സാരെ ജഹാന്‍ സെ അച്ഛാ

വിക്കിപീഡിയ, ഒരു സ്വതന്ത്ര വിജ്ഞാനകോശം.


ചിരപ്രതിഷ്ഠ നേടിയ ദേശാഭിമാന കാവ്യമാണ് ഉര്‍ദു ഭാഷയിലെ സാരെ ജഹാന്‍ സെ അച്ഛാ. കവി മുഹമ്മദ് ഇക്‌ബാല്‍ കുട്ടികള്‍ക്കുവേണ്ടിയാണ് ഉര്‍ദു കാവ്യലോകത്ത് പ്രബലമായ ഗസല്‍ ശൈലിയില്‍ ഈ കാവ്യം എഴുതിയത്. ഇത്തെഹാദ് എന്ന ആഴ്ചപ്പതിപ്പില്‍ 1904 ആഗസ്റ്റ് 16 ന് ഇതു പ്രസിദ്ധീകരിച്ചു. അതിനടുത്ത വര്‍ഷം ലാഹോറിലെ ഗവണ്‍മെന്‍റ് കോളജില്‍ അദ്ദേഹം ഈ കാവ്യം ചൊല്ലുകയും ഇന്ത്യയിലെ ബ്രിട്ടീഷ് ഭരണത്തിനെതിരായ പ്രതിഷേധത്തിന്റെ ഗീതമായി ഇതു മാറുകയും ചെയ്തു. ഇന്നത്തെ ഇന്‍ഡ്യ, പാകിസ്ഥാന്‍, ബംഗ്ലാദേശ് എന്നിവ ചേരുന്ന ഹിന്ദുസ്ഥാനെ അഭിസംബോധന ചെയ്യുന്ന ഈ ഗാനം ഈ ദേശത്തെ വാഴ്ത്തുകയും അതേസമയം ദീര്‍ഘകാലമായി അതനുഭവിക്കുന്ന കെടുതികളെപ്പറ്റി പരിഭവിക്കുകയും ചെയ്യുന്നു. തരാന-ഇ-ഹിന്ദി (ഉര്‍ദു: ترانۂ ہندی "ഹിന്ദുസ്ഥാനിലെ ജനങ്ങളുടെ ഗീതം") എന്ന പേരിലും അറിയപ്പെടുന്ന ഈ ഗീതം 1924-ല്‍ ബാങ്-ഇ-ദറ എന്ന ഉര്‍ദു പുസ്തകത്തില്‍ പിന്നീട് പ്രസിദ്ധീകൃതമായി.[1]

ഉള്ളടക്കം

[തിരുത്തുക] പശ്ചാത്തലം

ഇക്‌ബാല്‍ അക്കാലത്ത് ഗവണ്‍മെന്‍റ് കോളജില്‍ അദ്ധ്യാപകനായിരുന്നു. വിദ്യാര്‍ത്ഥിയായിരുന്ന ലാലാ ഹര്‍ ദയാല്‍ (ഗദ്ദര്‍ പാര്‍ട്ടിയുടെ സ്ഥാപകനായ വിപ്ലവകാരി) ഒരു ചടങ്ങില്‍ അദ്ധ്യക്ഷനാവാന്‍ അദ്ദേഹത്തെ ക്ഷണിച്ചു. എന്നാല്‍ പ്രസംഗം ചെയ്യുന്നതിനു പകരം ഇക്‌ബാല്‍ ചെയ്തത് സാരെ ജഹാന്‍ സെ അച്ഛാ പാടുകയായിരുന്നു. ഹിന്ദുസ്ഥാന്‍ എന്ന ദേശത്തോടുള്ള അഭിവാഞ്ഛയ്ക്കും മമതയ്ക്കും കാവ്യരൂപം നല്കുന്നതോടൊപ്പം ഈ ഗാനം സാംസ്കാരത്തെ സംബന്ധിക്കുന്ന ഓര്‍മ്മകള്‍ വിഷാദകാവ്യത്തിന്റെ ഛായയില്‍ ആവിഷ്കരിക്കുകയും ചെയ്തു. 1905-ല്‍ 27 വയസ്സുണ്ടായിരുന്ന ഇക്‌ബാല്‍ ജീവിത വീക്ഷണങ്ങളില്‍ കാല്പനികമായ നിലപാടുകള്‍ പുലര്‍ത്തുന്ന കാലമായിരുന്നു അത്. ഇന്‍ഡ്യന്‍ ഉപഭൂഖണ്ഡത്തിലെ ഭാവി സമൂഹം വൈവിധ്യം നിലനിറുത്തുന്നതും ഹിന്ദു-മുസ്ലീം സംസ്കാരങ്ങളുടെ ചേരുവയായും അദ്ദേഹം കരുതി. ആ വര്‍ഷം ഒടുക്കം അദ്ദേഹം യൂറോപ്പിലേക്കു യാത്ര ചെയ്തു. അവിടെ ചെലവിട്ട മൂന്നു വര്‍ഷം അദ്ദേഹത്തെ ഇസ്ലാമിക ചിന്തകനും ഭാവിയിലെ ഇസ്ലാമിക സമൂഹത്തിന്റെ ക്രാന്തദര്‍ശിയും ആക്കി മാറ്റി.

