Википедија:На денешен ден/Архива/Септември
Од Википедија, слободна енциклопедија
Ова е Архивата на рубриката „На денешен ден...“
Истата има започнато да функционира на 25 јуни 2007.
На денешен ден во Септември | ||||||
п | в | с | ч | п | с | н |
1 | 2 | |||||
3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 |
10 | 11 | 12 | 13 | 14 | 15 | 16 |
17 | 18 | 19 | 20 | 21 | 22 | 23 |
24 | 25 | 26 | 27 | 28 | 29 | 30 |
Архива на значајните настани подредени по дати и прикажани на Главната страница 2007 година |
[уреди] 1 септември
Настани
1752 | Ѕвоното на слободата пристигнува во Филаделфија. |
1804 | Јуно, еден од најголемите астероиди во главниот појас, беше откриен од Германскиот астроном Карл Лудвиг Хардинг. |
1897 | Се отвара подземното метро во Бостон, станувајќи првото од тој вид во Северна Америка. |
1905 | Алберта и Саскачеван се придружуваат во Канадската конфедерација. |
1939 | Со инвазијата на нацистичка Германија врз Полска започна Втората Светска војна. |
1985 | Заедничка Американско-француска експедиција ги открива остатоците на Титаник. |
1992 | Министерството за надворешни работи на Русија официјално предложи Република Македонија да назначи свој официјален претставник во Москва. |
2004 | Во рускиот град Беслан започна заложничката драма, кога група вооружени чеченски терористи го нападнаа основното училиште во овој град во Јужна Осетија. |
Родени
1453 | Гонзало Фернандез де Кордоба, шапнски генерал |
1566 | Едвард Алејн, англиски актер |
1588 | Хенри II, Принц од Конде, француски благородник |
1653 | Јохан Пахелбел, германски композитор |
1795 | Џејмс Гордон Бенет, американски издавач на весник |
1854 | Енгелберт Хумпердинк, германски композитор |
1856 | Сергеи Виноградски, руски научник |
1888 | Андрија Штампар, хрватски физичар |
1906 | Франц Биебл, германски композитор |
1920 | Ричард Фарнсворт, американски глумец |
1929 | Ане Рамси, американска актерка |
1939 | Лили Томлин, американска актерка и комедијантка |
1942 | Ц. J. Шери, американски писател |
1950 | Филип Фулмер, рагби тренер |
1959 | Кени Мајн, американски спортски новинар |
1962 | Рууд Гулит, холандски фудбалер |
1970 | Вана, хрватски пејач |
1980 | Крис Ригот, англиски фудбалер |
1983 | Хозе Антонио Рејес, шпански фудбалер |
1994 | Бијанка Рајан, американска пејачка |
Починале
1159 | Папата Адриан IV |
1648 | Марин Мерсене, француски математичар |
1687 | Хенри Мор, англиски филозоф |
1957 | Денис Брајан, англиски музичар |
1985 | Стефан Белоф, германски тркач со коли |
1988 | Луис Алварез, американски физичар, добитник на Нобелова награда |
1994 | Борис Маленко, професионален американски борач |
2003 | Сер Тери Фрост, британски актер |
2006 | Нели Конали, жена на тексашкиот гувернер Џон Конали |
[уреди] 2 септември
Настани
1666 | Избувнува Големиот Пожар во Лондон и гори три дена, уништувајќи 10000 градби вклучувајќи ја и Катедралата Св. Пол |
1752 | Обединетото Кралство го воведува Грегоријанскиот Календар, скоро два века подоцна од повеќе од Западна Европа. |
1807 | Британската Морнарица го бомбардира Копенхаген со огнени бомби и фосфорни ракети за да ја спречи Данска од предавање на флотата на Наполеон Бонапарта. |
1944 | Ослободен е Демир Хисар. |
1944 | Президиумот на АСНОМ на својата трета седница, што ја одржа во манастирот Свети Прохор Пчински, еден месец по историското Прво заседание на АСНОМ, донесе одлука за основање на телеграфска агенција на Македонија - ТАМ. Оваа агенција одигра мошне важна улога во ширењето на вистината за праведната борба на македонскиот народ за национално и социјално ослободување. |
1945 | Борбата во Втората Светска Војна завршува во Пацифичкиот Театар: Конечното предавање на Јапонија е прифатено на борбениот брод УСС Мисоури во пристаништето на Токио. |
1991 | Во Скопје е формирано Геронтолошкото друштво на Македонија. |
Родени
1548 | Винчензо Скамози, италијански архитект |
1675 | Вилијам Сомервил, англиски поет |
1853 | Вилхелм Оствалд, германски хемичар, добитник на Нобелова Награда |
1862 | Фрањо Крежма, хрватски виолинист |
1901 | Андреас Ембиркос, грчки надреалист поет |
1933 | Виктор Спинети, велшки актер |
1943 | Џое Симон, американски пејач |
1946 | Били Престон, американски музичар |
1957 | Тони Алва, американски скејтер |
1960 | Рекс Худлер, бејзбол играч |
1973 | Џејсон Блејк, американски хокеј играч |
1980 | Хироки Јошимото, јапонски тркач со коли Japanese racing driver |
1989 | Александре Пато, бразилски фудбалер |
Починале
1680 | Пер Брахе, шведски војник и државник |
1688 | Роберт Винер, Градоначалник на Лондон |
1834 | Томас Телфорд, шкотски цивилен инжинер |
1865 | Вилијам Рован Хамилтон, ирски математичар |
1910 | Хенри Русо, француски сликар |
1921 | Хенри Остин Добсон, англиски поет |
1934 | Џејмс Алан, играч во унијата за рагби во Нов Зеланд |
1941 | Коле Неделковски, македонски поет |
1964 | Алвин Јорк, американски војник |
1973 | Џ.Р.Р. Толкин, британски писател |
1984 | Манос Катракис, грчки актер |
1997 | Рудолф Бинг, австриски менаџер на опера |
2002 | Дик Рејнолдс, австралијански фудбалер и тренер |
2005 | Боб Денвер, американски актер |
2006 | Вили Нинџа, танцувач и кореографер |
[уреди] 3 септември
Настани
590 | Грегориј I станува Папа. |
1650 | Трета Англиска Граѓанска војна: Битка кај Данбар |
1651 | Трета Англиска Граѓанска војна: Вустерска битка - Чарлс II е поразен во последната главна битка во војната. |
1783 | Американска Револуционерна војна: Војната завршува со потпишувањето на т.н. Париски договор од страна на САД и Кралството на Велика Британија. |
1855 | Индјански војни: Во Небраска, 700 војници под раководство на Американскиот Генерал Вилијам С. Харни се одмаздуваат за Гратан Масакарот со напаѓање на Индјанско село, убивајќи 100 мажи, жени, и деца. |
1892 | Англискиот фудбалски клуб Нотингем Форест ја играа нивната прва игра во лигата против Евертон ФК и заврши 2-2. |
