Արվեստի 2րդ ցուցահանդեսը
Վիքիփեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
[խմբագրել] Արվեստի 2րդ ցուցահանդեսը – Մանյերիզմի հաղթարշավը Միքելանջելոյից մինչև Էլ Գրեկո
Ամստերդամ, 1955 հուլիս - հոկտեմբեր
Ծնված լինելով Իտալիայում 1520-ականներին և հաջորդ հարյուրամյակի ընթացքում տարածվելով ամբողջ Եվրոպայում, մանյերիզմը զբաղեցրեց Վերածննդի ժառանգության և ոճի տեղը, դիտավորյալ չափազանցնելով այն` ըստ էության ավելի լավ ու ավելի պատկերավոր լինելու ձգտումներով, հաճախ վտանգելով իրեն անբնական, կեղծ ու սեթևեթ կամ գռոտեսկային երևալու հեռանկարով և ոչ միշտ բարեհաջող խուսափելով այդ վտանգից։Ցնցող բայց չարչրկված, շքեղատես բայց ցանկատանջ մանյերիզմը հաղթական արշավով անցավ Տոսկանական և Վենետիկյան գեղանկարչության կտավներով, ներխուժեց Ֆրանսիա` Ֆոնտենբլոյի դպրոցի գունաբույլերով և ի վերջո տարածվեց ընդհուպ մինչև Սկանդինավիա։ Թեև ցուցահանդեսի հիմնատար սյուները Միքելանջելոյի, Տինտորետոյի և Էլ Գրեկոյի գործերն էին, այն չսահմանափակվեց միայն գեղանկարչությամբ, այլ շարունակեց նոր ոճի լուսաբանումը` ցուցադրելով, թե ինչպես մանյերիզմի առջև խոնարհվեցին ճարտարապետությունը, քանդակագործությունը և դեկորատիվ արվեստները։ Բարդ, հնարամիտ կառուցվածքով և նախշերով ոսկերչական արվեստի զարմանահրաշ նմուշները, ոսկեպատ և արծաթապատ փղոսկրի և մետաղաձույլ ծաղկեփնջերի շքեղ հավաքածուները – հիմնականում հարավային Գերմանիայի և Ավստրիայի արհեստագործների աշխատանքները – փայլուն վկայություններ էին ի սկզբանե իշխանական տների համար ստեղծագործվող արվեստի մասին և հարստության ու շքեղության հետ մեկտեղ հաճախ կրում էին նաև տասնվեցերորդ դարի փոթորկալից երկրորդ կեսի ստվերները։ Ասեղնագործ գորգերի, կահույքի, զենքերի, զինազգեստի և մետաղադրամների հավաքածուները համալրեցին անցյալում հաճախ թերագնահատվող այս ոճի հիրավի համայնապատկերային ամփոփումը. ինչը ցուցահանդեսի շնորհիվ հնարավորություն տվեց այցելուներին տեսնել այն նոր աչքերով։