Tuhan
Saka Wikipédia, Ènsiklopédhi Bébas ing basa Jawa / Saking Wikipédia, Bauwarna Mardika mawi basa Jawi
Tembung Tuhan ngrujuk ing setunggaling Dat Abadi lan Supernatural, biasanipun dipunwastani ngawasi lan mrentah menungsa lan alam semesta utawi jagat raya. Prakawis punika saget ugi dipunginaaken kanggé ngrujuk ing saperangan konsep-konsep ingkang mempèr kaliyan prakawis punika umpaminipun setunggaling bentuk energi utawi kasadaran ingkang ngrasuk ing sedaya alam semesta, ing pundi kawontenan Tuhan ndamel alam semesta wonten; sumber sedaya ingkang wonten; Kebajikan ingkang paling saé lan paling inggil ing sedaya makhluk gesang; utawi punapa kemawon ingkang mboten saget dipunmangertos utawi dipunjelasaken.
Kathah tafsir tumrap asma “Tuhan” punika ingkang sami tetentangan setunggal lan setunggalipun. Punapa punika teges ingkang leres? Éwadéné kapercayaan dhumateng “Tuhan” wonten ing sedaya kabudayan lan peradaban, nanging tegesipun benten-benten.
Tembung Tuan ugi kathah celak tegesipun kaliyan tembung Tuhan, ing pundi Tuhan ugi arupi majikan utawi juraganipun alam semesta. Tuhan ndarbèni hamba sauntara Tuan ndarbèni sahaya utawi budak.
Bab lan Paragraf |
[sunting] Tuhan utawi Déwa?
Ing basa Melayu utawi basa Indonesia; kalih konsep utawi asma ingkang wonten sesambetanipun kaliyan “Ketuhanan”, inggih punika: Tuhan piyambak lan Déwa. Panganut monoteisme biasanipun nolak ngginaaken tembung Déwa ing Indonesia, nanging saleresipun prakawis punika mboten wonten dhasaripun. Amargi ing Prasasti Trengganu, prasasti paling sepuh ing basa Melayu ingkang kaserat ngginaaken Huruf Arab (Huruf Jawi) nyebat “Sang Déwata Mulya Raya”. Pripun mawon, ing mangsa sapunika, pangertèn tembung Tuhan dipunginaaken kagem ngrujuk Tuhan ingkang tunggal, sauntara Déwa dipunanggep ngandhet teges salah setunggal saking kathah tuhan saéngga cenderung ngacu tumuju politèisme.
Sacara filsafat, prestasi ing pemadosan tuhan biasanipun nggadahi ujung ing pinanggihan éksistensi tuhan kémawon, lan mboten ngantos dumugi ing substansi prakawis tuhan. Ing istilah filsafat éksistensi tuhan punika dipunkenal kanthi istilah absolut, distinct lan unique.
Absolut punika tegesipun kawontenannipun mutlak sanés relatif. Prakawis punika saget dipunpahami, bilih pernyataan sedaya keleresan punika relatif punika mboten leres. Menawi sedaya punika relatif, pripun kita saget mangertos bilih samubarang punika relatif. Padahal ingkang relatif punika dados setunggal-setunggaling éksistensi realitas. Ibarat warna ingkang wonten ing sedaya jagat punika namung pethak, pripun kita saget ngertos pethak padahal mboten wonten pembandhing sasanésipun pethak. Pramila mboten saget dipunsangkal wontenipun kaleresan punika relatif, lan sacara konsisten mboten saget dipunsangkal ugi wontenipun kaleresan mutlak punika.
Amargi kamutlakanipun mboten mungkin si mutlak punika wonten ingkang nyaméni. Menawi wonten ingkang nyaméni, mila piyambakipun batal dados si mutlak, lan dadosa piyambakpun si relatif.
Amargi konsekwénsi saking distincttif, mila piyambakipun punika unik. Namung punika setunggal-setunggalipun ingkang wonten lan mboten wonten ingkang sanés. Menawi wonten langkung saking setunggal, tartamtu piyambakipun sampun mboten unik malih.
Pancen ing gagasan Nietzsche, istilah "Tuhan" (utawi "tuhan"?) ugi ngrujuk ing samudaya ingkang dipunanggep mutlak kaleresanipun. Dados, wonten ing prakawis punika "ngelmu pengetahuan (sains)" saget ugi dipun-"Tuhan"-aken dening menungsa. Sauntara punika Nietzsche nggadhahi pendapat mboten wonten "Kaleresan Mutlak"; ingkang wonten namung "Kalepatan ingkang mboten-kabantahaken". Pramila, piyambakipun martosaken, "Tuhan sampun pejah".
