Kugelstärekoup

Vu Wikipedia, der fräier Enzyklopedie.

De Kugelstärekoup M80 am Stärebild  Scorpius ass ronn 28.000 Liichtjore vun eiser Sonn ewech. Hei gëtt et honnertdausend Stären.
De Kugelstärekoup M80 am Stärebild Scorpius ass ronn 28.000 Liichtjore vun eiser Sonn ewech. Hei gëtt et honnertdausend Stären. [1]

E Kugelstärekoup ass eng kugelfërmeg Usammlung vu Stären, déi dat galaktescht Zentrum als Satellit ëmkreest. D’Stären an him si gravitativ staark gebonnen, wouraus seng Kugelgestalt a relativ héich Stärendicht a sengem Zentrum resultéiert. Kugelstärekéip, déi een am Halo vun enger Galaxis virfënnt, enthale vill méi Stären a sinn vill méi al wéi déi oppe Stärekéip, déi een an der Galaxiescheif fënnt.

Kugelstärekéip sinn ziemlech heefeg. Et goufe schonns iwwer 150 Kugelstärekéip an der Mëllechstrooss fonnt, an d’gëtt geschätzt, datt nach 10-20 weiderer onentdeckt sinn.

Grouss Galaxie kënnen der vill méi hunn. Sou huet beispillsweis d’Andromedagalaxis der ronn 500.[2] E puer gigantesch elliptesch Galaxie wéi den M87[3] kënnen der 10.000 enthalen. Dës Kugelstärekéip ëmkreesen d’Galaxis op enger Distanz vu 40 kiloparsec (ronn 131.000 Liichtjoren) oder méi.[4]

All Galaxis vun der Lokaler Grupp, déi genuch Mass huet, enthält Kugelstärekéip. An all gréisser Galaxis, déi bis elo gesi gouf, huet e System vu Kugelstärekéip.[5] D’Sagittarius-Zwerggalaxis an d’ Canis-Major-Zwerggalaxis schéngen am Moment hir Kugelstärekéip (wéi Palomar 12) der Mëllechstrooss ze iwwerginn.[6]

D’Stäre vun engem Kugelstärekoup sinn all ongeféier gläich al a weise keng Spektrallinne vu schwéieren Elementer an hire Spektren (sougenannten extrem Populatioun-II-Stäre) op. Aus dëse Miessungen ginn och hiert héicht Alter ofgeleet, well sech déi schwéier Elementer erréischt am Alter vu Joermilliarden entwéckelen.

Obwuel d’Stären an de Kugelstärekéip zu den éischte gehéieren, déi an de Galaxien entstinn, sinn hir Urspréng an hir Roll an der galaktescher Evolutioun nach ëmmer onkloer. An der Tëschenzäit geet een dovun aus, datt sech Kugelstärekéip signifikant vun ellipteschen Zwerggalaxien ënnerscheeden a sech éischter als Deel vun enger Galaxis gebilt hunn, amplaz als eenzel separat Galaxis.

An verschiddenen elliptesche Galaxien kënnen och ganz jonk Kugelstärekéip gesi ginn. Vun dëse Galaxien hëllt een un, datt si aus der Verschmelzung vun zwou oder méi Ursprongsgalaxien entstane sinn. Kollisioune léisen eng Well vu Stäregebuerten aus, bei deene sech no neiesten Erkenntnesser och erëm Kugelstärekéip bilde kënnen, sou datt verschidde Generatiounen vu Kugelstärekéip an enger Galaxis ze fanne sinn.

[Änneren] Um Spaweck