Canis Major (Stärebild)
Vu Wikipedia, der fräier Enzyklopedie.
Date vum Stärebild Canis Major | |
---|---|
Lëtzebuergesche Numm | Groussen Hond |
Laténgesche Numm | Canis Major |
Laténgesche Genitiv | Canis Majoris |
Laténgesch Ofkierzung | CMa |
Positioun | Himmelsäquator |
Rektaszensioun | 6h 11m bis 7h 28m |
Deklinatioun | -11° 00´ bis -33° 15´ |
Fläch | 380 Quadratgrad |
Siichtbar op de Breedegraden | 57° Nord bis 90° Süd |
Observatiounszäitraum fir Mëtteleuropa |
Wanter |
Zuel vu Stären mat Gréisst < 3m |
5 |
Hellste Stär, Gréisst |
Sirius (α Canis Majoris), -1,44m |
Meteorstréim | - |
Nopeschstärebiller (vu Norden am Auerzäresënn) |
Monoceros Lepus |
![]() |
De Groussen Hond (latäin Canis Major) ass e Stärebild südlech vum Himmelsäquator.
Inhaltsverzeechnis |
[Änneren] Beschreiwung
De Canis Major ass en opfällegt Stärebild südwestlech vum markanten Orion. Déi dräi Stären vun der Orionceinture weisen direkt op de Sirius, den hellste Stär um Nuetshimmel, deen och de südlechsten Eckpunkt vum Wantersechseck markéiert.
Vu Mëtteleuropa aus gesinn, steet de Canis Major am Wanter déif iwwert dem Südhorizont.
Duerch de westlechen Deel vum Stärebild zitt sech dat stäreräicht Band vun der Mëllechstrooss, dofir kënnen am Canis Major e puer interessant Stärekéip observéiert ginn.
[Änneren] Himmelsobjete
[Änneren] Stären
B | F | Numm o. aner Bezeechnungen | Gréisst | Lj | Spektralklass |
---|---|---|---|---|---|
α | 9 | Sirius, Aschere, Canicula, Hundsstern | -1,5m | 8,7 | A1 V |
ε | 21 | Adhara | 1,50m | 431 | B2 III |
δ | 25 | Wezen, Alwazn | 1,83m | 1792 | F8 Ia |
β | 2 | Murzim, Mirzim, Mirza | 1,98m | 715 | B1 II |
η | 31 | Aludra, | 2,45m | 3200 | B5 Ia |
ζ1 | 1 | Furud, Phurud | 3,02m | 46 | |
ο2 | 24 | 3,02m | 2500 | B3 Ia | |
σ | 22 | 3,49m | 1500 | K8 Ib | |
ο1 | 16 | 3,89m | 2000 | K3 Ia | |
ν2 | 7 | 3,95m | 80 | K1 III | |
ω | 28 | 4,01m | 500 | B3 IV | |
θ | 14 | 4,08m | 200 | K4 III | |
γ | 23 | Muliphein | 4,11m | 402 | B8 II |
ξ1 | 4 | 4,34m | |||
ι | 20 | 4,36m | |||
κ | 13 | 4,36m | 800 | B2 IV | |
π | 30 | 4,37m | |||
ν3 | 8 | 4,42m | |||
27 | EW CaM | 4,42m | 1000 | B3 III | |
λ | 4,47m | ||||
ξ2 | 5 | 4,54m | |||
π | 19 | 4,66m | |||
15 | 4,82m | ||||
29 | UW CMa | 4,88m | |||
μ | 18 | 5,0m | 500 | G3 III |
De Sirius (α Canis Majoris) ass mat enger schäinbarer Hellrgkert vun -1,44m den hellste Stär um Nuetshimmel. Mat enger Distanz vun 8,7 Liichtjoer ass hien ee vun deenen Stäre, déi eis am notsten leien. De Sirius ass en Duebelstär. Hien huet e liichtschwaache Begleeder mat enger Hellegkeet vun 8,7m. Et handelt sech ëm e Wäissen Zwerg, deen den Haaptstär a 50 Joer eng Kéier ëmkreest. Schonns 1845 huet de Friedrich Wilhelm Bessel Verännerungen am Spektrum vum Sirius festgestallt, déi op e Begleedstär higewisen hunn. Dëse konnt awer erréischt am Joer 1865 mat engem leeschtungsstaarken Teleskop entdeckt ginn. D’System Sirius ass optesch schwéier ze gesinn, well den Hellegkeetsënnerscheed vun deenen zwee Komponenten 10 Gréissteklassen grouss ass an den hellen Haaptstär de Begleeder iwwerstrahlt.
