Kierch Bieles

Vu Wikipedia, der fräier Enzyklopedie.

 

Kierch vu Bieles
D'Bieleser Kierch
Uertschaft Bieles
Par Bieles
Numm Hl. Péitrus a Paulus
Konsekratiounsjoer  1877 (29. Oktober)
Parverband Suessem
Architekt(en) A.P. Kemp
Reliéis Gebaier

D' Kierch vu Bieles gouf 1877 ënner dem Paschtouer Johann Adam Thill op där Plaz gebaut, wou bis dohinn eng éischt Kierch stoung, déi awer mat hiren 128 Quadratmeter ze kleng gi war, well Bieles, wéi all d'Urtschaften am Minett, an der 2. Halschent vum 19. Joerhonnert ugefaangen huet, vill méi grouss ze ginn duerch di sëlleche Leit, déi bäigeplënnert sinn, well se an de Schmelzen oder an de Minièren eng Aarbecht fonnt hunn. De Kierfecht, dee bis dohi ronderëm d'Kierch luch, war duerch eng Decisioun vum Gemengerot vum 19. Mee 1875 baussen d'Duerf verluecht ginn.

[Änneren] D'Baugeschicht

Am Mäerz 1876 hat den Architekt A.P. Kemp éischt Skizze fir di nei Kierch gemaach, an am Abrëll 1877 hunn d'Aarbechte fir de Bau vun der Kierch duerch d'Firma Michel Betz vu Welschent ugefaang. D'Kierch gouf den 29. Oktober 1877 ageweit. D'Kierch huet deemools ronn 47.000.- Frang kascht.

Vun Ufank u schénge Mängel um Bau festgestallt ginn ze sinn, eng vun de Säitemaure war gebascht, an den Tuerm konnt wéngst statesche Feelberechnungen net sou héich gebaut gi wéi virgesinn, wat zu enger ugereegter Polemik gefouert huet. Och hu verschidde Leit sech doru gestéiert, datt den Tuerm an d'Entréespaart vun der Kierch net zum Duerf zou, mee a Richtung vun den Hiwwele ronderëm Bieles gekuckt hunn, wat awer doduerch z'erklären ass, datt de Chouer vun enger Kierch zu där Zäit huet missten no Osten kucken, a well soss den Tuerm ze no bei di deemoleg Schoul ze stoe komm wier an eng héich Trap fir bei d'Kierch hätt misste gebaut ginn.

Am Joer 1879 ginn 22 Kierchebänke kaaft. Den 21. Juni 1881 goufen 3 nai Klacken agweit, déi och haut nach am Kierchtuerm hänken. Am Joer 1887 ass een neien Héichaltor ugeschaaft ginn, well bis dohinn een Altor aus där aller Kierch do stung. Dësen neien Altor gouf vum Konschtschräiner Jean Decker aus Munneref gebaut, no Pläng vum Architekt Kemp. Di kleng Statuen an d'Kräizegungsgrupp goufe vun engem Här Walter vun Tréier geliwwert. D'Niewenaltär ware well éischter kaaft ginn.

1889 gouf den Duxall gebaut, a wou een huet missten iwwer eng Leeder mat 17 Sprosse klamme fir erop. 1890 goufe Beichtstill vum Konschtschräiner Paul Theves vun Housen geliwwert, och no Pläng vum Architekt Kemp. 1902 krut d'Kierch eng Statu vun der helleger Famill, déi vum Bildhauer Joseph Rungaldier aus St. Ulrich-Gröden aus dem Tiroul staamt. 1919 gouf eng Waarmloftheizung vun der Firma Mahr vun Oochen an der Kierch installéiert. Am Wanter 1922/1923 ass d'Kierch bannena faarweg dekoréiert ginn duerch di däitsch Moler Löhe vu Bonn a Mothes vu Berlin.

De 17. November 1930 gouf eng Uergel ageweit. No der Aweiung war ee Concert, wou ënner aneren den Doumorganist Albert Leblanc gespillt huet.

Well di al Kierchefënstere schlecht waren, goufen 1940, just virun der Evakuatioun, nei Fënstere vun der Firma Linster vu Munneref agesat. 1957 si gréisser Restauratiounsaarbechte bannen an der Kierch gemaach ginn.

Am Joer 1877 gebaut, war di Bieleser Kierch also réischt 1922 richteg fäerdeg ginn.

E Bléck vun uewen an di Bieleser Kierch

[Änneren] Den Ëmbau

Ugangs den 1970er Jore gouf iwwerluecht, fir di Bieleser Kierch ze renovéiren an den neie liturgeschen Ufuerderungen unzepassen. Sou sollt d'Sakristei vergréissert ginn, sämtlech Altär an de Priedegtstull soltten ewechgeholl ginn, di al Still sollten duerch nei Bänken ersat ginn, an d'Kierch sollt nei ugestrach ginn.

Den Architekt André Haagen huet d'Pläng fir den Ëmbau gezeechent. Bei Ënnersichungen am Mee 1972 vun de Fëllementer vun de Kierchemauren an am Juli 1973 vun de Fëllementer ënner dem Duxall gouf festgestallt, datt d'Kierch ënner Ëmstänn kéint baufälleg sinn. Den 31. Juli 1973 war di lescht Mass an der Kierch déi duerno ausgeraumt gouf. Während den Ëmbauaarbechte goufen d'Massen am Bieleser Veräinshaus gehal.

