മുന്‍ഷി പ്രേംചന്ദ്

വിക്കിപീഡിയ, ഒരു സ്വതന്ത്ര വിജ്ഞാനകോശം.


ആധുനിക ഹിന്ദി ഉര്‍ദു സാഹിത്യത്തിലെ ഏറ്റവും മഹാന്മാരായ സാഹിത്യകാരന്മാരില്‍ ഒരാളാണ് മുന്‍ഷി പ്രേംചന്ദ് (ജൂലൈ 31, 1880 - ഒക്ടോബര്‍ 8, 1936) (തൂലികാനാമം: പ്രേംചന്ദ്).

ഉള്ളടക്കം

[തിരുത്തുക] ജീവിതരേഖ

പ്രേംചന്ദ് (ഹിന്ദി: प्रेमचंद, ഉര്‍ദു: پریمچںد), (യതാര്‍ത്ഥ നാമം: ധന്‍പത് റായ് ശ്രീവാസ്തവ) വാരണാസിക്ക് അടുത്തുള്ള ലമാഹി എന്ന സ്ഥലത്താണ് ജനിച്ചത്. ഒരു തപാല്‍ ഓഫീസില്‍ ഗുമസ്തനായിരുന്നു പ്രേംചന്ദിന്റെ പിതാവ്. പ്രേംചന്ദിന് ചെറുപ്പത്തില്‍ തന്നെ മാതാപിതാക്കളെ നഷ്ടപ്പെട്ടു. അമ്മ പ്രേംചന്ദിന് 7 വയസ്സുള്ളപ്പോഴും പിതാവ് പ്രേംചന്ദ് ഒരു 14 വയസ്സുള്ള വിദ്യാര്‍ത്ഥി ആയിരുന്നപ്പോഴും മരിച്ചുപോയി. തന്റെ രണ്ടാനമ്മയുടെയും രണ്ടാനമ്മയിലുള്ള സഹോദരങ്ങളുടെയും ചുമതല പ്രേംചന്ദിന്റെ ചുമലിലായി.

തന്റെ ജീവിതത്തിന്റെ ആരംഭം മുതലേ പ്രേംചന്ദ് കൊടിയ ദാരിദ്ര്യം അനുഭവിച്ചു. ഒരു വക്കീലിന്റെ കുട്ടിക്ക് പാഠങ്ങള്‍ പഠിപ്പിച്ച് പ്രേംചന്ദ് മാസം 5 രൂപ വരുമാനം സമ്പാദിച്ചു. വളരെ കഷ്ടപ്പെട്ട് മെട്രിക്കുലേഷന്‍ പരീക്ഷ വിജയിച്ച പ്രേംചന്ദ് മാസം 8 രൂപ ശമ്പളത്തില്‍ ഒരു അദ്ധ്യാപകനായി പ്രവേശിച്ചു. പിന്നീട് പ്രേംചന്ദ് യുണൈറ്റഡ് പ്രോവിന്‍സസ് ഓഫ് ആഗ്രാ ആന്റ് ഔധ് എന്ന പ്രദേശത്തെ വിദ്യാലയങ്ങളുടെ ഡെപ്യൂട്ടി സബ്-ഇന്‍സ്പെക്ടര്‍ ആയി.

1910-ല്‍ ജാമിര്‍പൂര്‍ ജില്ലാ മജിസ്റ്റ്രേറ്റ് പ്രേംചന്ദിനെ സോസ്-എ-വതന്‍ (ഒരു രാഷ്ട്രത്തിന്റെ വിലാപം) എന്ന തന്റെ ചെറുകഥകളുടേ സമാഹാരം പ്രസിദ്ധീകരിച്ചതിന് ശാസിച്ചു. ഈ കൃതി വിപ്ലവോദ്വേതകം (seditious) എന്ന് മുദ്രകുത്തപ്പെട്ടു. ഈ കഥാസമാ‍ഹാരത്തിലെ ആദ്യത്തെ കഥ ദുനിയാ കാ സബ്സേ അന്മോല്‍ രതന്‍ (ലോകത്തിലെ ഏറ്റവും അമൂല്യരത്നം) എന്ന കഥയായിരുന്നു, പ്രേം ചന്ദിന്റെ അഭിപ്രായത്തില്‍ ഈ രത്നം "രാജ്യത്തിന്റെ സ്വാതന്ത്ര്യത്തിനുവേണ്ടി ചൊരിയുന്ന അവസാനത്തെ തുള്ളി ചോര"യായിരുന്നു. സര്‍ക്കാര്‍ സോസ്-എ-വതന്‍ എന്ന കൃതിയുടെ എല്ലാ പ്രതികളും പിടിച്ചെടുത്ത് കത്തിച്ചു. ഇതില്‍ പിന്നെ അദ്ദേഹം പ്രേംചന്ദ് എന്ന തൂലികാനാമം സ്വീകരിച്ചു.

