Հովսեփ Օրբելի
Վիքիփեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Հովսեփ Աբգարի Օրբելի (08.03.1887 - 02.02.1961) ― հայ հայտնի գիտնական-ակադեմիկոս, հասարակական գործիչ և արևելագետ։ Հայաստանի Գիտությունների Ազգային Ակադեմիայի առաջին նախագահն է եղել, իսկ 1934-51 թթ․-ին եղել է Էրմիտաժի տնօրենը։
[խմբագրել] Կենսագրություն
Ծնվել է 1887 թվականին Քութայիսում, Վրաստան։
Ավարտել է Սանկտ Պետերբուրգի համալսարանը 1911 թ․-ին, իսկ 1914-ին աշխատել է այնտեղ որպես պրոֆեսոր: Ակադեմիկոսի կոչում է ստացել 1943-ին։
Հիմնական աշխատանքները վերաբերում են հայագիտությանը, կովկասագիտությանը, Մերձավոր Արևելքի երկրների միջնադարյան մշակույթի պատմությանը: Ուսանողական տարիներին ուղեկցել է գիտնական Նիկոլայ Մառին Հայասատան պեղումներ և հետազոտություններ անելու համար, մասնակցել է Անիի պեղումներին։ Հետագայում Օրբելին պեղումներ է կատարել նաև Վանում (1916)։ Ուսումնասիրել է նաև տեղական լեզուները (հատկապես քրդերենը) և ճարտատարապետությունը։
Պարգևատրվել է Լենինի (2), Աշխատանքային կարմիր դրոշի (2), Իրանի «Գիտական ծառայությունների համար» I աստիճանի շքանշաններով:
Ծաղկաձորում գործում է Օրբելի եղբայրների թանգարանը (1982):
[խմբագրել] Զբաղեցրած պաշտոնները
- ՀՀ ԳԱԱ առաջին նախագահ (1943-1947)։
- ԽՍՀՄ ԳԱ հայկական մասնաճյուղի նախագահության նախագահ (1938-1943)։
- ՀՀ ԳԱԱ պատմության ինստիտուտի տնօրեն (1943-1947),
- Ս.Պետերբուրգի (ապա՝ Լենինգրադի) համալսարանի պրիվատ-դոց., դոց. (1914-1918), պրոֆ. (1919-1933, 1955-1961)։
- Հայ-վրացական բանասիրության (1925-1929), նյութական մշակույթի (1929-1931), Մերձավոր և Միջին Արևելքի պատմության ամբիոնների վարիչ (1956-1961):
- Էրմիտաժի ավանդապահ (1920-1926), բաժնի վարիչ (1926-1933), տնօրեն (1934-1951):
- ԽՍՀՄ ԳԱ նյութական մշակույթի պատմության ինստիտուտի տնօրեն (1937-1939)։
- Լեզվաբանության ինստիտուտի ավագ գիտաշխատող (1953-1956)։
- Արևելագիտության ինստիտուտի Լենինգրադի բաժանմունքի վարիչ (1956-1961):