Am Dezember 1973 sinn d'Aarbechten ugaang, di däitsch Firma Keller huet d'Fëllementer mat 200 Tonnen Zement verstäerkt. D'Gewëllef gouf am Februar 1974 erausgeholl, eng nei Sakristei gouf gebaut, an d'Maure goufe mat Eisenträger a Spanner beieneegehal. An där Zäit huet och de Kënschtler Egino Weinert sech eng éischte Kéier d'Kierch ugekuckt.

Am Fréijoer 1975 gouf eng nei Buedemheizung installéiert, de Kierchendaach gouf gefléckt, an d'Fassad gouf nei gemaach. Am Oktober vun deem selwechte Joer goufen nei Kierchefënsteren agesat an deen neie Plafong gouf gemaach.

Den 28. Mäerz 1976 gouf den Altor an där restauréierter Kierch vum deemolege Bëschof Jean Hengen geweit.

[Änneren] D'Kierch vu banne

Dat besonnescht un der Bieleser Kierch ass, datt se duerch den Ëmbau Ugangs den 1970er Joren op eng besonnesch Aart a Weis un d'Exigenze vun der Liturgiereform ugepasst gouf. Den Altor steet net méi an dem Deel deen als Chouer gebaut gouf mee un der lénker Längssäit, an d'Still stinn an engem Hallefkrees em déi nei Altorinsel. Am ale Chouer ass elo d'Plaz vun der Chorale.

D'Altorinsel an der Bieleser Kierch

De fënnefeckegen Altor mat Motiver aus dem Alen Testament, den Ambo mat Motiver aus den Evangelien, d'Tabernakelsail an den Dafstee si vum Kënschtler Egino Weinert vu Köln, genee wéi och d'Agangsdier mat Duerstellunge vun de Patréiner vun der Kierch: Péitrus, Paulus, Barbara, Haupert. All dës Géigestänn sinn aus Eise gegoss als Unerkennung un d'Aarbechter aus der Minettsgéigend, an där d'Kierch steet. Allerdéngs konnten dës liturgesch Miwwelen aus finanzielle Grënn net hei am Land gegoss ginn, den Här Weinert huet dat selwer a sengem Atelier gemaach. Donieft goufen d'Statue vun den hl. Willibrord a Michel a d'Reliefer vum Priedegtstull aus der virechter Bannenausstattung gehalen. Et gouf och eng Pietà aus enger fréierer Bieleser Weekapell an der Kierch opgestallt.

Un der Säitemauer, hannert der Altorinsel, ass ee moderne Kräizwee ugemaach, deen aus 15 Statioune besteet.

3 vun de Bieleser Kierchefënstren

[Änneren] D'Fënsteren

D'Kierchefënstere goufen zu Bonn am Atelier vum Här Linde gemaach, no Zeechnunge vum Architekt André Haagen. Si goufen den 13. Oktober 1975 agesat.

[Änneren] D'Klacken

Am Klackentuerm hänken 3 Klacken, déi 1881 an der Géisserei Causard zu Colmar am Elsass gegoss goufen:

  • di grouss Klack, am Toun Sol, weit 593,5 kg an ass den Hellege Péitrus a Paulus an der Muttergottes geweit
  • di mëttelst Klack, am Toun La, weit 417 kg an ass den Hellegen Haupert, Willibrord a Jousef geweit
  • di kleng Klack, am Toun Si, weit 305 kg an ass den Hellegen Donatus, Vältes an Aloysius geweit

[Änneren] D'Uergelen

D'Uergel am ehemolege Chouer

Am Joer 1899 gouf een éischten Harmonium an der Bieles Kierch opgeriicht, deen dem Schoulmeeschter Marx gehéiert huet. 1915 gëtt een eegenen Harmonium kaaft bei der Firma G. Stomps. Dësen Harmonium gëtt 1917 met deem vum Schoulmeeschter Kerg vun Nidderkuer getosch, een Instrument, dat virdrun an der Walfer Kierch stoung.

1929 gouf en Uergelcomité gegrënnt, an et goufe Sue gesammelt fir eng richteg Uergel ze kafen. Dës Uergel mat 15 Regëstere gouf vun der Firma Späth vun Ennetach bei Mengen, déi haiteg Freiburger Orgelbau, gebaut a geliwwert fir de Präis vun 119.280.- Frang, plus 595.- Frang fir den Transport, an um Duxall opgeriicht. D'Uergel gouf de 17. November 1930 vum Beetebuerger Dechen Dr. Nic. Bisdorff ageweit.

Beim Ëmbau vun der Kierch Mëtt der 1970er Jore gouf di al Uergel zum Deel an di nei Uergel mat agebaut. Di nei Uergel huet 16 Regësteren, verdeelt iwwer 2 Manualer a Pedall.

De Kräizwee an der Bieleser Kierch

[Änneren] Literatur

  • - Bieles- seng Leit, seng Poar, seng Kirch - Festschrëft zur Erneierung vun der Poarkiirch Sankt Péiter a Paul zu Bieles am Joër 1975; Jean Wampach, Albert Backes et. al.
  • - Lëtzebuerger Wort (25. Mäerz 1976) S.5: Die neue Raumgestaltung der Beleser Pfarrkirche. Michel Schmitt.
  • - Eis nei Uergel - Bieles 30. Januer 1977, erausgi vum Poarrot; Jean Wampach, Georges Westenfelder et al.

[Änneren] Kuckt och

[Änneren] Um Spaweck