1939 | Втората Светска војна започнува кога Франција, Обединетото Кралство, Нов Зеланд, и Австралија прогласуваат војна против Германија по инвазијата на Полска. |
1943 | Во Сиракуза, во Италија е потпишано примирје меѓу сојузниците и италијанската Влада на маршал Бадољо. Пет дена подоцна, Италија капитулира. |
1971 | Катар добива независност од Обединетото Кралство. За разлика од другите емирати, Катар одбива да стане дел на Обединетите Арапски Емирати или Саудиска Арабија. |
1976 | Викинг програм: Викинг 2 вселенското летало слетува кај Утопија Планитија на Марс. |
1995 | Основана е фирмата eBay. |
1997 | Кај селото Жидилово, кај Крива Паланка во Република Македонија пристигна природниот гас. |
Родени
1568 | Адриано Банчиери, италијански композитор |
1693 | Чарлс Радклиф, британски политичар |
1856 | Луис Суливан, американски архитект |
1869 | Фриц Прегл, словенски хемичар, добитник на Нобелова Награда |
1875 | Фердинанд Порше, австриски автомобилски инжинер |
1897 | Сали Бенсон, американски писател |
1900 | Ристо Крле, македонски драмски писател |
1913 | Алан Лад, американски актер |
1921 | Христијан Тодоровски - Карпош, македонски народен херој |
1931 | Дик Мота, американски кошаркарски тренер |
1945 | Виолета Аларова, градоначалник на Општина Центар |
1949 | Хозе Пекерман, аргентински фудбалски менаџер |
1965 | Чарли Шин, американски актер |
1969 | Доминик Вест, британски актер |
1976 | Ешли Џонс, американска актерка |
1980 | Б.Г., американски рапер |
1983 | Ники Хант, англиски фудбалер |
1986 | Шон Вајт, американски сноубордер |
Починале
1662 | Вилијам Лентал, англиски политичар |
1766 | Арчибалд Боуер, шкотски историчар |
1860 | Алексеј Комјаков, руски поет |
1866 | Константин Флавитски, руски поет |
1883 | Иван Тургенев, руски автор |
1970 | Винс Ломбарди, американски фудбалски тренер |
1987 | Мортон Фелдман, американски композитор |
2001 | Полин Каел, американски филмски критичар |
[уреди] 4 септември
Настани
476 | Пад на римската империја. |
1837 | Во присуство на поголем број стручњаци, американскиот научник Семјуел Морзе со успех ја демонстрираше работата на својот телеграф. Кон средината на мај во 1844 година веќе беше воспоставена телеграфска врска меѓу Вашингтон и Балтимор, а набрзо телеграфот почнаа да го користат и европските земји. |
1886 | Индјански војни: По скоро 30 години борба, Апачи лидерот Геронимо се предава со неговите останати војници на Генералот Нелсон Мајлс во Аризона. |
1939 | Втора Светска војна: Јапонија прогласува неутралност во Европската војна. |
1940 | За прв пат во Втората Светска војна, Германска подморница напаѓа брод од САД (УСС Гир) без разлика на неутралноста на САД и предизвикувајќи тензиите да се зголемат. |
1944 | Советскиот Сојуз ѝ објави војна на Бугарија која беше сојузник на фашистичка Германија. Три дена подоцна, трупите на маршал Толбукин ги започнаа операциите на Добруџа. |
1951 | Првото трансконтинентално телевизиско емитување се случува во Сан Франциско, Калифорнија, од Јапонската Мировна Конференција. |
1971 | Боениг 727 од летот 1866 од Аљаска Ерлајнс паѓа блицу Џино, Аљаска, убивајќи 111 луѓе. |
1995 | Четвртата светска женска конференција се отвора во Пекинг со присуство на над 4,500 делегати од 181 земја. |
1996 | Во Народната банка на Република Македонија се промовирани новите македонски пари, со нов дизајн, кои беа пуштени во оптек на 8.09.1996 година. |
Родени
1241 | Александар III од Шкотска |
1383 | Гроф Амадеус VIII од Савој |
1717 | Џоб Ортон, англиски министер |
1824 | Антон Брукнер, австриски композитор |
1832 | Антонио Аглиарди, аталијански дипломат |
1851 | Џон Дилон, ирски националист |
1895 | Нигел Брус, англиски актер |
1917 | Хенри Форд II, автомобилски идустријалист |
1945 | Дени Гатон, американски музичар |
1957 | Патрициа Талман, амерканска актерка |
1961 | Кевин Кенеди, англиски актер |
1973 | Џејсон Дејвид Франк, амеркански актер |
1980 | Луси Силвас, англиска музичарка |
Починале
1907 | Едвард Грег, норвешки композитор |
1963 | Жорж Брак, француски сликар |
1965 | Алберт Швајцер, француски хуманист, лекар, филозоф и музичар |
1989 | Жорж Симеон, белгиски писател |
1991 | Димче Мире, еден од основоположниците на архивската служба во Македонија. |
1997 | Алдо Роси, италијански архитект |
2006 | Стив Ирвин, австралијански природонаучник и телевизиски водтел |
[уреди] 5 септември
Настани
1600 | Со повелба на кралицата Елизабета е основана „Источно-индиската компанија“, со што беа удрени темелите на англиското колонијално владеење. |
1774 | Првиот Континентален Конгрес се собира во Филаделфија, Пенсилванија. |
1800 | Малта е освоена од Велика Британија. |
1914 | Прва Светска Војна: Првата битка на Марне почнува. Североисточно од Парис, Французите напаѓаат и порзауваат Германски сили кои напредуваат на главниот град. |
1939 | Втора Светска Војна: САД прогласува неутралност во војната. |
1948 | Роберт Шуман стаува премиер на Франција. |
1977 | Војаџер програм: Војаџер 1 лансиран по мало задоцнување. |
1992 | Бранко Црвенковски стана втор премиер на Република Македонија, на 29 годишна возраст. |
Родени
1568 | Томазо Кампанела, италијански филозоф |
1585 | Арман Жан ди Плеси Ришелје, француски државник, кардинал, прв министер на Луј Тринаесетти. |
1750 | Роберт Фергусон, шкотски поет |
1847 | Џесе Џејмс, американски отпадник |
1881 | Ото Бауер, австриски Социјал Демоктратски политичар |
1919 | Владо Малески, македонски револуционер, општествено политички работник и истакнат македонски писател |
1929 | Андриан Николаев, космонаут од Советскиот Сојуз |
1947 | Бади Мајлс, американски музичар |
1963 | Кристиан Алфонсо, американска актерка |
1973 | Роус МекГован, актерка од италијанско потекло |
1981 | Дру Картер, американски рагби играч |
Починале
1629 | Доменико Алегри, италијански композитор |
1808 | Џон Хоум, шкотски писател |
1906 | Лудвиг Болцман, австриски физичар |
1920 | Роберт Харон, американски актер |
