Општина Кичево

Од Википедија, слободна енциклопедија

Општина Кичево е општина во Западна Македонија. Центар на општината е градот Кичево.

Статија за уредување
Внимание!
На оваа статија ѝ е потребно правилно форматирање, категоризирање, граматика, интервики и слично. Може да помогнете со тоа што ќе ја уредите и трансформирате во стандардна вики-статија.
Општина во Република Македонија
Карта
-
Знаме Грб
-
-
Име: Кичево
Седиште: Град Кичево
Површина: 49,14 km²
Население: 30138
Густина: 613,31 жители на km²
Број на населени места: 7
Населени места: Градот Кичево и селата: Кнежино, Лазаровци, Мамудовци, Осој (Кичевско), Раштани (Кичевско) и Трапчин Дол
Адреса на седиште: Борис Кидрич 1 6250 Кичево
Телефон: 045 223-001, 045 223-002, 045 223-120
Факс: 045 223-100
Веб страница: [1]
Е-Пошта: Нема
Претставници
Градоначалник Владимир Толески
Претседавач -
Членови на совет 19

Содржина

[уреди] Географиja

Кичевскиот регион се наоѓа во западниот дел на Република Македонија, сместен во Кичевската Котлина, која преставува јасно обликувана природна целина, опколена од сите страни со високи планини. Припаѓа на горното сливно подрачје на реката Треска, на северната страна допира до превојот Стража, на западната страна се издига планината Бистра, на јужната страна по долината на реката Треска се протега до Илинска планина а на источната страна допира со северниот дел на Порече. Со новата територијална поделба од 1996 година Кичевскиот регион е поделен на 5 општини: Општина Кичево, Општина Другово, Општина Зајас, Општина Осломеј и Општина Вранештица.

[уреди] Историja

За жал за градот Кичево може да се каже дека неговото историско минато не е баш јасно и познато. Историчарите забележале дека во близина на денешното Кичево постоел град Ускана кој се споменува во врска војувањето на Македонскиот Крал Персеј со Римјаните, во 170-169 година прец нашата ера. Драуги податоци не се познати, ниту со сигурност може да се каже каде бил и кој го подигнал.


Градот Кичево за прв пат се споменува во 1018 година во една повелба на Византискиот владател Василиј Втори, како место Кичавис кое во црковен поглед и припаѓало на Охридската Архиепископија и тоа по распаѓањето на Самоиловото Царство. Градот бил населен со племето Брсјаци кое претежно се занимавало со земјоделиеи сточарство.


Градот Кичево го споменува и Охридскиот Архиепископ Теофилакат во единаесетиот век а меѓу пишаните извори се споменува и Кически Триод пишуван од граматикот Георги.


Во средниот век споменатите територии потпаѓаат под средновековната Српска Држава, што се потврдува со даровницата на Кралот Милутин кој во 1294 го опсипал со подароци манастирот Свети Ѓорѓија во село Кнежино.


Кичево и Кичевско потпаѓаат под турска власт кон крајот на четрнаесетиот век. По освојувањето градот бил претворен во Воен и Административен центар. Со се поголемиот прилив на странски капитал кон крајот на деветнаесетиот век, турската империја пројавила интерес за експлатација на рудните богатства во овој регион особено за бакарот И манганот а во градот се започнало со градителски и комунален развој.



Во подножјето на Кичевското Кале бил подигнат градски часовник, а во центарот на градот била изградена убава чешма и била донесена вода за пиење. Првите никулци на Македонската Револуционерна Организација започнале со револуционерната работа на Ѓаконт Јосиф на манастирот Света Богородица - Пречиста , и на учителите на повеќе Кичевски села.


По направените обиколки и првите контакти со печалбарите по Кичевските села Пере Тошев заедно со Јосиф во 1878 година ја формираат првата вооружена чета на чело со Дуко Тасев а во чии редови бил и Јордан Пиперката кои ќе бидат предводници на познатата Брсјачка буна во 1880 година. Исто така и на 2 Август 1903 започнува востание на чело со Арсо Војвода и Јордан Пиперката а се држат ослободени територии до 9 Август кога било крваво задушено. Кичево и Кичевско дефинитивно е ослободено од петвековното ропство во 1912 година позавршувањето на првата Балканска Војна. Но дури тогас страдањата биле уште поголеми особено во Втората балканска Војна кога населението било поделено на две страин па не се знаело на која страна и за чии интереси се гине.


Во 1919 година со Версајската Конференција овој регион припаѓа на Кралството на Србите Хрватите и Словенците кои водат систематска политика на асимилација на населението. Во невероватно тешни услови овој регион ја дочекува фашистичката окупација 1941 година каде поголемиот дел од Македонија ја окупираат Бугарските сили а Кичевско припаѓа по Италијанска окупација.


Но Кичево нема да ги изневери старите револуционерни обичаи и се одзива на повикот на КПМ за револуционерна борба за слобода, а како идеен водач се јавува Кузман Јосифоски Питу. На 15 декември 1941 година била формирана првата партиска организација во село Карбуница.


