ജെറ്റ് എന്‍‌ജിന്‍

വിക്കിപീഡിയ, ഒരു സ്വതന്ത്ര വിജ്ഞാനകോശം.


A Pratt & Whitney F100 turbofan engine for the F-15 Eagle and the F-16 Falcon is tested at Robins Air Force Base, Georgia, USA. The tunnel behind the engine muffles noise and allows exhaust to escape.
A Pratt & Whitney F100 turbofan engine for the F-15 Eagle and the F-16 Falcon is tested at Robins Air Force Base, Georgia, USA. The tunnel behind the engine muffles noise and allows exhaust to escape.

ഉയര്‍ന്ന വേഗതയുള്ള വാതകപ്രവാഹം ഉപയോഗിച്ച് തള്ളല്‍ ബലം അഥവാ ത്രസ്റ്റ് നല്‍കുന്ന തരം എന്‍‌ജിനുകളെ ജെറ്റ് എന്‍‌ജിന്‍ എന്നു പറയുന്നൂ. ന്യൂട്ടന്റെ മൂന്നാം ചലനനിയമം അടിസ്ഥാനമാക്കിയാണ്‌ ജെറ്റ് എന്‍‌ജിനുകള്‍ പ്രവര്‍ത്തിക്കുന്നത്. ടര്‍ബോജെറ്റ്, ടര്‍ബോഫാന്‍, റോക്കറ്റ് എന്‍‌ജിന്‍, റാംജെറ്റ്, പള്‍സ്ജെറ്റ്, പമ്പ്‌ജെറ്റ് എന്നിങ്ങനെ വിവിധ തരം ജെറ്റ് എന്‍‌ജിനുകള്‍ ഉണ്ട്. ബ്രൈട്ടണ്‍ ചംക്രമണത്തില്‍ പ്രവര്‍ത്തിക്കുന്ന ഗ്യാസ് ടര്‍ബൈനുകളെ ആണ് സാധാരണയായി ജെറ്റ് എന്‍‌ജിന്‍ എന്നതു കൊണ്ടുദ്ദേശിക്കുന്നത്. ടര്‍ബൈന്‍ മുഖേന തിരിഞ്ഞു കൊണ്ടിരിക്കുന്ന ഒരു കം‌പ്രസര്‍ ആണ് ഇതിലെ മുഖ്യ ഭാഗം. ഈ കം‌പ്രസറില്‍ നിന്ന് പുറന്തള്ളപ്പെടുന്ന പ്രവാഹം എഞ്ചിന്‌ ആവശ്യമുള്ള തള്ളല്‍ ബലം നല്‍കുന്നു.

[തിരുത്തുക] പ്രധാന ഭാഗങ്ങള്‍

ഒരു ജെറ്റ് എന്‍‌ജിന് തണുത്തതും ചൂടുള്ളതുമായ രണ്ടു ഭാഗങ്ങള്‍ ഉണ്ടായിരിക്കും. എന്‍‌ജിനുള്ളിലേക്ക് പ്രവഹിക്കുന്ന തണുത്ത വായു ജ്വലന അറയില്‍ (കമ്പസ്‌ഷന്‍ ചേംബര്‍) വെച്ച് വികസിച്ച് ചൂടുള്ളതായിത്തീരുന്നു.

  • തണുത്ത ഭാഗം:
    • വായു സ്വീകരണി:
    • കം‌പ്രസര്‍ അല്ലെങ്കില്‍ ഫാന്‍
  • ഷാഫ്റ്റ്: (രണ്ടു ഭാഗങ്ങളിലും പൊതുവായി കാണപ്പെടുന്നു.)
ജെറ്റ് എഞ്ചിന്റെ അടിസ്ഥാനഘടകങ്ങള്‍ (ആക്സിയല്‍ ഫ്ലോ രൂപകല്പന)
ജെറ്റ് എഞ്ചിന്റെ അടിസ്ഥാനഘടകങ്ങള്‍ (ആക്സിയല്‍ ഫ്ലോ രൂപകല്പന)
  • ചൂടു കൂടിയ ഭാഗം
    • കംബസ്ഷന്‍ ചേംബര്‍
    • ടര്‍ബൈന്‍
    • ആഫ്റ്റര്‍ ബര്‍ണര്‍
    • നോസില്‍
    • സൂപ്പര്‍സോണിക് നോസില്‍

[തിരുത്തുക] ജെറ്റ് എന്‍‌ജിനുകള്‍

വിവിധ തരം ജെറ്റ് എന്‍‌ജിനുകളുടെ താരതമ്യം.

