നേപ്പാള്
വിക്കിപീഡിയ, ഒരു സ്വതന്ത്ര വിജ്ഞാനകോശം.
നേപ്പാള് - ദക്ഷിണേഷ്യയിലെ ഒരു രാജ്യം. ചൈനയ്ക്കും ഇന്ത്യയ്ക്കും ഇടയിലായി കരകളാല് ചുറ്റപ്പെട്ടു കിടക്കുകയാണ് നേപ്പാള്. തൊണ്ണൂറു ശതമാനത്തോളം ജനങ്ങള് ഹിന്ദുമതവിശ്വാസികളാണ്. ലോകത്തിലെ ഏറ്റവും ഉയരമേറിയ കൊടുമുടികളില് എട്ടെണ്ണം ഇവിടെയുണ്ട്. എവറസ്റ്റ് കൊടുമുടിയും ഇതില്പ്പെടും. ടൂറിസം മേഖലയിലും മനോഹരമായ ക്ഷേത്രങ്ങളാലും ഈ രാജ്യം പ്രശസ്തമാണ്. ഇവിടത്തെ ഏറ്റവും വലിയ നഗരമായ കാഠ്മണ്ടു ആണ് ഇതിന്റെ തലസ്ഥാനം. പൊഖാറ, ബിരത്നഗര്, ലളിത്പുര്, ഭക്തപുര്, വീരേന്ദ്രനഗര്, മഹേന്ദ്രനഗര് തുടങ്ങിയവയാണ് മറ്റു പ്രധാന നഗരങ്ങള്.
ഉള്ളടക്കം |
[തിരുത്തുക] പേരിനു പിന്നില്
- നേ(പരിശൂദ്ധ) പാല്(ഗുഹ) എന്നീ പദങ്ങള് ചേര്ത്തുവച്ചാണ് നേപ്പാള് എന്ന പേരുണ്ടായത് എന്നു കരുതപ്പെടുന്നു.
- നേവരുടെ പലം(പാലി ഭാഷയില് 'രാജ്യം') എന്ന അര്ത്ഥത്തില് നേപ്പലം എന്നും അതില് നിന്ന് നേപ്പാളം എന്നും പിന്നീട് നേപ്പാള് എന്നും ആയിമാറിയതാവണം [തെളിവുകള് ആവശ്യമുണ്ട്]
- നേവര് കാഠ്മണ്ടുവിനെ നേപാ എന്നു വിളിക്കുന്നുണ്ട്. ഇതില് നിന്നുണ്ടായതാണ് നേപ്പാള് എന്നാണ് മറ്റൊരു വാദം
[തിരുത്തുക] ചരിത്രം
കാഠ്മണ്ടു താഴ്വരയില് നിന്നു ലഭിച്ച നവീന ശിലായുഗ ആയുധങ്ങള് ഇവിടെ ഒമ്പതിനായിരം വര്ഷം മുന്പ് [1]ഇവിടെ ജനവാസമുണ്ടായിരുന്നു എന്നൗ സൂചിപ്പിക്കുന്നു. രണ്ടായിരത്തിയഞ്ഞൂറ് വര്ഷം മുന്പ് ഇവിടെ ടിബറ്റോ-ബര്മന് വംശജര് ഇവിടെ താമസിച്ചിരുന്നതായി കണക്കാക്കുന്നു. ഇന്തോ-ആര്യന് ഗോത്രക്കാര് ഇവിടെ ഏകദേശം ൧൫൦൦(1500)ബി.സി.യില് എത്തിയതായി കണക്കാക്കുന്നു. ൧൦൦൦(1000)ബി.സി.യോടടുത്ത് ചെറിയ നാട്ടുരാജ്യങ്ങള് രൂപപ്പെട്ടു തുടങ്ങി. ൨൫൦(250)ബി.സി.യോടുകൂടി നേപാള് മൗര്യ രാജവംശത്തിന്റെയും പിന്നിട് ഗുപ്തന്മാരുടെയും കീഴിലായി. ഏഡി അഞ്ചാം നൂറ്റാണ്ടു ശേഷം ലിച്ചാവീസ് എന്ന ഭരണ കൂടം ഇവിടം പിടിച്ചടക്കുന്നു. ഏ.ഡി.എട്ടാം നൂറ്റണ്ടോടുകൂടി അതും തകര്ന്നു. ശേഷം വന്നത് നേവര് ഭരണകൂടമാണ്. ഏ.ഡി.പതിനൊന്നാം നൂറ്റാണ്ടോടെ ചാലുക്യ ഭരണകൂടം ഇവിടം പിടിച്ചടക്കി. 