Hellenismus
Vu Wikipedia, der fräier Enzyklopedie.
![]() |
Hellenopedia – All d'Artikelen op der Wikipedia zum antike Griicheland. |

Den Hellenismus oder d'Hellenistescht Zäitalter (4.-1. Joerhonnert v. Chr.) ass eng Geschichtsperiod a Griicheland, déi bis op d'grouss Figure wéi den Alexander de Groussen oder d'Kleopatra relativ mëssverstane gëtt. Den Hellenismus gëtt dacks als eng Transitiounsperiod, an esouguer Dekadenz, tëscht dem Glanz vum Klasseschen Zäitalter an der Muecht vum Imperium Romanum ugesinn. Allerdéngs hunn de Glanz vun de Stied wéi Alexandria, Antiochia a Pergamon, d'Economie, d'Mëschung vun de Kulturen, d'dominant Roll von der griichescher Sprooch an hir Diffusioun d'Bild vum antiken Noen Oste verännert.
Den Hellenismus gouf duerch Historiker aus dem 19. Joerhonnert definéiert. De Begrëff "hellenistesch" gouf fir d'éischte Kéier vum däitschen Historiker Johann Gustav Droysen benotzt1 a koum duerch de linguisteschen a kulturelle Critère, der spektakulärer Erweiderung vun de Regiounen, wou griichesch geschwat ginn ass (gr.: ἑλληνίζειν / hellênízein) an domadder duerch de Phenomen vun der Expansioun vum Hellenismus. Dëse Phenomen vun enger Hellenisatioun an dem Kontakt tëscht den alen orientaleschen Zivilisatiounen an de Griichen ass ënner der réimescher Dominatioun weidergaangen2. D'chronologesch Grenze vun dem hellenisteschen Zäitalter si konventionell a politesch : si fänke mam Doud vum Alexander dem Groussen un, an halen op, wéi sech de leschte groussen hellenisteschen Herrscher, d'Kleopatra vun Egypten, d'Liewe geholl huet, an der réimescher Dominanz d'Plaz iwwerlooss huet.
D'rezent archeologesch an historesch Arbechte ginn an d'Richtung, dës Period no zwee Aspekter nei ze bewerten : d'Existenz an d'Gewiicht vun de grousse Kinnekräicher mat ursprénglech griicheschen oder makedoneschen Dynastien3 mee och d'Roll vun de ville Stied, denen hir Wichtegkeet net ofgeholl huet, och wann dës Meenung laang Zäit vertruede war.
Inhaltsverzeechnis |
[Änneren] Politesch Evolutioun vun der hellenistescher Welt
[Änneren] D'Eruewerunge vum Alexander
Am Alter vum 20 Joer war den Alexander de Groussen Kinnek vu Makedonien, zwee Joer drop Meeschter iwwer dat antikt Griichland, an huet a senger kuerzer Zäit um Troun — knapp 13 Joer vun 336 bis 323 v. Chr. — déi spektakulärsten a séiersten Eruewerung vun der Antikitéit fäerdegbruecht. E klengt Kinnekräich, wat sech mat verschiddene griichesche Poleis zesummegedo hat, huet dat gréisste Räich vun dëser Zäit an d'Knéie gezwongen, d'Perserräich vum Dareios III. Den achämenideschen Herrscher gouf bannent véier Joer (334-330) an dräi Schluechte geschloen, um Granikos, zu Issos a Gaugamela. Déi dräi Joer drop, bis 327, goufe lues awer sécher d'Satrapien an Zentralasien ageholl, a bis 325 huet den Alexander d'makedonesch Dominatioun iwwer den Nordoste vun Indien geséchert. Hei huet den Alexander ënner dem Drock vu sengen Truppe missen ophalen, an ass zeréck a Mesopotamien gaangen, dem Häerz vu sengem Räich.
Fir seng Muecht op laang Zäit ze halen, huet hie versicht d'achämenidesch Herrscherklass vum ale Räich mat der Administratioun vu sengem Räich zesummenzebréngen. Hien huet op dësem Wee versicht, eng Monarchie ze grënnen, déi engersäits op der makedonesch-griichescher Traditioun baséiert huet, an anerersäits och d'persesch Ierfschaft net vergiess huet. De plëtzlechen Doud vum Kinnek am Alter vun 33 Joer huet dësem originelle Versuch en Enn gesat, dee vu sengem Entourage allerdéngs och kritiséiert ginn ass.
Méi doriwwer am Artikel Alexander de Groussenan den Artikelen [[{{{2}}}]] an [[{{{3}}}]]an den Artikelen [[{{{4}}}]], [[{{{5}}}]] an [[{{{6}}}]]an den Artikelen [[{{{7}}}]], [[{{{8}}}]], [[{{{9}}}]] an [[{{{10}}}]].
[Änneren] D'Period vun den Diadochen (323-281 v. Chr.)
Den Alexander de Groussen hat kee wierklechen Nofolger hannerlooss, dee seng Plaz konnt anhuelen, a virun allem keen, dee sech géint d'Diadoche behaapte konnt, Offizéier vu senge Campagnen déi sech 40 Joer laang ëm d'Ierfschaft gestridden hunn. D'Kricher tëscht dem Perdikkas, dem Ptolemaios, dem Kassander, dem Lysimachos, dem Antigonos an dem Seleukos, fir nëmmen déi wichtegst z'ernimmen, déi bis 281 v. Chr. gedauert hunn, hunn d'Famill vum Alexander verschwanne gelooss, an d'Räich gesprengt. Den Antigonos, alen Offizéier dee vague mat der kinneklecher makedonescher Famill verwandt war, hat ët bal geschafft, d'Räich nees opzebauen, mee eng Koalitioun vu senge Rivalen huet hie bei der Schluecht vun Ipsos 301 v. Chr. geschloen.
