Minoesch Kultur
Vu Wikipedia, der fräier Enzyklopedie.
Nom mythesche Kinnek Minos gëtt déi antik Kultur vu Kreta an der Bronzezäit Minoesch Kultur genannt. Am Ënnerscheed dozou gëtt déi zäitgläich Kultur um griichesche Festland Helladesch Kultur genannt. D'Minoesch Kultur war déi fréisten Héichkultur vun Europa.
De Begrëff "minoesch" gouf schonn 1883 vum Arthur Milchhöfer benotzt1 am diervj de Sir Arthur Evans, deen zënter 1899 op Kreta Ausgruewungen duerchgefouert huet, bekannt. Op "Minos" en Numm oder wéi Pharao en Titel war, bleiwt allerdéngs op.
Inhaltsverzeechnis |
[Änneren] Geschicht
Déi eelste Spuren, datt op Kreta Leit gewunnt hunn, stamen aus dem Neolithikum, deen op Kreta wuel ëm 7000 bis 6000 v. Chr. ugefaangen huet. D'Erfuerschung vu Kreta stécht allerdéngs nach an de Kannerschung, sou datt keng fundéiert Aussoe méiglech sinn. Ëm 3000 v. Chr. huet déi kretesch Bronzezäit ugefaangen. Op verschiddene Plazen huet sech eng dominant Uewerschicht gebdilt, déi fir Héichkulturen typesch war. Ongeféier ee Joerdausend drop sinn déi sougenannte Palaisen entstanen, wéi si zu Knossos, Malia, Phaistos, Galatas a Kato Zakros ausgegruewe goufen. Ëm 1700 v. Chr. koum ët, wahrscheinlech duerch en Äerdbiewen, zu der Zerstéierung vun dëse Palaisen, déi duerno nëmmen zum Deel nees opgebaut goufen. No weideren Äerdbiewen ëm 100 Joer méi spéit goufen déi nei Palaisen nach méi formidabel nees opgebaut. An der spéitminoescher Phas SM I B2 ass den Afloss vun de mykenesche Griiche festzestellen. Wahrscheinlech ëm 1430 v. Chr. koum ët zu enger Eruewerung vu Kreta duerch d'Mykener an der entgülteger Zerstéierung vun de Palaisen. Nëmmen de Palais vu Knossos gouf nees nei opgebaut. Do kann een elo eng helladesch Herrscherschicht feststellen. Entweder ëm 1370 v. Chr. oder och eréischt ëm 1200 v. Chr. gouf och de jéngste Palais vu Knossos néiergebrannt.
Méi doriwwer am Artikel Geschicht vu Kretaan den Artikelen [[{{{2}}}]] an [[{{{3}}}]]an den Artikelen [[{{{4}}}]], [[{{{5}}}]] an [[{{{6}}}]]an den Artikelen [[{{{7}}}]], [[{{{8}}}]], [[{{{9}}}]] an [[{{{10}}}]].
[Änneren] Chronologie vun der minoescher Kultur
D'Chronologie vun der minoescher Zäit werft bis haut vill Problemer op. Eng Ënnerdeelung vun de minoeschen Epochen hunn de Sir Arthur Evans3 an den Nikolaos Platon4 opgestallt. Den Evans huet d'minoesch Geschicht no de Keramikstiler a "Fréiminoesch", "Mëttelminoesch" a "Spéitminoesch" agedeelt. Dës Phase goufen a méi fein Abschnitter (I, II an III) ënnerdeelt.
D'Klassifizéierung nom Platon geet no de Bauphase vun de minoesche Palaisen. Hien huet tëscht enger "Virpalaiszäit", enger "Alpalaiszäit", enger "Neipalaiszäit" an enger "Nopalaiszäit"5 ënnerscheed.
