. ޚާއްޞަކޮށް ބަނޑުހަރުވެގެން ދިޔަ ނުދީ ހިފެހެއްޓުމަށް ފައިބަރު އެކުލެވޭ ކާނާގެ ބާވަތްތައް ބޭނުންކުރުން، ދިޔާތަކެތި ގިނަގިނައިން ބުއިން، އަދި ކަސްރަތު ކުރުން ފަދަ ކަންކަމަކީ ވަރަށް މުހިއްމު ކަންކަމެވެ.
ބޮޑުކަމުދެވި ނިމުމުން ކޮންމެ ފަހަރަކު އާދައިގެ ސާބޯންޏަކާއި، ތާފަނާ ފެން ބޭނުންކޮށްގެން ފުރަގަސް ފަރާތް ހިމެނޭ ހިސާބު ރަގަޅަށް ދޮވެ ސާފުކުރާށެވެ. އެއަށްފަހު ސާފު ފޮތިގަނޑަކުން ނުވަތަ ތެތް ޓިޝޫއެއް ފަދަ އެއްޗަކުން ފުރަގަސް ފަރާތް ފުހެލާށެވެ. މިގޮތަށް ހެދުމުން ދުޅަތިރިކޮށް ހިރުވުން ކުޑަކޮށްދެއެވެ. ހައިޑްރޯކޮޓިޒޯން ފަދަ ކްރީމެއް ފުރަގަސް ފަރާތު ދޮރުގެ ވަށައިގެން އުގުޅުމުން ރިހުން ކުޑަކޮށްދެއެވެ.
ތާފަނާ ފެން ނުވަތަ ކޮންމެވެސް މިންވަރަކަށް ހޫނުކަން އެކުލެވޭ ފެން ހުރި ޓަބަކަށް އެރިގެން ފެންވެރުން، ނުވަތަ އެފަދަ ޓަބަކަށް އެރި 15 ވަރަކަށް މިނިޓްވަރު ހޭދަކުރުން، އަދި ގަނޑުފެން ގަނޑެއް ފަދަ އެއްޗެއް ބޭރަށް ނިކުމެފައިވާ ބައިގައި ޖައްސައިގެން ބޮޑިތާންކުރުން ފަދަ ކަންކަމަކީ ވެސް ފުރަގަސް ފަރާތު ބަލީގެ ސަބަބުން އެހިސާބުގައިވާ އުފެދިފައިވާ ދުޅަ ތިރިކޮށް ރިހުން ކުޑަކޮށްދޭނެ ކަމެކެވެ.
ތަދު ކެނޑުވުމަށް އުފައްދާފައި ހުންނަ ބޭސް ތަކުގެ ތެރެއިން ކޮޑެއިން އެކުލެވޭ ބޭސް ބޭނުންކުރުމަކީ ރަގަޅު ކަމެއް ނޫނެވެ. އެއީ މިބުނި ބޭހުގެ ސަބަބުން ބަނޑުހަރުވުން ކުރިމަތިވެ، ފުރަގަސް ފަރާތު ބަލީގެ ޙާލަތު އިތުރަށް ގޯސްވެގެން ހިގައިދާނެތީއެވެ.
[އުނިއިތުރު ގެންނަވާ] ފުރަގަސް ފަރާތު ބައްޔަށްކުރެވޭ ޚާއްޞަ ބައެއް ފަރުވާތައް
[އުނިއިތުރު ގެންނަވާ] ފުއްޕާފައިވާ ބަޔަށް ޚާއްޞަ އިންޖެކްޝަނެއް ޖެހުން (Injection sclerotherapy)
ކެމިކަލް އެކުލެވޭ މިއިންޖެކްޝަން ޖެހުމުން ފުއްޕާފައިވާ ބައި ގަނޑުވެ، ހިނދި، ބެނދި ފަސޭހަވެގެން ދެއެވެ. މިވައްތަރުގެ އިންޖެކްޝަން ޖެހުމަކީ ބަލިމީހާއަށް މާވޭން ހުރިކަމެއް ނޫނެވެ. އެއްފަަހަރު ނުވަތަ ދެފަހަރު މިފަދަ އިންޖެކްޝަނެއް ޖަހަން ޖެހުމަކީ އެކަށީގެންވާ ކަމެކެވެ.