1961 | Алексо Демниевски-Бауман, македонски борец во Шпанската граѓанска војна и во НОВ на Македонија во 1944 година |
1997 | Мајка Тереза, македонка, добитник на Нобеловата награда за мир |
[уреди] 6 септември
Настани
1776 | Ураган го погодува Гвадалупе, убивајќи повеќе од 6000 луѓе. |
1901 | Во Бафало, САД е извршен атентат врз американскиот претседател Вилијам Мекенли кој умре по една недела, а на 14 септември истата година Теодор Рузвелт стана нов претседател на САД. |
1939 | Втора Светска војна: Јужна Африка ѝ објавува војна на Германија. |
1944 | Ослободено е Кратово. |
1944 | Царската влада на Бугарија ѝ објави војна на нацистичка Германија. Одлуката е донесена во моментот кога единиците на Црвената армија веќе дојдоа до бугарската граница. Бугарија дотогаш беше сојузник на Третиот Рајх. |
1962 | Во Струга започна првата поетска манифестација Струшки вечери на поезијата. Најзначајната награда на Струшките вечери на поезијата е „Златниот венец“, која за првпат му е доделена во 1966 година на советскиот поет Роберт Иванович Рождественски за најдобра песна. Од 1971 година „Златниот венец“ се доделува за целокупен поетски опус. |
1974 | Претставници на Фронтот за национално ослободување на Мозамбик и претставници на португалската Влада склучија спогодба за независност на Мозамбик. |
1975 | Во катастрофалниот земјотрес што ја зафати Турција загинаа околу 23.000 луѓе. |
1976 | Студена Војна: пилотот од воздухопловството на Советскиот Сојуз Виктор Беленко слетува со МиГ-25 воен авион кај Хакодате на островот Хокаидо во Јапонија и бара политички азил во САД. |
2000 | Одржан е Милениумскиот самит. |
Родени
1620 | Изабела Леонарда, италијански композитор |
1766 | Џон Далтон, британски хемичар и физичар |
1829 | Марие Закревска, полски физичар |
1869 | Феликс Салтен, австриски автор |
1904 | Макс Розенблум, американски боксер |
1928 | Роберт М. Пирсиг, американски автор |
1956 | Бил Ритер, американски политичар |
1965 | Џон Полсон, австралијански актер и филмски режисер |
1975 | Дерек Ли, американски безбол играч |
1980 | Џозеф Јобо, нигериски фудбалер |
1986 | Равен Рајли, американска порно актерка |
Починале
1625 | Томас Демпстер, шкотски историчар |
1783 | Бертинаци, италијански актер и писател |
1950 | Олаф Стапледон, британски писател и филозоф |
1984 | Ернест Туб, американски пејач |
1994 | Ники Хопкинс, британски музичар |
2003 | Хари Гоз, американски актер |
2007 | Лучијано Павароти, италијански тенор |
[уреди] 7 септември
Настани
70 | Римската армија под водство на генерал Тит го окупира и уништва Ерусалим. |
1764 | Станислав Поњатовски е крунисан за крал на Полска. |
1822 | Бразил прогласува независност од Португалија. |
1901 | Со мирот во Пекинг заврши таканареченото „Боксерско востание“ во Кина. Тоа беше бунт на селаните и на градската сиромаштија против странските империјалисти и домашните угнетувачи. |
1940 | Авионите на нацистичка Германија го почнаа бомбардирањето на Лондон. Оваа акција беше позната под името „Лондонски блиц“. |
1992 | Белорусија ја призна Република Македонија, а истовремено донесе одлука за воспоставување на дипломатски односи меѓу двете земји. |
1993 | Во Скопје е пуштена во работа меѓународната телекомуникациона врска меѓу Република Македонија и Република Бугарија, на релацијата Скопје-Софија. |
1997 | Во Скопје е отворен првиот „Мекдоналдс“ ресторан во Македонија (во светот има повеќе од 20.000 „Мекдоналдс“ ресторани). |
Родени
1533 | Кралица Елизабета Прва од Англија |
1615 | Колонел Џон Бирч, англиски војник |
1816 | Фердинанд Ритер вон Хебра, австриски физичар |
1866 | Тристан Бернард, француски писател |
1908 | Пол Браун, американски рагби тренер |
1936 | Брајан Харт, британски инжинер |
1951 | Морис Алберт, бразилски пејач |
1955 | Ефим Зелманов, руски математичар |
1980 | Емре, турски фудбалер |
1984 | Вера Звонарева, руска тенисерка |
Починале
1719 | Џон Харис, англиски писател |
1881 | Сидни Ланиер, американски писател |
1939 | Кјока Изуми, јапонски новелист |
1962 | Исак Динсен, дански автор |
1994 | Теренс Јанг, британски режисер |
2003 | Варен Зевон, американски музичар |
2005 | Хоуп Гарбер, канадска актерка |
[уреди] 8 септември
Настани
1331 | Стефан Душан се прогласува себеси за крал на Србија. |
1831 | Влијам IV беше крунисан за Крал на Велика Британија. |
1943 | Радио Алжир ја објави капитулацијата на Италија, а малку подоцна премиерот Бодољо им нареди на италијанските вооружени сили да го запрат отпорот против Британците и Американците. |
1943 | Ослободен е Дебар. |
1944 | Ослободени се Пробиштип и Крушево. |
1966 | Беше емитувана „Човечка Стапица“, првата епизода од научо-фантастичните телевизиски серии Ѕвездени Патеки. |
1991 | Во СР Македонија се одржува референдум на кој е донесена одлука за осамостојување од СФР Југославија. |
1992 | Промовирана е првата редовна поштенска марка на Република Македонија. |
Родени
1474 | Лудовико Ариосто, италијански поет |
1804 | Едуард Морике, германски поет |
1881 | Хари Хилман, американски атлетичар |
1915 | Франк Кади, американски актер |
1937 | Вирна Лиси, италијанска актерка |
1962 | Кристофер Клим, американски новелист |
1972 | Маркус Бабел, германски фудбалер |
1979 | Пинк, американска пејачка |
Починале
780 | Лео IV, византиски император |
1645 | Џон Коук, англиски политичар |
1949 | Рихард Штраус, германски композитор и диригент |
1977 | Зеро Мостел, американски актер |
1979 | Видое Смилевски - Бато, македонски народен херој |
1981 | Хидеки Јукава, јапонски физичар, добитник на Нобелова награда |
2004 | Франк Томас, американски аниматор |
2006 | Ерк Русел, рагби тренер |
[уреди] 9 септември
Настани
1776 | Воведен е и официјалниот назив Соединети Американски Држави наместо Обединети Колонии кој дотогаш беше во употреба. |
1850 | Калифорнија е признаена како триесет и првата држава во САД. |
1924 | Се случува Ханапепе Масакрот на Кауаи, Хаваи |
1943 | Втора Светска Војна: Сили на алијансата слетуваат кај Салерно и Таранто, Италија. |