Den Haaptstär strahlt e wäisst Liicht aus a gehéiert zu der Spektralklass A. Hien huet de 1,8fachen Duerchmiesser an déi 23fach Liichtkraaft vun eiser Sonn.
Den Urspronk vum Numm Sirius ass net ganz sécher. Méiglecherweis staamt hien aus der babylonescher Zäit a bedeit „de Liichtenden“. Hie kënnt awer och aus der Sprooch vun de Sumerer staamen a „gliddesch waarm“ heeschen.
Den drëtthellste Stär am Groussen Hond, δ Canis Majoris, ass 1800 Liichtjoer vun eis ewech. Hie liicht wäiss an ass e Risestär mat der Spektralklass F8.
Hien huett den 200fachen Duerchmiesser an déi 20.000fach Liichtkraaft vun eiser Sonn.
De Numm Wezen ass arabesch a bedeit „Gewiicht“.
Am Joer 2003 gouf am Groussen Hond d’Galaxis, Canis-Major-Zwerggalaxis entdeckt. Well si vun interstellarer Matière um Niveau vun der Mëllechstrooss verdeckt gëtt ass si am siichtbare Liicht praktesch net ze erkennen a konnt nëmmen mat Hëllef vun Infraroutteleskopen entdeckt ginn.
[Änneren] Duebelstären
Objet | Gréissten | Spektralklassen | Ofstand |
---|---|---|---|
α | -1,44m/8,7m | B2 / A3 | 10" |
ε | 1,5m/7,5m | B2 III | 176" |
η | 2,45m/7,0m | B5 / A0 | 180" |
ζ | 3,0m/7,6m | B3 / K0 | 176" |
τ | 4,5m/10m/11m | 8,2/14,5 | |
145 CMa (Herschel 3945) | 4,7m/6,5m | K5 / F0 | 7,6" |
Den zweethellste Stär am Groussen Hond, ε Canis Majoris, ass wéi de Sirius en Duebelstär. Mat enger Distanz vun 500 Liichtjoer ass hien allerdéngs méi wäit vun eis ewech. Den Haaptstär ass e bloen, risenhaften Stär vun der Spektralklass B2. Op engem Ofstand vun 8 Bousekonnen ass säi liichtschwaache Begeeder mat enger Hellegkeet vun 8,1m.
Den arabesche Numm „Adhara“ bedeit „Jongfra“.
Den η Canis Majoris ass een vun deenen liichtkräftegsten Duebelstären, déi mer kennen. Den Haaptstär ass 100.000mol méi liichtkräfteg wéi eis Sonn. Trotz senger Distanz vun 3.200 Liichtjoer ass hie mat 2,45m um Nuetshimmel opfaalend hell. Hien huet e Begleeder vun der 7. Gréissteklass op engem Ofstand vun 180 Bousekonnen.
Den arabesche Numm „Aludra“ leiet sech och vu „Jongfra“ of.
D’System ζ kann ka schon mat engem klengen Teleskop observéiert ginn. Den arabesche Numm „Phurud“ bedeit esouvill, wéi „Deen, wou alleng ass“.