1482ല് നേപ്പാള് കാഠ്മണ്ടു, പഠാന്, ഭാദ്ഗോണ്, എന്നീ പ്രവിശ്യകളായി വിഭജിക്കപ്പെട്ടു. 1765ല് ഗൂര്ഖകളില്പ്പെട്ട പ്രിഥ്വി നാരായണ് ഷാ നേപ്പാളിനെ ഏകീകരിച്ചു. ബ്രിട്ടീഷ് ഈസ്റ്റ് ഇന്ത്യ കമ്പനിയുമായുള്ള തര്ക്കം ആംഗ്ലോ-നേപ്പാളി യുദ്ധത്തിനു വഴിവെച്ചു(1815-16). ഇതേത്തുടര്ന്ന് നേപ്പാളിന് ചില പ്രവിഷ്യകള് നഷ്ടപ്പെട്ടു. യുദ്ധത്തിനു ശേഷം രാജകുടുംബത്തിനു സ്ഥിരത നഷ്ടപ്പെട്ടു. ജങ് ബഹദുര് എന്ന പട്ടാള നേതാവും രാജകുടുംബവും തമ്മില് നടന്ന യുദ്ധത്തില് ബഹദുര് വിജയിക്കുകയും അദ്ദേഹം റാണാ സാമ്രാജ്യം സ്ഥാപിക്കുകയും ചെയ്തു. റാണകള് 1857ലെ ശിപായി ലഹളയിലും രണ്ടു ലോക മഹായുദ്ധത്തിലും ബ്രിട്ടണെ സഹായിച്ചു. 1923ല് ബ്രിട്ടണ് നേപ്പാളുമായി കരാറില് ഒപ്പുവെച്ചു. 1955ല് മഹേന്ദ്ര വീര് വിക്രം ഷാ രാജാവായി സ്ഥാനമേറ്റു.1959ല് ഇവിടെ ഒരു പാര്ട്ടി രഹിത പഞ്ചായത്തു രീതി നടപ്പില് വന്നു. 1972ല് വീരേന്ദ്ര രാജകുമാരന് രാജാവായി.ജന് അന്ദോളനിന്റെ പ്രവര്ത്തന ഫലമായി 1991ല് ഒരു ബഹു പാര്ട്ടി പാര്ലമെന്റ് ഇവിടെ നിലവില് വന്നു. എങ്കിലും നിര്വചിക്കപ്പെടാത്ത പല പ്രധാന ശക്തികളും രാജാവിനുണ്ടായിരുനു. ൧൯൯൬(1996)ല് ഇവിടെ മവോയിസ്റ്റ് തീവ്രവാദികളുടെ ആക്രമണം ആരംഭിച്ചു. മവോയിസ്റ്റുകള് രാജാവിനും രാഷ്ട്രീയ പാര്ട്ടികള്ക്കുമെതിരെ ഗറില്ല യുദ്ധം നടത്തി. ഇത് നേപാളീസ് ആഭ്യന്തര യുദ്ധത്തിനു വഴി വെച്ചു. ഇതില് ൧൫൦൦൦(15000) പേര് മരണപ്പെട്ടു. ജൂണ് 1 2001ന് വീരേന്ദ്ര സ്വന്തം മകന് ദീപേന്ദ്രയാല് കൊല്ലപ്പേട്ടു[2]. ശേഷം ഗ്യാനേന്ദ്ര മഹാരാജാവ് സ്ഥാനമേറ്റു. ൨൦൦൨(2002)ല് രാജാവ് പാര്ലമന്റ് പിരിച്ചുവിട്ടു. ൨൦൦൫(2005)ല് അദ്ദേഹം അടിയന്തരാവസ്ഥ പ്രഖ്യാപിക്കുകയും ഭരണം പൂര്ണമായി സ്വയം ഏറ്റെടുക്കുകയും ചെയ്തു. ൨൦൦൬(2006)ലെ ജനാധിപത്യ നീക്കത്തെ തുടര്ന്നു ഏപ്രില് ൨൪ ൨൦൦൬(april 24 2006) ന് പരമാധികാരം ജനങ്ങള്ക്കു തിരിച്ചു നല്കുകയും പാര്ലമെന്റ് വീണ്ടും വിളിച്ചുകൂട്ടുകയും ചെയ്തു. മെയ് ൧൮ ൨൦൦൬ (may 18 2006)ന് പാര്ലമെന്റ് നേപാളിനെ മതേതര രാഷ്ട്രമായി പ്രഖ്യാപിച്ചു.