Déi absolut Datéierung vun den Epochen ass net geséchert, a gëtt och haut nach weider diskutéiert. Wichtegst Unhaltspunkter fir déi zäitlech Anuerdnung si kretesch Importer an Egypten an ëmgekéiert, sowéi den Zäitpunkt vun der minoescher Eruptioun vun der Vulkaninsel Thera. Mee och déi Egyptesch Chronologie ass vum jeweils aktuelle Stand vun der Fuerschung ofhängeg. Sollt sech bestätegen, datt de Vulkanausbroch op Thera tatsächlech ëm 1630 v. Chr. war, wéi nei wëssenschaftlech Analysen noleen, an nët wéi bis elo ugeholl ëm 1530/1500, verschibe sech verschidden Zäitstufe vum Mëttel- a Spéitminoikum. Besonnesch den Ufank vun de Stufen SM IA an SM IB an d'Enn vun MM III missten op mannst ee Joerhonnert éischter ugesat ginn. D'Synchronisatioun mat der Egyptescher Chronologie kënnt no der Usiicht vu ville Fuerscher mat den traditionellen Daten allerdéngs besser hin, d'Diskussioun ass also nach net ofgeschloss6.
Evans | Platon | traditionell Chronologie | laang Chronologie |
---|---|---|---|
Fréiminoesch | Virpalaiszäit | ||
FM I | 3100–2700 v. Chr. | ||
FM II | 2700–2200 v. Chr. | ||
FM III | 2200–2000 v. Chr. | ||
Mëttelminoesch | |||
MM I A | 2000–1900 v. Chr. | ||
MM I B | Alpalaiszäit | 1900–1800 v. Chr. | |
MM II | 1800–1700 v. Chr. | ||
MM III A | Neipalaiszäit | 1700–1600 v. Chr. | |
MM III B | 1600–1550 v. Chr. | 1850–1740 v. Chr. | |
Spéitminoesch | |||
SM I A | 1550–1520 v. Chr. | 1740–1660 v. Chr. | |
SM I B | 1520–1430 v. Chr. | 1660–1612 v. Chr. | |
SM II | Nopalaiszäit | 1430–1400 v. Chr. | 1612–1570 v. Chr. |
SM III A | 1400–1330 v. Chr. | 1570–1460 v. Chr. | |
SM III B | 1330–1200 v. Chr. | 1460–1410 v. Chr. | |
SM III C | 1200–1100 v. Chr. | zënter 1410 v. Chr. | |
Subminoesch |
Mat der laanger Chronologie verschibt sech d'Synchroniséierung mat Egypten wesentlech :
Kreta | Zypern | Festland | Egypten |
---|---|---|---|
MM IB, Fréi Palaiszäit | MC IB | 12. Dynastie | |
MM II, Fréi Palaiszäit | MC II | 13. Dynastie | |
MM III, Spéit Palaiszäit | MCIII | MH (Schachtgriewer) | Zweet Tëschenzäit, zënter 1680 |
SM IA, Spéit Palaiszäit | LCIA | SH IA | Zweet Tëschenzäit |
SM IB I | LC IB | SH IB | 18. Dynastie (zënter 1550) |
SM IB I | LC IB | SH IB | 18. Dynastie |
SM IC I | LC IC | SH IC | 18. Dynastie |
[Änneren] Virpalaiszäit
D'Virpalaiszäit (ca. 3100–2000 v. Chr.) war duerch eng Erhéigung vun der Uertschaftsdicht markéiert. D'Uertschafte ware meeschtens kleng Dierfer, an dene fënnef bis aacht Famillen7 an Haiser, déi unenee gebaut waren, gewunnt hunn. Dës Zort vun der Bebauung war anscheinend fir d'Verdeedegung gutt, esou hunn d'Haiser vu Phornou Korphi eng zoue Fassad duergestallt. An der Keramikproduktioun sinn nei Formen opgedaucht, an ët gouf mat der Verarbechtung vu Metall ugefaangen. Am Süde vun der Insel goufen haaptsächlech Kuppelgriewer fonnt. Géigestänn an de Griewer weisen op eng Erausbildung vun enger gesellschaftlecher Elite hinn. Handelskontakter hat Kreta virun allem mat de Kykladeninselen, awer och mat Egypten an dem Viischten Orient. Während der Phas FM III ass e staarke Bevëlkerungsréckgank ze verzeechnen. Vill Uertschafte goufen opginn, d'Ursaachen heifir sinn onkloer, an och d'Archeologie kann net weiderhëllefen. An der folgender Epoch MM I koum ët nees zu engem Opschwong a wirtschaftlecher a kultureller Hisiicht.