Den τ CMa ass en Dräifachstär. De 4,5m hellen Haaptstär huet zwee Begleeder vun der 10. an 11. Gréissteklass.
Den 145 CMa, och Herschel 3945 genannt, ass en optesche Duebelstär. Dat heescht si sinn net duerch d’Schwéierkraaft mateneen verbonnen a stinn zoufälleg vun der Äerd aus gesinn, niewenteneen. Et ass e goldgielen an e wäisse Stär.
[Änneren] Verännerlech Stären
Objet | Gréisst | Period | Typ |
---|---|---|---|
β | 1,95m bis 2,0om | 6 Stonnen | Beta-Cepheide |
ο 1 CMa | 3,8m bis 4,0m | unregelmäßig | onregelméisseg Verännerlecher |
27 CMa | 4,4m bis 4,7m | unregelmäßig | onregelméisseg Verännerlecher |
ω CMa | 3,6m bis 4,2m | unregelmäßig | onregelméisseg Verännerlecher |
UW CMa | 4,8m bis 5,3m | 4,3934 Tage | Beta-Lyrae-Stär |
Den β Canis Majoris (Murzim, arabesch „Herold“), ass 715 Liichtjoer vun eis ewech. Et ass e pulsatiounsverännerleche Stär vum Typ Cepheiden. Seng Hellegkeet ännert sech regelméisseg an engem Rhythmus vu 6 Stonnen.
D’Stären ο1 (2000 Liichtjoer), 27 (1000 Liichtjoer) an ω (500 Liichtjoer) veränneren hir Hellegkeet an onregelméissegen Ofstänn, woubäi d’Hellegkeetsschwankungen net besonnesch opfälleg sinn.
Den UW CMa ass e verännerleche Stär vum Typ Beta-Lyra op enger Distanz vun 5.000 Liichtjoer. Seng Hellegkeet ännert sech mat enger Period vun 4 Deeg 9 Stonnen an 26 Minutten tëschent 4,8m an 5,3m
Den VY CMa ass e rouden Iwwerris an een vun deenen gréisste bekannte Stären.
[Änneren] Messier- an NGC-Objete
Messier (M) | NGC | aner | Gréisst | Typ | Numm |
---|---|---|---|---|---|
M41 | 2287 | 5m | Oppene Stärekoup | ||
2359 | 9m | Gasniwwel | |||
2360 | 7m | Oppene Stärekoup | |||
2362 | 4m | Oppene Stärekoup | |||
Collinder 140 | 5,5m | Oppene Stärekoup |
Am Canis Major befannen sech véier oppe Stärekéip an ee Gasniwwel. De franséischen Astronom a Koméitejeeër Charles Messier huet de Stärekoup M a säi Katalog mat de niwwelegen Objete (Messier-Katalog) opgeholl.
De M 41 ka liicht fonnt ginn, well hien sech ënnert dem Sirius ze gesinn ass. De Stärekoup läit 2.500 Liichtjoer vun eis ewech.
Den NGC 2359 ass e Gasniwwel op enger Distanz vun 4.000 Liichtjoer. Hie gouf am Joer 1785 vum Wilhelm Herschel entdeckt.
Den NGC 2360 gouf 1785 vum Caroline Herschel entdeckt. De Stärekoup ass 5.000 Liichtjoer wäit ewech.
Den NGC 2362, ass am Joer 1785 vum Wilhelm Herschel entdeckt ginn. De Stärekoup ass 4.600 Liichtjoer vun eiser Sonn ewech. Den hellste Stär vum Koup ass deen uewe beschriwwene Dräifachstär τ CMa. Den NGC 2362 ass mat engem Alter vu ronn enger Millioun Joeren ee vun de jéngsten oppene Stärekéip, déi mer kennen.
De Collinder 140 gouf am Joer 1752 vum Nicolas Lacaille entdeckt. Seng Distanz zu eiser Äerd ass 180 Liichtjoer.