[തിരുത്തുക] മവോയിസ്റ്റ് ആഭ്യന്തര യുദ്ധം
1996 മുതല് 2006 വരെ ഒരു പതിറ്റാണ്ടു നീണ്ടു നിന്ന ഗവണ്മന്റും 'കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ് പാര്ട്ടി ഓഫ് നേപ്പാള്(മവോയിസ്റ്റ്)'ഉം തമ്മിലുള്ള യുദ്ധം മവോയിസ്റ്റ് ആഭ്യന്തര യുദ്ധം അഥവാ നേപ്പാളിലെ ജനകീയ യുദ്ധം എന്നറിയപ്പെടുന്നു. യുദ്ധത്തിന്റെ പ്രഖ്യാപിത ലക്ഷ്യം 'പീപ്പിള്സ് റിപ്പബ്ലിക് ഓഫ് നേപ്പാള്' സ്ഥാപിക്കുക എന്നതായിരുന്നു. 1996 ഫെബ്രുവരി 13 നാണ് ഈ യുദ്ധം തുടങ്ങിയത്. മവോയിസ്റ്റ് തീവ്രവാദികളാല് കൊല്ലപ്പെട്ട 4000 പേരും ഗവണ്മെന്റിനാല് കൊല്ലപ്പെട്ട 8200 പേരും ഉള്പെടെ ഏകദേശം 12700 പേര് കൊല്ലപ്പേട്ടു.
[തിരുത്തുക] ഗൂര്ഖ യുദ്ധം
1814 മുതല് 1816 വരെ നേപ്പാളിലെ ഗൂര്ഖ സൈന്യവും ബ്രിട്ടിഷ് ഈസ്റ്റ് ഇന്ത്യ കമ്പനിയും തമ്മില് നടന്ന ഈ യുദ്ധം ആംഗ്ലൊ-നേപാളി യുദ്ധം എന്നും അറിയപ്പെടുന്നു. അമര് സിങ് താപ, ഭീംസെന് താപ, രഞ്ജുര് സിങ് താപ, ഭക്തി താപ എന്നിവര് നേപ്പാളിനു വേണ്ടി പൊരുതി. സിഗൗലി സന്ധിയില് ഈ യുദ്ധം അവസാനിച്ചു. ഈ സന്ധിയെ തുടര്ന്ന് നേപ്പാളിന് ടറായി മേഖലയുടെ കുറെ ഭാഗം നഷ്ടപ്പെട്ടു.ആതിനു പകരമായി ബ്രിട്ടിഷ് ഈസ്റ്റ് ഇന്ത്യ കമ്പനി രണ്ടു ലക്ഷം രൂപ നേപ്പാളിന് ആണ്ടുതോറും നല്കേണ്ടിയിരുന്നു.
[തിരുത്തുക] ഭൂമിശാസ്ത്രം
വടക്ക് ചൈനയും(ടിബറ്റും) മറ്റു മൂന്നു ഭാഗം ഇന്ത്യയാലും ചുറ്റപ്പെട്ടു കിടക്കുന്ന ഈ രാജ്യം കുന്നുകളും മലകളും നിറഞ്ഞതാണ്. മഞ്ഞു നിറഞ്ഞ ഹിമാലയമലനിരകള് ഇവിടം നിറഞ്ഞു കിടക്കുന്നു. ലോകത്തിലെ എറ്റവും ഉയരം കൂടിയ എട്ടു കൊടുമുടികള് ഇവിടെയാണ്. ഏകദേശം 800കി.മി. നീളവും 150കി.മി വീതിയും ഉണ്ട് നേപ്പാളിന്. 147,181ച.കി.