"Kalepatan ingkang mboten-kabantahaken" kaliyan "Kaleresan ingkang-mboten kabantahaken" mbotena nggadhahi benten ingkang signifikan. Punapa tegesipun lepat lan leres, menawi mboten kabantahaken ? Sepisan malih, kekalihipun mboten kabantahaken, leres punapa mboten? Sakitenipun pamikiran Nietszhe punika dipunmanfaataken kagem nerasaken prosés pemadosan tuhan, mila tuhan punika samudaya éksistensi ingkang mboten kabantahaken. Pramila éksistensi absolut, mutlak lan mboten kabantahaken punika sami mawon. Dados, persoalan umat menungsa ing prosés pemadosan tuhan mboten sanés prosés nemtoaken peletakan dhirinipun tumrap (sedaya) samubarang ingkang dipuntampi dados 'mboten kabantahaken' / mutlak / absolut. Muhammad 'Imaduddin 'Abdulrahim Ph.D negesaken tuhan punika sedaya ingkang kaangep wigati lan dipunwigatèaken saéngga piyambakipun lila dipundominiraken (buku : Kuliah Tauhid).
Tuhan pundi ingkang badhé kita pilih? Punapa badhé milih Allah miturut konsepsi agami utawi kaleresan science utawi kekiyatan idealisme (paham bilih hakikat samudaya punika namung arupi ide)? Menawi miturut agami, agami ingkang pundi?
Bentenipun tuhan kaliyan déwa namung sakedhar benten ing terjemah basa, éwadéné tuhan kaliyan déwa nggadhahi latar belakang perkembangan teges kakait dening apresiasi piyambak-piyambak tumrap konsepsi ketuhananipun. Nanging sacara universal kekalihipun nunjuk ing éksistensi ingkang sami, inggih punika prakawis 'ingkang mboten kabantahaken'
[sunting] Konsekuensi Éksistensi Tuhan
Kanthi kemutlakanipun, tuhan temtunipun mboten kaiket dening papan lan wekdal. Kagem tuhan mboten dipunpengaruhi ingkang rumiyin utawi ingkang badhé dugi. Tuhan mboten merloaken papan, saéngga pitakonan prakawis ing pundi tuhan namung badhé mbatesi kekuasaanipun. Mila kagem tuhan mboten wonten kapan lahir utawi kapan mati.
Menungsa salebetipun madosi tuhan kanthi bekel kamampuan pangginaan akalipun saget dumugi ing tingkat eksistesinipun. Lanjeng saget punapa mboten menungsa nerasaken dumugi substansi tuhan punika piyambak? Kemungkinan dumugi sapunika, kemutlakan tuhan nyebabaken menungsa ingkang relatif punika mboten saget njangkau substansi tuhan. Pramila informasi prakawis substansi tuhan punika punapa, temtu asalipun saking sang mutlak utawi tuhan punika piyambak. Pripun tuhan ingkang mutlak punika ngirimaken informasi dumugi ingkang relatif?
Ing donya punika kathah agami ingkang klaim dados ingkang mbeta warta saking tuhan. Malah wonten agami ingkang dipundamel menungsa (ingkang relatif) kalebet pendamelan substansi tuhan punika temtu. Amargi kathahipun asma lan ajaran agami ingkang kathah variasinipun mboten njamin sedaya punika leres. Menawi substansi si mutlak punika kathah variasinipun, mila prakawis punika wonten tentanganipun kaliyan éksistensinipun ingkang unik. Kagem manggihi informasi prakawis substansi ingkang mutlak, ingkang unik lan ingkang distinct punika saget ngginaaken uji autentistas sumber informasinipun. Utaminipun kakait dening informasi tuhan ngenalaken dhirinipun tumrap menungsa punapa nyerminaken eksistesinipun punika.
[sunting] Tuhan miturut monoteisme tradhisi Abraham (Ibrahim)
Istilah umum Tuhan biasa dipunagem dados sebutan dening penganut monoteisme. Saperangan istilah kagem Tuhan muncul saking bentenipun basa lan tradhisi agami. Kekalih cabang punika ngasilaken perkembangan teges istilah “Tuhan”.
- Allah – Islam/Arab. Pirsani ugi 99 Asma Allah .
- Yehowa utawi Yahwe – salah setunggaling istilah ingkang dipunagem Alkitab. Istilah punika asalipun saking istilah ka-bahasa Ibrani YHVH (יהוה). Asma punika mboten naté dipunlafalaken amargi dipunanggep sanget suci. Biasanipun ingkang dipunlafalaken inggih punika Adonai. Amargi huruf Ibrani gundul, mila cara ngucapaken YHVH ingkang leres mboten dipunmangertos.
- Sang Hyang Tri Tunggal Mahasuci ingkang tegesipun inggih punika Rama, Putra, lan Roh Suci, utaminipun dipunagem ing Greja Katulik lan Greja Ortodoks. Konsep punika dipunagem kawit Konsili Nicea ing taun 325 M.
[sunting] Mangga ugi pirsani
- Agami
- Atheisme
- Mistisisme
- Filsafat Ketuhanan
![]() |
Artikel mengenai agama ini adalah sebuah tulisan rintisan. Anda dapat membantu Wikipedia mengembangkannya. |