Vito

From Wikipedia

Kultiva vito
Klasika klaseso
Regno Plantae
Klaso: Magnoliopsida
Ordeno: Rhamnales
Familio: Vitaceae
Genero: Vitis
Refero
Tela Botanica 72795

Vito esas sarmentoza arboreto di Vitaci, ante nomita Ampelidaci larga kultivo per su frukti en grapi, la vito-bero, do onu tiras la vino. Olu existas nekontebla varii kultive nomita vito-speci : cabernet, chardonnay, merlot, pinot, sauvignon, etc. La vito-kulturo okupas cirkume 8 milioni hektari en mondo e produktas proxim 300 milioni hektolitri di vino. Algeria dum franca koloniizo produktis bona ed alkoholozeso vini ma pos mohameda influo maxim reduktabas produktado.

Klasika klaseso : Vitis vinifera L.

To esas kultiva speco de nememorebla en Europa, en weste di Azia (Mez-Oriento), Kaukazo et norde di Afrika, ma ke onu povas truvar en esto subspontana, note en sude di Francia. Olu esis introduktar en omna kontinenti, e vito-kulturo havas prenar di la importo en Kalifornia, Chili, Australia, Sud-Afrika e Chinia.

Sulo vito-plantacita nomas su viteyo.

Indexo

[redaktar] deskripto

La vito esas sarmentoza arboreto qua ligas su ad suporti per di helici. La stipiti, talita en kulturo, povas atingar en naturo di tre longesi klimanta en la arbori. La folii kon palma nervaturo komportas kin precipua lobi plu o min distranchita, ed esas formale di kordio en la bazo. La flori esas tre mikra, verdatra e grupita en kompoza grapi. La matura frukti esas beri ye variana formo e koloro. Oli esas blanka, flavatra, violea o nigra, e preske sempre nigra ye sovaja esto. Fina deskripto di form-variani di folii e di frukti esas necese per identigar la vito-speci. Ta esas la objekto di la ampelografio.

[redaktar] Kulturo

[redaktar] Multopleso

  • semi
  • stekado
  • markotado

[redaktar] Planto

Planto facas su ye novembro.

[redaktar] Grefado

[redaktar] Metodii

[redaktar] Port-greftajo

[redaktar] Sulo-laboro

[redaktar] Sterkizo

[redaktar] Organika materio

La organika materio ne esas direkte nutrivo per la planto. Olu aportas a sulo di nekare-ebla per sua fertileso.Olu devas esar celas en la prima cm di tero, por dekompozar su sempre koram poka oxo. Olu povas esar animala od (e precipue) vejetala origino. La animala materio esas plu pri konsiderar kom dungo aportita principue nitro. La vejetala materio devas provenar di vejeti « matura » (Olu dicas lignita) e fermentebla (la folii di platano o la palio di rizo, per exemplo, ne facas por bona raporti, nam tre poka fermentebla).
La bezoni di restituco kalkulas en funciono di sul-tipo e di klimato. Onu donas kom mez-valoro, per mantenado, la equivalanto de 5 til 15 tuni per yaro e per hektaro di sterko.

[redaktar] Enemiki

[redaktar] Klimata ataki

  • kombustajo di yuno
  • sekajo
  • fulmino
  • frosto
    • protekto nam sulo-kovrilo e granda ventili por movar plu varma aero de 30 m vers baso.
  • grelo

[redaktar] Ne parazita morbi

Manko do boro

[redaktar] Viruso-morbi

[redaktar] kriptogama morbi

[redaktar] Animala paraziti

[redaktar] Akaro

[redaktar] Insekto

[redaktar] Nematodo