മി വിസ്തൃതിയുള്ള നേപ്പാള് വലിപ്പത്തില് തൊണ്ണൂറ്റിമൂന്നാം സ്ഥാനത്തു നില്ക്കുന്നു. പശ്ചിമ ബംഗാള് ഈ രാജ്യത്തെ ബംഗ്ലാദേശില് നിന്നും സിക്കിം ഇതിനെ ഭൂട്ടാനില് നിന്നും വേര്ത്തിരിക്കുന്നു. നേപ്പാളിനെ ബംഗ്ലാദേശില് നിന്നും വേര്ത്തിരിക്കുന്ന ഭൂപ്രദേശത്തെ ചിക്കന്സ് നെക്ക് എന്നു വിളിക്കുന്നു. കടല് മാര്ഗം വരുന്ന ചരക്കുകള്ക്ക് നേപ്പാള് ഇന്ത്യയെ ആശ്രയിക്കുന്നു. ടറായി മേഖലയിലൊഴികെ മറ്റു പ്രദേശങ്ങളിലെല്ലാം ശക്തമായ തണുപ്പാണ് ഇവിടെ. കാലാവസ്ഥ പരമായും സമുദ്ര നിരപ്പില് നിന്നുള്ള ഉയരമനുസരിചും നേപ്പാളിനെ ഉഷ്ണ മേഖല(1200മി. നു താഴെ), മിതശീതോഷ്ണ മേഖല(1200 മുതല് 2400മി. വരെ), ശീത മേഖല(2400 മുതല് 3600മി. വരെ), ഉപ ആര്ട്ടിക് മേഖല(3600 മുതല് 4400മി. വരെ), ആര്ട്ടിക് മേഖല(4400മി. നു മുകളില്) എന്നിങ്ങനെ അഞ്ചായിത്തിരിക്കാം. ഭൂമിശാസ്ത്രപരമായി നേപ്പാളിനെ മൂന്നായിത്തിരിക്കാം ടറായി മേഖല, കുന്നിന് പ്രദേശം, മലമ്പ്രദേശം.
[തിരുത്തുക] ടറായി മേഖല
നേപ്പാളിലെ പരന്നു കിടക്കുന്ന കുറച്ചു ഭാഗമാണ് ടറായി മേഖല അഥവാ മധെശ് എന്നു വിളിക്കപ്പെടുന്നു. ഇന്ത്യയുടെ അതിര്ത്തിയിലുള്ള ഈ മേഖല വളക്കൂറുള്ള ഏക്കല് മണ്ണു നിറഞ്ഞതാണ്. സമുദ്ര നിരപ്പില് നിന്നു 300 മുതല് 1000 മീറ്റര് ഉയരത്തിലാണ് ഈ മേഖല ഗംഗ സമതല പ്രദേശത്തിന്റെ തുടര്ച്ചയാണ്. കോസി, നാരായണി, കര്ണാലി എന്നീ നദികള് ഈ മേഖലയിലൂടെ ഒഴുകുന്നു.കൃഷിയാലും കാടാലും ടറായി മേഖല രാജ്യത്തിന്റെ പ്രധാന വരുമാന സോത്രസാണ്.ടറായി എന്ന പേര്ഷ്യന് വാക്കിനര്ത്ഥം ഈര്പ്പം എന്നാണ്. ഇതില് നിന്നു തന്നെ ഈ മേഖലയുടെ ഈര്പ്പം നിറഞ്ഞ കാലാവസ്ഥ മനസ്സിലാക്കാം.
[തിരുത്തുക] കുന്നിന് പ്രദേശം
ഈ മേഖല പഹാഡ് എന്നും അറിയപ്പെടുന്നുണ്ട്.ടറായി മേഖലക്കു വടക്കായി സമുദ്ര നിരപ്പില് നിന്നും 1000 മുതല് 4000 മീറ്റര് ഉയരത്തില് ഈ മേഖല നിലകൊള്ളുന്നു. രാജ്യത്തെ ഏറ്റവും വളക്കൂറുള്ളതും നാഗരികവുമായ കാഠ്മണ്ടു താഴ്വര ഈ മേഖലയിലാണ്. മഹാഭാരത്, ഷിവാലിക് എന്നീ നിരകളും ഇവിടെയുണ്ട്. രാജ്യത്തിന്റെ സാംസ്കാരിക കേന്ദ്രമാണ് ഈ പ്രദേശം. രാജ്യത്തിന്റെ തലസ്ഥാന നഗരമായ കാഠ്മണ്ടു ഇവിടെയാണ്.
