Македонци во Бугарија
Од Википедија, слободна енциклопедија
Македонците во Бугарија се автохтоно население коешто главно живее во Пиринска Македонија, во југоисточниот дел на денешна Република Бугарија.
Во определени периоди постоела и емиграција - политичка и економска, од другите делови на Македонија - Вардарска и Егејска Македонија. Емиграцијата се одвивала во неколку поголеми бранови - Средниот Век, во време на Преродбата, по ослободувањето на Бугарија од Турско ропство, по Илинденското востание, по Балканските војни и Првата светска војна.
Содржина |
[уреди] Статистички податоци
Според државната статистика на Република Бугарија на последниот одржан попис, како Македонци се изјасниле околу 5 000 (0,06%) жители на Бугарија. Но, според Бугарскиот Хелсиншки комитет, нивниот број е за неколку пати поголем. Невозможно е да се каже колкав е точниот број, особено поради фактот што различни извори даваат спротивставени податоци. Сепак, сите се согласуваат дека голем број (над два милиони, вкл. и од мешани бракови) од граѓаните на Република Бугарија се потомци на доселеници од Македонија, кои како економски емигранти или бегалци својот дом го нашле во Бугарија. Но, голем дел од нив се веќе асимилирани.
Според официјалнот став на Бугарската држава поимот Македонци означува жители на одреден регион во државата и Македонците се дел од Бугарскиот народ. Македонци се само граѓаните на Република Македонија кои живеат во Бугарија (вклучително и Албанците од Македонија) е официјален став на Бугарската држава.
[уреди] Пописи во Пиринска Македонија
Види Пиринска Македонија
Според пописот од 1920 г. населението броело 155.598 жители. Во декември 1946 г. во Народна Република Бугарија е извршен првиот повоен попис на населението. Од вкупно 252.908 жители во Пиринска Македонија 160 541 лица, односно 70 проценти се изјасниле како етнички Македонци; десет години подоцна (1956 г.) при пописот на населението во Пиринска Македонија од вкупно 281.015 жители, како Македонци се изјасниле 178.862, или 63 проценти од целокупното пиринско население. Денес, Бугарија не ги прифаќа резултатите од тие пописи, со аргументи дека биле спроведувани на недемократски начин во услови на сталинизам и репресии. (Види повеќе во Историја на Пиринскиот дел на Македонија (1913 - 2005))
Во пописот од 1965 како Македонци се декларирале само 8.750 жители, а при пописот од 1975, ниту еден жител на НР Бугарија не се декларирал како Македонец. Според неофицијални податоци во 1991 година 10.803 чица се изјасниле како Македонци, а во 2001 - 3.117 лица.
Според пописот од 2001 г. населението во Пиринска Македонија (Благоевградска област) брои 341.173 жители. 306.118 oд нив како мајчин јазик го декларирале бугарскиот јазик, 19.819 жители го декларирале за мајчин јазик турскиот, а 9.232 - ромскиот јазик.
Денес Македонците во Пиринска Македонија не се признати како малцинство. Училишната настава се изведува на бугарски јазик. Постојат повеќе организации на Македонците во Пиринска Македонија - ОМО Илинден, ОМО Илинден - Пирин, ОМО Пирин, и "Сонце" - организација на Македонците со муслиманска вероисповед.
Според Стојко Стојков, еден од водачите на ОМО Илинден - Пирин, во Бугарија живеат 187.000 луѓе кои се декларираат како Македонци, најголемиот дел од нив живее на подрачјето на Пиринска Македонија. Тие податоци не се потврдени на пописот од 2001 година.
Околии | Санданска | Петричка | Благоевградска | Разлошка | Гоцеделчевска | Вкупно |
Македонци | 89,49% | 82,64% | 52,18% | 45,18% | 45,77% | 63,64% |
Бугари | 7,51% | 15,15% | 45,08% | 39,05% | 49,45% | 33,33% |
други | 3,00% | 2,16% | 2,71% | 11,92% | 4,77% | 3,03% |
- Официјални податоци од Бирото за статистика на Бугарија за националната структура на населението по околии од пописот во 1956 година
Население и национална структура на населението на НР Бугарија од пописот 1956 година
Вкупно | Бугари | Македонци | Турци | Цигани |
7613109 | 6506541 | 187789 | 656052 | 197789 |
100% | 85,47% | 2,47% | 8,62% | 2,52% |
- Официјални податоци од Бирото за статистика на Бугарија за пописот на населението во 1956 година.
Население и национална структура на населението во Благоевградска област од пописот 2001 година
Вкупно | Бугари | Македонци | Други |
341173 | 286491 | 3117 | 51565 |
100% | 83.97% | 0.91% | 15.12% |
- Официјални податоци од Бирото за статистика на Бугарија за пописот на населението во 2001 година.
[уреди] Познати личности со македонско потекло во јавниот живот на Бугарија
Познати бугарски државници од македонско потекло се премиерите Андреј Љапчев и Георги Димитров, министерот за здравство и внатрешни работи во прохитлеровска Бугарија за време на Втора Светска војна - Александар Станишев, основачот на БКП Димитар Благоев и други. Родум од Македонија се и писателите Димитар Талев и Венко Марковски, поетите Никола Вапцаров, Христо Смирненски и други. Денешниот премиер на Бугарија, Сергеj Станишев и претседателот на парламентот Георги Пирински, исто така имаат потекло од Егеjска Македонија.
[уреди] Активисти за човекови права на Македонците во Бугарија
Атанас Кирјаков, Јордан Костадинов, Сократ Маркилов, Славе Македонски, Георги Радулов, Георги Солунски, Стојко Стојков, Иван Сингартијски, Ботјо Вангелов, Димитар Захов, Стојан Георгиев Томовичин, Георги Христов, Александар Христов, Димитар Србаков, Стефан Влахов Мицов, Ангел Безев, Атанас Манушкин, Кирил Иванов
[уреди] Видете исто така
[уреди] Надворешни врски
- Интернет издание на „Народна волја“
- Населението на Разлог - краj на ХІХ век
- Населението на Неврокопска каза - краj на ХІХ век
- Населението на Горно Џумајска каза - краj на ХІХ век
- Населението на Петричка каза - краj на ХІХ век
- Населението на Мелнишка каза - краj на ХІХ век
- Мапа на Пиринска Македонија
- Попис 1946-1950
- За пописот 1991
- Попис 2001
- Сајт на ОМО Илинден-Пирин
- The Macedonian minority in Bulgaria on the difficult way for self-determination (англиски)
- HistoryOfMacedonia.org (англиски), со мапи
- "Македонското малцинство" в Република България Антон Ж. Иванов (бугарски)
- Бугарски хелсиншки комитет за македонците во Бугарија (бугарски), го подржува македонскиот став.
- Кой фалшифицира историята? (бугарски), од Георги Радулов, го поддржува македонскиот став
- Защо бавим домашното за малцинствата?