പ്രേംചന്ദ് എന്ന തൂലികാനാമം സ്വീകരിക്കുന്നതിനുമുന്‍പ് അദ്ദേഹം ഉര്‍ദുവില്‍ നവാബ്‌റായ് എന്ന തൂലികാനാമത്തിലാണ് എഴുതിയത്. പ്രേംചന്ദിനു മുന്‍പ് ഹിന്ദി സാഹിത്യം പ്രധാനമായും മതപരമായ കൃതികളിലും ഫാന്റസി കഥകളിലും ഒതുങ്ങിനിന്നു. പ്രേംചന്ദാണ് റിയലിസം ഹിന്ദി സാഹിത്യത്തിലേക്ക് കൊണ്ടുവന്നത്. 300-ല്‍ അധികം ചെറുകഥകളും ഒരു ഡസന്‍ നോവലുകളും രണ്ട് നാടകങ്ങളും പ്രേംചന്ദ് രചിച്ചിട്ടുണ്ട്. അദ്ദേഹത്തിന്റെ കഥകള്‍ ക്രോഡീകരിച്ച് മാന്‍സരോവര്‍ എന്ന പേരില്‍ പ്രസിദ്ധീകരിച്ചിട്ടുണ്ട്.

1921-ല്‍ മഹാത്മാഗാന്ധിയുടെ ആഹ്വാനം ചെവിക്കൊണ്ട് പ്രേംചന്ദ് തന്റെ സര്‍ക്കാര്‍ ജോലി ഉപേക്ഷിച്ചു. ഒരു അച്ചടിശാലയുടെ പ്രൊപ്രൈറ്റര്‍ ആയും സാഹിത്യ - രാഷ്ട്രീയ പ്രസിദ്ധീകരണങ്ങളായ ജാഗരണ്‍, ഹാന്‍സ് എന്നിവയുടെ പത്രാധിപരായും അദ്ദേഹം പ്രവര്‍ത്തിച്ചു. ബോംബെ ചലച്ചിത്രലോകത്തെ ഒരു തിരക്കഥാകൃത്തായി അദ്ദേഹം ഒരു ചുരുങ്ങിയ കാലയളവില്‍ പ്രവര്‍ത്തിച്ചു. ചലച്ചിത്ര ലോകത്തെ കുറിച്ച് പ്രേംചന്ദിന് നല്ല അഭിപ്രായം ഉണ്ടായിരുന്നില്ല. മസ്ദൂ‍ര്‍ (തൊഴിലാളി) എന്ന ചിത്രത്തെക്കുറിച്ച് പ്രേംചന്ദ് - “സിനിമയില്‍ എല്ലാം സംവിധായകനാണ്. തൂലികയേന്തുമ്പോള്‍ എഴുത്തുകാരന്‍ രാജാവായിരിക്കാം, പക്ഷേ സംവിധായകന്റെ സാമ്രാജ്യത്തിലെ ഒരു സാധാരണ പ്രജ മാത്രമാണ് കഥാകൃത്ത്...ഞാന്‍ വിഭാവനം ചെയ്യുന്ന രംഗങ്ങളില്‍ ആശയങ്ങളും മൂല്യങ്ങളും കടന്നുവരുന്നു. അവയില്‍ കാണികളെ രസിപ്പിക്കുന്ന ഒന്നുംതന്നെ ഇല്ല എന്ന് സംവിധായകന്‍ എന്നോടുപറയുന്നു”.

പ്രേംചന്ദിന്റെ ആദ്യവിവാഹം ഒരു ദുരന്തമായിരുന്നു. രണ്ടാമത് പ്രേംചന്ദ് ശിവറാണി ദേവി എന്ന ബാലവിധവയെ വിവാഹം ചെയ്തു. ഇന്ത്യയില്‍ അന്ന് ഇതൊരു പാപമായി കരുതിയിരുന്നു. പ്രേംചന്ദിന് മൂന്നു കുട്ടികള്‍ ഉണ്ടായിരുന്നു - ശ്രീപദ് റായ്, അമൃത് റായ്, കം‌ലാ ദേവി ശ്രീവാസ്തവ

സാമ്പത്തികമായി വളരെ കഷ്ടപ്പെട്ടാണ് പ്രേംചന്ദ് ജീവിച്ചത്. ഒരിക്കല്‍ അല്പം വസ്ത്രങ്ങള്‍ വാങ്ങാന്‍ രണ്ടര രൂപ ലോണ്‍ എടുത്ത പ്രേംചന്ദിന് ഇതു തിരിച്ചടയ്ക്കാന്‍ മൂന്നുവര്‍ഷം കഷ്ടപ്പെടേണ്ടിവന്നു.