[Änneren] Alpalaiszäit
An der Alpalaiszäit (ca. 2000–1700 v. Chr.) si Palaisen als zentral Verwaltungseenheeten entstanen. An der prämonetärer Wirtschaft vu Kreta goufen hei och Wuere vun all Zort verkaf a gelagert. D'Palaisen haten och eng kultesch Funktioun a waren de Sëtz vun der reliéiser a politescher Elite. Am Land si fir d'éischte Kéier Stied mat remarkabelen Drénkwaasser- an Ofwaassersystemer entstanen.
Am 17. Jh. v. Chr goufen d'Palaisen duerch en Äerdbiewen zerstéiert, awer séier nees opgebaut.
[Änneren] Neipalaiszäit
Den Iwwergang zu der Neipalaiszäit (1700–1400 v. Chr.) war relativ harmonesch. De Palais vu Knossos gouf nei opgebaut a vergréissert, de Palais vu Phaistos verklengert. Dës Period ass duerch hir héichentwéckelt Architektur markéiert.
Ëm 1430 v. Chr. sinn iwweral op Kreta Spure vu Bränn an Zerstéierungen nozeweisen. Dës si wuel op d'Eruewerung vu Kreta duerch d'mykenesch Festland-Griichen zeréckzeféieren. D'Palaiszentre goufen zerstéiert. Nëmme Knossos hat nach bis ca. 1375 v. Chr. bestand, wahrscheinlech als Sëtz vun engem mykeneschen Herrscher. De Palais soll no der Usiicht vu verschiddene Geléierten ëm dës Zäit zerstéiert gi sinn. Aner Fuerscher sinn allerdéngs der Meenung, d'Datéierung vun de Schrëfttafele vu Knossos wär falsch, a géif op Feeler bei den éischten Ausgrueweunge vum Evans zeréckgoen : dësen hätt Geschier aus engem eelere Gebai an de selwechte Kontext wéi d'Schrëfttafele gesat. Dës Linear-B-Tafelen - an domadder d'Zerstéierung vum Palais vu Knossos - wären domadder éischter ëm 1200 ze datéieren. D'Unhänger vun dëser Theorie ginn dovunner aus, datt Kreta ëm 1400 ënner mykenesch Kontroll geroden ass, mee datt awer opmannst Knossos ënner den neien Hären nach knapp 200 Joer Bestand hat.
[Änneren] Nopalaiszäit
An der Nopalaiszäit (1450/1400–1100/1050 v. Chr.) huet d'minoesch Konscht weider bestanen. Während virdrun d'minoesch Kultur staark d'Mykenesch Kultur beaflosst hat, a vermutlech de Peloponnes eruewert hat, sinn elo minoesch a mykenesch Kultur matenee verschmolt. Allerdéngs sinn op Kreta typesch minoesch Elementer bis zum Enn vun der Period erhale bliwwen8. Politesch gesi war Kreta en Deel vun der mykenescher Welt a gouf vu Griiche beherrscht. Mykenesch Herrscher hunn zu Knossos an eventuell och zu Kydonia regéiert. Déi aner ehemoleg Palaise sinn eidel bliwwen. An der Zäit ëm ca. 1200 v. Chr. gouf ët um Festland vill Zerstéierungen, vun denen och Kreta net verschount bliwwen ass. Dat minoesch-mykenescht huet sech nach bis ca. 1050 gehalen. D'Geschicht vu Kreta an den "Däischteren Zäitalteren" tëscht 1100 a 750 v. Chr. ass bis haut zum gréissten Deel onkloer.
[Änneren] Theorien iwwer den Ënnergang
Den Ënnergang vun de Minoer bleiwt bis haut voller Rätselen, déi natierlech Plaz fir Spekulatioune loossen. Den James Baikie huet 1910 e Buch erausbruecht, wat sech fir d'éischte Kéier mam Ausbroch vun der Vulkaninsel Thera beschäftegt huet, an dëse fir d'Enn vun de Minoer verantwortlech gemaach huet. De griicheschen Archeolog Spyridon Marinatos huet dës Iddi 1939 opgegraff, a seng Theorie verëffentlecht, wouno den Ausbroch ëm d'Joer 1500 v. Chr. all minoesch Küstestied zerstéiert soll hunn.