1956 | Елвис Присли се појавува на Ед Суливан Шоуто за прв пат. |
1991 | Таџикистан добива независност од Советскиот Сојуз. |
1994 | Започна со работа Постојаната мисија на Република Македонија при Обединетите нации во Виена. |
Родени
1737 | Луиџи Галвани, италијански физичар |
1828 | Лео Толстој, руски новелист |
1887 | Алф Ландон, американски политичар |
1894 | Артур Фред, американски песмописец и филмски продуцент |
1900 | Џејмс Хилтон, англиски новелист |
1911 | Џон Гортон, австралијански политичар |
1925 | Клиф Робертсон, американски актер |
1932 | Силвија Мајлс, американска актерка |
1941 | Петер Бонети, англиски фудбалер |
1960 | Хју Грант, англиски актер |
1967 | Ана Мале, американска порно ѕвезда |
1972 | Горан Вишниќ, хрватски актер |
1980 | Мишел Вилијамс, американска актерка |
Починале
1087 | Крал Вилијам I од Англија |
1398 | Крал Џејмс I од Кипар |
1891 | Џулс Греви, претседател на Франција |
1901 | Анри де Тулуз-Лотрек, француски сликар |
1976 | Мао Зедоног, лидер на Кина |
1978 | Џек Варнер, канадски основач на филмско студио |
1984 | Јилмаз Гинеј, турски синеаст и писател |
1994 | Патрик О’Нил, американски актер |
2006 | Жерард Брах, француски сценарист |
[уреди] 10 септември
Настани
1608 | Џон Смит е избран за претседател на советот од Џејмстаун, Вирџинија. |
1823 | Симон Боливар е избран за Претседател на Перу. |
1939 | Британскиот доминион Канада и објави војна на нацистичка Германија со што пресметката во Европа доби карактер на светска војна. |
1944 | Во ослободениот Париз, генерал Шарл де Гол, водач на армијата слободни Французи и на дегоналистичкото движење ја формира првата влада на новата Четврта република. |
1963 | 20 Афро-Американски студенти влегуваат во јавните училишта во Алабама. |
1991 | Регистирано е политичкото здружение Македонски совет за европско движење со седиште во Скопје. |
1993 | Израелскиот премиер Јицак Рабин во Ерусалим го потпиша официјалното израелско признавање на Палестинската ослободителна организација (ПЛО). |
1994 | Во селото Арачиново, скопско е осветен и поставен камен-темелникот на новата црква „Св. Маченик Талалеј“. |
Родени
1588 | Николас Ланиер, англиски композитор |
1786 | Николас Браво, мексикански политичар и војник |
1839 | Чарлс Пирс, американски филозоф |
1929 | Арнолд Палмер, американски голф играч |
1933 | Јевгени Крунов, космонауот од Советскиот Сојуз |
1958 | Крис Колумбос, американски филмски режисер |
1959 | Петер Нелсон, американски актер |
1974 | Мирко Филиповиќ, хрватски боксер |
Починале
1759 | Фердинанд Коншчак, хрватски истражувач |
1867 | Симон Сечтер, австриски композитор |
1931 | Дмитри Егоров, руски математичар |
1937 | Сергеи Третјаков, руски писател |
1948 | Крал Фердинанд на Бугарија |
1979 | Антониот Агустино Нето, анголски политичар |
2004 | Брок Адамс, американски политичар |
[уреди] 11 септември
Настани
1941 | Претседателот на САД Франклин Рузвелт издал наредба до американското воено воздухопловство и до морнарицата да отворат оган врз сите бродови на силите на Оската кои ќе влезат во водите на западната хемисфера. Тоа значело конечно американско раскинување со политиката на изолационизмот. САД отворено застанале на страната на Велика Британија и на СССР, иако стапиле во војна дури по јапонскиот напад врз Перл Харбур. |
1944 | Сојузничките сили го завзеле Луксембург и се пробиле на германска територија. |
1944 | Струмичкиот партизански одред ја ослободил Струмица и околните села. |
1944 | Ослободен бил Ресен од фашистичкиот окупатор. |
1973 | Во фашистичкиот заговор што го организирале домашните и странските реакционерни сили убиен е Салвадор Аљенде, претседател на Чиле. Во опколената претседателска палата Аљенде го одбил барањето на пучистите да се предаде во замена за животот. |
1996 | Република Македонија и Бахреин воспоставиле дипломатски односи на амбасадорско ниво. |
1997 | Република Македонија станала полноправна членка на Централно и источноевропската регионална иницијатива за управување со воздушниот простор (ЦИЕРВИ). |
2001 | Во Њујорк и Вашингтон биле извршени терористички напади во кои загинале 3.000 луѓе. Одговорноста за нападите ја презела организацијата Ал Каеда на саудискиот дисидент Осама бин Ладен. |
Родени 11 септември (родени)
Починале
1971 | Никита Сергеевич Хрушчов, советски политичар и државник. |
2003 | Ана Линд, шведскиот министер за надворешни работи. Таа претходниот ден била избодена со нож додека пазарувала во една стоковна куќа во центарот на Стокхолм. |
[уреди] 12 септември
Настани 12 септември (настани)
Родени
1913 | Станислав Лем, полски писател. |
1913 | Џеси Овенс, американски атлетичар. |
1951 | Берти Ахерн, ирски политичар. |
1962 | Дино Мерлин, босански пејач. |
1980 | Јао Минг, кинески кошаркар. |
Починале
1874 | Франсоа Гизо, француски политичар и историчар. |
1942 | Стиф Наумов народен херој на Македонија, после нерамноправната борба против бугарската војска и полиција на Болнската планина, сам си го одзел животот. |
1942 | Мите Богоевски народен херој на Македонија, после нерамноправната борба против бугарската војска и полиција на Болнската планина, сам си го одзел животот. |
1981 | Еуџенио Монтале, Италијански поет, најпознат претставник на Италијанскиот херметизам. |
1986 | Драгутин Аврамовски - Гуте, истакнат македонски академски сликар и графичар. |
1996 | Тома Прошев, македонски композитор. |
[уреди] 13 септември
Настани
1924 | Во Софија терористот Владо Черноземски го убил Димо Хаџи Димов, еден од најпознатите идеолози и теоретичари на автентичното македонско национално-ослободително движење. Беше учесник во борбата кај Баница, на 4.05.1903 година кога животот го загуби апостолот на македонското национално-ослободително движење Гоце Делчев. По поразот на Илинденското востание застана на страната на прогресивната левица на ТМОРО, а во времето на Младотурската револуција разви активна идеолошка дејност и беше еден од иницијаторите за создавање на Народната федеративна партија на чело со Јане Сандански. Роден е во селото Горно Броди, Егејска Македонија, на 20.10.1875 година. |