1910-ല്‍ തരാനാ-ഇ-മില്ലി (ഇസ്ലാം വിശ്വാസികളുടെ ഗാനം) എന്ന പേരില്‍ കുട്ടികള്‍ക്കുവേണ്ടി സാരെ ജഹാന്‍ സെ അച്ഛായുടെ അതേ വൃത്തത്തിലും ശീലിലും മറ്റൊരു ഗീതം രചിച്ചു. ഈ പുതിയ ഗാനം സാരെ ജഹാന്‍ സെ അച്ഛായില്‍ ആവിഷ്കൃതമായ വീക്ഷണങ്ങളെ വലിയ അളവും നിരാകരിച്ചു. [2] ഉദാഹരണത്തിന്, സാരെ ജഹാന്‍ സെ അച്ഛായിലെ ആറാമത്തെ ഈരടി ഇക്‌ബാ‌ലിന്റെ മതനിരപേക്ഷമായ ലൌകിക വീക്ഷണത്തിനു തെളിവായി പലപ്പോഴും ഉദ്ധരിക്കാറുണ്ട്.

mażhab nahīñ sikhātā āpas meñ bair rakhnā
hindī haiñ ham, vat̤an hai hindostāñ hamārā

അഥവാ

മതം നമ്മളെ പഠിപ്പിക്കുന്നത് പരസ്പര വൈരം പുലര്‍ത്താനല്ല
നമ്മള്‍ ഹിന്ദ്‌ദേശക്കാരാണ്, ഹിന്ദുസ്ഥാന്‍ നമ്മുടെ സ്വദേശമാണ്

ഇതില്‍നിന്നു വിഭിന്നമായി തരാനാ-ഇ-മിലിയിലെ (1910) ആദ്യ ഈരടി ഇങ്ങനെയാണ്.

chīn-o-arab hamārā, hindostān hamārā
muslim hain ham, vatan hai sārā jahān hamārā

അഥവാ

മദ്ധ്യേഷ്യയും അറേബ്യയും നമ്മുടേത്, ഹിന്ദുസ്ഥാനും നമ്മുടേത്
നമ്മള്‍ മുസ്ലീംങ്ങള്‍, ലോകം മുഴുവന്‍ നമ്മുടെ സ്വദേശം

ഇക്‌ബാലിന്റെ ലോകവീക്ഷണം മാറിക്കഴിഞ്ഞിരുന്നു; അത് സാര്‍വ്വദേശീയവും ഇസ്ലാമികവും ആയിക്കഴിഞ്ഞിരുന്നു. "നമ്മുടെ സ്വദേശമായ ഇന്‍ഡ്യ"യെപ്പറ്റി പാടുന്നതിനു പകരം പുതിയ ഗീതം "ലോകം മുഴുവന്‍ നമ്മുടെ സ്വദേശ"മാണെന്നു പ്രഖ്യാപിച്ചു. [3] രണ്ടു ദശകങ്ങള്‍ക്കുശേഷം 1930-ലെ അലഹബാദ് മുസ്ലിം ലീഗ് വാര്‍ഷിക സമ്മേളനത്തില്‍ അദ്ധ്യക്ഷനായി സംസാരിച്ച അദ്ദേഹം ഇന്‍ഡ്യന്‍ ഉപഭൂഖണ്ഡത്തിലെ മുസ്ലീം ഭൂരിപക്ഷ പ്രദേശങ്ങളില്‍ മുസ്ലീങ്ങള്‍ക്കായി മറ്റൊരു രാഷ്ട്രം എന്ന ആശയം നിര്‍ദ്ദേശിച്ചു. പിന്നീട് പാകിസ്ഥാന്റെ രൂപവത്കരണത്തിനു പ്രേരകമായ ആശയമായിരുന്നു ഇത്.[4]

രചയിതാവ് ഈവിധം ഗാനത്തിന്റെ അടിസ്ഥാന സങ്കല്പനങ്ങളെ നിരാകരിച്ചെങ്കിലും സാരെ ജഹാന്‍ സെ അച്ഛാ ഇന്‍ഡ്യയില്‍ ഒരു നൂറ്റാണ്ടിലേറെക്കാലമായി ജനപ്രിയ ഗീതമായി തുടരുന്നു. മഹാത്മാഗാന്ധി 1930-കളില്‍ യെര്‍വാദാ ജയിലില്‍ തടവില്‍ കഴിയവേ ഈ ഗാനം നൂറിലേറെത്തവണ പാടിയതായി പറയപ്പെടുന്നു. [5] 1950-ല്‍ സിത്താര്‍ മാന്ത്രികനായ രവി ശങ്കര്‍‍ ഈ ഗാനത്തെ ചിട്ടപ്പെടുത്തുകയും ലതാ മങ്കേഷ്കര്‍ ഇതു പാടുകയും ചെയ്തു. ഇതിലെ 1,3,4,6 എന്നീ ഈരടികള്‍ ഇന്‍ഡ്യയില്‍ അനൌദ്യോഗികമായ ദേശീയ ഗാനമായി മാറി. ഇന്‍ഡ്യയിലെ കരസേനയുടെ ഔദ്യോഗിക മാര്‍ച്ച് ആയും ഈ ഗാനം അംഗീകരിക്കപ്പെട്ടു. [6] എന്നാല്‍ പാകിസ്ഥാനിലോ ബംഗ്ലാദേശിലോ ഈ ഗാനത്തിന് പ്രചാരമില്ല.

