Отоманска Империја

Од Википедија, слободна енциклопедија

Серијал:

Историја на македонскиот народ

Праисториска Македонија
Античка Македонија
Римска Македонија
Средновековна Македонија
Македонија во Отоманската империја
Создавање на македонската нација
Народно-ослободителна борба
Социјалистичка Република Македонија
Република Македонија
Теми
Македонски јазик Македонска книжевност
Македонска култура Македонци


Отоманската Империја е мулти-етничка држава што постоела од 1299 до 1923 година и една од најголемите империи што било кога владееле со границите на Средоземното море. Во својот зенит, таа се простираше на Анадолија, Средниот Исток, делови од Северна Африка и југоисточна Европа. Била основана од племе на Турците Огуз во западна Анадолија, а на нејзино чело стоела Османската династија.


[уреди] Отоманската империја низ годините

Откако во 1354 година, Османлиите ги преминале Дарданелите и за прв пат стапнале на европска почва, тие започнале со еден брз освојувачки поход во кои биле освоени голем дел од југоисточна Европа.

Србија доживеала пораз во 1389 година на Косово Поле, Византија паднала во 1453 година. Во 1529 година Турците се појавиле пред портите на Виена. Под водство на Али-Паша Турците својот прв пораз го доживеале во 1571 година во поморската битка кај Лепанто. Подоцна, 1606 година по тринаесетгодишна војна, турскиот двор го признал австрискиот кајзер како еднаков по ранг. Во 1683 година, муслиманите по втор пат ја нападнале Виена. За одбрана на градот и пред се христијанството било создадена Света Лига со која силите ги здружуваат германските, австријските, полските и руските војски со што Виена е одбранета а Турците биле принудени да се повлекуваат кон Балканот. Мировниот договор во Карловиц во 1699 година по втората руско-турска војна го означила “ почетокот “ на пропаѓањето на турската власт во Европа и “ крајот “ на турските освојувања на европска почва.

Во втората половина на XVIII век иницијативата за истиснување на Османлиите од Европа преминало целосно на Русија. Со мировниот договор од Александрополис во 1829 година, Грција била првата земја од Балканот која била целосно ослободена од турската власт. Десет години подоцна се создале реформи( под притисок на Русија) во којшто султанот Меџид ѓи признал политичките права на христијаните. Во 1853 година, кнезот Меншиков побарал заштитни закони во корист на христијаните на Балканот. Ова барање било категорично отфрлено од страна на султанот, а со тоа и повод за започнување на Кримската војна која Русија ја освоила со помош на Англија и Франција. Турските ветувања во однос на еднаквоста на христијаните во поглед на муслиманите останале неисполнети. Во 1860 година дошло до крвави прогони против христијаните и тоа во Дамаск и Либан.

Во меѓувреме, 1866 година Египет ја прогласил својата независност. 1874 и 1875 година претстоеле востанија во Црна Гора и Херцеговина каде во 1876 година Турците биле нацелосно протерани од Црна Гора. Следната 1877 година Русија објавила војна на Османлиското Царство која завршила повторно со пораз на муслиманите и со потпишување на Санстефанскиот мировен договор, со кое Санкт Петербург одиграл во корист на Бугарија и нејзиното најголемо проширување на Балканот.Нормално, ова не им одговарало на Англија и Австрија кои со овој потег на Русија би ѓи испуштиле “конците “ од Балканот. Затоа се спремало нова војнадо која и не дошло поради попуштањето на истоштената руска војка. Самиот санстефански мировен договор се диспозицирал на Берлинскиот конгрес од 13.06 до 13.07 1878 година на која Русија морала да ѓи закопа своите надежи за Голема Бугарија и нејзино излегување на Средоземното море. Со Берлинскиот договор било договорено: - Србија, Романија и Црна Гора да добијат независност - Бугарија да стане автономно кнежество - Источна Румелија да добие христијански управител - Босна и Херцеговина да биде препуштена на Австрија - Кипар да биде препуштен на Англија - Источна Анадолија и Бесарабија на Русија

Со овој договор растело и незадоволството во Османлиското царство. Така уште во 1876 година се формирала партија за реформи ( членовите се познати како Младотурци), кои во 1908 година ја причинале Младотурската револуција. Но шансите за востание и турското пропаѓање не се намалија. Имено: - 1877-1878 година избувнале востанија во Македонија - 1885 година настанало бугарското обединување - 1896 година немири на Крит и грчка окупација - 1897 година грчко-турска војна во Тесалија - 1898 година колеж на христијаните на Крит - 1903 година востанија во Македонија и Албанија - 1908 година револуција на Младотурците, која избувнала во Македонија.

Со сите овие востанија, војни се ближеше долгоочекуваниот крај на Османлиското владеење на Балканот. Но, “ пленот “ мораше да биде поделен помеѓу некого. Така се спремаше нова војна. Следеа создавање на “балкански сојуз“ од страна на Бугарија, Србија, Црна Гора и Грција. Во 1912 година на сметката на Македонија започна првата балканска војна против Турција а поради незадоволството на Бугарија и втората балканска војна помеѓу сојузниците и поделба на Македонија.



Отомански султани Ottoman Coat of Arms

Осман I • Орхан I • Мурат I • Бајазит I • Мехмед I • Мурат II • Мехмед II • Бајазит II • Селим I • Сулејман I • Селим II • Мурат III • Мехмет III • Ахмед I • Мустафа I • Осман II • Мурат IV • Ибрахим I • Мехмед IV • Сулејман II • Ахмед II • Мустафа II • Ахмед III • Махмуд I • Осман III • Мустафа III • Абдул Хамид I • Селим III • Мустафа IV • Махмуд II • Абдул Меџит I • Абдул Азис • Мурат V • Абдул Хамид II • Мехмед V • Мехмед VI