വിമാനം
വിക്കിപീഡിയ, ഒരു സ്വതന്ത്ര വിജ്ഞാനകോശം.
നിശ്ചലമായ ചിറകുകളുള്ളതും യാന്ത്രികോര്ജ്ജത്താല് പ്രവര്ത്തിക്കുന്നതും വായുവിനേക്കാള് ഭാരം കൂടിയതുമായ ആകാശനൗകകളെ വിമാനങ്ങള് എന്നു പറയുന്നു.റോട്ടര്ക്രാഫ്റ്റുകളില് നിന്നും ഓര്ണിതോപ്റ്ററുകളില് നിന്നും വ്യത്യസ്തമായി വിമാനങ്ങള് ചലിക്കാത്ത ചിറകുകള് ഉപയോഗിച്ചാണ് ഉയര്ത്തല് ബലം ഉണ്ടാക്കുന്നത്.വിമാനങ്ങളെ airplanes എന്ന് വടക്കേ അമേരിക്കയിലും(യു.എസ്.എ,കാനഡ എന്നിവ),aeroplanes എന്ന് അയര്ലന്റ്റിലും കാനഡ ഒഴികെയുള്ള കോമണ്വല്ത്ത് രാജ്യങ്ങളിലും സാധാരണ സൂചിപ്പിക്കുന്നു.വിമാനങ്ങളെ ഇംഗ്ലീഷില് planes എന്നും ചുരുക്കരൂപത്തില് പറയുന്നു.
ഉള്ളടക്കം |
[തിരുത്തുക] വിമാനത്തിന്റ്റെ പ്രധാന ഭാഗങ്ങള്
ഒരു വിമാനത്തിന്റ്റെ യന്ത്രഭാഗങ്ങളെ പ്രധാനമായും താഴെ പറയും വിധം തരംതിരിക്കാം
- വിമാനത്തിന്റെ ഉടല് (ഫ്യൂസ്ലേജ്):വിമാനത്തിന്റ്റെ ഏറ്റവും വലിയ ഭാഗമാണ് വിമാനത്തിന്റെ ഉടല് അഥവാ ഫ്യൂസ്ലേജ്. പ്രകൃതിയിലെ പക്ഷികള്, മീനുകള് തുടങ്ങിയവയുടെ ശരീരാകൃതിയാണ് ചലനാത്മകമായ പദാര്ത്ഥങ്ങളില് സന്ചരിക്കുന്ന വാഹനങ്ങള്ക്ക് അനുയോജ്യം. ഇതിന് വായുഗതികരൂപം എന്നു പറയുന്നു. അതിനാല് വിമാനങ്ങളുടെ ഉടല് വായുഗതിക രൂപത്തിലാണ് രൂപകല്പന ചെയ്യുന്നത്.വിമാനത്തില് സഞ്ചരിക്കുന്ന യാത്രക്കാര്,ജോലിക്കാര്,വൈമാനികര്,ചരക്ക് എന്നിവക്ക് പുറമെ വിമാനത്തിന്റെ മറ്റു പ്രധാന ഭാഗങ്ങളായ എന്ജിനുകള്,ചിറകുകള്,കോക്പിറ്റ്,മറ്റു നിയന്ത്രണ ഭാഗങ്ങള് എന്നിവയുടെ ഭാരവും വിമാനത്തിന്റെ ഉടല് വഹിക്കുന്നു.
ഒറ്റ എന്ജിന് മാത്രമുള്ള വിമാനങ്ങളില് ഫ്യൂസ്ലേജിലാണ് എന്ജിന് ഘടിപ്പിക്കുക. വിമാനത്തിന്റ്റെ ചിറകുകളും മറ്റു നിയന്ത്രണോപാധികളായ വെര്ട്ടിക്കല് സ്റ്റബിലൈസര്,ഹോറിസോണ്ടല് സ്റ്റബിലൈസറുകള് തുടങ്ങിയവയും വിമാനത്തിന്റ്റെ ഉടലില് വിന്യസിക്കുന്നു.