1924 | Во Софија е убиен Владислав Ковачев, популарен Штипски војвода и публицист, уредник на весникот „Автономна Македонија“ и идеолог на Македонската емигрантска федеративна организација |
1995 | Република Македонија и САД воспоставиле дипломатски односи. |
1995 | Во Њујорк е постигнат договор меѓу македонскиот министер за надворешни работи Стево Црвенковски и неговиот грчки колега Карлос Папуљас, со кој Грција се обврзува да ја спушти економската блокада врз Македонија, во замена за промена на официјалното знаме на Република Македонија. Проблемот со името е оставен да се решава во иднина. |
Родени 13 септември (родени)
Починале
1989 | Стеријо Спасе, македонски писател од Албанија. Роден бил во селото Глобочица, во 1914 година. |
1993 | Јон Исаја, претставник на најстарата генерација македонски артисти. Роден бил во Тетово, 1915 година. |
[уреди] 14 септември
Настани
1847 | По низа победи во Американско-мексиканската војна, единиците на САД под команда на генерал Видфилд Скот го окупирале Сиудад Мексико. Со мировниот договор мексиканската Влада била принудена на воено посилниот сосед да му ги отстапи Калифорнија, Јута, Аризона и Њу Орлеанс. |
Родени 14 септември (родени)
Починале
1924 | Во познатите септемвриски горно-џумајски колежи убиен бил Арсениј Јовков, македонски револуционаер и публицист. Своите духовни сили тој ги посветил на повеќе области во културата, меѓу кои најмногу на журналистиката. Учествувал во Илинденското востание. Тој е првиот македонски филмски сценарист, според чие сценарио е снимен документарниот филм „Македонија на филм“ во 1923 година. Роден е во селото Селци, струшко, на 25.03.1884 година. |
1977 | Во Хемшајр, во Англија починал Леополд Стоковски, американски диригент од полско потекло, пропагатор на современата музика, еден од најпознатите диригенти во светот. Роден е во Лондон, на 18.04.1882 година. |
1982 | На приодот на Монте Карло, во Франција во сообраќајна несреќа загинала славната холивудска артистка, принцезата од Монако Грејс Кели. Родена е во Тексас, во 1928 година. |
1996 | Пеце Атанасоски, македонски инструменталист - гајдаџија. |
1996 | Благоја Николовски, македонски вокален солист - тенор. |
[уреди] 15 септември
Настани
1786 | Италијанскиот лекар и природонаучник Луиџи Галвани ја открил струјата, која според неговото име подоцна е наречена - галванска. |
1821 | Република Костарика (шпанска колонија од 1509 година) прогласила независност. |
1821 | Република Никарагва (шпанска колонија од 1522 година) прогласила независност. |
1821 | Република Ел Салвадор (шпанска колонија од 1524 година) прогласила независност. |
1821 | Република Гватемала (шпанска колонија од 1523 година) прогласила независност. |
1821 | Република Хондурас (шпанска колонија од 1524 година) прогласила независност. |
1822 | Францускиот ориенталист Жан Франсоа Шамполин успеал прв да ги дешифрира хиероглифите на една плоча најдена во египетското место Решид, во 1799 година. Тој утврдил дека хиероглифите не се симболично, туку фонетско писмо. Шамполин е основач на египтологијата. |
1830 | Отворањето на железничката линија Ливерпул – Манчестер на која е употребена парната локомотива „Ракета“ е проследена и со првата железничка несреќа со случајна смрт на англискиот државник Вилиам Хускисон. |
1993 | Во Скопје е регистрирана Асоцијацијата на европските студентски структури при Универзитетот „Св. Кирил и Методиј“. |
1995 | Во Скопје, пред влезот на канцеларијата за врски на САД е поставен нов амблем чиј натпис гласи „Амбасада на САД“, со што формално мисијата на САД во Македонија го означи подигањето на нивото на дипломатските односи на релацијата Вашингтон - Скопје. |
2002 | Парламентарни избори во Република Македонија, на кои ќе победи коалицијата Заедно за Македонија |
Родени
1894 | Жан Реноар, француски филмски режисер |
Починале
1852 | Артур Велзли Велингтон, англиски воjсководец и државник. |
[уреди] 16 септември
Настани
1810 | Со масовно оружено востание на селаните, предводени од Мигуел Хидалго и Хосе Моралес, во Мексико почнала борбата за независност од шпанските колонизатори. Тој ден е прогласен за национален празник на државата Мексико која била шпанска колонија од 1519 година. |
1941 | Хитлер му наредил на заповедникот на германските вооружени сили за југоисток, да го задуши востаничкото движење на Балканот. Според Хитлеровата наредба со крајна суровост мора да се оневозможат партизаните и за смртта на секој германски војник со смрт да се казнат 50 до 100 заложници. |
1959 | Францускиот претседател Шарл де Гол преку радиото на Алжирскиот народ му го признал правото на самоопределување. |
Родени 16 септември (родени)
Починале
1977 | Марија Калас, американска оперска пејачка, сопран од грчко потекло. |
1980 | Драган Ташковски, истакнат македонски историчар и публицист. |
1989 | Роберт Пен Ворен, американски писател, трикратен добитник на Пулицеровата награда. |
[уреди] 17 септември
Настани
1685 | Лондон го зафатила голема епидемија на чума од која умреле околу 70.000 луѓе. |
1939 | Советските единици врз основаа на договорот Рибентроп-Молотов ја нападнале Полска и ги зазеле источните делови. Во нападот се заробени 180.000 војници и околу 9.000 офицери, а потоа почнало ликвидирањето на заробените Полјаци. |
1943 | Во селото Подвис, кичевско почнало да работи првото училиште на македонски јазик. |
1978 | Во вилата Кемп Дејвид завршиле разговорите помеѓу египетскиот претседател Садат, израелскиот премиер Бегин и американскиот претседател Картер. Притоа, биле потпишани два документа: рамки за мир на Блискиот Исток и рамки за мировен договор помеѓу Египет и Израел. |
1996 | Во Пекинг, на Конференцијата на интерпарламентарната унија, Република Македонија е примена во Групацијата медитерански земји. |
Родени 17 септември (родени)
Починале