Griicheland, Makedonien a Klengasien goufe vun de militäresche Campagne vun den Diadoche markéiert, wärend sech den ëstlechen Deel vum Räich séier emanzipéiert huet, an zum griichesche Räich vu Baktrien ginn ass. Dëse Genereel war ët egal, iwwer wéieng Partie vum Räich si d'Soen haten, d'Haaptsaach war, si haten en Troun. Den Demetrios Poliorketes, Jong vum Antigonos, huet zesumme mat sengem Papp iwwer de gréissten Deel vun Asien geherrscht, an nom Doud vu sengem Papp huet hie versicht, Makedonien anzehuelen, wat him provisoresch och gelongen ass. Schlussendlech huet hien sech awer misse geschloe ginn, an ass miserabel gestuerwen. Den eelste Jong vum Ptolemaios, de Ptolemaios Keraunos, gouf vu sengem Papp aus Egypten verdriwwen, an huet sech beim Lysimachos an Thrakien opgehalen. De Ptolemaios Keraunos huet Thrakien souwéi Makedonien ageholl, an de Seleukos ëmbrénge gelooss, dee géint hie virgoe wollt. Den Noen Oste war vun den Ambitioune vun dëse Genereel dominéiert, déi sech séier de Kinnekstitel ginn hunn, hir Truppen hunn aus griicheschen a makedonesche Sëldner bestanen.
Am beschte geschloen huet sech de Ptolemaios I., e Kandheetsfrënd vum Alexander, aus deem verschidden Auteuren och de Baaschtert vum Philippe II. gemaach hunn. Hie konnt sech séier Egypten ënnert den Nol rappen, an huet versicht, hei en dauerhafte Staat opzebauen. Domadder huet hien imperial Ambitiounen opginn, déi hie selwer fir wéineg realistesch gehalen huet. Domadder war hien zwar ee vun denen, déi mat "Schold" dru waren, datt aus der imperialer Iddi näischt ginn ass, mee anerersäits war hien och e Grënner vun der hellenistescher Welt.
Méi doriwwer am Artikel Diadochekricheran den Artikelen [[{{{2}}}]] an [[{{{3}}}]]an den Artikelen [[{{{4}}}]], [[{{{5}}}]] an [[{{{6}}}]]an den Artikelen [[{{{7}}}]], [[{{{8}}}]], [[{{{9}}}]] an [[{{{10}}}]].
[Änneren] D'Gläichgewiicht vum 3. Joerhonnert
Am 3. Joerhonnert v. Chr. koum ët zu engem kuerze Gläichgewiicht tëscht den dräi Dynastien, déi aus den Diadochen ervirgaange waren. Makedonien gouf vun den Nofolger vum Antigonos regéiert4, Egypten vun de Lagiden, an e grousst Räich, wat net homogen war5 vun de Seleukiden. Allerdéngs gouf ët nach méi Divisiounen an der hellenistescher Welt. Niewt den dräi grousse Monarchien goufen ët eng Partie kleng Kinnekräicher, déi keng esou grouss Roll gespillt hunn. Sou hunn d'Attaliden hirt Kinnekräich ronderëm Pergamon opgebaut, an ët goufe Kinnekräicher um Pontos an a Bithynien. Den Hieron II. huet a Grouss-Griicheland e Kinnekräich zu Syrakus op d'Bee gestallt.
Zu dëse ville klenge Monarchie kommen ausserdem nach d'Konfederatioune vun de Poleis, déi sech zum Deel mat Erfolleg, géint d'Ambitioune vun den hellenistesche Kinnekräicher - virun allem Makedonien - duerchgesat hunn. Zwee vun dëse federale Staaten, d'Achaiiesch Liga ënner dem Aratos an d'Aitolesch Liga hunn eng grouss Roll bis zu der réimescher Eruewerung gespillt. Verschidde Poleis konnten esouguer hir Onofhängegkeet behalen, a ware mat de Kinnekräicher gläichgestallt. Dat beschte Beispill heifir ass Rhodos.
[Änneren] D'Réimer an d'politescht Enn vun der hellenistescher Welt
Um Enn vum 3. Joerhonnert ass d'Magna Graecia - Süditalien a Sizilien - no bal engem Joerhonnert vu Kämpf, sief ët duerch de Pyrrhos oder duerch d'Punesch Kricher, ënner réimesch Dominatioun gefall. Ët huet allerdéngs nach bis zum Ufank vum 2. Joerhonnert gedauert, bis Roum wierklech am Orient agegraff huet. An enger éischter Zäit hunn d'Réimer militäresch d'Antigoniden a virun allem den Antiochos III. - déi lescht grouss politesch Figur ënner den hellenisteschen Herrscher virum Mithridates VI. an der Kleopatra - ënner hir Fuchtel bruecht. An engem laangen a luese Prozess, dee bal zwee Joerhonnerte laang gedauert huet, konnt Roum mat der Hëllef vun de Poleis an dem Kinnekräich vu Pergamon d'ëstlecht Mëttelmier u sech rappen. Dëse leschten Akt bei der Eruewerung war de Sträit tëscht dem Octavian an dem Marcus Antonius, dee mat der leschter Herrscherin vun Egypten, der Kleopatra VII., alliéiert war, a geschloe gouf. D'Kleopatra huet sech 30 v. Chr. d'Liewe geholl.
Allerdéngs sinn d'Réimer am Orient och op Resistenze gestouss, an ët huet dräi Kricher gebraucht, fir de Kinnek vu Pontos, de Mithridates VI., am 1. Joerhonnert ze schloen. De Pompeius huet 63 v. Chr. d'Seleukideräich ofgeschaf, an den Orient no réimeschem Modell nei organiséiert. D'hellenistesch Welt gouf zu engem Terrain fir d'Ambitioune vun de verschiddene Genereel vun der réimescher Republik6 bis zu der entgülteger Victoire vum Octavian.
Parallel dozou ass de politeschen Afloss vun de Seleukiden an Zentralasien, Persien a Mesopotamien no der Herrschaft vum Antiochos III. (223-187 v. Chr.) brutal gefall. Dësen hat nach d'Mëttel, eng Expeditioun bis un d'Grenze vun Indien op d'Been ze stellen. Ënner der Herrschaft vu sengem Jong konnten d'Seleukiden emol net méi den Opstand vun de Makkabäer a Palästina zeréckgeschloen. D'Parther déi agefall sinn, hunn dës politesch Dekompositioun beschleunegt an um Ufank vum 1. Joerhonnert v. Chr. hunn d'Seleukiden nëmmen nach Syrien iwwreg gehat.