Méi doriwwer am Artikel Minoesch Eruptiounan den Artikelen [[{{{2}}}]] an [[{{{3}}}]]an den Artikelen [[{{{4}}}]], [[{{{5}}}]] an [[{{{6}}}]]an den Artikelen [[{{{7}}}]], [[{{{8}}}]], [[{{{9}}}]] an [[{{{10}}}]].
Dës Theorie, déi wäitverbreed ass, gëllt haut an aller Regel als widerluegt. D'Thera-Eruptioun kann den Ënnergang vun de Minoer net direkt erbäigefouert hunn, well d'minoesch Kultur och nach bal 100 Joer nom Ausbroch weider existéiert huet. D'Katastropheszenarien, déi vu risegen Tsunamien op der Nordküst vu Kreta schwetzen9, dierfen no der Erkenntnis, datt den Ausbroch nëmmen hallef esou grouss war, wéi de Marinatos ugeholl huet10 als iwwerdriwwe gëllen. Nach ëmmer diskutéiert gëtt allerdéngs d'Méiglechkeet, datt d'Thera-Eruptioun d'Minoesch Kultur indirekt a laangfristeg geschiedegt huet11.
Weider stinn awer aner schwéier Äerdbiewen, d'Ewechfale von Ofsazmäert fir kretesch Produiten oder Onrouen als Ursaache fir den Niddergang vun de Minoer zur Diskussioun. Sécher ass nëmmen, datt schlisslech achäesch Herrscher de Palais zu Knossos iwwerholl hunn. Dobäi kënnt nëmmen eng militäresch Eruewerung a Betruecht. D'Fro no dem Ënnergang vun der minoescher, déi eng net-indoeuropäesch Kultur war, hat um Ufank vun de Fuerschungen dowéinst groussen Interessi, well d'Minoer ouni Verbindung zu der spéiderer Kultur vu Griicheland verschwonne waren, wéi ët geschéngt huet. D'Entzifferung vun der Linearschrëft B huet awer bewisen, datt ët op Kreta an der Nopalaiszäit eng Herrscherschicht gouf, déi griichesch geschwat huet, a genee sou gouf ët eng netgriichesch an domadder net indoeuropäesch Herrscherschicht an der Linear A Phas. DKontinuitéit an der Kultur vu Kreta iwwer den Ëmbroch ewech an de Beitrag vun de Minoer zur Enstehung vum Griichetum ginn zënterhir ëmmer méi däitlech. Well sech och mythologesch Hiweiser op d'Gebuert vum Zeus op Kreta fannen, sinn dës mat der Entstehung vun den Onrouen, déi dës Relioun iwwerliwwert huet, villäicht och en Deel vun der geschichtlecher Wourecht.
[Änneren] Bevëlkerung a Gesellschaft
D'Besidlungsgeschicht vu Kreta a minoescher Zäit entsprécht op dem Land zirka der heiteger. D'Stied waren allerdéngs däitlech méi kleng wéi déi modern Stied. Fir Knossos schwanken d'Schätzungen tëscht 10.000 an 20.000 Awunner. Kreta war domadder fir déi deemoleg Verhältnisser zimlech staark bewunnt.
Dem Homer seng Beschreiwung vu Kreta als Land mat 90 Stied an enger Mëschung aus Faarwen a Sprooche gëtt vill zitéiert :

-
-
- „Kreta ist ein Land im dunkelwogenden Meer
- Fruchtbar und anmutsvoll und rings umflossen. Es wohnen
- Unzählige Menschen, und ihre Städte sind neunzig:
- Völker von mancherlei Stamm und mancherlei Sprachen. Es wohnen
- Dort Achaier, Kydonen und eingeborene Kreter,
- Dorier, welche sich dreifach verteilet, und edle Pelasger.
- Ihrer Könige Stadt ist Knossos, wo Minos geherrscht hat [...]“12
-
Dës Verse bezéien sech zwar op eng spéider Epoch, mee och a minoescher Zäit kéinte schonn ethnesch Gruppen am Kader vun den Handelsbezéiungen op d'Insel komm sinn.