1961 | Со основано сомнение дека е жртва на атентат, во авионска несреќа во близина на Ндола во северниот дел на Родезија загинал Даг Хамаршелд, генерален секретар на ООН. |
1985 | Џулијан Бек, американски режисер кој заедно со својата сопруга Џудит Мамара во 50-те години го формирал авангардниот „Ливинг театар“. |
[уреди] 18 септември
Настани
1820 | Францускиот математичар и физичар Андре-Мари Ампер ја објавил теоријата за електромагнетното поле. |
1851 | Во Њујорк, излезегол првиот број на дневниот весник „Њујорк дејли тајмс“, еден од најтиражните весници во светот. |
1931 | Откако го предизвикале инцидентот кај Мукден, Јапонците го започнале нападот врз североисточна Кина (Манџурија) и ја окупирале оваа азиска област. Окупацијата траела се до 1945 година кога советските трупи ги протерале Јапонците. |
1944 | Германските единици повлекувајќи се од Грција упаднале во Струмица, но не успеале да воспостават окупаторска власт, ниту да ги оневозможат органите на народната власт да ја извршуваат својата должност. |
1962 | Во Бејрут фалангата и десничарите на мајор Саад Хадат во палестинските логори според зборовите на Јасер Арафат убиле околу 3.000 луѓе. |
1973 | Генералното собрание на ООН во своето членство ги прими СР Германија, ДР Германија и Бахамските острови. |
Родени 18 септември (родени)
Починале
1996 | Ристо Ничевски, македонски интернационален шаховски мајстор, во Ереван, Ерменија. |
[уреди] 19 септември
Настани
1985 | Катастрофален земјотрес со јачина од 8.1 степени според Рихтеровата скала го погодил Мексико. Во него загинале околу 10.000 луѓе, а материјалната штета е проценета на околу шест милиони долари. |
1992 | Во селото Стајковци, скопско, е поставен и посветен камен-темелник на нова црква „Свети Кирил и Методиј“. |
1994 | Владата на Република Македонија донесе одлука за пристапување на Република Македонија кон Општата спогодба за царини и трговија (ГАТТ). |
1996 | Република Македонија пристапи кон трите конвенции на Меѓународната агенција за атомска енергија. |
Родени
1911 | Во Сент Колам Мејџор, Корнвол, е роден Вилијам Голдинг англиски писател. Во 1983 година ја добил Нобеловата награда за литература. Негови познати дела се „Спирала“, „Пирамида“, „Видлива темнина“, „Господар на мувите“ и други. |
Починале
1985 | Во Сиена, во Италија умрел Итало Калвини, еден од најпознатите Италијански писатели. Негови најпознати романи се „Превоениот виконт“, „Облаци од смог“, „Невидливи градови“ и други есеи и збирки поезија. Роден е во 1923 година. |
[уреди] 20 септември
Настани
331 п.н.е. | На реката Тигар, во Месопотамија, војската на Александар Македонски се судрил со главнината на персиската војска на царот Дариј. Персијците имале околу милион војници, а Александар Македонски помалку од 50.000. |
1519 | Португалскиот морепловец Фернандо Магелан во служба на шпанскиот крал Карло Петти, од Сан Лукар во Шпанија со својата експедиција од пет бродови тргнал на пат околу светот со цел да го открие западниот пат за Индија и во освојување на колонии за шпанската династија. Во 1520 година ги испитал југоисточните брегови на Јужна Америка и го открил според него наречениот Магеланов Проток и преку него поминал во океанот кој го нарекол Тихи (Пацифик). Загинал на Филипинските Острови во борба против домородците, на 27.04.1521 година. Другиот дел од експедицијата се вратил во Шпанија. Така било докажано дека Земјата е тркалезна и дека новиите краишта што ги открил Колумбо не се дел од Индија, туку посебен континент. |
1963 | Американскиот претседател Џон Кенеди на заседанието на Генералното собрание на Обединетите нации предложил заедничка советско-американска експедиција на Месечината. |
Родени
1878 | Аптон Синклер, северноамерикански писател и публицист, борец за социјални права и за мир во светот. Меѓу најпознатите негови дела се „Џунгла“, „Џими Хигинс“ и „Крај на светот“. |
Починале 20 септември (починале)
[уреди] 21 септември
Настани
1529 | Османлиската војска под команда на Сулејман Величествениот ја започна опсадата на Виена. |
Родени
1866 | Херберт Џорџ Велс, англиски писател. Напишал голем број научни, популарно-научни, социјални и фантастични романи и приказни, како и познатото дело „Историја на светот“. Умрел 1946 година. |
1927 | Во Дојран е роден Христо Андонов - Полјански, македонски историчар, ректор на Универзитетот „Кирил и Методиј“ во Скопје, долгогодишен професор на катедрата по историја на Филозофско-историскиот факултет, признат научник, проучувач на историјата на македонскиот народ. Автор е на 463 библиографски единици, од кои 36 се книги. Од неговите трудови посебно се издвојуваат шесте томови за Гоце Делчев. „Британската библиографија за Македонија“, „Странскиот печат за Илинденското востание“, „Британски документи за историјата на македонскиот народ“ и други. Умре во Скопје, на 7.10.1985 година. |
Починале
1832 | Валтер Скот, шкотски поет и романсиер, творец на модерниот историски роман. Собирал народни песни и пишувал епови за историјата на Шкотска. Меѓу неговите најзначајни дела спаѓаат „Ајванхо“, „Кенилворт“, „Старинар“ и други. |
1860 | Артур Шопенхауер, германски филозоф. |
[уреди] 22 септември
Настани
1792 | Во екот на војната со контрареволуцијата париските маси го зазедоа кралскиот дворец во Париз и го затвориле Луј Шеснаесетти и неговата сопруга Марија Антоанета. Законодавното собрание прокламирало република, со што е создаден предуслов за спас на револуцијата и за одбрана на Франција од инвазијата. Истиот ден стапил во сила и новиотиот револуционерен календар. |
1862 | Американскиот претседател Абрахам Линколн објавил декрет според кој од 1 јануари 1863 година на сите американски робови им се дава целосна слобода. Тоа било резултат од долготрајната борба на прогресивните сили на Американската граѓанска војна, кој барала брза и неодложна акција за ослободување на обесправените Црнци. |
1933 | Во Париз почнал Светскиот младински конгрес против војната и фашизмот. |