[Änneren] De permanente politesche Kader : Kinnekräicher a Poleis
[Änneren] D'hellenistescht Kinnekräich, eng absolut Monarchie
D'hellenistesch Monarchie war perséinlech. Dat heescht datt de Kinnek dee war, deen duerch seng eege Leeschtungen, déi meeschtens militäresch waren, a säi Behuelen, un den Titel Basileus ("Kinnek") komm ass. Esou war eng militäresch Victoire dacks de legitimen Akt, fir op den Troun ze kommen, an iwwert eng Provënz oder e Staat ze herrschen. D'Seleukiden hunn d'Eruewerung vu Babylon duerch de Seleukos I. am Joer 312 benotzt, fir hir Presenz a Mesopotamien ze legitiméieren, oder och d'Victoire iwwer de Lysimachos 281 fir hir Revendikatiounen op Thrakien ze rechtfertegen. D'Kinneke vu Bithynien hunn aus der Pseudo-Victoire vum Nikomedes I. aus dem Joer 277 profitéiert, fir vis-à-vis vun de Galater hir Herrschaft ze legitiméieren7.
An dëser Monarchie gouf ët keng kloer Ierfschaftsregelen, an esou koum ët dacks zu Streidereien an Ermuerdungen, wa méi wéi een Ierwen a Fro komm ass. Ët gouf och keng fundamental Gesetzer oder Texter, déi d'Muecht vum Kinnek reglementéiert hunn. Alles koum vum Kinnek, a besonnesch d'Gesetzer huet hie selwer opgestallt. Dësen absoluten a perséinlecher Charakter vun der hellenistescher Monarchie war gläichzäiteg d'Stäerkt an d'Schwächt vun dëse Kinnekräicher, well ët extrem vun der Perséinlechkeet vum Herrscher selwer ofgehaangen huet. Esou war ët och wichteg, bis op Makedonien, wou d'Monarchie eng al Institutioun war, fir sech Ideologien opzebauen, fir d'Dominatioun vu makedoneschen a griicheschen Dynastien iwwer Vëlker, déi näischt mat dëser Zivilisatioun ze dinn haten, ze rechtfertegen. D'Lagide goufen zu Pharaonen an den Aa vun den Egypter, a waren esou gescheit, sech mam Klerus duerch grouss Spenden un d'Tempele guttzehalen.
Dës Kinneken haten d'absolut Muecht mee haten doduerch och vill Pflichten, wéi sech Kollaborateuren ze sichen, d'Feinden ze schloen, hir kinneklech Natur duerch hirt Behuelen ze beweisen, an hir Fonktioun duerch eng Divinatioun vun hirer Persoun ze legitiméieren. Am klasseschen Zäitalter, war de Modell vun der Monarchie, dee vun de Philosophe rejetéiert gouf asiatesch ; am hellenisteschen Zäitalter war de Modell griichesch.
Méi doriwwer am Artikel Hellenistesch Monarchiean den Artikelen [[{{{2}}}]] an [[{{{3}}}]]an den Artikelen [[{{{4}}}]], [[{{{5}}}]] an [[{{{6}}}]]an den Artikelen [[{{{7}}}]], [[{{{8}}}]], [[{{{9}}}]] an [[{{{10}}}]].
[Änneren] E gëllent Zäitalter fir d'Polis ?
Am Verglach mam klasseschen Zäitalter gëtt gäere vun engem Néiergang vun der Polis an der hellenistescher Period geschwat. Allerdéngs ass ët besser, dëst net ze verallgemengeren. Sparta, Athen an Theben waren Eenzelfäll vun imperialistesche Poleis, mee d'grouss Majoritéit vun de griichesche Poleis am 5.-4. Joerhonnert v. Chr. huet sech hirer oder der Autoritéit vun den Achämenide misse fügen.

Dës Situatioun war identesch am hellenisteschen Zäitalter, och wann d'imperialistesch Muecht vun de Stied net méi existéiert huet (Athen) oder definitiv gebrach gouf wéi fir Sparta 222 v. Chr.8. Eng Partie Poleis hu sech a grousse Federatiounen zesummegedo, wéi d'Achaiiaesch oder Aitolesch Liga. Anerer konnten iwwert eng laang Zäit hir Onofhängegkeet behalen, wéi Rhodos. Vill Poleis hunn och mat de Konflikter ënner den Herrscher gespillt, fir - och wann ët nëmme provisoresch war - hir Onofhängegkeet ze behalen, déi fir si ganz wichteg war.
An der Realitéit huet d'Unzuel vun de Poleis an dëser Period esouguer däitlech zougeholl. D'hellenistesch Monarchen hu vill Stied an hire Kinnekräicher gegrënnt, ugefaange mat hiren Haaptstied9. D'Seleukiden hu Stied um iranesche Plateau gegrënnt10, a Mesopotamien11 a verschidde Stied mam Numm Seleukia a Syrien. D'Lagide waren Zypern aktiv12 souwéi a Klengasien. Deelweis goufe griichesch Stied duerch e Monarch och einfach nei gegrënnt13, oder och eenheimesch Stied a griichesch Stied transforméiert14. Wéineg Stied goufe wierklech ex nihilo gegrënnt, bei de meeschten neie Poleis gouf einfach eng eenheimesch Plaz geholl, oder sech an dëser Géigend installéiert.
Déi meeschte Grënnunge goufen um Ufank vun der hellenistescher Period tëscht den Eruewerunge vum Alexander an der Mëtt vum 3. Joerhonnert gemaach, zu de gréisste Baumeeschter hunn d'Seleukide gezielt. Den éischte But wat net d'Hellenisatioun, wat éischter eng Konsequenz war, mee e militärescht a strategescht Zil : an de Stied gouf eng Garnisoun installéiert, fir den Territoire oder eng Handelsstrooss ze kontrolléieren. A Griicheland koum ausserdem derbäi, datt sech déi kleng Stied zesumme wollte setzen, fir eng méi zolitt Eenheet duerzestellen. Natierlech gouf ët och e politesche Wëlle vun den Herrscher, fir duerch hir Haaptstied hir Muecht an de Lännereien ze festegen. Manner wichteg waren natierlech och d'Wirtschaftsbezéiungen.

Verschidde Stied hate vun Ufank un eng zolitt Gréisst15, mee vill Stied waren einfach militäresch Befestungen, a sinn eréischt am 2. Joerhonnert v. Chr. zu richtege Stied ginn16. Nët all Grënnung war erfollegräich, a verschidde Plaze goufen och nees verlooss.
