Хроничен бронхитис
Од Википедија, слободна енциклопедија
На оваа статија ѝ е потребно правилно форматирање, категоризирање, граматика, интервики и слично. Може да помогнете со тоа што ќе ја уредите и трансформирате во стандардна вики-статија.
Хроничен бронихитис (Chronic bronchitis - chronic obstructive pulmonary disease) е воспаление на главните дишни патишта кое се карактеризира со редовно кашлање и трае 3 месеци-најголем број денови , во текот на две години.Во основа хроничниот бронхитис е болест на пушачите и представува трајна иритација на дишните патишта,предизвикана од разни видови иритатори.Кога бронхиите се изложени на трајна иритација, подолг период тогаш доаѓа до абнормална деформација на обвивката на бронхиите која се здебелува.Се јавува иритирачка кашлица,патот по кој поминува воздухот е попречен,капацитетот на градите драстично е намален.По веќе прележан хроничен бронхит симптомите се јавуваат во одредени периоди во кои самата заболена личност е чувствителна.На пример зиморливи личноси тегобите ги чувствуваат на зима,за разлика од личности кои се склони кон алергии кои чувствуваат тегоби во почетокот на март до крајот на јуни.Важно е да се напомени дека при секое јавување на било какви тегоби и кашлици се зголемува опструкцијата и уништувањето на и така доволно заболениот и слаб орган.Хроничниот бронхитис е пропратна болест и представува синдром на други плуќни заболувања од кои е заболена личноста како алергии и други пореметувања.За борба со ова пореметување клучна важност играат залихите на витамини и минерали во организмот како и добрата,редовна и здрава нахранетост.Прележаниот хроничен бронхит остава последици.
[уреди] Симптоми на хроничниот бронхитис
- Хронична кашлица пропратена со искашлување во текот на болеста;
- Чувство на гушење;
- Замор;
- Зачестени инфекции на дишните патишта
- Суви гради (посебно доколку се работи за синдром на пореметувања,бидејќи сувите гради не се одлика на хроничниот бронхит)
[уреди] Предизвикувачи на хроничениот бронхитис и иритатори
- Цигарите, се еден од најважните фактори за појавата на оваа болест.Голем е бројот на заболувањата од кои може да настрада пациентот од овој порок,додека страда од хроничен бронхитис.Заболениот најмалку што можи да направи е да го започне процесот на постепено намалување до целосно откажување на овој порок,кој не смее да биде пократок од 5 месеци.Кај пациенти што престанале да пушат прогресивноста на болеста драстично се намалува.
- Секаков вид на чад, бензински препарати, бои и лакови;
- Секаков вид прашина,во најчести случаи домашната прашина,доколку заболениот не работи во простории каде од професионални причини вдишува различни видови прашини и прашкасти материи,како на пр. прашината на мермерот,прашината на бебешка пудра и т.н. кои предизвикуваат разни пореметувања на плуќата;
- Живеење во загадена средина,каде нивото на издувните газови од автомобилите ја поминува нормалната граица,живеење близу фабрика која испушта материи кои ги дразнат дишните патишта.Сеуште не е доволно испитано дали загадениот воздух е предизивикувач.Доколку овие иритатори се придружеби со пушење,пациентот ја доведува во прашање функцијата на белите дробови.Таа постепено се намалува се додека плуќата не колабира.
- Генетски предиспозиции т.е. предци на пациентот кои биле изложени на горенаведените иритантатори;
- Хроничен бронхитис можно е да се добие после повеќе напади на акутен бронхитис.(акутен бронхитис е вирусна или инфекција предизвикана од бактерија,најчесто трае пет дена до една недела)
-Хроничниот бронхитис ги напаѓа луѓето кои често се нервозни и депресивни и кај нив се приоѓа кон оваа болест сосема поинаку,се разбира доколку не патат од други плуќни заболувања,но веројатноста е 75% дека поседуваат друга пропартна плуќна болест или пушат цигари.
Колку е сериозен хроничниот бронхитис?