Ouni Zweifel huet sech déi minoesch Gesellschaft um Wee zu hirer Héichkulturphas sozial differenzéiert. Ënnerschiddlesch Votivgeschenker an der Griewer loossen op ënnerschiddlech sozial Stellungen zu Liefzäite schléissen. Geneesou ass neg staark ausgeprägte Spezialiséierung festzestellen : ët gouf Fëscher, Rudderer, Kapitänen, Zaldoten, Schreiwer, Moler, Bauarbechter, Architekten, Museker asw. Ongekläert bleiwt awer, wouranner déi sozial Stellung begrënnt war, op si ierflech war, an op schonn tëscht Sklaven a Fräien en Ënnerscheed gemaach gouf.
Déi prominent Duerstelltung vu Fraen, wahrscheinlech Paschtéierinnen, an der minoescher Konscht - typescherweis mat plakeger Broscht - huet zu Spekulatiounen iwwert e Matriarchat gefouert. Ouni Zweifel hate Fraleit - zum Beispill als Paschtéierinnen - gesellschaftlech wichteg Fonktiounen. Awer och wann d'griichesch Iwwerliwwerung fir eng aflossräich Positioun vun de minoesche Fraleit schwetzt, muss d'Fro no der Stellung vun de minoesche Fraen an de Verhältnisser tëscht de Geschlechter ouni Entwert bleiwen, well d'Quelle feelen.
[Änneren] Konscht a Kultur
Haaptwierker an der minoescher Konscht waren niewt der Architektur virun allem déi sëllech Wand- a Vasemolereien. Besonnesch ernimme muss een och d'Glyptik. D'Plastik huet eng méi kleng Roll gespillt.
Grondformen an der minoescher Konscht ware logesch geometresch Zeechnungen, déi mat Spiralen a Planzemotiver verbonne goufen. Hei sinn och Welleranken a Palmetten opgetrueden.
Schonn zënter 2500 v. Chr. goufe Vase mat einfache geometresche Mustere bemolt. Mam Ufank vun der Mëttlerer Bronzezäit ëm 2000 v. Chr. an domadder dem Ufank vun der minoescher Héichkultur am méi enke Sënn, hat d'Vasemolerei hir éischt Bléi. D'Vase waren dacks ganz fäin an op däischterem Hannergrond mat ville florale Motiver bemolt13. Zënter ca. 1650 huet de Mieresstil ugefaangen. Besonnesch Biller vi Mierbewunner ware beléift. D'Faarwegkeet vun der Bemolung gouf e bëssen ageschränkt. Zënter 1450 v. Chr. ass e gewëssen Niddergang festzestellen. D'Vase goufe méi graff an d'Biller vun de Planze goufen ëmmer méi stiliséiert.
Schonn zënter 2500 v. Chr. goufe wichteg Räim stuckéiert a rout bemolt. Zënter der Phas MM I (ca. 2000 v. Chr.) gëtt ët Beleer fir einfach geometresch Muster zu Malia an zu Phaistos. Virun allem am Palais vu Knossos, mee och op anere Plazen, goufe Wandmolereie fonnt. Déi eelste Beispiller ginn ëm 1700 bis 1600 v. Chr. ugesat. D'Wandmolerei weist vun ufank unn eng Virléift fir Naturszenen, Blummen a stiliséiert Landschaften. Besonnesch gutt gelonge sinn de Minoer d'Duerstellunge vun de Bewegungen, déi d'minoesch Konscht däitlech vun der egyptescher a mesopotamescher ënnerscheed. D'Molereie falen och duerch hir vill Faarwen op. Ët goufe méi oder wéineger liewensgrouss Duerstellunge gemolt, awer och Biller, déi als Miniaturfreske bezeechent ginn.
Besonnesch waren och déi flaach Relieffen aus Stuck, déi virun allem zu Knossos fonnt goufen. Heirobber goufe Figuren duergestallt, awer och endlos Muster. Dës Stuckrelieffe waren an der Regel och bemolt.