തന്നെക്കുറിച്ച് എന്താണ് ഒന്നും എഴുതാത്തത് എന്നുചോദിച്ചപ്പോള്‍ പ്രേംചന്ദ് ഇങ്ങനെ മറുപടി പറഞ്ഞു: “ആരോടെങ്കിലും പറയാന്‍ എന്നില്‍ എന്തു മഹത്വമാണുള്ളത്? ഈ രാജ്യത്തെ ലക്ഷക്കണക്കിന് ആളുകളെപ്പോലെ ഞാന്‍ ജീവിക്കുന്നു. ഞാനൊരു സാധാരണക്കാരനാണ്. എന്റെ ജീവിതവും വളരെ സാധാരണമാണ്. കുടുംബജീവിതത്തിന്റെ കഷ്ടതകള്‍ അനുഭവിക്കുന്ന ഒരു പാവപ്പെട്ട സ്കൂള്‍ അദ്ധ്യാപകനാണ് ഞാന്‍. എന്റെ ജീവിതകാലം മുഴുവന്‍ ഞാന്‍ എന്റെ കഷ്ടപ്പാടുകളില്‍ നിന്ന് മോചിതനാവും എന്ന പ്രതീക്ഷയില്‍ ഞരങ്ങി. പക്ഷേ എനിക്ക് എന്നെ കഷ്ടതകളില്‍ നിന്ന് വിടുവിക്കുവാന്‍ കഴിഞ്ഞില്ല. ഈ ജീവിതത്തില്‍ ആരോടെങ്കിലും പറയുവാന്‍ എന്താണ് പ്രത്യേകമായിട്ടുള്ളത്?".


[തിരുത്തുക] പ്രശസ്ത കഥകള്‍

  • പഞ്ച് പരമേശ്വര്‍ (पंच परमेश्वर پںچ پرمیشور)
  • ഈദ്ഗാഹ് (ईदगाह اِیدگاہ)
  • നശാ (नशा نشا)
  • ശത്‌രഞ്ജ് കേ ഖിലാടി (शतरंज के ख़िलाडी شترںج کے خِلاڈی) (The chess players)
  • പൂസ് കീ രാത് (पूस की रात پُوس کی رات)
  • ആത്മറാം (आत्माराम آتمارام)
  • ബൂഠീ കാകി (बूढी काकी بُوڈھی کاکی) (The Old Aunt)
  • ബഡേ ഭായ്സാബ് (बडे भाईसाब بڈے بھائیساب) (The big brother)
  • ബഡേ ഘര്‍ കി ബേട്ടി (बडे घर की बेटी بڈے گھر کی بیٹی) (The girl of an affluent family)
  • കഫന്‍ (कफ़न کفن) (Shroud)
  • ദിക്രി കി റുപൈ (दिक्रि के रुपै دِکرِ کے رُپے)
  • ഉധര്‍ കി ഘടി (उधार की घडी اُدھار کی گھڈی)
  • നമക് കാ ദരോഗാ (नमक का दरोगा نمک کا دروگا)

[തിരുത്തുക] നോവലുകള്‍

  • ഗബന്‍ (गबन گبن) (കൊള്ള)
  • സേവാസദന്‍
  • ഗോദാന്‍ (गोदान گودان) (The Gift of a Cow)
  • കര്‍മ്മഭൂമി (कर्मभूमी کرمبھُومی)
  • കായകല്‍പ്പ് (कायाकल्प کایاکلپ)
  • മനോരമ (मनोरमा منورما)
  • മംഗത്സൂത്ര (मंगलसूत्र مںگلسُوتر) - Incomplete
  • നിര്‍മ്മല (निर्मला نِرملا)
  • പ്രതിജ്ഞ (प्रतिज्ञा پرتِجنا) (The Vow)
  • പ്രേമാശ്രം (प्रेमाश्रम پریماشرم)
  • രംഗ്ഭൂമി (रंगभूमी رںگبھُومی) (The theatre)
  • വര്‍ദാന്‍ (वरदान وردان)(The boon)

[തിരുത്തുക] പുറത്തുനിന്നുള്ള കണ്ണികള്‍

ആശയവിനിമയം