Овој тип на бронхитис се развива бавно,но сигурно.Тој започнува со незначителни симптоми.Кај некои луѓе поради необрнување внимание на тие благи и “незначителни симптоми” со текот на годините работите се влошуваат,како и нивната комплетна физичка и здравствена состојба,со што на крајот доаѓа до загрозување на нивниот живот.Хроничниот бронхитис е посебно сериозен кај луѓе кои што пушат и имаат пропратна плуќна болест(синдром) како:пулмоларна емфиземија(Хронична сосотјба на плуќата каде што во комбинација со хроничниот бронхитис доведува до трајно затнување и оштетување на алвеолите,т.е. местата каде што се врши размената на кислород и јаглерод диоксид,со што се доведува во прашање самата функција на белите дробови).
Фази на хроничниот бронхитис;
Поради иритацијата,самиот одбранбен механизам на плуќата ја појачува секрецијата на слуз од своите субмукозни жлезди,т.е. хипертрофија на самите слузни жлезди.Трајите иритантори,доведуваат до зголемување на слузните жлезди и “пехарестите ќелии”(исто така и тие лачат слуз),и доведуваат до нивна опструкција.Механизмот реагира со секојдневно кашлање,дури и во ноќните часови и редовно го исфрла шлајмот,при што не се очигледни опструкциите.Тоа е првиот стадиум на болеста(лат. bronchitis chronica simplex).Во првиот стадиум на болеста кашлицата е зачестена во утринските и ноќните часови наречена како “кашлица на пушачите”.(Потоа по една или две години како последица се јавува истиот симптом,со тешко дишење наутро.)
Со текот на времето нормалниот слуз кој ја штити слузокожата се пртвора во плодно тло за разни инфекции т.е. вируси и бактерии,со што постои голема можност за понатамошни компликации.При овој стадиум на болеста,при обични настинки одбранбениот систем на плуќата е веќе нарушен,со што самиот организам ќе треба подолго време да се бори за да ја победи настинката и самата инфекција.Разните инфекции не се причина за настанокот на оваа болест но се многу важни во однос на тоа колку долго ќе трае самата таа.Тука се постигнува втората фаза т.е. мукопурулентен хроничен бронхитис(лат. bronchitis chronica mucopurulenta). Честите инфекции или понатмошното иритирање на плуќата,и понатаму го доуништуваат цилијарниот нормален апарат,т.е. продолжува процесот на зголемената секреција на слуз од страна на слузните жлезди кој веќе е опструктивен и продолжува да ги запушува бронхиите.Тоа се доволно добри услови за појава на опструкција на протокот на воздухот.Ова е третата фаза на болеста каде веќе болниот чувствува тежина во градите и гушавост,т.е. чувство на недоволно земање на воздух(лат.bronchitis chronica oбstructiva).Таквата опструкција на почетокот на овој стадиуим е делимично реверзибилна,под дејство на лекови,значи постои можност пак да се јави хроничен опструктивен бронхитис со центроацинусна емфизија кај кој чувствата на гушавост се стални во зависност од имунитетот и возраста на личноста. Поради рефлексна вазоконстрикција на крвните садови во плуќата доаѓа до оптеретување на десната комора н а срцето и со времето доведува до развој на хронично плуќно срце. Напоредно со иритацијата на епителнити ќелии на долните дишни патишта,на респираторниот трипластен епител доаѓа до негова метаплазија и дисплазија.Респираторниот трипластен епител се заменува со плочесто-слоевит епител кој е поотпорен, но нема заштитна функција на транспортот на слузот меѓу респираторното стебло,значи во целост тоа е простор кој е крајно оштетен и згрчен, кај кој регенерацијата веќе не помага воопшто. Од метаплазија и дисплазија може да се јави и карцином на бронхиите.Оние кои што не се информирани доволно во врска со ова пореметување редно е да дознаат за оваа болест дека е прогресивна и за неа не постои лек за комплетна излеченост. Кон оваа болест се пристапува кон олеснување на сегашните и превентива од понатамошни компликации со разни медицински препарати кои одговараат на збирот на болести од кои е заболена личноста.(Пр. личност чувствителна на студ не добива иста терапија со оној кој е чувствителен на прав,иако и двата поседуваат иста болест – хроничен бронхитис.)
