Ré Órga na bhFoghlaithe Mara
Ón Vicipéid, an chiclipéid shaor.
Tharla Ré Órga na bhFoghlaithe Mara den chuid is mó sa Muir Chairib, an tAigéan Indiach chomh maith le cósta Mheirceá agus cósta Iarthar na hAifrice.
Bhí go leor mairnéalaigh gan obair mar gheall ar an síochán a bhí tar éis teacht chun cinn san Eoraip. Bhí roinnt cúiseanna leis an mborradh sa phíoráideacht. Chonaic na foghlaithe mara deis mar go raibh camhlacthaí na tíortha Eorpacha imithe i laige, agus méadú tar éis teacht ar an líon bád ag taisteal chuig an Eoraip le lastais luachmhara. Chomh maith le sin bhí traenáil agus taithí faighte ag na foghlaithe mara sna camhlachtaí céanna (i gCamhlacht Ríoga na Breataine ach go háirithe). Cúis eile ná go raibh na rialtaisí Eorpacha thar sáille sna cólíneachtaí lag.
Clár ábhair |
[athraigh] Bunús
Cuireadh deireadh le Cogadh Chomharbas na Spáinne nuair a síníodh srath conarthaí sa bhlian 1713 ar a dtugadh Conradh Utrecht. Mar gheall ar seo scaoileadh na mílte mairnéalaigh ó na fórsaí míleata. An toradh a bhí ar seo ná go raibh faic le déanamh ag na mairnéalaigh ag an am céanna is a raibh borradh ag teacht ar an trádáil tras-Atlantach. Freisin bhí mairnéalaigh ann a bhí bainteach leis an sclábhaíocht mar gheall ar dífhostaíocht ag iarraidh éirí as agus bheith ina bhfoghlaithe mara. Mar gheall ar seo bhí go leor foghlaithe mara ar fáil timpeall ar chósta Iarthar na hAifrice.
[athraigh] Trádáil Triantánach
Tháinig borradh ar an trácht ar na lánaí loinseoireachta idir Muir an Chairib, an Aifric, agus an Eoraip san 18iú aois. Glaodh an trádáil triantánach ar seo, agus b'áit luachmhar iad na lánaí seo d'fhoghlaithe mara. Seoladh longa ón Eoraip chuig an Aifric chun sclábhaithe a cheannach. Uaidh sin seoladís chuig Muir an Chairib chun iad a dhíol agus earraí ar nós siúcra agus cócó a cheannach. Is iad na sclábhaithe, siúcra, agus rum a chomharaigh is mó sa trádáil.
Thug an Spáinn cead don Bhreatain sclábhaithe a dhíoladh chuig a gcólíneachtaí (glaodh an asiento ar seo). Chuir sé seo go mór le scaipeadh an píoráideacht in iarthar an Atlantaigh ag an am. Tháinig méadú mór ar an trádáil ón Aifric chuig na cólíneachtaí. Tharla sé seo ag an am céanna le líon mór mairnéalaigh bheith gan post. Lig sé seo do na fostóirí pá agus an caighdeán maireachtála ar a gcuid longa a ísliú. Bhí na coinníolacha ar na longa go huafásach. Bhí na rátaí báis an-ard do na sclábhaithe chomh maith le na mairnéalaigh. Mar gheall ar seo thiontaigh go leor mairnéalaigh ar saol níos fearr mar fhoghlaí mara.
[athraigh] Foghlaithe Mara an Ré
- Stede Bonnet - B'úinéir talún saibhir ó Barbadós é a thiontaigh ar an bpíoráideacht ar son na heachtraíochta. Bhí sé ina chaptaein ar slúpa 10-ghunna ar a ghlaodh [[the Revenge]]. Bhíodh sé ag píoráideacht den chuid is mó amach uaidh cósta Virginia sa bhlian 1717. Ghabhadh agus crochadh sa bhlian 1718 é.
- Edward Teach - An leasainm cáilliúl a bhí air ná Blackbeard. Bhí na farraigí faoina ríocht fiachmhar ón mbliain 1716 chuig an mbliain 1718. B'é an [[Queen Anne's Revenge]] an long ba chlútaí a bhí sé mar chaptaein ar. Glaodh an Queen Anne's Revenge ar an long mar gheall gur tháinig deireadh le Cogadh Queen Anne. Mharaigh ceann d'fhir an Leiftenant Robert Maynard Blackbeard sa bhlian 1718.
- Bartholomew Roberts - Glaodh 'Black Bart' air chomh maith. Bhí sé mar cheann de na foghlaithe mara is rathúil ag an am. B'eisean agus an Captaein Franics Spriggs na foghlaithe mara is luaithe go bhfios do staraithe a d'úsáid an Jolly Roger mar bhrat ar a longa. Maraíodh 'Black Bart' amach uaidh cósta na hAifrice sa bhlian 1722.
[athraigh] Mná a bhí ina foghlaithe mara
Bhíodh mná mar fhoghlaithe mara chomh maith, agus iad go minic faoi cheilt mar fhir. Beirt a bhí an-chlú orthu ná Mary Read agus Anne Bonney (uaireanta litrithe Bonny), a bhí mar chomhghleacaí le Calico Jack Rackham.
Bhí fás aníos crua ag Bonney a d'fhág a fear chéile chun bheith le Calico Jack tar éis bualadh leis sna Bahámaí. Ghléas máthair Mary Read í mar bhuachaill a saol ar fad agus tréimhse caite aici in airm na Breataine. Chuaigh sí chuig an Muir Chairib tar éis bás a fear chéile agus thosnaigh sí bheith mar chomhluadar le Calico Jack agus Anne Bonney.
D'éirigh leis an mbeirt éalú ó pionós an báis nuair a ghabhadh iad, mar gheall go ndúirt siad go raibh siad ag iompar. Fuair Read bás sa phríosún den fiabhras agus ní raibh trácht ar bith ar Bhonney arís.
[athraigh] Tagairtí
- Rediker, Marcus. "Villains of all Nations: Atlantic Pirates in the Golden Age". Beacon Press: Boston (2004).
[athraigh] Naisc Seachtrachta
- Paul Gilbert, "Historiography of the Golden Era of Anglo-American Piracy in the Atlantic 1680-1730"
- "The Golden Age of Piracy" from The Mel Fisher Maritime Heritage Society
- Cindy Vallar, "The Golden Age of Piracy"
- A short history of the Golden Age of Piracy
- The UnMuseum, "The Golden Age of Piracy"
- History of Piracy
Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh.
Catagóirí: Síolta | Píoráideacht | Stair