D'Kinneken hu keng einfach Stied gegrënnt, mee wierklech Poleis nom klassesche griichesche Modell. Dëse Modell huet sech an de Kommunautéite vun Zentralasien a Phönizien verbreed, déi helleniséiert goufen. D'Liewen, iwwer dat duerch vill Texter e groussen Deel bekannt ass, war räich. Ët schéngt ës, wéi wann d'Oligarchie ëmmer méi ofgeholl huet, wouvunner d'Demokratie profitéiert huet, déi zu enger Norm an der hellenistescher Welt ginn ass. E globale Konsens ass zu stane komm, deen heiandsdo vu Biergerkricher ënnerbrach ginn ass. D'Bindung zu der Polis war nach ëmmer ganz staark, a vill Bierger hunn net gezéckt, zu de Waffen ze gräifen, fir hir Onofhängegkeet ze verdeedegen.
[Änneren] Komplex Bezéiungen tëscht Kinneken a Poleis

D'Bezéiungen tëscht den hellenistesche Kinneken an de Poleis, déi si dominéiert hunn, oder versicht hunn ze dominéieren, ware komplex. Generell hu sech d'Poleis géint d'absolut Autoritéit vun de Kinneke gewiert. Allerdéngs huet dëst dacks vum och dovunner ofgehaangen, wéi de Muechtrapport tëscht denen zwee war. Generell hat e Kinnek d'Recht, eng Polis déi hien eruewert hat, ze zerstéieren, mee meeschtens gouf eng Eenegung fonnt, an d'Polis gouf méi oder manner gewollt zu enger Alliéierter vum Kinnek. Ët muss een tëscht ville klenge Poleis ënnerscheeden, iwwer déi de Kinnek eng grouss Kontroll hat17, an déi och als Deel vum kinneklechen Territoire konnte weidergi ginn, an anere Stied, déi zwar dem Kinnek ënnerstallt waren, awer eng grouss Autonomie behalen hunn. Dëst war meeschtens de Fall fir d'Poleis aus der Ägäis, déi dacks laang virun den hellenistesche Kinnekräicher gegrënnt gi waren.
D'Rapporten tëscht Kinnek a Polis waren duerch e politesche Modell dominéiert, deen euergeteschen Handel genannt gëtt : e wohltätege Kinnek géint Éieren, déi d'Stad him bruecht huet. Dëse Modell gouf zur Norm fir d'Bezéiungen tëscht Monarch a Polis. De Kinnek gouf als mächtegen Herrscher duergestallt, dee wohltäteg fir d'Stad war, d'Stad beschützt huet an e Garant vun hirer Properitéit war. D'Polis huet hiren Devouement proklaméiert, wat fir de Kinnek e Mëttel war, seng Legitimitéit ze stäerken, him Statue gebaut an zum Deel och kultesch Éiere bruecht. Den Euergetismus war esou den ideologeschen Haaptkader an de politesche Bezéiungen tëscht Kinneken a Poleis. Ët koum och fir, datt sech den Euergetismus a Stied manifestéiert huet, déi net zu der Aflosszon vum Kinnek gehéiert hunn. Esou gouf Rhodos vun allen hellenistesche Monarchen nom schlëmmen Äerdbiewe vun 227 v. Chr. ënnerstëtzt. D'Attaliden hunn eng Partie Monumenter zu Athen finanzéiert18, dorënner déi berühmte Stoa vum Attalos, déi am 19. Joerhonnert duerch d'amerikanesch archeologesch Schoul vun Athen nees opgebaut ginn ass.
D'Poleis stounge seelen an der éischter Rei, mee hunn an der hellenistescher Welt - wat e weideren Unitéitsfakteur war - hir Identitéit an hir Traditioune vis-à-vis vun de Kinneken erhalen.
[Änneren] Unitéit an Diversitéit an der hellenistescher Zivilisatioun
[Änneren] Hellenisatioun : Sproochen a Koexistenz vun de Kulturen
[Änneren] D'Koiné

D'Fro no de Rapporten tëscht Griichen a Makedonier op der enger Säit a mat den netgriichesche Vëlker op der anerer Säit huet sech a Griicheland oder a Makedonien ënner der Dominatioun vun den Antigoniden natierlech net gestallt. Mee an Asien, an de seleukideschen Territoiren oder an Egypten war déi breet mass vun den Awunner net griichesch. Dës eenheemesch Bauere ware gréisstendeels fräi, mee ënnerstoungen awer der kinneklecher a steierlecher Administratioun. An dësem Punkt waren d'hellenistesch Kinnekräicher net vill aneschters wéi hir Virgänger am Noen Osten, bis op ee Punkt : dës Dynastie ware Friemherrschaften duerch hiren Ursprong, hir Liewensart a virun allem hir Sprooch.
Esou hunn d'griichesch Besatzer refuséiert, déi lokal Sproochen ze léieren, an hunn d'griichesch Sprooch als Kommunikatiounsmëttel fir d'Steieren, d'Administratioun, d'Militär an d'Politik gefuerdert. D'Kleopatra VII., déi vill Sprooche geschwat huet, schéngt hei eng Ausnam bei de Lagiden gewiecht ze sinn. D'egyptesch an d'jiddesch Eliten souwéi déi grouss Notabelen a Klengasien hunn ugefaangen, griichesch ze schwetzen19. Dëse Phenomen hat am 4. Joerhonnert a Klengasien scho virun den Eruewerunge vum Alexander ugefaangen. An de Kinnekräicher ronderëm d'hellenistesch Welt20 hunn d'Herrscher heefeg versicht, hire Philhellenismus ënner Beweis ze stellen, a mat hire Sujeten op griichesch kommunizéiert. Verschidden anatolesch Sprooche si verschwonnen, op mannst an de schrëftlechen Dokumenter. D'Griichescht gouf lues awer sécher d'Sprooch vun der Politik, der Administratioun, der Diplomatik an der Kultur.