Првото ослободување на Кичево доаѓа во 1943 година на 11 Септрмври веднаш по капитулацијата на Италија а во овој период се до 1945 година Кичево било ослободувано дури шест пати, а ќе остане запишано дека тој е прв ослободен град во Македонија во текот на НОВ.
 Посебна гордост на градот се двајцата народни херои Мирко Милески и Миха Михајлоски, а за сите 555 паднати борци е подигнат споменик Китино Кале.



Со историскиот референдум во 1991 година на 8-ми Септември, Македонија станува независна Држава, со изградба на повеќепартиски систем и пазарно стопанство, а Кичево влегува во системот на транзиција.

[уреди] Економија

[уреди] Демографија

Демографската структура на населението во Општина Кичево е мошне разновидна и интересна. Според пописот на населението во 2002 година Општина Кичево има 30,138 жители, односно се забележува пораст на населението од 9,42% во однос на претходната 1994 пописна година. Густината на населението изнесува 615,1 жители на 1 km2, 60% од населението е автохтоно, а од доселените жители во местото на вообичаено живеење 6,5% од друго место на истата општина (миграција село-град), 86,9% доаѓаат од друга општина, а 6,6% се доселени од друга држава.

Особено важен демографски податок е половата структура на населението. Во Општина Кичево, во 2002 година разликата во бројот меѓу машкото и женското население не е голема. Бројот на машката популација изнесува 15,143 што претставува 50,2% од вкупното население во општината, додека пак женското население е застапено со 14,995 или 49,8%. Стапката на фертилитет во 2002 година изнесува 1,16. Просечната возраст на жените при раѓање е 25,9 години.

За оценка на природниот прираст на населението, како и за застапеноста на работоспособното или активно население, потребно е добро познавање на старосната структура на населението. Според пописот од 2002 година, просечната возраст на населението во Општина Кичево е 33,9 години. Младото население до 20 години е застапено со 30,6 %, застапеноста на населението помладо од 40 години е 61,4 %, додека пак ѓраѓаните со или над 60 години опфаќаат 12,6 % од населението во општината.

За учеството во вкупното население на основните функционални старосно-полови контингенти, бројките ни ја даваат следната слика.

  • Деца на предучилишна возраст (0-6) -8,8%
  • Даца на училишна возраст (7-14) - 12,8%
  • Работоспособно население (15-64 мажи и 15-59 жени) - 67,6%
  • Женско фертилно население (15-49) - 27,0%
  • 65 и повеќе години - 8,6%
  • 80 и повеќе години - 1,1%

Во периодот од 1994 до 2002 година настанале одредени промени во бројниот однос на населението според националната припадност. Меѓутоа и во едната и во другата пописна година преовладува бројот на македонското население, а пораснал и бројот на албанската популација. Бројот на останатите етнички заедници е сличен во двете пописни години.

Во 2002 година македонското население брои 16,140 жители што претставува 53,6 % од вкупното население во општината. Во истата година албанското население брои 9202 жители или 30,5 % од вкупното население. Другите националности се помалку застапени. Турците бројат 2430 жители или 8,1 %, ромската популација е застапена со 5,4 % односно бројка од 1630 жители, 76 лица се изјасниле како Власи односно тие се застапени со 0,3 %, бројот на Срби во општината изнесува 86 што претставува 0,3 %, како Бошњаци се изјасниле 7 лица, а на останатото население припаѓа бројка од 567 жители или 2,1 %.

Од следните броеви може да се види стуктурата на домаќинствата и семејствата во Општина Кичево.

Вкупниот број на домаќинства изнесува 8330 со просечен број од 3,6 членови во едно домаќинство. Од нив 7592 се семејни (едносемејни и повеќесемејни) домаќинства, а 738 се несемејни (самечки и несемејни со повеќе членови).

Во 2002 година во општината живеат 8482 семејства со 28366 членови на семејства или просечен број од 3,3 членови во едно семејство.


Според пописот од 2002 година, во општина Кичево живеат 30,138 жители од кои:

[уреди] Општествени институции

[уреди] Администрација и политика

[уреди] Културни и природни знаменитости

Сигурно дека една од природните знаменитости на градот Кичево е реката Треска која претставува лева поголема притока на Вардар. Над Кичево се издигнува прекрасното ридче Крушино, богато со природа, чист воздух и зеленило кое претставува извонредно место за рекреација. Кичевското Кале е едно од обележјата на градот, а недалеку од Кичево се наоѓа и прочуениот Кичевски Манастир или Манастирот Пресвета Богородица - Пречиста кој во минатиот период претставувал важен центар за развојот на писменоста во овој дел од Македонија, а денес претставува прекрасно место во кое владее духовен мир облагороден од прекрасната местоположба, чистиот воздух и зеленилото. Манастирот Света Пречиста е место често посетувано од Кичевци како и од другите градови од Македонија. Интересен е и фактот што овој Манастир го посетуваат и лица од муслиманска вероисповед кои доаѓаат за да побараат здравје и среќа.

[уреди] Редовни настани

[уреди] Личности

Една од личностите кои го прославиле Кичево е прочуениот војвода Јордан Пиперката, роден во кичевското село Козица.

[уреди] Култура и спорт

[уреди] Иселеништво

[уреди] Надворешни врски

Други јазици