[തിരുത്തുക] മലമ്പ്രദേശം
കുന്നിന് പ്രദേശത്തിനു വടക്കുള്ള ഈ മേഖല സമുദ്ര നിരപ്പില് നിന്നും 4000 മീറ്റര് മുകളില് സ്ഥിതി ചെയ്യുന്നു. ജനതാമസവും മറ്റു സാമ്പത്തിക പ്രവര്ത്തനങ്ങളും ഇവിടെ വളരേക്കുറവാണ്. യതി എന്ന മഞ്ഞുമനുഷ്യന് ഇവിടെയുണ്ടെന്നു പറയപ്പെടുന്നു. എവറസ്റ്റടക്കമുള്ള എട്ടു കൊടുമുടികള്-ലോത്സെ, മക്കാളു, ചോ ഒയു, കാഞ്ചന് ജംഗ, ദൗളഗിരി, അന്നപൂര്ണ്ണ, മാനസ്ലു- ഇവിടെയാണ്. 1990 കളില് ഇവിടെ കൃഷിയും ഇവിടെ നടന്നിരുന്നു. മലനിരകള്ക്ക് ഇവിടെ 5000 മുതല് 5500 കി.മി വരെ നീളമുണ്ട്.
[തിരുത്തുക] മേഖലകളും, ജില്ലകളും, മണ്ഡലങ്ങളും
നേപ്പാളിനെ 5 വികസന മണ്ഡലങ്ങളായും, 14 മേഖലകളായും, 75 ജില്ലകളായും തിരിച്ചിട്ടുണ്ട്.
[തിരുത്തുക] മണ്ടലങ്ങള്
- മധ്യ മണ്ഡലം
- കിഴക്കേ മണ്ഡലം
- വിദൂര പശ്ചിമ മണ്ഡലം
- മധ്യ പശ്ചിമ മണ്ഡലം
- പശ്ചിമ മണ്ഡലം
[തിരുത്തുക] മേഖലകള്
|
|
[തിരുത്തുക] ജില്ലകള്
|
|
|
|
|
[തിരുത്തുക] ഭരണക്രമം
രാജാവാണ് രാജ്യത്തിന്റെ തലവന്. പ്രധാന മന്ത്രി ഗവണ്മന്റിന്റെ നേതൃസ്ഥാനം അലങ്കരിക്കുന്നു. ഒരു ബഹുപാര്ട്ടി ഭരണസംവിധാനമാണ് നേപ്പാളിലുള്ളത്. ഗ്യാനേന്ദ്ര രാജസ്ഥാനവും ഗിരിജാ പ്രസാദ് കൊയ്രാള പ്രധാനമന്ത്രി പദവും അലങ്കരിക്കുന്നു.
ഗവണ്മെന്റും പാര്ലമെന്റും ചേര്ന്ന് നിയമ നിര്മാണം നടത്തുന്നു.രണ്ടു സഭകളുള്ള പാര്ലമെന്റ് സംവിധാനമാണ് ഇവിടേയുള്ളത്: പ്രതിനിധി സഭയും രാഷ്ട്രീയ സഭയും. പ്രതിനിധി സഭയില് അഞ്ചു വര്ഷത്തേക്കു തിരഞ്ഞെടുക്കപ്പെടുന്ന 205 അംഗങ്ങളാണുള്ളത്. രാഷ്ട്രീയ സഭയിലെ 60 അംഗങ്ങളില് 35പേരെ പ്രതിനിധി സഭയും 15പേരെ പ്രാദേശിക വികസന സഭകളും 10പേരെ രാജാവും തിരഞ്ഞെടുക്കുന്നു.
ഭരണനിര്വഹണം രാജാവും മന്ത്രിമാരും ചേര്ന്നു കൈകാര്യം ചെയ്യുന്നു.
രാജാവാല് നിയമിക്കപ്പെടുന്ന ചീഫ് ജസ്റ്റിസിന്റെ നേതൃത്വത്തിലുളള സര്വോച്ച അദാലത്ത് അഥവാ സുപ്രീം കോടതിയാണ് നീതിന്യായ വ്യവസ്ഥയുടെ കേന്ദ്രം.
[തിരുത്തുക] പ്രമാണാധാരസൂചി
ഭൂമിശാസ്ത്ര കുറിപ്പുകള്: (1) ഭാഗികമായി യൂറോപ്പില്; (2) ഭാഗികമായോ പൂര്ണമായോ ഓഷ്യാനിയയില് ഉണ്ടായിരുന്നു എന്ന് കരുതപ്പെടുന്നു; (3) മിക്കവാറും ഭാഗം ആഫ്രിക്കയില്; (4) തായ്വാന്റെ രാഷ്ട്രീയ സ്ഥിതി കാണുക.