Внимавање и одстранување на старите навики кои го забрзуваат темпото на прогресивност каj бронхитот;
Престанокот со пушењето е првото нешто кое е потребно за подобрување на состојбата и ублажување на симптомите.Ова е намерно кажао бидејќи личностите кои патат од оваа болест се интензивни,”сезонски”, или непушачи изложени на чад од цигари.За жал престанувањето со пушење кај многу од нив е неуспешно со дури 80% од случаите поради:
- Никотинот кој создава зависност; -Друштвото во кое сите се интензивни пушачи;
-Психолошки проблеми,вклучувајќи и депресија,слабо образование за зависностите,силна рекламна кампања на произведувачите на цигари;
Какви тестови се применуваат за превентива на хроничниот бронхитис?
За да се одреди правилната терапија пациентот мора да помине низ низа тестови кои се неопхдни.
- Рентген снимка или томографиско скенирање со висока резолуција,томографското скенирање е често користено бидејќи открива повеќе детали отклку на “х”-зраците;
Пулмоларен тест за функцијата на белите дробови пожелно е да се направи,бидејќи на овој начин може да се оценува и одредува сериозноста на болеста.Исто така,преку овој тест се следи прогресивноста на бронхитот.Пулмоларниот тест се врши преку спирометар,и преку него се одредува колко добро или лошо функционираат белите дробови.Преку него се мери капацитетот на плуќата и брзината на издишување;
- Тест со земање на крв,во овој тест се одредува колкава е способноста на белите дробови да пренесуваат кислород во крвта,и обратно т.е. колку јаглерод диоксид е отстранет;
- Тест со пулсирачки оксиметар кој се прицврстува на прстот и има за задача да го мери нивото на кислород во крвта;
Можни пропратни болести на хроничниот бронхитис:
Астма (Asthma) Астмата е хронична имунолошка болест на дишните патишта.Знаци се бледа боја,отежнато дишење,запирање на здивот и гушење,добивање на напад,тешко исплукување на балгами и слично.Причини се прашина,професионално работа со прашини и отрови,пушење,консумирање на некои видови храна и пијалоци,стресни и емоционални проблеми,климатски услови ,наследни предиспозиции,намалена одбрамбена способност и други болести и заболувања.Астмата е честа причина за хронична кашлица и кај деца и кај возрасни. Кај некои луѓе, кашлицата е единствениот симптом на болеста. Кај други, останатите симптоми се свиркање во градите, недостаток на воздух, чувство на гушење, чувство на стегање на градите.Таа е сериозна болест која бара следење и третман со специфични лекови. Кога астмата е причина за кашлица, со соодветно лечење, кашлицата најчесто престанува. Гастроезофагијален рефлукс Гастроезофагијалниот рефлукс е состојба при која содржината од желудникот се враќа (рефлукс) во хранопроводот (езофагус). ГЕРБ е релативно честа причина за хронична качлица кај деца и возрасни. Покрај кашлицата, ГЕРБ може да предизвика сериозни респираторни компликации, како хроничен бронхитис, аспирациона пнеумонија, влошување на астмата и друго. Дијагнозата на ГЕРБ обично тешко се поставува. Повеќе од пола од пациентите со хронична кашлица воопшто не се свесни за ГЕРБ, ги немат типичните симптоми на ГЕРБ како болки во стомакот, чувство на печење и киселина. Меѓу тестовите кои се прават за ГЕРБ е и 24 часовен мониторинг на ацидитетот (степенот на киселост) во хранопроводот со катетер. Третманот на ГЕРБ вклучува диетални рестрикции и антирефлуксни лекови, во најтешките случаи и хируршка интервенција. Бронхиектазии (Bronchiectasis) Кашлицата е еден од најважните симптоми на бронхиектазии, болест која исто така најчесто се јавува кај пушачите, која се карактезира со уништување на нормалната градба на бронхите и замена на респираторниот епител со фиброзно ткиво, кое е пасивно и води до проширување на бронхите и нивна колонизација со бактерии и натрупување на секрети. Бронхиектазиите исто така се карактеристични за цистични фиброза , наследна вродена болест и кај луѓето кои имале многу белодробни инфекции, особено во детството. Ефективната кашлица е најважен третман кај овие пациенти, покрај физикална терапија, лекови за раредување на густиот секрети повремено давање на антибиотици за контрола на белодробните инфекци, кои заради самата природа на болеста (густ секрет, застој во бронхите) се многу чести и тешки за третман кај овие пациенти. Пост-инфективна кашлица Кашлица која трае 3 или повеќе недели како единствен симптом по вирусна инфекција на горните респираторни патишта, може да биде пост-инфективна кашлица. Оваа кашлица, која е предизвикана од инфламацијата (воспалението) на дишните патишта , може да биде пост-инфективна кашлица, која обично сама се смирува со тек на време, но медицински третман може да го намали дискомфортот предизвикан од кашлицата.