[އުނިއިތުރު ގެންނަވާ] ރަބަރު ބޭންޑެއް އަޅުވައިގެން ފައިބާފައި ހުރިބައި ވައްޓާލުން (Rubber band ligation)
މިފަރުވާ ދިނުމުގައި ފައިބާފައި ހުރިބައި، ނުވަތަ ފުއްޕާފައިވާ ލޭނާރު ބައިގެ ބުނޑުގައި އެކަމަށް ޚާއްޞަ ކުރެވިފައިވާ އާލާތްތަކެއްގެ އެހީގައި ރަބަރު ބޭންޑެއް އެޅުވެއެވެ. މިބޭންޑް އެޅުވުމުން ފުއްޕާފައިވާ ބަޔަށް ހަށިގަނޑުން ލޭ ފޮނުވައިދިނުން ކުޑަކޮށްދެއެވެ. ނަތީޖާއެއްގެ ގޮތުން ދުވަސް ކޮޅެއްގެ ތެރޭގައި އެބައި ހިނދި ވެއްޓި ބޮޑު ކަމުދާ ތަކެއްޗާއި އެކު ބޭރުވެގެން ދެއެވެ. ޢާންމު ގޮތެއްގައި މިގޮތަށް ބޭންޑް އަޅުވާތާ 5-2 ދުވަހުގެ މުއްދަތެއްގެ ތެރޭގައި ފައިބާފައި ހުރިބައި ވެއްޓިގެން ދެއެވެ. ބޭންޑް އަޅުވާފައި ހުންނަ މުއްދަތުގައި ބައެއް ފަހަރު ތަދު އިހްސާސް ވުމަކީ ވެދާނެ ގޮތެކެވެ. އެހެން ކަމުން މިމުއްދަތުގެ ތެރޭގައި ވީވަރަކުން އަރާމު ކުރުމަކީ އެދެވިގެންވާ ކަމެކެވެ.
[އުނިއިތުރު ގެންނަވާ] ކްރިއޯ ސާޖަރީ ހެދުން (Cryosurgery)
މިއީ ފައިބައިފާ ހުރިބައި ފިނިކޮށްގެން މަރާލުމެވެ.
[އުނިއިތުރު ގެންނަވާ] އައްޔެއް ބޭނުންކޮށްގެން ލޭގަނޑުކޮށްލުން (Infra red coagulation)
މިގޮތުން އިންފްރާ ރެޑް ދޯދީގެ އެހީގައި ފުއްޕާފައިވާ ލޭހޮޅީގެ ތެރޭގައި ދައުރުވާ ލޭ ގަނޑުކޮށްލައެވެ. ނަތީޖާއެއްގެ ގޮތުން އެބައި ހިނދި ފަސޭހަވެގެން ދެއެވެ. ޢާންމުކޮށް މިފަރުވާ ބޭނުންކުރަނީ އެތެރެއަށް ފައިބާފައި ނުވަތަ ފުއްޕާފައި ހުންނަ ވައްތަރު ރަގަޅު ކުރުމަށެވެ.
[އުނިއިތުރު ގެންނަވާ] އޮޕަރޭޝަން ކޮށްގެން ފުއްޕާފައިވާބައި ނެގުން (Haemorrhoidectomy)
މިއޮޕަރޭޝަން ކުރުމަށްޓަކައި އައްސިކޮށްގެން ހޭނައްތާލަން ޖެހެއެވެ. އޮޕަރޭޝަން ކޮށްގެން ފުއްޕާފައިވާ ބައި ނެގުމަށްފަހު ރަގަޅުވުމަށް 6 ހަފްތާގެ މުއްދަތެއް ނަގައެވެ. މިއީ ޢާންމުކޮށް 3 ވަނަ ދަރަޖައިގެ ޙާލަތުގައި ކޮށްއުޅޭ އޮޕަރޭޝަނެކެވެ.
[އުނިއިތުރު ގެންނަވާ] ފުރަގަސް ފަރާތު ބަލިން ރައްކާތެރިވުން
މިބަލިން ރައްކާތެރިވުމަށް އަންނަނިވި ކަންތައްތައް ކުރެވިދާނެއެވެ.
- ގިނަ ޢަދަދަކަށް ފައިބަރު އެކުލެވޭ ކާނާ ބޭނުންކުރުން: މިގޮތުން ރޯމޭވާ ތަރުކާރީ ފަދަ ބާވަތްތައް ބޭނުން ކުރެވިދާނެއެވެ.
- ބަނޑު ހަރުނަމަ އެކަން ރަގަޅު ކުރުމަށް ޑޮކްޓަރެއްގެ ލަފަޔާ އިރުޝާދު ހޯދުން
- ގަވާޢިދުން ކޮންމެ ދުވަހަކުމެ ކަސްރަތު ކުރަން އާދަކުރުން
- ހަށިގަނޑު ބަރުދަން މާބޮޑަށް އިތުރުވިޔަނުދީ ހިފެހެއްޓޭތޯ ބެލުން
- ގިނަގިނައިން ފެނާއި އެހެނިހެން ހަށިގަނޑަށް ފައިދާހުރި ދިޔާތަކެތި ބޭނުންކުރުން
ނޯޓް: މިލިޔުމަކީ ކަވާސާ.ކޮމް އިން ނަގާފައިވާ ލިޔުމެކެވެ.