1991 | За првпат во Република Македонија бил изведен светиот чин опход на моштите на Свети Климент Охридски Чудотворец (опходот траел до 6 октомври истата година), основоположник на Македонската и на првата Словенска православна црква и втемелувач на националната самобитност на македонскиот народ. |
1992 | Во Штип е отворена првата приватна специјалистичка гинеколошка ординација во Република Македонија. |
1992 | Воспоставена е авиолинија Скопје - Москва. |
1993 | Во Бали, Индонезија, Република Македонија е примена во Светскиот совет за енергија. |
Родени
1791 | Мајкл Фарадеј, англиски физичар и хемичар. |
Починале
1944 | Ибе Паликуќа, народен херој на Македонија, во битка против балистите. |
[уреди] 23 септември
Настани
1903 | Над селото Цапари, на Пелистер се водела последната востаничка битка (Пелистерска битка) во битолско во времето на Илинденското востание. Во борбата против османлиската војска загинале 48 востаници. |
Родени
1889 | Волтер Липман, северноамерикански новинар со голем авторитет за надворешно-политички прашања. До 1966 година бил редактор и уводничар на весникот „Њујорк хералд трибјун“. Два пати бил добитник на Пулицеровата награда |
Починале
1939 | Сигмунд Фројд, австриски научник, основач на психоанализата. |
1984 | Владо Малески, македонски револуционер, општествено-политички работник и истакнат македонски писател. Учесник е во НОВ на Македонија и е еден од најталентираните основоположници на македонската проза. Најпознати негови дела се „Ѓурѓина алова“, „Она што беше небо“ и „Разбој“. Автор е на сценариото на првиот македонски уметнички филм „Фросина“. |
[уреди] 24 септември
Настани
1905 | Шведска ја признала независноста на Норвешка која претходно била под доминација на Данска, а од 1814 година во унија со Шведска. По отцепувањето е прогласена за самостојна уставна монархија на чело со кралот Хакон Седми. |
1908 | Во ]]Солун]], во кафеаната „Бошњак-ан“, терористи-платени врховисти извршиле неуспешен атентат врз големиот македонски револуционер Јане Сандански. При атентатот две лица од придружбата на Сандански биле смртно погодени. |
1941 | Во Лондон, на конференцијата на претставниците на владите на Австралија, Канада, Велика Британија, Нов Зеланд, Јужноафриканската унија, Советскиот Сојуз и претставници на бегалските влади на Чехословачка, Грција, Белгија, Луксембург, Холандија, Норвешка, Полска, Југославија и на слободна Франција, ја потпишале Атлантската повелба која пред шест недели ја прокламирал американскиот претседател Франклин Рузвелт и британскиот претседател Винстон Черчил, со што овие земји ја прифатиле Повелбата како политичка програма во борба против силите на Оската. |
1993 | Во Монте Карло, во Кнежеството Монако, Македонскиот олимписки комитет е примен за рамноправен член на олимпиското семејство како 195-ти член. |
Родени 24 септември (родени)
Починале
1835 | Во Париз умрел Винченцо Белини, Италијански оперски композитор. Тој е творец на Италијанскиот оперски стил наречен белканто. Најпознати негови опери се „Норма“, „Месечарка“, „Пуританци“, „Капулети и Монтеки“ и други. |
[уреди] 25 септември
Настани
1940 | Во Норвешка на власт дојшла квислиншката влада (наречена според норвешкиот политичар и мајор Вудкун Квислинг кој учестувал во германската агресија на Норвешка во 1940 година, по што се прогласил за шеф на новосоздадената марионетска влада, а во 1945 година е осуден на смрт поради велепредавство), синоним на соработниците на фашистичкиот окупатор низ цела Европа. |
1946 | Во Скопје е основано Работничко културно-уметничкото друштво „Кочо Рацин“. Друштвото го формирал Месниот синдикален совет на Скопје, со цел да ги обедини работниците и службениците заради развивање на културно-просветната дејност. |
Родени
1897 | Вилијам Фокнер, американски писател, добитник на Нобеловата награда за литература. |
1961 | Хедер Локлир, американска актерка. |
1969 | Кетрин Зета Џонс, британска актерка. |
Починале
1849 | Јохан Штраус. |
1943 | Нико Нестор, еден од најголемите раководители и борец на народноослободителното движење во Струга и струшко. |
1970 | Ерих Марија Ремарк, германски писател, голем противник на војната и на нацизмот. Во 1932 година од Германија емигрира во Швајцарија, а потоа во САД. Се прославил уште со својот прв роман „На запад ништо ново“, во кој прикажала еден период од Првата светска војна. Други негови дела се „Тројцата воени другари“, „Триумфална порта“ и „Искра на живот“. Роден е во 1898 година. |
2006 | Петре М. Андреевски, македонски писател. |
[уреди] 26 септември
Настани
1604 | По многу одложувања, црковните власти во Шпанија дозволиле да се печати делото на големиот шпански писател Мигуел де Серванте „Дон Кихот“. |
1993 | Во Виница е отворен Првиот фестивал за хумор, сатира и карикатура во Република Македонија, наречен „Ин Виница веритас“. |
1993 | Во селото Доверзенце, кумановско, е осветена новоизградената црква „Свети Ѓорѓи“. |
Родени
1889 | Мартин Хајдегер, главен претставник на егзистецијализмот во Германија. Извршил големо влијание врз современите филозофи на егзистенцијализмот. Негови најпознати дела се „Битие“, „Кант и проблемот на метафизиката“ и „Што е метафизика“. Умрел во 1976 година. |
1892 | Марина Цветаева, руска писателка, една од најголемите поетеси во историјата на поезијата. Нејзини најпознати дела се збирките песни „Вечерен албум“, „Волшебниот фенер“, „Разделба“, „Занает“, како и драмите Жандарм херц“, „Виулица“, „Камениот анѓел“ и „Феникс“. Починала на 31.08.1941 година. |
1898 | Во Берклин бил роден Џорџ Гершвин, голем американски композитор, пијанист и музичар. Користејќи елементи од црнечкиот фолклор, успешно ги споил ритмичките и мелодиските карактеристики на џезот во формите на уметничката музика и со тоа придонел за создавање на специфичниот северноамерикански музички израз. Негови најпознати дела се оперите „Порги и Бес“, симфониската поема „Американец во Париз“, „Рапсодија во сино“. |