Бронхоген Карцином Бронхогениот карцином (белодробен карцином, рак) е ретка појава кај непушачите. Кај пушачите од друга страна опасноста од касно откривање на болеста е уште поголема затоа што пушачите „очекуваат„ да кашлат. Сомнението за белодробен карцином е индикација за рентген на граден кош, бронхоскопија, преглед на спутум (секрет од градниот кош) за откривање на малигни клетки, CT-64 Slice и други методи кои би можеле да бидат потребни. АКЕ инхибитори (Еналаприл, Лисиноприл и останатите лекови од оваа група)
Инхибиторите на Ангиотензин Конвертирачки ензим(АКЕ-инхибитори) се лекови за третман на покачен крвен притисок ( хипертензија) и истите предизвикуваат хронична кашлица, како несакан ефект, кај околу 10% од луѓето кои ги земаат овие лекови. Кашлицата е типично сува и повторувашка. Со прекинување на лекот, кашлицата престанува по отприлика еден месец.
Психогена кашлица Психогената кашлица нема физичка или органска причина, причината е емоционална и психолошка. Како и да е, дијагнозата многу тешко се поставува затоа што мора да се исклучи постоење на сериозна белодробна болест, што подразбира целосен медицински преглед, со сите дијагностички методи кои ќе се покажат потребни. Психогената кашлица почесто се јавува кај децата; често сценарио кашлицата се појавува кај дете кое има хронично болен брат или сетра. Хронична Интерстицијална Белодробна Болест Кај оваа група на белодробни болести покарактеристичен е недостатокот на воздух како симптом, отколку кашлица. Овие болести, како идиопатска белодробна фиброза се или вродени, или предизвикани од долготрајно вдишување на штетен агенс (силиконска прашина на пример), професионални болести и истите се со долготрајна лоша прогноза. Доколку кашлицата трае и покрај специфичниот третман за интерстицијалната белодробна болест, неспецифични лекови, како кодеин, може да бидат неопходни за супресија на кашлицата и олеснување на дишењето.. Други причини за кашлица; Астма, синуситис и ГЕРБ се најчестите причини за хронична кашлица кај децата. но постојат и други причини , кои имајќи предвид дека се арботи за новородени и деца, се тешки за поставување дијагноза: • Конгенитални (Вродени) болести и аномалии на срцето и белита дробови-болести и аномалии кои биле присутни уште при самото раѓање. • Страно тело (кикиритка или мала играчка на пример) заглавени во дишните патишта. • Изложеност на дим од цигари
Дефинирање на кашлицата според времетраењето
Акутната кашлица трае 3 или помалку од 3 недели, најчеста причина е обичната настинка, но може да биде и од посериозни болести како пнеумонија или конгестивна срцева слабост.
Еритроцити
Bordatella Pertussis
Пертусис - Сериозна инфекција која доведува до силна, исцрпувачка кашлица (за среќа речиси целосно елиминирана со вакцинација) Хроничната кашлица трае повеќе од 3 недели, понекогаш е предизвикана од повеќе болести (најшесто кај пушачи-астма плус ГЕРБ и слично), многу е честа кај пушачи (дел од симптомите на хронична опструктивна белодробна болест-ХОББ / хроничен бронхитис-емфизем-бронхиектазии). Хроничната кашлица бара многу поагресивен пристап при поставување на дијагноза, за елиминација на потенцијално животозагрозувачки болести, како белодробен карцином и инфективни заболувања како туберкулоза. Tuberkuloza
Ефективост на кашлицата Ефективноста на кашлицата зависи од: - Нормални нервни патишта, кашлицата е стимулирана кога е потребно. - Нормални експираторни мускули, дијафрагма и абдоминален ѕид,за стварање на силен притисок при истиснувањето на воздухот.