[തിരുത്തുക] ഉര്‍ദു പാഠം

سارے جہاں سے اچھا ہندوستاں ہمارا
ہم بلبليں ہيں اس کي، يہ گلستاں ہمارا

غربت ميں ہوں اگر ہم، رہتا ہے دل وطن ميں
سمجھو وہيں ہميں بھي، دل ہو جہاں ہمارا

پربت وہ سب سے اونچا، ہمسايہ آسماں کا
وہ سنتري ہمارا، وہ پاسباں ہمارا

گودي ميں کھيلتي ہيں اس کي ہزاروں ندياں
گلشن ہے جن کے دم سے رشک جناں ہمارا

اے آب رود گنگا، وہ دن ہيں ياد تجھ کو؟
اترا ترے کنارے جب کارواں ہمارا

مذہب نہيں سکھاتا آپس ميں بير رکھنا
ہندي ہيں ہم وطن ہے ہندوستاں ہمارا

يونان و مصر و روما سب مٹ گئے جہاں سے
اب تک مگر ہے باقي نام و نشاں ہمارا

کچھ بات ہے کہ ہستي مٹتي نہيں ہماري
صديوں رہا ہے دشمن دور زماں ہمارا

اقبال! کوئي محرم اپنا نہيں جہاں ميں
معلوم کيا کسي کو درد نہاں ہمارا | |}

[തിരുത്തുക] റോമന്‍ ലിപ്യന്തരണം

sāre jahāñ se achchā hindostāñ hamārā
ham bulbuleñ haiñ us kī vuh gulsitāñ[7] hamārā

ġhurbat meñ hoñ agar ham, rahtā hai dil vat̤an meñ
samjho vuhīñ hameñ bhī dil ho jahāñ hamārā

parbat vuh sab se ūñchā, hamsāyah āsmāñ kā
vuh santarī hamārā, vuh pāsbāñ hamārā

godī meñ kheltī haiñ us kī hazāroñ nadiyāñ
gulshan hai jin ke dam se rashk-e janāñ hamārā

ay āb-rūd-e gangā! vuh din haiñ yād tujh ko?
utarā tire[8] kināre jab kāravāñ hamārā

mażhab nahīñ sikhātā āpas meñ bair rakhnā
hindī haiñ ham, vat̤an hai hindostāñ hamārā

yūnān-o-miṣr-o-rumā[9] sab miṭ gaʾe jahāñ se
ab tak magar hai bāqī nām-o-nishāñ hamārā

kuchh bāt hai kih hastī miṭtī nahīñ hamārī
sadiyoñ rahā hai dushman daur-e zamāñ hamārā

iqbāl! koʾī maḥram apnā nahīñ jahāñ meñ
maʿlūm kyā kisī ko dard-e nihāñ hamārā!

[തിരുത്തുക] അവലംബം

ഇംഗ്ലീഷ് വിക്കിപീഡിയ ലേഖനം, ജൂലൈ 31, 2007 ലെ പാഠമനുസരിച്ച്. മുഖ്യമായും Fowler&fowler എന്ന യൂസെറുടെ പണ്ഡിതോചിതമായ പുനരാഖ്യാനത്തിന്റെ അടിസ്ഥാനത്തില്‍.

[തിരുത്തുക] പരാമര്‍ശങ്ങള്‍

  1. Pritchett, Frances. 2000. "Tarana-e-Hindi and Taranah-e-Milli: A Study in Contrasts." Columbia University Department of South Asian Studies.
  2. Iqbal: Tarana-e-Milli, 1910. Columbia University, Department of South Asian Studies.
  3. Pritchett, Frances. 2000. Tarana-e-Hindi and Tarana-e-Milli: A Close Comparison. Columbia University Department of South Asian Studies.
  4. A look at Iqbal; The Sunday Tribune - May 28, 2006
  5. Times of India: Saare Jahan Se..., it's 100 now
  6. Indian Military Marches.
  7. "Here it is to be pronounced not 'gu-lis-taa;N' as usual, but 'gul-si-taa;N', to suit the meter." From: Pritchett, F. 2004. "Taraanah-i-Hindii" Columbia University, Department of South Asian Studies.
  8. Pronounced "tiray" to suit the meter, in contrast to the usual "tayray." From: From: Pritchett, F. 2004. "Taraanah-i-Hindii" Columbia University, Department of South Asian Studies.
  9. Pronounced "ruma" instead of "romā" to suit the metre.
ആശയവിനിമയം
ഇതര ഭാഷകളില്‍