Келти

Од Википедија, слободна енциклопедија

Келтите се индоевропски народ кој во најголем дел уште во камено време се населил помеѓу денешните Франција и Чешка (ги имало и на Балканот). Под притисок на Германите биле принудени да се селат кон запад и југ (Британија, сев. Шпанија, сев. Италија, зап. Франција). На прв поглед изгледа чудно тоа што Келтите секогаш војувале едни против други и никогаш не можеле да се обединат. Сепак, мора да се земе во обѕир дека, најверојатно, не биле ни свесни за поимот „келтска нација“. Келтите живееле во мали селски заедници. Повеќе се занимавале со сточарство, отколку со полјоделство. Во борбите биле многу храбри, но не умееле да се борат по упатства. Кога ќе започнела битката, секој Келт се борел сам за себе. Келтската цивилизација е одржана до денес во Ирска, Шкотска, Бретања и Велс.

Келти
Келти
Аилпин, крал на Пиктите
Аилпин, крал на Пиктите

Содржина

[уреди] Келтската култура

Келтите биле многу воинствен народ, меѓутоа и нивната култура била многу развиена. Од Грците и Римјаните научиле да прават керамички и бронзени садови. Воглавно ги украсувале со апстрактни и геометриски облици. Изработувале многу убаво оружје, правеле многу сложени тврдини, ковале бакарни пари, биле добри пејачи итн. Келтите кои живееле при море биле добри морнари и бродоградители. Меѓутоа, во битката кај заливот Квиберон се покажало дека овие бродови не се добри за војување. Воената облека на Келтите се состоела од метален шлем со животински рогови, граден оклоп и панталони. Оружјето се состоело од долги мечови, чекани, лакови и стрели.

[уреди] Галите и Римјаните

Келтите биле нарекувани Гали од страна на Римјаните и често се пречкале со нив. При преселбата на Келтите, еден дел свртел спрема Римската република и во 5 век п.н.е извршил напад на Етрурија. Во 390 год. п.н.е. под водство на Брен, Келтите влегле во Рим и го опустошиле. Римјаните успевале да ги одбиваат Келтите и сè до Јулиј Цезар, Келтите останале во границите на Галија и Британија. Кога Цезар станал конзул, побарал нему да му се додели провинцијата Галија која сè уште требало да ја освои. Во времето на Цезар, единствени Келти кои имале независност биле Шкотските и Ирските Гали (Пикти и Гелски Келти). Во 52 год. п.н.е било дигнато општо востание во Галија под водство на Версингеторикс. Версингеторикс дури постигнал и победа над Цезар кај Герговија, која е единствена позната изгубена Цезарова битка. Версингеторикс ја повел војската во Алезија, каде што ја утврдил положбата, чекајќи засилување од другите делови на Галија. Цезар го опколил со низ од ровови, од што немало спас. Версингеторикс имал намера да ја доведе војската на Цезар помеѓу своите две војски, меѓутоа кога пристигнало засилувањето, војската на Цезар го победила, а тогаш остатокот од Римјаните тргнал кон тврдината. Версингеторикс тогаш се предал, а востанието конечно било задушено. Тоа било последното востание на Галите. После тоа, ја прифатиле римската власт и Галија никогаш повеќе не постоела.

[уреди] Британските Келти

Келтите во Британија биле поразени во 54 год. п.н.е. од страна на Цезар. Дури околу 410 год. н.е. римските легии се повлекле од Британија под наредба на царот Хонориј. По заминувањето на Римјаните, Келтите во Британија продолжиле да војуваат меѓу себе се до доаѓањето на Англите и Саксонците. На британските острови се населиле 3 келтски народи. Гелските Келти кои живеат во Ирска, Шкотите и Пиктите кои живеат во Шкотска и Бретонските Келти кои живеат во Велс.

Келтски крст
Келтски крст

[уреди] Религијата на Келтите

Келтите биле многубошци. На боговите им принесувале и човечки жртви сè додека Римјаните не ги одвратиле од тоа. Нивната религија им забранувала да јадат гуски, зајаци и пилешко. Нивните свештеници се викале друиди. Тие се сметани за мудри луѓе и вршеле улога на поглавари и судии. Шкотите го примиле христијанството на крајот на 6. век, а Ирците уште во 5. век.