Нормална густина на мукусот, така да истиот може да се одлепи од дишните патишта и да биде исфрлен со кашлицата. Третман на кашлица Кашлањето е важен одбранбен механизам со кој организмот ги прочистува дишните патишта, така да со третман на основната болест која предизвикала кашлица се повлекува и самата кашлица. Денес постојат лекови со кои може комплетно да се сопре кашлањето, но доколку тоа е строго индицирано, како кај тешки срцеви болни, тежок напад на астма, кога пациентот се бори за воздух, влошување на ХОББ и слично. При сопирање на кашлицата, поради самата инфекција жлездите во белите дробови се надразнети и лачат повеќе секрет, кој ако не се искашлува ги затвара дишните патишта овозможувајќи идеални услови за прогресија на инфекцијата, и истовремено затварање на дел од респираторниот систем води кон намалување на површината преку која се врши размената на кислород и јаглерод диоксид, што е особено важно кај болни со хронични белодробни болести. Најчесто овие лекови (антитусици) се употребуваат кај сува, непродуктивна кашлица, и особено е важно да не се дават заедно со муколитици (лекови кои го разредуваат секретот), затоа што тоа ќе доведе до стварање на секрет кој нема да биде искашлан! Важно е овие лекови за кои иако обично не треба рецепт, да не се користат без претходна консултација и преглед од лекар!
НЕ ШИРЕТЕ ИНФЕКЦИИ !
Запаметете дека при кашлање искашлувате милиони инфективни агенси во воздухот кои се заразни и можат да се пренесат на луѓето околу вас. Со кашлање овие агенси ги искашлуваме на растојание од 1 метар!
Затоа:
Прекријте ја вашата уста и нос при кашлање Потоа измијте ги рацете за да ги отстранете инфективните агенси од кожата. Не припремајте и внесувате храна без да ги измиете рацете!
Пушење цигари (за пушачи)
Зошто луѓето пушат? Многу луѓе тврдат дека пушењето ги прави по будни и дека ја пoдобрува нивната концентрација. Други тврдат дека пушењето ги смирува, особено кога се чувствуваат уплашени или се под стрес. Тешко може да се разбере како цигарите можат во исто време, да ги смират луѓето и да ги направат побудни, или зошто луѓето се свртуваат кон цигарите кога се чувствуваат задоволни, кога имаат потреба да се смират или да се концентраираат. Ова може да се објасни ако се знае дека во димот на цигарите се наоѓаат околу 4000 различни хемикалии. Некои од овие хемиски супстанци предизвикуваат ослободување на природни седативи или стимуланси во мозокот, кои делуваат на однесувањето на човекот.
Дали пушењето создава зависност? Пушачите стануваат зависници на три различни начини. Тие може да пушат од навика, како одговор на некои чувства или може да се физички зависници од никотинот кој се наоѓа во димот на цигарите. • Луѓето кои пушат заради навика, најмногу пушат во одредени ситуации. Овие луѓе пушат автоматски, без да се свесни за тоа и без вистинска потреба за цигара. • Други луѓе пушат повеќе кога се под стрес, кога се лути, нерасположени или пушат од досада. Нивната потреба за цигара е потикната од потребата за емотивна подршка. • Најголемиот дел тешко се откажуваат од пушењето бидејќи стануваат физички звисни од никотинот во цигарите. Никотинската зависност започнува тогаш кога се пуши редовно. Можно е да се биде зависен на некој или на сите претходно кажани начини. Колку подолго се пуши, колку повеќе цигари се трашат на ден, потешко може да се откаже.
Зошто младите луѓе започнуваат да пушат? Повеќето луѓе започнуваат со пушење во тинејџерските години и стануваат регуларни пушачи како возрасни. Истражувањата сугерираат дека многу малку луѓе започнале да пушат како возрасни. Зошто младите започнуваат да пушат кога постојат толку многу информации за штетниот ефект на пушењето врз организмот? Се мисли дека младите се привлечени од сликата која се поврзува со пушењето. Индустирајта за цигари креаирала слика дека пушењето е кул, софистицирано, и сексепилно. Младите обично започнуваат заради социјалниот имиџ, кој тие сакаат да го презентираат пред другите. Младите веројатно ќе започнат со пушење ако пушат нивните пријатели, или ако страдаат од чувство на самопотценетост. Во некои култури, пушењето е широко прифатено.