D'minoesch Plastik war meeschents relativ kleng. Terrakotte waren éischter usprochslos. Kleng Bronzefiguren, déi net méi grouss wéi 25 cm sinn, sinn dogéint immens no un der Natur. Si stelle meeschents Leit duer, déi Bieden, an dofir d'Äerm an der Luut hunn. Geneesou realistesch sinn d'Déierefiguren, besonnesch vu Stéieren a Geessen.
D'kretesch Palaise waren onbefestegt, a fir de Kult ëm grouss Häff gruppéiert.
Déi kretesch Relioun war duerch hir Duerstellung op Vasen a Mauere grondverschidde vun den neolithesche Reliounen : si huet d'Gëtter net als gräifbart Idol veréiert, mee als Naturmuechten, denen hir Gestalt nëmmen a Visiounen ze gesi war, an denen hirt Geheimnis an urale Legende vun der Gebuert, der Léift an de Kämpf vun de Gëtter ugedeit ginn ass.
[Änneren] Sprooch a Schrëft
Eelsten Zeie fir de Gebrauch vun der Schrëft ass e Sigel aus der Phas MM I wat zu Archanes fonnt ginn ass. D'Zeeche goufen no der Plaz wou si fonnt goufen Archanesschrëft genannt. Spéider Entwécklungsstufe vun der Schrëft sinn d'Hieroglyphen déi virun allem am Norde benotzt goufen, sou wéi d'Linearschrëft A, déi parallel dozou existéiert huet, wat duerch Sigelen an Tountafelfragmenter iwwerliwwert ass. Eenzegarteg a rätselhaft ass den Diskos vu Phaistos, dee mat agestempelte Schrëftzeechen dekoréiert ass. D'Benotzung vu Stempelen als Schrëftzeeche stellt fir d'Zäit virun 3700 Joer eng extrem Innovatioun duer.
Méi doriwwer am Artikel Diskos vu Phaistosan den Artikelen [[{{{2}}}]] an [[{{{3}}}]]an den Artikelen [[{{{4}}}]], [[{{{5}}}]] an [[{{{6}}}]]an den Artikelen [[{{{7}}}]], [[{{{8}}}]], [[{{{9}}}]] an [[{{{10}}}]].
Aus der minoescher Linearschrëft A huet sech déi vun de Mykener spéider benotzte Linearschrëft B ofgeleed. D'Textzeien, déi hieroglyphesch a spéider a Linearschrëft A festgehale goufen, weisen op eng minoesch Sprooch hinn, déi zwar duerch Vergläicher mat der Linearschrëft B zum Deel ze liesen ass, awer nach net komplett entschlësselt konnt ginn. D'Sprooch konnt och nach kenger bekannte Sproochefamill zougeuerdnet ginn. Am Oste vu Kreta huet d'Sprooch offensichtlech bis an d'historesch Zäit iwwerliewt. Hei goufen Inskriptiounen a griichescher Schrëft fonnt, d'Sprooch vun dësen Inskriptioune gëtt Eteokretesch genannt.
[Änneren] Relioun a Mythologie
Zentre vun der kretescher Relioun ware Biergspëtzen an Höhlenhellegtümer. Och Palaisen hate kultesch Fonktiounen.
Duerstellungen, virun allem op Sigelen a Réng, loossen op eng polytheistesch Relioun schléissen, déi fir Akerbaugesellschaften typesch war. Méiglecherweis war d'kretesch Relioun méi geschlechtsspezifesch wéi déi spéider griichesch Relioun. Frae goufe meeschtens mat weibleche Gottheeten duergestallt, Männer mat männlechen.
An den Hellegtümer goufe Votivgeschenker aus Toun, Bronze a Sëlwer entdeckt, déi Miniaturbiller vun Déieren, Fabelwiesen a mënschlechen Extremitéiten duerchstellen. Biller vun engem Stéier kënnen als symbolescht Affer vum duergestallten Déier, e Fouss als Gebied fir d'Gesondheet vun dësem Kierperdeel interpretéiert ginn.
D'Bemolung vun engem Sarkophag, deen zu Agia Triada fonnt gouf, weist ënner anerem eng Afferszen: Paschtéierinne bréngen der Gottheet e Stéieraffer duer. De Stéier gëtt dofir op engem separaten Altor geschluecht. Am Hannergrond ass e Flüttespiller ze gesinn. Um rietse Bord vum Bild sinn en Altor, eng Duebelaaxt sou eng Zort Schrein mat Duebelharen an e Bam z'erkennen. Eventuell huet esou d'Geschicht vun der „Kinneksduechter“ Europa wuel e realen Hannergrond.