എന്‍‌ജിന്‍ പ്രത്യേകത ഗുണങ്ങള്‍ ദോഷങ്ങള്‍
വാട്ടര്‍ ജെറ്റ് നോസില്‍ വഴി വെള്ളം പിന്നിലേക്ക് ശക്തിയായി പുറന്തള്ളുന്നു വെള്ളത്തിന് അധികം ആഴമില്ലാത്ത സ്ഥലങ്ങളില്‍ അനുയോജ്യം,ശക്തമായ എന്‍‌ജിന്‍. പ്രൊപ്പല്ലറിനേക്കാളും കാര്യക്ഷമത കുറവ്.ജലത്തില്‍ കാണുന്ന ഖരാവശിഷ്ടങ്ങള്‍ പ്രവര്‍‌ത്തനത്തെ ബാധിക്കുന്നു.
മോട്ടോര്‍‌ജെറ്റ് ഇന്നത്തെ ജെറ്റ് എന്‍‌ജിനുകളുടെ പുരാതന മോഡല്‍.വായു ഉള്ളിലേക്ക് ശക്തിയായി ഉള്ളിലേക്കെടുക്കുന്ന പിസ്റ്റണ്‍ എന്‍‌ജനും ജെറ്റ് എക്സോസ്റ്റും. പ്രൊപ്പല്ലറിനേക്കാളും പുറന്തള്ളല്‍ പ്രവേഗം, ഉന്നത പ്രവേഗങ്ങളില്‍ നല്ല തള്ളല്‍ ബലം നല്‍കുന്നു ഭാരക്കൂടുതല്‍, കുറഞ്ഞ പ്രയോഗക്ഷമത
ടര്‍ബോജെറ്റ് ടര്‍ബൈന്‍ എന്‍‌ജിനുകള്‍ക്ക് പൊതുവായി പറയുന്ന പേര്‌ ലളിതമായ രൂപകല്പന, സൂപ്പര്‍സോണിക് വേഗതയില്‍ പ്രയോഗക്ഷമത കൂടുതല്‍ (~M2) അടിസ്ഥാനപരമായ രൂപകല്പന, സബ്സോണിക് വേഗങ്ങളില്‍ പ്രയോഗക്ഷമതയും ശക്തിയും മെച്ചപ്പെടുത്താനുള്ള പരിഷ്കാരങ്ങള്‍ കാണപ്പെടുന്നില്ല, ശബ്ദമലിനീകരണം ഉണ്ടാക്കുന്നു.
ടര്‍ബോഫാന്‍ സാധരണ ഉപയോഗത്തിലുള്ളതില്‍ പ്രചാരമേറിയ എന്‍‌ജിന്‍. ബോയിങ്747 പോലുള്ള യാത്രാവിമാനങ്ങളിലും പല യുദ്ധവിമാനങ്ങളിലും ഉപയോഗിക്കുന്നു. സൂപ്പര്‍സോണിക് വേഗതകളില്‍ 'ആഫ്റ്റര്‍ബര്‍ണര്‍' ഉപയോഗിക്കുന്നു. എന്‍‌ജിന്‍ കേന്ദ്രത്തിനു ചുറ്റും വായുപ്രവഹിക്കാന്‍ കം‌പ്രസറിന്‍‌റ്റെ ആദ്യഭാഗം വിസ്താരമുള്ളതായിരിക്കും. ഉയര്‍ന്ന ദ്രവ്യപ്രവാഹ നിരക്കും താഴ്ന്ന പുറന്തള്ളല്‍ വേഗവും മൂലം എന്‍‌ജിന്‍ താരതമ്യേന നിശ്ശബ്ദമായിരിക്കും, അതിനാല്‍ സബ്സോണിക് വേഗങ്ങളിലെ സഞ്ചാരത്തിന് അനുയോജ്യം. സങ്കീര്‍ണ്ണമായ രൂപകല്പന, വലിയ വ്യാസമുള്ള എന്‍‌ജിന്‍, ഭാരക്കൂടുതലുള്ള ബ്ലേഡുകളുടെ ആവശ്യം.ആഘാതതരംഗങ്ങളുടെ രൂപീകരണം എന്‍‌ജിനെ സാരമായി ബാധിക്കുമെന്നതിനാല്‍ നിശ്ചിതമായ ഉന്നത പ്രവേഗം മാത്രമേ സാധ്യമകൂ.
റോക്കറ്റ് പ്രൊപ്പലന്റും ഓക്സീകാരികളും റോക്കറ്റില്‍ തന്നെ ഉണ്ടായിരിക്കും. ചലിക്കുന്ന് യന്ത്രഭാഗങ്ങള്‍ കുറവ്, മാക്ക് 0 മുതല്‍ മാക്ക് 25+ വരെ വേഗത, ഉയര്‍ന്ന വേഗങ്ങളില്‍ പ്രയോഗക്ഷമത കൂടുതല്‍ (> മാക്ക് 10), ത്രസ്റ്റ്\വെയ്റ്റ് നിരക്ക് 100ല്‍ കൂടുതല്‍, വായു സ്വീകരണി ഇല്ല, ഉയര്‍ന്ന കം‌പ്രഷന്‍ നിരക്ക്, ഉയര്‍ന്ന പുറന്തള്ളല്‍ വേഗത(ഹൈപ്പര്‍സോണിക്) , മികച്ച കോസ്റ്റ്\ത്രസ്റ്റ് നിരക്ക്, പരിശോധിക്കാന്‍ എളുപ്പം, ശൂന്യാകാശത്തും പ്രവര്‍ത്തിക്കുന്നു, ഉപരിതലവിസ്തീര്‍ണ്ണം കുറവാകയാല്‍ അമിത താപം ഉത്പാദിപ്പിക്കപ്പെടുന്നില്ല, ടര്‍ബൈന്‍ ഇല്ല. ധാരാളം പ്രൊപ്പലന്റ് ആവശ്യം, വളരെ കുറഞ്ഞ വിശിഷ്ട ആവേഗം. പുറന്തള്ളുന്ന വാതകങ്ങളുടെ പുനരുപയോഗം സാധ്യമല്ല. ഓക്സീകാരികള്‍ റോക്കറ്റില്‍ തന്നെ ഉള്‍പ്പെടുത്തന്നത് അപകടസാധ്യത വര്‍ദ്ധിപ്പിക്കുന്നു. ശബ്ദമലിനീകരണകാരി.
റാംജെറ്റ് ഉള്ളിലെത്തുന്ന വായു എന്‍‌ജിന്‍‌റ്റെ മുന്‍‌വശത്ത് കാണപ്പെടുന്ന നാളം മുഖേന സങ്കോചിക്കുന്നു ചലിക്കുന്ന യന്ത്രഭാഗങ്ങള്‍ ഇല്ല, മാക്0.8 മുതല്‍ മാക്5+ വരെ വേഗത, ഉയര്‍ന്ന വേഗങ്ങളില്‍ (>മാക്2.0)പ്രയോഗക്ഷമത കൂടുതല്‍,ജെറ്റ് എന്‍‌ജിനുകളില്‍ വച്ച് ഏറ്റവും ഭാരം കുറഞ്ഞത്,ടര്‍ബൈന്‍ ബ്ലേഡുകള്‍ ഇല്ലാത്തതിനാല്‍ എന്‍‌ജിന്‍ തണുപ്പിക്കാന്‍ എളുപ്പം. എന്‍‌ജിന്‍ പ്രവര്‍ത്തിക്കാന്‍ ഉയര്‍ന്ന പ്രാരംഭപ്രവേഗം ആവശ്യം,കുറഞ്ഞ കം‌പ്രഷന്‍ റേഷ്യോ മൂലം കുറഞ്ഞ വേഗങ്ങളില്‍ പ്രയോഗക്ഷമത കുറവ്
ടര്‍ബോപ്രോപ് (ടര്‍ബോഷാഫ്റ്റിന് സമാനം) പ്രോപ്പല്ലര്‍, (ഹെലികോപ്റ്ററിന്‍‌റ്റെ) റോട്ടര്‍ എന്നിവ തിരിക്കാനാവശ്യമായ ഊര്‍ജ്ജം നല്‍കുന്ന ഗ്യാസ് ടര്‍ബൈന്‍ എന്‍‌ജിനുകള്‍.അതിനാല്‍ ഇവയെ ജെറ്റ് എന്‍‌ജിനുകളായി കണക്കാക്കുന്നില്ല. താഴ്ന്ന സബ്സോണിക് വിമാന വേഗങ്ങളില്‍ ഉയര്‍ന്ന ക്ഷമത.ബലമുള്ള ഷാഫ്റ്റ്. വിമാനങ്ങള്‍ക്ക് നിയന്ത്രിതമായ ഉന്നതവേഗം മാത്രമേ കൈവരിക്കാന്‍ സാധിക്കൂ.ശബ്ദമലിനീകരണാകാരി.
പ്രോപ്പ്‌ഫാന്‍ ഒന്നോ അതില്‍ കൂടുതലോ പ്രൊപ്പല്ലറുകളുള്ള ടര്‍ബോപ്രോപ്പ് എന്‍ജിന് സമാനം. ഇന്ധനക്ഷമത കൂടുതല്‍,ടര്‍ബോഫാനിനേക്കാള്‍ കുറഞ്ഞ ശബ്ദമലിനീകരണം,ഉയര്‍ന്ന വേഗത,1980കളിലെ ഇന്ധനക്ഷാമകാലത്ത് വിമാനങ്ങളില്‍ ധാരാളം ഉപയോഗിച്ചു സങ്കീര്‍ണ്ണതകളാല്‍ ഇത്തരം എന്‍ജിനുകള്‍ ഇപ്പോഴും പരീക്ഷണഘട്ടത്തിലാണ്.
പള്‍സ്ജെറ്റ് വായുവിനെ സങ്കോചിപ്പിക്കുന്നതും കംബസ്‌ഷന്‍ നടക്കുന്നതും മറ്റു എന്‍ജിനുകളില്‍ നിന്ന് വിപരീതമായി ഇടവിട്ടാണ്.ചില ഡിസൈനുകള്‍ വാല്‍‌വുകളും ഉപയോഗിക്കുന്നു. ലളിതമായ രൂപകല്‍‌പന ശബ്ദമലിനീകരണകാരി,കുറഞ്ഞ ക്ഷമത,എന്‍ജിനിലുപയോഗിക്കുന്ന വാല്‍വുകള്‍ എളുപ്പത്തില്‍ ഉപയോഗശൂന്യമാകാന്‍ സാധ്യത.
ആശയവിനിമയം