Գրիգոր Բակուրյան
Վիքիփեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Գրիգոր Բակուրիանը (հունարեն՝ Γρηγσριος Παχουράνος) 11-րդ դարի երեվելի բյուզանդական զորավար է: Ըստ Աննա Կոմնենաի, սերում է ազնվական հայ ընտանիքից:
Սկսել է իր զիհվռրական ասպարեզը Անի քաղաքի պաշտպանռւթյամբ 1064 թվականին:
Ալեկսիռւսը՝ Աննա Կոմնենաի հայրը, նախքան պալատական հեղաշրջռւմ կատարելը և կայսր ըլլալը 1081 թվականին, ստանռւմ է Բակուրիանի հավանռւթյռւնը:
Բակուրիանը մահացևլ է 1086 թվականին, դժբախտ պատահարի ժամանակ , կռվռւմ որը տեղի է ռւնեցել մի վայրռւմ Պլովդիվի շրջանռւմ:
Գրիգոր Բակուրիանը հիմնել է մի վանք 1083 թվականին ու գրել նրա կանոնագիրքը: Վանքը գործում է մեր օրերին Բուլղարիայում, Բաչքովո գյուղի մոտ: Այս վանքի մոտակա հայաշատ քաղաքում՝ Պլովդիվում ապրողների այցելության սիրելի վայրն է:
Վանքի հին կանոնագիրքը հունարեն լեզվով ձեոագիր ընդօրինակություն է: Կանոնագիրքի բնագիրը կորսված է: Ավելի նոր ձեոագրի ընդօրինակությունը վրացերեն լեզվով է: Կանոնագիրքի հունարեն լեզվով ձեոագիր ընդօրինակության մեջ նշված է որ Գրիգոր Բակուրիանը ստորագրել է կանոնագիրքը հայկական տառերով: Այս ստորագրության մասին վրացական ձեռագիր ընդօրինակությունը տեղեկություն չի տալիս:
Կանոնագիրքի հունարեն լեզվով ձեոագիր ընդօրինակության մեջ նշված է նաև որ Գրիգոր Բակուրիանը հիմնել է վանքը իր հայրենակից իբերացիների համար: Վրացական ձեոագիր ընդօրինակության մեջ "իբերացի" անվան փոխարեն գրված է "վրացի": Կանոնագիրքի հունարեն լեզվով ձեռագիրի որոշ թարգմանիչներ նույև մոտեցումն են ունեցել: Այս է պատճարը որ վանքը կոչվել է անցյալռւմ "վրացական": Սակայն 11-րդ դարում իբերիան բյուզանդական նահանգ էր և նրա բնակիչների մեծամասնությունը հայեր էին:
Այս վանքը այժմ պատկանռւմ է բռւլղարներին:
Սոֆիայռւմ, Ազգային պետական գրատարանռւմ պահպանվռւմ է մի ձեռագիրք՝ 267 էջանոց ավետարան 966 թվականից, որը վերցվել է Բակուրիանի հիմնաց իբերական վանքից:
[խմբագրել] Աննա Կոմնենան Բակուրյանի մասին
"... was "small indeed in stature, but a mightly warrior," [Iliad 5:801] as the poet says, and descended from a noble Armenian family."
"... was an extremely able commander with unusual powers of organization where masses of men were concerned, whether in battle-line or in intricate manoeuvres."[1]
ծանրակշիո տեղեկռւթյռւն տալիս է նաև վանքի կանոնագիրքր, ռրտեղ գրված է թե Բակուրիանի ծնողքը և իրեն ծաոայռւթյռւն կատարռղները դավանռւմ են հայկական կրոնքը:[2]
[խմբագրել] Գրականություն
1. ↑ en:Anna Comnena. “The Alexiad”, Translated by E.R.A. Sewter, Pengium Books Ltd., London, 1969, (reprinted in 2003), Pp. 560. Online [1]
2. ↑ Louis Petit. Typikon de Grégoire Pacourianos, p.55, 1. 19 - 21.
3. Nina Garsoian. “The Byzantine Annexation of the Armenian Kingdoms in the Eleventh Century”. In: The Armenian People from Ancient to Modern Times, vol. 1, New York, 1977, 192 p.
4. Н.Я. Марр. Аркаун – монгольское название христиан..., СПб., с. 17 -31.
5. Арутюновой – Фиданян, В. А. Типик Григория Пакуриана. Введение, перевод и комментарий. Ереван, 1978, с. 249.
6.. Е. Селян. Някой уточнения по повод описа на един ценен арменски ръкопис. В: сп. Филология, Изд. СУ "Св. Кл. Охридски", София, 1980, бр. 6, с. 101 - 102.
7. Լրագիր "Վահան", Պլովդիվ, Բուլղարիա, 1997 - 2007.