Зошто треба да се прекине со пушење? Денес, во развиените земји на пушењето се гледа како на анти-социјало однссување, кое е ретроградно и казниво на јавни места. • Пушењето предизвикува вашата коса и алишта да мирисаат непријатно. Ви причинува непријатен здив. • Ги бојадисува жолтеникаво вашите заби и прсти. • Делува на вашата кожа која старее предвремено. • Пушењето делува на вашите сетила за вкус и мирис, правејќи ги помалку сензитивни. • Пушењето може вистински да го оштети огрганизмот. Тоа е најчеста причина за канцер на белите дробови, грлото и устата. • За десет пати го зголемува ризикот за смрт, предизвикана од мозочен/срцев удар. • Пушачите страдаат почесто од бронхитис и емфизем (заболување кај кое хемикалиите од цигарите се таложат во белите дробови и причинуваат тешкотитии во дишењето). • Не мора да имате бронхитис или емфизем за да ги почувствувате ефектите врз дишењето. Обидете се да пливате, да играте фудбал или аеробик, ако сте пушач, дишењето во тек на вежбањето е отежнато. • Ако сте долго време пушач, можете да добиете болест наречена периферна васкуларна болест. Оваа болоест подразбира стеснување на крвните садови со намалување на крвотокот во рацете и нозете и појава на гангрена со ампутација на екстремитетите. • Машките пушачи имаат помал број на сперматозоиди и повеќе абнормални сперматозоиди, во споредба со непушачите. • Женските пушачи имаат повеќе проблеми да останат бремени, во споредба со непушачите и имаат поголем процент на спонтани абортуси во тек на бременоста. Кај бремените пушењето може да го оштети плодот. • Пушење во исти простории во кои се наоѓаат и деца, значи дека и децата пушат пасивно. Тие деца почесто настинуваат, добиват почесто воспаление на увото и респираторни заболувања, како што е астма. По прекинување на пушењето организмот брзо се обновува: • Никотинот го напушта организмот во тек на два часа, а останатите опасни хемиски супстанци, како што е јагленородниот моноксид, се губат од крвотокот дури по 12 часа. Споредните продукти од никотинот се губат во тек на два дена. • Во тек на следните два месеци, се подобрува крвотокот на рацете и нозете, а белите дробови започнуваат да се обновуваат во тек на три месеци. • Се подобрува сетилото за вкус и мирис, кожата го губи сивкастиот изглед, а организмот се ослободува од мирисот на тутун. Една од причините заради која треба да се откажете е финансиска- ќе ја заштедите. Пушењето е скапо. Пресметајте колку пари ве чини секоја година. Со тие пари би можеле да си платите одличен годишен одмор во Хрватска на пр., или да си купите убав стерео систем.
Што се случува ако го намалам пушењето? Не постои сигурно ниво на пушење и во реалноста ова не функционира. Се покажало дека луѓето кои го редуцирале бројот на цигарите вдишуваат повеќе дим од секоја цигара, вдишуваат подлабоко и го задржуваат подолго во белите дробови. Тоа значи дека тие всушност примаат иста количина на никотин и други хемиски супстанци, од помалку цигари. Слично се случува и ако го смените брендот преоѓајќи на бренд со пониска содржина на никотин (ултра лајт варијанти).
Како можам да прекинам да пушам? Никој не вели дека откажувањето од пушењето е лесно, особено ако сте пушеле редовно, подолго време. Веројатно ќе треба да се соочите со „глад“ за цигари особено во одредени ситуации, и заради зависноста од никотинот. Сепак, луѓето секојдневно успешно се откажуваат од пушењето. • Пригответе се барем неколку дена порано. Одберете го денот кога ќе прекинете, и исфрлете ги сите цигари од куќата ноќта пред тоа. Информирајте ги другите членови на фамилијата дека имате намера да прекинете со пушење на одреден ден, и испланирајте како да постапите за да ги ублажите кризите на глад за цигари, кои секако ќе ги чувствувате во првите неколку дена. Треба да знаете дека секоја криза трае околу 3-5 минути, и ако успеете да не посегнете по цигара, овие кризи ќе се изгубат. • Како да се спротивставите на ургентната потреба за цигара додека не помине кризата? Помага ако дишите длабоко, тоа ве ангажира да не мислите на цигарите. Пијте големи количини вода, тоа ќе ве освежи и ќе ве ангажира, додека не помине кризата. Направете нешто друго, што ќе ви го сврти вниманието и ќе ве држи подалеку од цигарите, но избегнувајте да јадете, бидејќи тоа носи други ризици. • Држете се подалеку од други пушачи и од места каде се пуши ( кафеани, пабови, барови и клубови). Често пати луѓето потешко се откажуваат од цигари ако пијат алкохол. • Избегнувајте ја навиката која ве наведува на пушење. На пример отидете на прошетка по јадењето, или телефонирајте од друг телефон, каде не можете да пушите. Откажувањето од цигари не е лесно и не му успева на секого при првиот обид. Изгледа дека на повеќето луѓе им требаат неколку обиди пред да успеат во намерата и дека секој следен пат е полесно. Понекогаш можете да си дозволите да „пробате повторно“, ако сте на забава и испуште 1-2 цигари. Не пушете повторно следниот ден или по забавата.