Duerch nei archeologesch Ausgruewunge bei Anemospilia a Knossos am Joer 1979 goufen och op Kreta déi fir vergläichbar Reliounen typesch Mënschenaffer beluegt.
Den Theseus-Mythos beschreiwt wuel verzerrt an an enger Metapher déi kultesch Zesummenhäng op Kreta, wat als Wéi vun der europäescher Kultur gëllt. Och d'Gebuert vum Zeus gëtt am Mythos an eng Höhl um Bierg Ida verluegt. Well bei der Aféierung vu senger Relioun ëmmer vu Kämpf erzielt gëtt, kéint de Verfall vun der Kultur och mat engem bluddege Reliounswiessel vum Kronos op den Zeus ze dinn hunn, deen, wéi en op d'Festland komm ass, déi Däischter Zäitalteren ausgeléist bzw. verlängert huet.
[Änneren] Bezéiungen no Baussen
D'Minoer ware gutt Séifuerer, an déi spéider griichesch Mythe schwetze villäicht vun enger Thalassokratie vum Kinnek Minos, deen déi éischte Séimuecht am Mëttelmier opgebaut huet. Dës Stellung hunn nom Ënnergang vun der minoescher Kultur wuel d'Phönizier iwwerholl - allerdéngs ass d'Thes vun enger minoescher Séiherrschaft an der Fuerschung haut net méi onëmstridden.
Op jiddferfall beleen archeologesch Ausgruewungen en Ausstrale vun der minoescher Kultur am ëstleche Mëttelmier bis op Sizilien. Op der Inselgrupp vun de Kykladen an der südlecher Ägäis huet d'Kykladekultur vun der Bronzezäit staark Bezich op d'minoesch Kultur opweises, an den Uertschaftsnumm "Minoa" op de Kykladen an de griichesche Küste weist op eng Presenz vun de Kreter hinn. Ënner kreteschem Afloss stoungen ënner anerem d'Inselen Thera, Kythera, Rhodos14 a Melos souwéi Milet a Klengasien an evtl. och Zypern. Och wann de Charakter an d'Ausmoss vun der politescher a wirtschaftlecher Ofhängegkeet vu Kreta ënnerschiddlech gewäert ka ginn, sou ginn dës Ausseposte vu mionescher Kultur dacks als kretesch Handelsstatiounen ugeschwat.
Enk Bezéiunge gouf ët zu Egypten. Bis ëm 1400 v. Chr. fënnt een an egyptesche Griewer ëmmer nees Duerstellunge vun Emissairen aus Kreta. Am egypteschen Avaris gouf esouguer e Palaiskomplex aus der 18. Dynastie fräigeluegt, deen am minoesche Stil gebaut gi war.
Schrëften aus Mesopotamien beleen och Kontakter an dës Regioun.
[Änneren] Archeologesch Siten
- Agía Photia : minoesche Landsëtz a Griewerfeld.
- Agía Triáda : minoesche Landsëtz
- Akrotiri : Uertschaft op Santorini mat minoeschen Aflëss.
- Armeni : alminoescht Griewerfeld
- Eileithyia-Höhl : Kulthöhl
- Phourni : Nekropol a Kuppelgriewer
- Gournia : spéitminoesch Stad
- Iraklion : archeologesche Musée
- Itanos : minoesch-doresch Hafestad
- Kato Zakros : minoesche Palais
- Knossos : minoesche Palais
- Malia : minoesche Palais
- Mochlos : minoesch Ausgruewungen
- Palékastro : minoesch Stad
- Phaistos : minoesche Palais
- Phylakopi : minoesch Uertschaft
- Tylisos : minoesche Landsëtz
- Vathypetro : minoesche Landsëtz
- Vasiliki : minoesche Landsëtz
[Änneren] Literatur zum Thema
- Angelos Chaniotis, Das antike Kreta, C.H. Beck, München, 2004. (ISBN 3-406-50850-2)
- J. Lesley Fitton, Die Minoer, Konrad Theiss Verlag, Stuttgart, 2004. (ISBN 3-8062-1862-5)
- Moses Finley, Les Premiers Temps de la Grèce, Maspéro, Paräis, 1973.
