Даут-пашин амам
Од Википедија, слободна енциклопедија
Даут-пашиниот амам е амам (јавна бања) се наоѓа на влезот од Старата скопска чаршија, од десната страна на црквата Св. Димитрија. Овој монументален споменик на исламската профана архитектура бил изграден во 1484 год. од страна на познатиот турски војсководец Даут-паша, еден од везирите на Султан Мехмед II Фатих (1451-1481) и велик везир во времето на султан Бајазит II (1481-1512).
Основата на градбата е правоаголник со проширување на северната и јужната страна. Денес амамот има три влеза: источен, западен и јужен. Однадвор, освен лачно и архитравно засводeните правоаголни полиња во кои се сместени прозорците и вратите, доминираат рамните ѕидни површини со наизменично редење на камен и два реда тули, споени со малтер.
Во внатрешноста амамот содржи 15 различни по големина простории кои се меѓусебно поврзано со сводести премини, украсени со вообичаена ориентална орнаментика. Сите простории се засводени со куполи, повеќето од нив се со ѕвездести отвори преку кои продира дифузно светло во внатрешноста на градбата.
Највпечатливиот дел од овој објект е покривната конструкција, составена од 13 нееднакво распоредени куполи. Внатрешниот распоред на просториите исто така го привлекува вниманието со својата архитектура. Сите простории се меѓусебно поврзано со сводести премини, украсени со вообичаена ориентална орнаментика.
Во правец исток-запад амамот бил разделен на две наполно одвоени крила со по една чекална и просторија за соблекување, всушност две големи сали во чиј центар биле изградени убави шадрвани. Останатите простории биле за перење и за капење. Амамот бил така приспособен што можеле истовремено да се капат и мажи и жени, при што западниот влез бил за мажи, а северниот за жени.
Во пожарот од 1689 год. тој бил оштетен и препуштен на постепено пропаѓање. Реставриран е по Втората светска војна кога е пренаменет и во него денес е сместена Националната уметничка галерија. Во земјотресот од 1963 год. амамот бил делумно оштетен и по извршената санација продолжил со истата функција.