Հովհաննես Այվազովսկի

Վիքիփեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից

Հովհաննես Կոստանդինի Այվազովսկի, (Ռուսերեն` Иван Константинович Айвазовский), (Հուլիս 29, 1817 - Մայիս 5, 1900) Հայազգի հանճարեղ նկարիչ Ռուսական կայսրութիւնում, առավել հայտնի է իր ծովանկարներով, որոնք կազմում են իր ստեղծագործությունների ավելի քան կեսը։ Նա ծնվել է Թէոդոսիա քաղաքում, Ղրիմում, աղքատ Հայ ընտանիքում։ Իր ընտանիքի ազգանունն Այվազյան էր։ Նկարչի նկարներից մի քանիսը կրում են այս ստորագրությունը, Հայերեն` «Հովհաննես Այվազյան» (Ռուսերեն՝ Ованес Айвазян)։ Նրա, որպես նկարչի տաղանդը իր համար ճանապարհ բացեց դեպի Սիմֆերոպոլ քաղաքի գիմնազիա, իսկ հետագայում` դեպի Սանկտ Պետերբուրգի Գեղարվեստի Ակադեմիա, որը Հովհաննես Այվազովսկին ավարտեց ոսկե մեդալով։ Պարգևների արժանանալով իր վաղ շրջանի բնանկարների ու ծովանկարների համար, նա սկսեց նկարել Ղրիմի ծովափնյա քաղաքների պատկերների շարքը։ Այնուհետև Այվազովսկին մեկնեց Եվրոպայի երկրներ։ Կյանքի հետագա շրջանում նրա ծովանկարների և նավանկարների շարքերը նրան արժանացրին Ռուսաստանյան նավատորմի մշտական ծառայողը լինելու պատվին։ Նա մի քանի պատկեր է նկարել նաև Օսմանյան սուլթանի համար, որոնք ներկայումս Թուրքական թանգարաններում են։ Թուրքական սուլթանը շքանշանով պարգևատրել է Այվազովսկուն, սակայն երբ Թուրքիայում 1890-ական թթ. տեղի ունեցան հայերի կոտորածները, Այվազովսկին թուրքական շքանշանը կապեց իր շան վզին, իսկ ապա տարավ և շպրտեց ծովը։

«Փոթորիկ»` գործ Հովհաննես Այվազովսկու, 1854 թ.
«Փոթորիկ»` գործ Հովհաննես Այվազովսկու, 1854 թ.

Երկարատև ստեղծագործական կյանք ապրելով, նա դարձաւ ժամանակի առաւել հայտնի Ռուսական նկարիչը։ Նա թողել է 6000-ից աւելի ստեղծագործութիւն։ Վախճանուեց 1900թ.։ Իր հաջողակ ստեղծագործական գործունեութեան ընթացքում վաստակած զգալի գումարներով Այվազովսկին բացել է արուեստի դպրոց և պատկերասրահ իր հարազատ Թէոդոսիա քաղաքում։ Այվազովսկու գործերը աճուրդով վաճառուել են մինչև $2 միլիոն 125 հազար ամերիկեան դոլարով։ Այս մեծ, հայազգի նկարչի միջազգային հեղինակութիւնը գնալով աճում է։ Ասում են նա Ռուսաստանի առաւել նշանաւոր նկարիչն է։

[խմբագրել] Արտաքին հղումներ