Како да се справам со симптомите на апстиненција? Веројатно е дека извесно време по прекинувањето ќе се чувствувате лошо, бидејќи вашиот организам страда заради зависноста од никотин. Ако организмот кој е навикант да има високи концентрации на хемиски супстанци во крвта, одеднаш остане без тоа, ќе чувствувате редица физички симптоми. Се работи за еднаков тип на зависност, како што е зависноста од хероин или алкохол. • Може да се јави кашлица. Вашите бели дробови се обидуваат да се ослободат од наслагите кои се наталожиле со време. • Често се појавува затвор или дијареа кои траат неколку дена, а може и други дигестивни симптоми. • Може да се јави главоболка, лошо расположение, замор, несвестица. • Овие проблеми не се јавуваат кај секого и тие се привремени. Колку подолго вашиот организма е без никотин, симптомите на апстиненција ќе бидат послабо изразени. Апстиненцијалните симптоми може да се олеснат со никотински гуми за жвакање или со никотински лепенки. Многумина се плашат дека ако се откажат од пушењето ќе се здебелат. Вистината е дека не сите бивши пушачи се здебелуваат, а оние кои се здебелуваат, обично добиваат само неколку кила. Ова е привремено и секако помалку штетно од продолжување со пушењето. Ако сте загрижени дека ќе се здебелите, во тек на одвикнувањето од цигари комбинирајте здрава исхрана со редовна физичка активност. Тоа ќе допринесе да ви се подобри целокупното здравје.
Како да помогнам на друг да се откаже од пушењето? Најважното што може да го направите за некој кој се обидува да се откаже од пушење е да му дадете подршка и охрабрување. Обидете се да го разберете ако е лошо расположен или се чувствува болно. Луѓето можат да се откажат од пушењето само доколку самите сакаат да го направат тоа, за себеси. Тие што пушат нема да бидат способни да прекинат, само затоа што вие сакате. Веројатно најлошата работа што можете да ја направите е да ги напаѓате. Тоа само ќе предизвика отпор од страна на пушачот, за да стане уште подетерминиран во поглед на пушењето.
• Каква е законската регулатива? Законот се разликува во зависност од тоа каде живеете. Во нашата земја забрането е рекламирањето на цигари во сите форми на медиумите и на повеќето спортски настани. Според законот, на секое пакување на цигари треба да стои здравствено предупредување. Пушењето е забрането во повеќето работни места и јавни места како што се продавници и кина. Забрането е продавање на цигари на помлади од 18 години. Забранети се автоматски машини за продавање на цигари освен во хотели и на други лиценцирани продажни места.
Бели дробови / Респираторен систем
Респираторниот систем се состои од дишни патишта ( душник, главни бронхуси, бронхии, бронхиоли), бели дробови( вклучително со бронхии и бронхиоли), респираторни мускули и крвни садови. Во дишните патишта воздухот само се пренесува, спроведува, додека активниот процес на дишење се случува во алвеолите во белите дробови. Во алвеоларниот систем на белите дробови, кислородот и јаглеродниот моноксид се разменуваат со дифузија, врз основа на разликата во концентрација во нивото на двата гаса во крвта и надворешната средина. Значи, респираторниот систем ја врши оксигенизацијата на крвта и отстранувањето на јаглеродниот диоксид од циркулацијата. Овој систем исто така помага во одржувањето на ацидо-базната рамнотежа во телото, со отстранување на јаглеродниот диоксид од телото. Анатомија
Респираторниот систем се дели на горни дишни патишта (спроводна зона) и долни дишни патишта (респираторна зона), трахеа (душник) и бели дробови.
