Лазар Колишевски
Од Википедија, слободна енциклопедија
Лазар Колишевски | |
македонски комунист и политичар |
|
Роден | 12 февруари, 1914 с. Стара Мездра, Свети Николе |
---|---|
Починал | 2000 Скопје |
Лазар Колишевски (с. Стара Мездра, Свети Николе, 12 февруари 1914 - Скопје, јуни 2000) е долгогодишен лидер на македонските комунисти и најмоќен човек во Македонија во периодот од ослободувањето на земјата до падот на комунизмот. По потекло бил Влав.
Содржина |
[уреди] Рани години
Роден во Свети Николе, по смртта на неговата мајка на 4-годишна возраст е донесен во сиропиталиштето во Битола. Во 1928 година заминува за Крагуевац, каде што се запишува во Воено-занаетчиската школа. Се зачленува во СКОЈ и како негов член во 1933 е и уапсен. Во 1935 е примен за член на КПЈ и влегува во составот на месното раководство на Партијата за Крагуевац. Во 1940 година Окружната партиска конференција за Крагуевац го избира за делегат на Петтата земска конференција на КПЈ. Во декември истата година е определен за инструктор во Смедеревска Паланка и таму останува до окупацијата на Југославија во 1941 година.
[уреди] Во Втората светска војна
По окупацијата на земјата, српското раководство го испраќа Колишевски во Македонија, каде што тој се вклучува во подготовките на востанието против фашистичкиот окупатор. На 6 ноември 1941 година е уапсен од бугарската окупаторска власт и на судскиот процес во Охрид заедно со уште неколкумина Македонци е осуден на смрт. На 7 декември Колишевски поднесува молба за помилување до бугарскиот цар, по што смртната казна му е заменета со доживотен затвор. Во март 1942 година е префрлен од Скопскиот затвор во затворот во Плевен и таму останува се до капитулацијата на Бугарија и доаѓањето на власт на Отечествениот фронт на 9 септември 1944 година.
[уреди] По ослободувањето на Македонија
По своето ослободување, Колишевски се враќа во Македонија каде ја презема функцијата Секретар на Комунистичката партија на Македонија, на која бил избран во отсуство, при основањето на КПМ на 19 март 1943 година. На оваа функција останува до јули 1963.
На Третото собрание на АСНОМ на 16 април 1945 година е избран за прв претседател на Владата на Демократска Федеративна Македонија.
Лазар Колишевски активно учествува во прогонот на македонските противници на новата власт. Со негово знаење истите биле или убивани или праќани на Голи Оток.
Во текот на својата политичка кариера, Колишевски бил на различни државни и партиски функции, при што игра важна улога во политичките настани и општествените процеси во СРМ и СФРЈ.
По падот на комунизмот, Колишевски се повлекува од јавниот живот и до крајот на животот живее како скромен пензионер.
Во паркот во Свети Николе постои негов споменик.
[уреди] Литература
- Драган Кљакиќ „Времето на Колишевски“, Скопје, 1994.
- Крсте Црвенковски, Славко Милосавлевски „Нашиот поглед за времето на Колишевски“, Скопје, 1996.
[уреди] Види исто така
[уреди] Надворешни врски
- „Ваша екселенцијо, сето злато на Мали е ваше“, Утрински весник
- Писмото на Колишевски до бугарскиот цар за помилување
- SAVO KRŽAVAC "Bravar nije voleo zlato", НИН
Претседатели на Социјалистичка Федеративна Република Југославија | ![]() |
|
---|---|---|
Рибар | Броз | Колишевски | Мијатовиќ | Крајгер | Стамболиќ | Шпиљак | Ѓурановиќ | Влајковиќ | Хасани | Мојсов | Диздаревиќ | Дрновшек | Јовиќ | Месиќ |