D'griichesch Sprooch konnt sech esouguer nach eng Zäitchen duerchsetzen, wéi d'politesch Dominatioun vun der hellenistescher Welt net méi wéi e Souvenir war, sou zum Beispill am Nordweste vun Indien an an Zentralasien. Um Site vun Ai Khanoum um Oxus a Baktrien goufen Iwwerreschter vun enger kinneklecher Trésorerie fonnt, mat Archiver op griichesch. En anert Beispill war d'Stad Alexandria an Arachosia, wou eng kosmopolitesch Bevëlkerung gelieft huet, an déi am 4. Joerhonnert ënner d'Dominatioun vun de Maurya gefall ass. De berühmtesten Herrscher vun dëser Dynastie, den Ashoka, huet Edikter a sengem ganze Räich gravéiere gelooss. Eng grouss Partie dovunner goufen zu Alexandria an Arachosia erëmfonnt, a waren deels op aramäesch a virun allem op griichesch. An engem vun dësen Edikter huet de Keeser d'buddhistesch Prinzipien opgeschriwwen21.
Och wann d'Adaptatioun vun den Edikter vum Ashoka fir d'Griichen a sengem Räich geduecht war, sou waren aner Texter, déi op griichesch iwwersat goufen, fir Net-Griiche geduecht. Esou zum Beispill d'Torah22 déi aus dem hebräeschen an d'griichescht am 3. Joerhonnert iwwersat ginn ass, eng Initiativ déi dem Kinnek Ptolemaios III. zougeschriwwe gëtt23, dee wollt datt seng Geriichter e Code op griichesch hätten, fir de Judden eng Justiz no hirem Gesetz ze bidden. D'Torah gouf an de Synagogen och op griichesch gelies, wat en Indiz vun der Penetratioun vun dëser Sprooch bei de Judde vun der Diaspora ass.
Am klasseschen Zäitalter war d'griichesch Sprooch a vill Dialekter ënnerdeelt, déi enger Regioun hir Identitéit ginn hunn24. Am hellenisteschen Zäitalter huet sech vum Mëttelmier bis zum Indus dKoiné duerchgesat, déi aus dem ionesch-atteschen entstanen ass. Déi al Dialekter sinn a Griicheland och an den offiziellen Dokumenter weider benotzt ginn, mee iwwerall soss huet sech d'Koiné duerchgesat. An dëser Sprooch goufe och d'Wierker vun den hellenisteschen Auteure geschriwwen, ob si griichesch waren oder net. Dat "klassescht" algriichesch war eng Kreatioun vum Hellenismus, déi sech op d'athenesch Ierfschaft vum klasseschen Zäitalter baséiert huet.
Méi doriwwer am Artikel Koinéan den Artikelen [[{{{2}}}]] an [[{{{3}}}]]an den Artikelen [[{{{4}}}]], [[{{{5}}}]] an [[{{{6}}}]]an den Artikelen [[{{{7}}}]], [[{{{8}}}]], [[{{{9}}}]] an [[{{{10}}}]].
[Änneren] Eng Mëschung vun de Kulturen ?

Wa sech d'Sprooch verbreed huet, wéi war ët mat der griichescher Liewensart ? Wéi hu sech d'Griiche vis-à-vis vun de Kulture beholl, déi si gouvernéiert hunn ?
Fir dat aalt Egypten gëtt ët eng präzis Entwert, hir Zivilisatioun war esouguer an den Aa vun de Griiche prestigiéis. D'egyptesch Kulten hu sech am Mëttelmierraum an dëser Period verbreet. De Kult vun der Isis am 1. Joerhonnert v. Chr. konnt a Phönikien, Klengasien, Griicheland, Kyrenaika, Sizilien a bis op Roum nogewise ginn. Am Joer 70 n. Chr. ass den Isiskult och bis a Gallien an a Baetica komm25. Dës Diffusioun vun den orientalesche Kulten, meeschtens och griichesch Adaptatioune vun orientalesche Gottheeten26, ass vun den egyptesche Griichen a vun den Egypter ronderëm d'Mëttelmier ausgaangen.
Ët schéngt ës allerdéngs, wéi wann d'Egypter net vun der hellenescher Liewensart begeeschtert waren. Natierlech hunn d'egyptesch Eliten, virun allem d'Paschtéier, nierwt der Sprooch och e griicheschen Numm ugeholl, souwéi d'griichesch Gouvernements-Praktiken. Deelweis hu si och um griichesche Kult deelgeholl, opmaannst un deem fir den Herrscher. Mee déi grouss Mass vun der Bevëlkerung huet sech net mat der griichescher Kultur a Relioun befaasst. D'Lagiden hunn d'Privilegien vun den Tempelen an d'eenheemesch Kulte respektéiert, a goufen esou an den Aa vun hire Sujeten Herrscher, déi de pharaonesche Modell vun der Monarchie ugeholl hunn. Ët schéngt ës och, wéi wann eng Partie Griichen, déi an Egypten gewunnt hunn, verschidden egyptesch Kulten ugeholl hunn, wéi zum Beispill Begriefnesritualen. Gemëschten Hochzäite waren net seelen (ausser an der kinneklecher Dynastie), a vill Leit haten en dueblen Numm, en egyteschen an e griicheschen. Sou gouf ët zu Edfu en Offizéier, dee bei de Griichen Apollonios genannt gouf, bei den Egypter Pashou27. An engem Land wou d'ethnesch Identitéit schwéier z'etabléiere war, an dacks duerch d'Sprooch bestëmmt war, war d'duebel Kultur staark verbreed, op jiddferfall an de méi héige soziale Klassen. D'Geriichter vun egypteschem a griicheschem Recht hunn zesummegeschafft, an u wéiee Geriicht ee geschriwwen huet, huet eigentlech nëmmen dovunner ofgehaangen, a wéienger Sprooch de Kontrakt war, ëm dee gestridde gouf (Handelsvertrag, Hochzäitsvertrag asw.). Global huet d'Identitéit virun allem dovunner ofgehaangen, wéi sech den Eenzelne beholl huet, wat seng reliéis, politesch a kulturell Praktike waren, a wéi e vun den anere Leit gesi gouf : Griich war een, wann ee vun de Griichen esou ugesi ginn ass. D'Judden, déi an Egypten geliewt hunn, a griichesch geschwat hunn, goufe mat den Hellenen an een Dëppe gehäit.