Воздухот се движи низ телото по следниот редослед: • Носни школки • Носна празнина • Фариннкс (грло) • Ларинкс-Грклан (гласни жици) • Трахеа (Душник) • Градна празнина (гради) • Бронхуси (десен и лев) • Алвеоли (место каде се врши размената на гасови)
Горни респираторни патишта (Спроводна зона)
Спроводната зона започнува со носните школки во носот и продолжува во горниот кат на грлото, назофаринкс. Примарна функција на носната шуплина е филтрација, затоплување и навлажнување на воздухот, како и резонанца на говорот. Носната шуплина продолжува во орофаринкс ( се надоврзува на оралната шулина), ларингофаринкс и продолжува во ларингс (грклан, во кај се сместени гласните жици). Ларингсот продолжува во трахеа (дишник).
Долни дишни патиштаа (респираторна зона)
Трахеата продолжува во градната празнина (торакална празнина), каде се дели на две главни гранки, десен и лев бронх.
Овие бронхи понатаму се делат во се помали дишни патишта, примарни, секундарни, терциерни и тн. Вкупно се делат 16 пати до ниво на бронхиоли. Бронхиолите се вовед во респираторната зона, која се состои од бронхиоли, алвеоларни патишта и алвеоли-во кои се одвива размената на гасови. Вентилација Вентилацијата на белите дробови се одвива со помош на респираторните мускули, сместени помеѓу ребрата и дијафрагмата. Вдишувањето е активен процес, кој за разлика од издишувањето бара мускулна сила.
Контрола на вентилација
Вентилацијата се одвива под контрола на автономниот нервен систем, центарот за дишење се наоѓа во продолжениот мозок, непосредно до центарот за срце. Иако дишењето е под контрола на автономниот нервен систем, сепак поради врските со кората на мозокот, ние можеме да влијаеме на дишењето, т.е дишењето не е потполно несвесен акт.
Вдишување ( Инспирација)
Вдишувањето започнува од дијафрагмата и е подржано од надворешните меѓуребрени мускули. Нормално вдишуваме 10-18 пати во минута, времетраењето на вдишувањето трае околу 2секунди. При голем напор, или белодробна слабост, бројот на респирации може да се покачи до 35 во минута и тогаш се вклучуваат помошните респираторни мускули, мускулите на вратот и мускулите од горниот дел на грбот.
Издишување (Експирација)
Издишувањето е пасивен процес, благодарејќи на големата еластичност на белодробното ткиво. Доколку издишувањето е на некој начин отежнато, како при астма на пример, потребна е мускулна акција за издишување. При астматичен напад е потребна голема сила за да се истисне воздухот од стеснетите бронхиоли, што доведува до исцрпување на мускулите за дишење, внатрешните меѓуребрени мускули и на помошната мускулатура. Форсирано издишување се изведува со стомачните и внатрешните меѓуребрени мускули.
Циркулација
Десната страна на срцето ја пумпа крвта од десната комора во белодробната артерија, која понатаму се разгранува во безброј мали гранки кои доаѓаат до секоја алвеола.
(белодробна циркулација-мала циркулација)
Кога процесот на оксидација на крвта ќе заврши, крвта се враќа во срцето преку белодробните вени низ левата преткомора, левата комора и низ целото тело.
(Системска циркулација).
Размена на гасови Размената на гасвои се одвива во алвеолите. Ѕидот на алвеолите е многу тенок ( 0,2 микрометри), алвеолите од сите страни се обиколени со крвни садови, така да дифузијата на гасови се одвива врз основа на разликата во концентрацијата на гасовите во крвта и вдишаниот воздух. Просечно, белите дробови земаат околу 250 мл кислород и испуштаат 200 мл јаглероден диоксид.
Говор
Движењето на воздух преку грлото, преку гласните жици ни овозможува да зборуваме. Заболувања на белите дробови Заболувањата на белите дробови може да се поделат во 4 главни групи: • Опструктивни болести (Емфизем, Бронхитис, Астма и др.) • Рестриктивни болести ( Фиброза,Саркоидоза, и др.) • Васкуларни болести ( Белодробен оток, белодробен емболизам , белодробна хипертензија и др.) • Инфективни заболувања ( Пневмонија, Туберкулоза), заболувања предизвикани од околината (Азбестоза) и др.