Мирослав Крлежа
Од Википедија, слободна енциклопедија
Роден(а): | 7 јули 1893![]() |
---|---|
Починал(а): | 29 декември 1981![]() |
Занимање: | романсиер, драматург, поет |
Книжевно движење: | егзистенцијализам, модернизам |
Влијанија од: | Хенрик Ибзен, Август Стриндберг, Рајнер Марија Рилке, Марсел Пруст, Фридрих Ниче |
Мирослав Крлежа (Загреб, 7 јули 1893 година – Загреб, 29 декември 1981 година) е хрватски писател и енциклопедист. Според многумина, тој е најголемиот хрватски писател на 20-от век.
[уреди] Живот
Роден во семејство од пониската средна класа, Крлежа ја посетува воената кадетска школа во Печуј, а потоа оди на Воената академија во Будимпешта. Во 1913 година пребегнува во Србија со намера да биде доброволец во српската војска. Сепак, осомничен е дека е шпион и е протеран назад во Австро-Унгарија.
Во 1915 година го мобилизираат и е испратен на Источниот фронт. Поради лошото здравје, голем дел од мобилизацијата ја поминува по болниците.
По Првата светска војна, Крлежа, фасциниран од Ленин и Октомвриската револуција, се приклучува кон комунистичкото движење и станува една од најугледните личности во Југославија што ја прифатиле комунистичката идеологија. Во периодот помеѓу двете светски војни тој станува движечката сила зад неколку прогресивни списанија: „Пламен“ (1919), „Книжевна република“ (1923-1927), „Данас“ (1934) и „Печат“ (1939-1940). Издавањето на „Печат“ предизвикува големи бранувања во редовите на југословенските комунисти и во таканаречениот судир на книжевната левица во Југославија „Печат“ стои на неортодоксни позиции. Раководството на чело со Јосип Броз Тито неповолно ја оценува појавата на „Печат“ во кого се осудува социјалистичкиот реализам, се брани интелектуалната слобода и се осудуваат Сталиновите чистки. Во тој период Крлежа е исклучен од КПЈ.
Кога во текот на Втората светска војна е основана Независна Држава Хрватска, Крлежа ја одбива понудата на Тито да им се приклучи на партизаните и целиот период на војната тој го поминува во Загреб. Се верува дека врз неговата одлука да не им се приклучи на партизаните влијаела судбината на неговиот соработник Август Цесарец при инцидентот во Керестинец.
По Втората светска војна Крлежа кратко време е во немилост кај комунистичката власт, поради улогата при судирот на книжевната левица и неприклучувањето на партизаните. Но поради неговиот голем углед како писател, простени му се идеолошките гревови и е целосно рехабилитиран. За возврат, Крлежа повеќе не го критикува комунистичкото раководство. Во 1951 година е назначен на чело на Југословенскиот лексикографски завод во Загреб, на која функција останува до својата смрт во 1981 година.
[уреди] Творештво
- „Легенда“ (1914)
- „Хрватска рапсодија" (1921)
- „Хрватскиот бог Марс“ (1922)
- „Господа Глембаеви“ (1928)
- „Враќањето на Филип Латиновиќ“ (1932)
- „На работ на разумот“ (1938)
- „Банкет во Блитва“ (1939)
- „Дијалектички антибарбарус“ (1939)
- „Аретеј“ (1959)
- „Дневник“ (1977)
[уреди] Надворешни врски
- Мирослав Крлежа.
- Мирослав Крлежа во Библиотеката на Јужно-словенската литература.
- Лексикографскиот завод Мирослав Крлежа.
|
||
---|---|---|
1966-1990 |
Рождественски (1966) • Окуџава (1967) • Наѓ (1968) • Диздар (1969) • Павловиќ (1970) • Одн (1971) • Неруда (1972) • Монтале (1973) • Дагларџа (1974) • Седар Сенгор (1975) • Гилвик (1976) • Лундквист (1977) • Алберти (1978) • Крлежа (1979) • Енценсбергер (1980) • Конески (1981) • Станеску (1982) • Ватсјајн-Ајгеј (1983) • Вознесенски (1984) • Рицос (1985) • Гинсберг (1986) • Ружевич (1987) • Максимовиќ (1988) Шапкот (1989) • Падрон (1990) |
![]() |