Прва Светска војна
Од Википедија, слободна енциклопедија
Прва светска војна | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
![]() Од лево на десно: Ровови на Западниот фронт; Британија Тенкот Марк IV преминува преку ров; Кралска Морнарица воениот брод HMS Irresistible потонува откако наидува на мина во Битката за Дарданелите; митралезец со заштитна маска и двокрилецот Sopwith Camel. |
|||||||
|
|||||||
Завојувани страни | |||||||
Сојузнички сили:![]() ![]() ![]() ![]() ![]() комплетна листа |
Централни сили:![]() ![]() ![]() ![]() |
||||||
Војсководци | |||||||
![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() |
![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() |
||||||
Жртви | |||||||
Убиени: 5,520,000 Ранети: 12,831,000 Исчезнати: 4,121,000[1] |
Убиени: 4,386,000 Ранети: 8,388,000 Исчезнати: 3,629,000[1] |
Боишта каде се одвивала Првата светска војна |
---|
Европа (Балкан – Западен фрон – Источен фронт – Италијански фронт) – Среден исток (Кавказ – Месопотамија – Синај и Палестина – Галиполи – Аден – Персија) – Африка (Југозападна Африка – Западна Африка – Источна Африка) – Азија и Пацифик (Германска Самоа и Нова Гвинеа – Цингтао) – Останати (Атланстки Океан – Морнарички боеви на Медитеранот (Прва светска војна)Медитеран – Поморски – Воздухопловни) |
Прва Светска војна, исто така позната и како Големата војна и Војна на Нациите е светски конфликт што се одвива од 1914 до 1918 година и започнува во Европа. Ниеден претходен конфликт нема мобилизирано толкав број војници ниту пак вклучил толку многу луѓе во бојното поле. Првата Светска војна е втор најкрвав настан во светската историја до тогаш. Хемиско оружје е искористено за прв пат, изведени се првите масовни бомбардирања на цивили од небо, и некои од првите големи масакри на цивили се случуваат за време на војната. Четири династии, Хабсбурговците, Романови, Отоманците и Хохенцолерните, чии корења на моќ се протегаат до деновите на крстоносните војни, паѓаат за време на војната или после неа.
Првата Светска војна претставува одлучувачко раскрстување со стариот светски поредок, обележувајќи ја пропаста на апсолутистичката монархија во Европа. Војната ќе се покаже како катализатор за Руската Револуција која понатаму ќе инспирира револуции во земји како Кина и Куба и ќе ја постави основата за Студената војна меѓу Советскиот Сојуз и Соединетите Американски Држави. Поразот на Германија во војната и неуспехот да се решат некои од причините за Големата војна поставуваат основа за раст на националниот социјализам и неговиот конечен резултат - избувнувањето на Втората Светска војна во 1939 година. Војната исто така на големо ја зголемува употребата на масовна индустријализација како база за нова форма на војување што се потпира целосно на технологија и вовлекува цивили како никогаш порано.
Поимот „Прва Светска војна“, што имплицира настан различен од „Втора Светска војна“ не е популарен меѓу некои историчари кои ја сметаат војната само како прва фаза од три-децениската војна што се протега од 1914-1945 година. Други историчари, пак, гледаат на Прва Светска војна како една од последиците на францускиот пораз во Франко-Пруските војни што води кон француската експлоатација на балканската криза како повод за општа војна. Историчари исто така ја цитираат и германската дипломатска неснаодливост како и бранот национализам што ја преплавува Европa во тоа време.
Прва Светска војна станува позната како рововска војна, каде што голем број на војници се врзани за рововите и не можат да се движат многу заради напнатоста на одбраната. Ова е посебно вистинито за Западниот Фронт. Преку 9 милиони луѓе умираат на бојното поле и уште приближно толку на домашниот фронт како последица на недостаток на храна, геноцид и битка на земја.
[уреди] Жртви
Земја | Жртви | Мртви | Ранети |
---|---|---|---|
Русија | 6650000 | 1700000 | 5950000 |
Германија | 5989758 | 2037700 | 4216058 |
Франција | 5623800 | 1357800 | 4266000 |
Австроунгарија | 4820000 | 1200000 | 3620000 |
Британска Империја* | 2998583 | 908371 | 2090300 |
Италија | 1597000 | 650000 | 947000 |
Србија | 1178148 | 450000 | 728148 |
Отоманска Империја | 725000 | 325000 | 400000 |
Романија | 455706 | 335706 | 120000 |
САД | 360300 | 126000 | 234300 |
Бугарија* | 239890 | 87500 | 152390 |
Канада* | 239605 | 66655 | 172950 |
Австралија* | 218501 | 59330 | 159171 |
Црна Гора | 60000 | 50000 | 10000 |
Белгија | 58402 | 13716 | 44686 |
Грција | 26000 | 5000 | 21000 |
Португалија | 20973 | 7222 | 13751 |
Њуфаундленд** | 3565 | 1251 | 2314 |
Јапонија | 1207 | 300 | 907 |
Вкупно | 31266438 | 9381551 | 23148975 |
*Бугарија вклучува македонски жртви.
*Британска Империја вклучува канадски, австралиски и индиски жртви.
**Њуфаундленд не е дел од Канада во овој период.
[уреди] Види исто така
- Историја на Европа
- Историја на Балканот
- Литература од Првата Светска војна
- Улога на жените во светските војни
- Бојни отрови во Првата Светска војна
- Листа на битки 1901-2000
- Листа на луѓе поврзани со Првата Светска војна
[уреди] Надворешни врски
- First World War.com „Мултимедијална историја на Прва Светска војна“
- Војната над сите војни на страната на BBC
- „Наследство на големата војна“ со многу слики
- Британската армија во Големата војна
- Прва Светска војна, војни и битки
- Енциклопедија на Прва Светска војна
- Онлајн документи и индекси за Прва Светска војна
- Архива документи за Прва Светска војна
- Пред-воената германска армија