Iwwer Phönikien, Syrien, Mesopotamien an Zentralasien ass manner gewosst. Och wann eng Partie eenheemesch Sproochen op mannst aus de schrëftlechen Dokumenter verschwonne sinn, sou huet d'aramäesch Sprooch sech awer behaapt. D'Seleukiden hunn allgemeng déi lokal Relioune respektéiert28, souwéi och déi lokal politesch Konzepter, wéi dee vun der Monarchie a Mesopotamien. Ët ass gutt méiglech, wéi zum Beispill zu Ai Khanoum a Baktrien, datt ët an de Stied eng gemëschte Kultur gouf, virun allem an der Relioun an an der Architektur. A Palästina huet d'Hellenisatioun zu Spannungen an der Bevëlkerung gefouert, ënner anerem am 2. Joerhonnert v. Chr. ënner den Hasmonäer.
D'griichesch Liewensart huet sech mat der Entwécklung vun de Poleis wäit verbreet. Déi al Handelsrivalitéit tëscht Griichen a Phönikier war zwar net aus der Welt geschaf, mee de politeschen a kulturellen Hegemonismus vun de Griiche war esou staark, datt verschidde Phönikier hir Kanner als Epheben op Athen geschéckt hunn, an u Concoursen a Griicheland deelgeholl hunn. Dëst seet aus, datt si wéi Griichen ugesi goufen. Vill Phönikier mat griichescher Kultur, oder Griichen déi zu Sidon gewunnt hunn, hunn op d'mythologesch Bezéiungen tëscht Sidon, Argos an Theben opmierksam gemaach. A Syrien huet de Bau vun der grousser Metropol vun de Seleukiden, Antiochia, zu der Hellenisatioun vun dëser Regioun bäigedroen, a war och déi lescht Bastioun vun der Dynastie am 1. Joerhonnert v. Chr.
A Klengasien huet d'Entwécklung vun de Poleis a Karien an a Lykien am 4. Joerhonnert v. Chr. huet de ganze westlechen Deel vun Anatolien betraff, mee ni wierklech d'Banneland. Net-griichesch Vëlker hunn dacks spontan d'Herrscher gefrot, fir kënne an enger Polis ze wunnen. Dëst setzt niewt der Sprooch och eng Gewunnegt mat der griichescher Politik an der Educatioun viraus, ët goufen och vill Gymnase gebaut. Mee och wann d'Stied a Klengasien Tempelen, Agoraen an Theateren haten, sou sinn awer hir Traditiounen net verschwonnen. A Phönikien konnt datselwecht festgestallt ginn. Esou ass de Fall vun engem Awunner vu Sidon bekannt, den Diotimos, deen zu Argos d'Concourse gewonnen hat, an de phönizeschen Titel Sophet ("Riichter") hat29. Ënner dem griichesche Lack si lokal Fonktiounen a Gewunnegte weiderhi bäibehale ginn.
Ët ass schwéier, d'Realitéit an d'Déift vun der Hellenisatioun ze generaliséieren. D'Situatioune ware verschidde je no Kinnekräich, no Provënz an deelweis och no den Eenzelpersounen. Deelweis goufen ët och staark helleniséiert Regiounen (virun allem d'Stied), déi direkt u Regioune lungen, an denen de Phenomen nëmmen uewerflächlech war. Déi grouss Diversitéit bei de Quellen féiert zu enger grousser Virsiicht, wann ee vun Hellenisatioun oder Akkulturatioun schwetzt. D'griichesch Kultur war allerdéngs zimlech dominant, an dësen Aspekt huet och nach no der réimescher Eruewerung Bestand gehat.
[Änneren] Zirkulatioun vun Iddien a vu Leit
Wärend der hellenistescher Period koum ët zu engem Accroissement vun der Zirkulatioun vu Wueren, vun Iddien a vu Leit, déi an dëser Regioun esou nach net do war.
Un éischter Linn stoungen d'Zaldoten, déi sech iwwer dausende Kilometer deplazéiert hunn. An dëser Zäit koum ët och zu enger Entwécklung vum Sëldnertum. Esou hunn d'Awunner vu Sagalassos a Pisidien laang Zäit Sëldner gestallt, virun allem fir d'Lagiden. Mee och d'Artisten an d'Philosophe si wäit gereest, sou zum Beispill de Klearchos vu Soloi, e Schüler vum Aristoteles, deem seng Presenz zu Ai Khanoum attestéiert ass. D'Kanner vun Notabele goufen dacks an déi grouss griichesch Stied geschéckt (Athen, Delphi asw.) fir hei en Enseignement an der Rhetorik ze kréien, déi fir eng politesch oder diplomatesch Carrière noutwänneg war. E gewëssene Moschiôn, Bierger vu Priene, huet seng Stad an de Concourse vun de Stied ronderëm vertrueden, a gouf duerno Ambassadeur bei de Seleukiden, an Egypten a spéider zu Roum. Ët schéngt ës, wéi wann hie bis op Petra an Arabien komm wär30. Identesch Carrière waren näischt aussergewéinleches, a sinn dacks virkomm.
Och d'Dokteren, Artisten a Magistrate si gereest. Verschidde Stied haten ët esouguer léiwer, wann e Riichter aus enger anerer Stad de Fall iwwerholl huet, well dës zum Deel manner virageholl waren, oder manner ënner Drock gesat goufen. Heiduerch ass ët och sécher zu engem Rapprochement tëscht de juristesche Praktiken tëscht de Stied komm. Aus wéiengem Grond och ëmmer e Griich an enger anerer Stad wéi senger eegener war, wann hie seng Saach hei gutt gemaach huet, gouf seng Presenz duerch en Dekret geéiert. Dacks goufen dës diplomatesch Relatiounen duerch d'Mythologie verstäerkt. Well all Stad behaapt huet, vun engem mythologeschen Heros ofzestamen, an d'griichesch Mythologie immens komplex ass, war ët net schwéier, gemeinsam Virfahren ze fannen. Wéi déi kleng Stad Kytenion (Dorier) eng Ambassad an d'Haaptstad vu Lykien, Xanthos, geschéckt huet, hu si sech Méi ginn, e gemeinsame Virfahren ze fannen : den Apollo soll zu Xanthos op d'Welt komm sinn, an zu gläicher Zäit de mythesche Virfahre vun de Kytenier gewiecht sinn31. Dës Praktike goufen immens eescht geholl an enger Zäit wou Mythos a Geschicht net ënnerscheed goufen, an ët wichteg war ze beweisen, datt een en homereschen Heros als Virfahren hat. De Geste vum Alexander, deen, knapp an Asien ukomm, den Apollo an de Patrokles geéiert huet, ass e weideren Zeie vun dësem Gedanken.