- Reynold Higgins, Minoan and Mycenaen Art , Thames & Hudson, London 1997. (ISBN 978-0-500-20303-3)
- Edmond Lévy, Le Système palatial en Orient, en Grèce et à Rome, Brill, Leyde, 1987.
- Hans Lohmann, "Die Santorin-Katastrophe - ein archäologischer Mythos" in: Naturkatastrophen in der antiken Welt, Stuttgart, 1998.
- Brinna Otto, König Minos und sein Volk, Artemis & Winkler Verlag, Düsseldorf/Zürich, 1997. (ISBN 3-7608-1219-8)
- Jean-Claude Poursat, La Grèce préclassique, des origines à la fin du VIe siècle, Éd. du Seuil, Paräis, 1995. (ISBN 2-02-013127-7)
- Harald Siebenmorgen (Ersg.), Im Labyrinth des Minos. Kreta - die erste europäische Hochkultur, Biering & Brinkmann, München, 2000. (ISBN 3-930609-26-6)
[Änneren] Um Spaweck
Commons: Minoesch Kultur – Biller, Videoen oder Audiodateien |
- (de) Abenteuer Archäologie : Joachim Schüring, Eine unendliche Geschichte.
- (de) Beginn der griechischen Zivilisation - Minoer und Mykener.
- (en) Donald A. Mackenzie, Myths of Crete & Pre-hellenic Europe.
- (fr) Paul Faure, Le peuple de Minos.
[Änneren] Notizen a Referenzen
1: „Ich glaube nun in der That, dass wir in den Grundlagen, auf denen die minoische Herrschaft erwuchs, diejenigen Elemente und Beziehungen wiederfinden, aus denen sich uns auf anderm Wege auch die Gesammterscheinung der ältesten Kunst und Cultur in Griechenland und namentlich auf Mykenae ergab.“ (Arthur Milchhöfer, Die Anfänge der Kunst in Griechenland, Brockhaus, Leipzig, 1883, S. 128).
2: Klassifikatioun nom Nikolaos Platon an Arthur Evans.
3: De Sir Arthur Evans (1851-1941) huet de Palais vu Knossos ausgegruewen.
4: Den Nikolaos Platon (1909-1992) huet de Palais vu Kato Zakros entdeckt.
5: Zäit no der entgülteger Zerstéierung vum Palais vu Knossos.
6: Vgl. J. Lesley Fitton, Die Minoer, S. 27-32.
7: 25-50 Persounen.
8: Zum Deel och mat Nowierkungen an d'Archaiesch Zäit.
9: John Antonopoulos, "The great Minoan eruption of Thera volcano and the ensuing tsunami in the Greek Archipelago", in: Natural Hazards 5, 1992, S. 153-168.
10: Floyd W. McCoy & Grant Heiken, "The Late-Bronze Age explosive eruption of Thera (Santorini), Greece – Regional and local effects", in: Volcanic Hazards and Disasters in Human Antiquity, 2000, S. 43–70.
11: Jan Driessen & Colin F. MacDonald, The troubled island. Minoan Crete before and after the Santorini Eruption, 1997.
12: Odyssee, 19. Gesang, 173-179, Iwwersetzung nom Johann Heinrich Voss.
13: Vgl. Kamares-Stil.
14: Virun allem Ialysos.
Prehellenescht Griicheland : Virgeschicht vu Griicheland | Kykladekultur | Minoesch Kultur | Mykenesch Kultur
Antikt Griicheland : Däischter Zäitalteren | Archaik | Klassescht Zäitalter | Hellenismus | Réimescht Griicheland
Mëttelalterlecht Griicheland : Byzantinescht Räich | Ottomanescht Griicheland
Zäitgeschichtlecht Griicheland : Republik vun de Ioneschen Inselen | Onofhängegkeetskrich | Biergerkrich | Militärdiktatur | Hellenesch Republik
![]() |
Hellenopedia – All d'Artikelen op der Wikipedia zum antike Griicheland. |