Портал:Македонија

Од Википедија, слободна енциклопедија

уреди  

М А К Е Д О Н И Ј А

Македонија е етнички, географски и историски регион на Балканскиот Полуостров во југозападна Европа, со површина од 67,741.2 km2 и население од 4.65 милиони жители (од кои 69.08% се етнички Македонци).

уреди  

Античка Македонија (808 г.п.н.е - 148 г.п.н.е)

Македонското царство пред смртта на Александар Македонски
Македонското царство пред смртта на Александар Македонски
Првата македонска држава се јавува во 8-миот век или раниот 7-ми век п.н.е под водството на династијата Аргеади. Првиот крал за кој постојат сведоштва е кралот Пердика I. Во времето на кралот Александар I Македонската територија почнала да се шири во Еордаја, Ботиаја, Пиерија, Мигдонија и Алмопија. Близу денешниот град Едеса (Воден), Пердика I (или поверојатно неговиот син Аргеј I) ја соградил првата престолнина Ајга.

По краток период на персиска власт под водство на кралот Дариј I, државата ја вратила својата независност под водство на кралот Александар I (495–450 п.н.е п.н.е).

Аминта III (ц. 393–370 п.н.е) за прв пат ја централизирал власта во Македонија.

Кралот Филип II извршил реформи во државата и вовел постојана платена војска со прочуената македонска фаланга, како основна воена единица, а вовел и коњаница, направи за опсада на градови и фрлање на камења и стрели. Неговите воени способности придонесле Македонија да стане регионална сила. Најпрвин, во 358 п.н.е. го скршил отпорот на локалните племиња и Филип ја проширил својата власт до Охридското Езеро. Во 357 п.н.е. ја завземал aтинската колонија, Амфипол, која управувала со рудниците за злато на планината Пангајон.

Александар III, попознат како Александар Македонски или Александар Велики е крал на Македонија (од 336 п.н.е. до 323 п.н.е.), член на кралската династија Аргеади. Eден од најуспешните војсководци во историјата на човештвото. По освојувањето на грчките градови-држави под водството на неговиот татко Филип II Македонски, Александар ја покорил моќната Персиска Империја, вклучувајќи ја Анадолија, Сирија, Египет, и Месопотамија, ги проширил границите на Античка Македонија, дури до Авганистан и Индија. Александар спрема освоените култури се однесувал со почит, интегрирајќи не-Македонци во неговата војска и администрацијата, воден од мислата да создаде светска држава.


уреди  

Македонија за време на Римската империја (148 г.п.н.е - 395 г.)

Македонија за време на Римската Империја, 120 г.
Македонија за време на Римската Империја, 120 г.
После загубената војна на Македонскиот крал Андриск во 148 п.н.е против Римскиот генерал Квинт Сесилиј Метел, четирите македонски марионески републики се распаднале и во 146 п.н.е, била прогласена како Римската провинција Македонија. Провинцијата се состоела од Епир вет, Тесалија и делови од Илирија и Тракија.

Во III и IV век, провинцијата била поделена на Македонија Прима (на југ) и Македонија Салутарис (на север).

Македонија Прима и Македонија Салутарис биле вклучени во рамките на Македонската диецеза, една од трите диецези во рамките на Илирикумската префектура создадена во 318. Кога Илирикумската префектура била поделена на Источен и Западен Илирикум во 379, Македонските провинции станале дел од Источен Илирикум. По расцепувањето на Римското царство на Западно и Источно во 395, Македонија станала дел од Византија.


уреди  

Македонија за време на Византиското царство

Портал:Македонија/Македонија за време на Византиското царство

уреди  

Самоилово царство (976 г. - 1018 г.)

Самуиловото царство, 996 год.
Самуиловото царство, 996 год.
Самуиловото царство е средновековна држава на територијата на денешна Република Македонија, северна Бугарија, романска Добруџа, Србија (без Банат и Бачка), Црна Гора (без приморјето), Албанија и северна Грција, која под водство на цар Самуил постоела од 976 до 1018 година. За престолнина на царството се смета Охрид, иако царскиот двор своевремено бил сместен и во други градови.

По битката кај Беласица во 1014 армијата под водство на императорот Василиј ІІ Бугароубиец ја поразила војската на Самуил при што 14.000 војници биле заробени, ослепени. Самуиловото царство останало независно до 1018 кога повторно потпаѓа под византиска власт.

уреди  

Македонија за време на Отоманското царство

Портал:Македонија/Македонија за време на Отоманското царство

уреди  

Илинденско востание (1903 г.)