[Änneren] Den Handel

Wat d'Economie ugeet, sou goufen an der hellenistescher Period d'Suen ëmmer méi benotzt, besonnesch d'Sëlwermënzen. D'Diadochen hunn d'Sëlwermënzen, déi den [Alexander de Groussen|Alexander]] agefouert hat, iwwerholl, an hunn dorausser d'Währung vun der hellenistescher Welt gemaach. All Herrscher huet zwar seng eege Mënze gedréckt, mee si haten all dat selwecht Gewiicht, an hunn sech vun engem Territoire an den nächste verbreed, ouni datt een huet misse Sue wiesselen. Dëst huet den Handel natierlech vereinfacht. Am 2. Joerhonnert v. Chr. hunn d'Lagiden an d'Attaliden allerdéngs op hirem Territoire verlaangt, datt nëmmen nach hir Mënze géife benotzt ginn. Duerch de Geldwiessel konnte si e grousse Gewënn maachen, well getosch gouf 1 zu 1, obschonns hir Mënze manner Gewiicht haten, wéi déi aner Mënze vun dëser Zäit. Fir d'alldeeglech Akeef hunn d'Herrscher eng Mënz aus Bronze drécke gelooss, déi eng reng lokal Roll gespillt huet.
Am internationalen Handel koum ët zu wichtegen Erneierungen. Och wann d'Produiten net wierklech changéiert hunn (Weess, Wäin, Ueleg, Sklaven), sou hunn d'Distanze staark zougeholl, d'hellenistesch Gesellschaften, déi hu misse versuergt ginn, si bis un d'Diere vun Indien gaangen. Egypten huet Wäin vu Gaza, Chios, Thasos oder Knidos importéiert, bevir si eng eege Wäikultur opgebaut ginn ass. Olivenueleg gouf bis an Zentralasien exportéiert, wou keen Ueleg produzéiert ginn ass.
D'Zentre vum hellenisteschen Handel hu sech verännert. Alexandria war en enormt Lager fir d'egyptesch Wueren, mee och d'Entrée fir déi ander Staate vum egyptesche Maart. Bis 168 v. Chr. war Rhodos den Haapthafen an der Ägäis an e wichtegen Zentrum fir d'Redistributioun vum Weess. Politesch komplett onofhängeg huet Rhodos och net gezéckt, seng Handelsfräiheet mat de Waffen ze verdeedegen. Esou huet sech d'Insel géint d'Piraterie gewiert, a sech 220 v. Chr. esouguer mat Byzanz ugeluegt. Fir Rhodos fir seng Neutralitéit ze bestrofen, huet Roum, wat am Konflikt mat Makedonien war, aus Delos e Fräihafe gemaach. Esou gouf aus Delos den Haaptpunkt vum ägäeschen Handel, an och den Haaptsklavemaart vun der Regioun bis zu der Zerstéierung duerch de Mithridates am Joer 88 v. Chr. Kontinentalgriicheland war an enger déiwer wirtschaftlecher Kris ausserhalb vun der ägäescher Welt. Déi verschidden hellenistesch Räicher hu gréisstendeels hir Produite selwer produzéiert. Griicheland huet nach ëmmer vill Kar gebraucht, an d'Präisser sinn an d'Luut gaangen. Ausserdem gouf nëmme wéineg Wäin an Ueleg exportéiert, souwéi Luxusproduiten, déi d'Handwierk zu Athen a Korinth um Liewe gehalen hunn. Esou koum ët zu enger konstanter Armut vun der Bevëlkerung, an d'Léin si gefall. Fir vill fräi Leit war ët schwéier eng Arbecht ze fannen, déi eenzeg Léisung war d'Sëldnertum32.
Wat den Handel am Persesche Golf, am Roude Mier oder an Zentralasien ugeet, sou ass duerch e Mangel un Dokumenter nëmme wéineg iwwer den Handel an dëse Regioune bekannt. D'Historiker hunn d'Tendenz de groussen internationalen Handel ze minimiséieren, a virun allem op eng Opdeelung vun de Mäert opmierksam ze maachen (Delos huet bal nëmmen Handel mat der Ägäis bedriwwen, an nëmme wéineg mam Orient) souwéi d'Wichtegkeet vum regionalen Handel z'ënnersträichen.
[Änneren] Hellenistesch Konscht

Laang Zäit gouf d'hellenistesch Konscht als mannerwäerteg am Verflacht mam klasseschen Zäitalter ugesinn, dës Meenung huet sech hautzudags allerdéngs verännert. D'Multiplikatioun vun hellenistesche Kinnekräicher huet zu enger Diffusioun vun artistesche Praktiken an Techniken an der Architektur, der Skulptur an an der Wandmolerei gefouert.
Artistesch Erfindunge goufen och net méi exklusiv a Kontinentalgriicheland gemaach : esou ass zu Pergamon den "hellenistesche Barock" opkomm, wouvunner zum Beispill de monumentale Pergamonaltor. Rezent archeologesch Entdeckungen hu Wandmolereien zu Vergina (Aigai) a Makedonien gewisen, souwéi och a Bulgarien.
An dëser Period gouf och ëmmer manner op Vase gemolt, an ët gouf méi an der "klenger" Konscht geschafft : Metallarbechten, Elfebeen oder och Glas, Mosaik asw. D'Tounfiguren hunn de reliéise Kader verlooss, an ët goufen éischter Szenen aus dem alldeegleche Liewe representéiert, allerdéngs och "Groteske" wéi zu Smyrna oder Alexandria, déi d'"klassesch griichesch Schéinheet" a Fro gestallt hunn.
Méi doriwwer am Artikel Hellenistesch Konschtan den Artikelen [[{{{2}}}]] an [[{{{3}}}]]an den Artikelen [[{{{4}}}]], [[{{{5}}}]] an [[{{{6}}}]]an den Artikelen [[{{{7}}}]], [[{{{8}}}]], [[{{{9}}}]] an [[{{{10}}}]].