Починале
1990 | Во Рим починал [[Алберто Моравија], еден од најголемите современи писатели не само во Италија, туку и во Европа. Негови најпознати романи се „Рамнодушни“ и „Маскирана“. |
[уреди] 27 септември
Настани
1825 | Англискиот пронаоѓач Џорџ Стивенсонуправувал со својата парна локомотива која влечела 38 вагони на линијата Стоктон - Дарлингтон во Велика Британија. За кратко време железничката мрежа се проширила низ цела Европа. |
1939 | По 19-дневен отпор Варшава паднала во рацете на германските трупи. |
1940 | Во Берлин, Италија и Јапонија потпишале 10-годишен воен и економски пакт и формално создале сојуз на фашистички сили познат под името Оската Берлин - Рим - Токио. |
1993 | Република Македонија е примена за член на Меѓународната агенција за атомска енергија. |
1994 | Република Македонија воспоставила дипломатски односи со Португалија и со Кралството Саудиска Арабија. |
1994 | Во Скопје е основано Македонско-кинеското друштво за пријателство и соработка. |
1995 | Република Македонија е примена во Советот на Европа како 38-ма членка. |
Родени
1920 | Во Крушево е роден Таки Хрисик, македонски композитор и музички педагог. Работел како диригент на хорот „Стив Наумов“. Умрел во Скопје, на 15.11.1983 година. |
Починале 27 септември (починале)
[уреди] 28 септември
Настани
1604 | По многу одложувања, црковните власти во Шпанија дозволиле да се печати делото на големиот шпански писател Мигуел де Серванте „Дон Кихот“. |
1993 | Во Виница е отворен Првиот фестивал за хумор, сатира и карикатура во Република Македонија, наречен „Ин Виница веритас“. |
1993 | Во селото Доверзенце, кумановско, е осветена новоизградената црква „Свети Ѓорѓи“. |
Родени 28 септември (родени)
Починале
1891 | Во Њујорк умре Херман Мелвил, еден од најголемите американски писатели кој низ симболи и алегорија многу често укажувал на себичноста и комерцијализацијата на општеството. Своите доживувања на морнарите и ловците на китови ги изнел во многу приказни и романи. Најпознато негово дело е романот „Моби Дик“. |
1895 | Во Париз умрел Луј Пастер, француски хемичар и биолог. Ја открил вакцината против беснило, утврдил дека ферментацијата е биолошки процес и ги побил дотогашните теории за спонтаната реакција на микроорганизмите. |
1960 | Во Скопје починал Наум Наумовски - Борче, народен херој на Македонија. |
1994 | Вангел Коџоман, еден од основоположниците на современото македонско сликарство. |
[уреди] 29 септември
Настани
1938 | Британија, Франција, Нацистичка Германија и Фашистичка Италија го потпишуваат Минхенскиот договор. |
1941 | Почнало Драмското востание на македонските и на грчките востаници против бугарскиот окупатор. Во градчињата Драма, Просечен, Карликово и Кубалица, кои биле нападнати од востаниците, била воспоставена народната власт. По жестоките борби, бугарската војска и полиција го задушиле востанието и притоа извршиле масакрирање на околу 3.000 луѓе и биле преземени различни репресивни мерки низ целата територија во источната област на Егејска Македонија. |
1991 | Во селото Усје, скопско е осветена црквата „Свети Атанасиј“. |
1993 | Во Аруба, држава на Карипските Острови, Република Македонија е примена за полноправен член на Интерпол, меѓународна организација на криминалистичките полиции. |
Родени
1758 | Хорацио Нелсон, британски адмирал. |
1901 | Енрико Ферми, италијански физичар. |
1904 | Николај Алексеевич Островски, руски писател. Неговите дела се автобиографски карактер и во нив се зборува за животот и подвизите на младината во текот и по социјалистичката револуција во Русија. Романот „Како се калеше челикот“ станал класично дело на руската книжевност, доживувајќи повеќе од 200 изданија. Умрел во 1936 година. |
1912 | Микеланџело Антониони, италијански режисер. |
1936 | Силвио Берлускони, поранешен италијански премиер. |
1943 | Лех Валенса, поранешен полски претседател |
1956 | Себастијан Коу, британски атлетичар. |
1976 | Андриј Шевченко, украински фудбалер. |
Починале
1902 | Емил Зола, француски писател, творец и најизразит претставник на натуралистичкиот правец во книжевноста. Во своите дела внел толкава енергија и страст, што тие често добиваат халицинантни и чудесни димензии. Најпознати негови дела се романите „Нана“, „Жерминал“, „Земја“, „Плодност“ и „Слом“. |
1914 | Стеван Мокрањац, српски композитор кој се одликувал со извонредна смисла за уметничка обработка на музичкиот фолклор. Негови најзначајни остварувања се ракатки, 15 народни рапсодии (со уметничка стилизација) на македонски, босански и на српски мелодии. |
1930 | Илја Репин, руски сликар. |
[уреди] 30 септември
Настани
1814 | По победата на Наполеон, големите сили го свикале Виенскиот конгрес. Одлуките што биле донесени, на Европа и обезбедиле мир, но неколку децении не го решиле прашањето на малите народи, жртвувани за да се наградат големите сили. |
1864 | Бостонскиот забар Вилијам Мортон прв го употреби етерот како средство за анестезија. |
1903 | Во Виена и во Марцштег, мало штаерско место почнал состанокот помеѓу рускиот цар Николај Втори и австроунгарскиот император Фрањо Јосиф и нивните министри за надворешни работи, на кој е изработена програма за реформи во Македонија позната како „Марцштеска реформска програма“, донесени на 2 октомври 1903 година. Со овие реформи, иако битно не се изменила состојбата во Македонија, дале придонес за актуелизирање на македонското прашање во меѓународните односи. |
1991 | Повеќе стотици илјади Чеси загрижени поради евентуалната поделба на земјата бараа референдум за отцепување на Словачка. |
1993 | Советот на НАТО го одобри воениот план за поставување на повеќе од 50.000 војници во Босна и Херцеговина во период од две години. |
1998 | Во Скопје почна со работа Македонската информативна агенција - МИА, официјален јавен информативен сервис на Република Македонија. |
Родени
- 1207 - Џалалудин Руми, персиски исламски поет, правник и теолог
Починале 30 септември (починале)