Посвета на Илинденското востание, споменик Македониум во Крушево
Посвета на Илинденското востание, споменик Македониум во Крушево
Илинденското востание е востание на македонскиот народ против Отоманската империја подигнато на 3 Август 1903 година. Најсилен замав востанието имало во Битолскиот револуционерен округ. Турските власти, изненадени од опсегот на востанието, превзеле контраофанзива, на 10 август 20.000 војска, проследена со артилерија и башибозук. Најголеми борби се воделе во околината на Крушево. За време на Илинденското востание е прогласена првата Македонска Република, првата република на Балканот. За претседател на Републиката избран бил Никола Карев. Избрана била и привремена востаника влада.

Една од најзначајните личности од тоа време бил револуционерот Гоце Делчев, лидер на Тајната Македонско - Одринска Револуционерна Организација (ТМОРО), подоцна преименувана во Внатрешно Македонска Револуционерна Организација (ВМРО).


уреди  

Македонија за време на балканските војни (1912 г. - 1913 г.)

Портал:Македонија/Македонија за време на балканските војни

уреди  

Македонија за време на првата светска војна (1914 г. - 1918 г.)

Портал:Македонија/Македонија за време на првата светска војна

уреди  

Македонија помеѓу двете светски војни (1918 г. - 1940 г.)

Портал:Македонија/Македонија помеѓу двете светски војни

уреди  

Македонија за време на втората светска војна (1939 г. - 1945 г.)

Портал:Македонија/Македонија за време на втората светска војна

уреди  

Социјалистичка Република Македонија (1944 г. - 1991 г.)

Методија Андонов - Ченто
Методија Андонов - Ченто
Во виорот на Втората светска војна, на првото заседание на АСНОМ одржано на 2 август 1944 година во манастирот Св. Прохор Пчински со присуство на делегати од сите краишта на Македонија и на претставници на големите сили учесници во антифашистичката војна - САД и Велика Британија, се донесени следниве важни одлуки:
  • Решение за прогласување на АСНОМ за врховно законодавно и извршно народно претставничко тело и највисок орган на државната власт на демократска Македонија
  • Декларацијата на АСНОМ за основните права на граѓаните на демократска Македонија
  • Решението на АСНОМ за воведување на македонскиот јазик како службен јазик во македонската држава
  • Решението на АСНОМ за прогласување на Илинден – 2 август за народен и државен празник на македонската држава.

Првото заседание на АСНОМ формира свој Президиум, кој всушност претставува прва македонска влада. Покрај претседател, Президиумот имал двајца потпретседатели, двајца секретари и 17 члена. За претседател е избран Методија Андонов - Ченто.


уреди  

Република Македонија (1991 г. - )

На 8-ми септември 1991 година на референдум македонскиот народ одлучува Македонија да стане самостојна и суверена држава, независна од тогашната Југословенска федерација. Денес Република Македонија е држава со парламентарна демократија со главен град Скопје. Република Македонија е само дел од етничка Македонија, и опфаќа околу 38% од нејзината територија. На исток граничи со Бугарија, на север со Србија, на запад со Албанија, и на југ со Грција. Должината на границите изнесува 766 km. Република Македонија има Статус на Кандидат за земја членка на Европската Унија и треба да отпочне преговори за полноправно членство во Унијата. Државата е признаена под нејзиното уставно име од 114 земји членки на ОН меѓу кои и постојаните членки на Советот за безбедност: САД, Кина, Русија; членките на ЕУ: Полска, Словенија и Бугарија; а од соседството: Србија, Црна Гора, Хрватска, Босна и Херцеговина и Турција. Поради неразумни притисоци на Република Грција (политички, економски, културни, ...), државата е примена во Обединетите Нации под привремената референца.

Повеќе информации на порталот за Република Македонија.

уреди  

Личности

Филип II Македонски
Крал на Македонија
382 п.н.е– 336 п.н.е
  
Александар III Македонски
Крал на Македонија, Хегемон на Хеленистичката Лига,
Шах на Персија, Фараон на Египет
356 п.н.е–10 јуни, 323 п.н.е
  
Цар Самуил
Владетел на Самоиловото Царство
958 - 6 октомври1014
  
Гоце Делчев
Македонски револуционер
4 февруари, 1872 - 4 мај, 1903
  
Методија Андонов - Ченто
Претседател на Президиумот на АСНОМ
18 август1902 - 24 јули1957
уреди  

Категории

уреди  

галерија на слики

Портал:Македонија/галерија на слики

Други јазици