Мице Козароски
Од Википедија, слободна енциклопедија
Мице Козароски – Јандре (Прилеп, 1910 - Солунска Глава, 6 декември 1942) е македонски борец, учесник во НОБ.
Козароски израснал во добро ситуирано семејство. Семејството Козар поседувало голема обработлива површина под лозје и тутун, вклучително и ан во старата чаршија. Жедта за наука му ја ускратува неговиот татко по завршен втори клас гимназија, па следи негово ангажирање како помошник на татко му.
Самоиницијативно набавува прогресивна литература и станува еден од првите водачи и извршувачи на комунистичкото движење и дело во Прилеп и Македонија. Со време, анот станува собирно место на прогресивната младина. Работници, тутунари, занаетчии и интелектуалци од Прилеп, Крушево, Велес пристигнуваат кај Козароски со цел насочување, координирање и осмислување на насоките на дејствување за свое добро, за слобода, за борба против странските пропаганди и фашизмот во Европа. Се пријавува како доброволец во Републиканската војска во Шпанија против Франко.
Мице е еден од основачите на Здружението на тутунарите во Прилеп, чија главна преокупација е добивање добри цени и пласман на тутунот. И ден денес, Здружението го носи неговото име.
Неговата прогресивна политичка активност не останува незабележана. Кај народот стекнува голема почит и симпатии, додека кај властите омраза и нетрпение. Како последица на т.н. „Голема провала“, акција на полициските сили за сузбивање на комунистичкото движење, неколку членови на Месниот комитет, меѓу кои и Мице Козар се уапсени и испратени по затворите на Кралството Југославија. По една година заточение во Велес, Мице се враќа во родниот град и одлучно продолжува со организирање.
Со доаѓањето на фашистичките сили и окупацијата на овие простори започнува раздвижување на масите под закрила на КПМ. Мице Козар зема активно учество и е дел од првите петнаесетмина кои го поведуваат македонскиот народ во борба со востанието од 11 октомври. По инструкции на Партијата, Мице ги напушта Прилеп и фамилијата, преминува во илегала и делува во околината на Велес, во пределот Азот. Следува период на бурна политичка активност, формирање и организација на партизански чети и одреди, масовно повлекување на селаните во борба и многубројни напади на непријателски сили и инфраструктура. Фронт претставуваат селата под Солунска Глава, долж пругата Велес-Битола: Богомила, Нежилово, Ораов Дол, Теово итн.
За одмазда, бугарските окупатори стегаат обрач наоколу, го тероризираат населението и концентрираат голем број војници и контрачетници. Зимата 1942 година донесува огорчени борби и многу жртви. Една од нив е и Мице Козар. Негово вечно почивалиште се карпите под Солунска Глава, каде што загина на 6 декември истата година.