[Änneren] Bilan
D'Enn vum lagidesche Räich vun Egypten duerch de Selbstmuerd vun der leschter Herrscherin Kleopatra 30 v. Chr. huet de Réimer erlaabt, d'ganzt Mëttelmier ze kontrolléieren, a war domadder och d'Enn vun der hellenistescher Period. D'Réimer hunn d'hellenistesch Ierfschaft zu hire Gonschte genotzt. Esou huet sech de Modell vun der Polis weider entwéckelt, och wann eng politesch Onofhängegkeet net méi méiglech war, an d'griichesch Sprooch ass déi dominant Sprooch am ëstlechen Deel vum Réimesche Räich bliwwen. D'griichesch Kutur huet sech bei der réimescher Elite esou verbreet, datt ët zu enger gemeinsamer Kultur komm ass, déi aus der hellenistescher Welt eraus entstanen ass, an déi sech am Räich duerchgesat huet. Aneschters war ët ausserhalb vun den ëstleche Grenze vum Réimesche Räich. Nodeems d'Parther Mesopotamien am 1. Joerhonnert eruewert haten, an d'Griichesch-Baktrescht Kinnekräich gefall war, ass och d'politesch, d'kulturell an d'wirtschaftlech Dominatioun vun der griichescher Welt op en Enn gaangen. D'hellenistesch Ierfschaft ass zwar nach an der Konscht bestoe bliwwen, allerdéngs war dëst nëmmen nach e klengen Deel an enger Kultur wou d'asiatesch an indesch Elementer nees méi wichteg gi sinn.
[Änneren] Literatur zum Thema
- Pierre Cabanes, Le Monde hellénistique de la mort d’Alexandre à la paix d’Apamée, Éd. du Seuil, Paräis, 1995. (ISBN 2-02-013130-7)
- Andrew Erskine (Ersg.), Le Monde hellénistique, Presses universitaires de Rennes, Rennes, 2004. (ISBN 2868478751)
- Édouard Will, Histoire politique du monde hellénistique 323-30 av. J.-C., Éd. du Seuil, Paräis, 2003. (ISBN 202060387X)
- Pierre Fröhlich, Les Grecs en Orient, Documentation photographique, N. 8040, 2004.
- Pierre Lévêque, Le Monde hellénistique, Pocket, Paräis, 2003. (ISBN 2266101404)
- Francis Prost, L’Orient méditerranéen de la mort d’Alexandre aux campagnes de Pompée. Cités et royaumes à l’époque hellénistique, PUR-Pallas, Rennes, 2003 (ISBN 2868478409)
- Michel Rostovtseff, Histoire économique et sociale du monde hellénistique, Robert Laffont, Paräis, 1989.
[Änneren] Um Spaweck
Commons: Hellenistesch Konscht – Biller, Videoen oder Audiodateien |
- (fr) Hellenistescht Griicheland an de Muséeen.
- (fr) André Bernand, Le monde hellénistique, belliqueux et novateur.
- (fr) Atrium : Hellenistescht Athen.
- (en) Linksammlung zu der hellenistescher Welt.
- (en) Stanley M. Burstein, The Hellenistic Period in World History.
- (en) Peter Green, Hellenistic History and Culture
[Änneren] Notizen a Referenzen
1: Johann Gustav Droysen, Geschichte des Hellenismus (1836 an 1843).
2: De Paul Veyne schwetzt vun engem Empire gréco-romain.
3: Lagiden, Seleukiden, Antigoniden, Attaliden asw.
4: Vgl. Antigoniden.
5: Klengasien, Syrien, Mesopotamien.
6: Schluechte vu Pharsalos, Philippi an Actium.
7: "Pseudo-Victoire" dowéinst, well den Nikomedes seng Géigner eigentlech net um Schluechtfeld geklappt huet, mee duerch eng Konzessioun vun aneren Territoiren eng Allianz agaangen ass.
8: Néierlag vum Kinnek vu Sparta, Kleomenes III., géint d'Makedonier an d'Achaiiesch Liga.
9: Alexandria, Antiochia, Seleukia oder och Pergamon.
10: Apameia, Laodikeia.
11: Neapolis.
12: Neapaphos, Arsinoe.
13: Sikyon gouf vum Demetrios I. Poliorketes an Demetrias nei gegrënnt.
14: Damaskus gouf zu Arsinoeia.
15: Antiochia, Alexandria, Pergamon, Seleukia um Tigris oder och Ai Khanoum an Zentralasien.
16: Dura Europos oder Seleukia um Euphrat.
17: Presenz vu kinneklechen Truppen a Fonctionnairen, en Tribut huet misse bezuelt ginn asw.
18: Duerch eng gutt Diplomatie an de Prestige vun der Stad konnten d'Athener hier Stad wärend dem Hellenismus verschéineren.
19: D'Koiné, d'gemeinsam griichesch Sprooch.
20: Kappadokien, Pontos, Kommagene, Parthia.
21: M. Clair, Comptes rendus des séances de l’Académie des inscriptions et Belles Lettres, 1964, S. 140-141.
22: Och als Septuaginta bekannt, well d'Iwwersetzung 70 Leit zougeschriwwe ginn ass.
23: M. Sartre, D’Alexandre à Zénobie. Histoire du Levant antique, Fayard, 2001.
24: böotesch, ionesch, arkadesch asw.
25: Laurent Bricault, Atlas de la diffusion des cultes isiaques. Mémoires de l’Académie des Belles Lettres, De Boccard, 2001.
26: De Serapis zum Beispill war de Gott Oser-Api vun den Egypter.
27: Pierre Frohlich, Les Grecs en Orient, l’héritage d’Alexandre, Documentation photographique, Dossier 8040, 2004, S. 9-14.
28: Eng Ausnam war hei den Antiochos IV. mat de Judden aus Palästina.
29: Pierre Frohlich, op.cit.
30: Pierre Frohlich, op.cit.
31: Pierre Frohlich, op.cit.
32: Pierre Lévêque, Le Monde hellénistique, Armand Colin, 1969, S. 21-22.
Prehellenescht Griicheland : Virgeschicht vu Griicheland | Kykladekultur | Minoesch Kultur | Mykenesch Kultur
Antikt Griicheland : Däischter Zäitalteren | Archaik | Klassescht Zäitalter | Hellenismus | Réimescht Griicheland
Mëttelalterlecht Griicheland : Byzantinescht Räich | Ottomanescht Griicheland
Zäitgeschichtlecht Griicheland : Republik vun de Ioneschen Inselen | Onofhängegkeetskrich | Biergerkrich | Militärdiktatur | Hellenesch Republik
![]() |
Hellenopedia – All d'Artikelen op der Wikipedia zum antike Griicheland. |