- ചിറകുകള്: വിമാനത്തിന്റെ ഉടലിനു കുറുകെ ഇരുവശത്തുമായി ഏതാണ്ട് തിരശ്ചീനമായി കാണപ്പെടുന്ന ഭാഗങ്ങളാണ് ചിറകുകള്.വിമാനത്തിനാവശ്യമായ ഉയര്ത്തല് ബലം(ലിഫ്റ്റിങ് ഫോഴ്സ്) നല്കുന്നത് ഈ രണ്ട് ചിറകുകളാണ്.വിമാനത്തിന്റെ എതിര്ദിശയില് സഞ്ചരിക്കുന്ന വായു ചിറകുകളുടെ പ്രത്യേക ഘടന മൂലം താഴ്ഭാഗത്തേക്ക് സഞ്ചരിക്കുന്നു.ഈ പ്രവര്ത്തനത്തിന്റെ പ്രതിപ്രവര്ത്തനമായാണ് ഉയര്ത്തല് ബലം ചിറകുകളില് ഉണ്ടാവുന്നത്. ചിറകുകളുടെ പരിച്ഛേദ ഘടനക്ക് എയര്ഫോയില് എന്നു പറയുന്നു. ഉടലിന്റെ മധ്യഭാഗത്തായാണ് ചിറകുകള് സ്ഥാപിക്കുക.വിമാനത്തെ അതിന്റെ റോള് അക്ഷത്ത് ദൃഢമാക്കി നിര്ത്താനും ചിറകുകള് സഹായിക്കുന്നു.(ഉടലിന്റെ രണ്ടറ്റങ്ങളേയും ബന്ധിപ്പിക്കുന്ന മധ്യരേഖയിലൂടെ പോകുന്ന അക്ഷമാണ് റോള്.)
- വെര്ട്ടിക്കല് സ്റ്റബിലൈസറുകള്: വിമാനത്തിന്റെ ഉടലിന്റെ പിന്ഭാഗത്ത് മുകളില് ലംബമാനമായി സ്ഥാപിക്കുന്ന ചെറിയ ചിറകാണ് വെര്ട്ടിക്കല് സ്റ്റബിലൈസര്.വിമാനത്തിനെ അതിന്ന്റെ യോ അക്ഷത്തില് (വിമാനം വശങ്ങളില് നിന്ന് വശങ്ങളിലേക്ക് തിരിയുന്നത് യോ അക്ഷത്തിലാണ്) സ്ഥിരമായി നിര്ത്താന് ഇത് സഹായിക്കുന്നു.ചില വിമാനങ്ങള്ക്ക് ഒന്നിലധികം വെര്ട്ടിക്കല് സ്റ്റബിലൈസറുകളുമുണ്ടാവാറുണ്ട്.
- ഹോറിസോണ്ടല് സ്റ്റബിലൈസറുള്:ഫ്യൂസിലേജിന്റ്റെ പിന്ഭാഗത്ത് ഇരുവശത്തുമായി കാണപ്പെടുന്ന ചെറിയ തിരശ്ചീനമായ ചിറകുകളാണ് ഹോറിസോണ്ടല് സ്റ്റബിലൈസറുള്.വിമാനത്തിനെ അതിന്റെ പിച്ച് അക്ഷത്തില് ദൃഢമാക്കി നിര്ത്താന് ഇവ സഹായിക്കുന്നു.(വിമാനം ആരോഹണവും അവരോഹണവും നടത്തുന്നത് പിച്ച് അക്ഷത്തിലെ ചലനവ്യത്യാസം മൂലമാണ്) ചില വിമാനങ്ങളില് ഹോറിസോണ്ടല് സ്റ്റബിലൈസറുകള് വെര്ട്ടിക്കല് സ്റ്റബിലൈറുകളുടെ മുകളുലായോ അല്ലെങ്കില് വിമാനത്തിന്റെ ഉടലിന്റെ മുന്നിലായോ സ്ഥാപിക്കാറുണ്ട്.
- എന്ജിനുകള്: വിമാനത്തിന് മുന്പോട്ടുള്ള തള്ളല് നല്കാന് എന്ജിനുകള് സഹായിക്കുന്നു.എന്ജിനുകളുടെ എണ്ണം ഒന്നു മുതല് ആറു വരെ ഇന്നത്തെ വിമാനങ്ങളില് ആവശ്യകതയനുസരിച്ച് കാണപ്പെടുന്നു. എന്നാല് മോട്ടോര് ഗ്ലൈഡറുകള് ഒഴിച്ചുള്ള ഗ്ലൈഡറുകളില് എന്ജിന്റ്റെ ആവശ്യമില്ല. റെസിപ്രൊകേറ്റിങ് എന്ജിന്, ടര്ബൈന് എന്ജിന്,ജെറ്റ് എന്ജിന് എന്നിങ്ങനെ മൂന്ന് തരം എന്ജിനുകളുണ്ട്. എന്ജിനുകളുടെ എണ്ണം ഇരട്ടയാണെങ്കില് അവ റോള് അക്ഷത്തിന് ആനുരൂപ്യമായി സ്ഥാപിക്കും.എന്ജിനുകളുടെ എണ്ണം ഒറ്റയാണെങ്കില് അവസാനത്തേത് ഫ്യൂസ്ലേജിന്റ്റെ മധ്യരേഖയിലായി സ്ഥാപിക്കുന്നു.
- ലാന്റ്റിങ് ഗിയര്: വിമാനത്തിന് നിലത്തിറങ്ങാന് സഹായിക്കുന്ന ഉപകരണമാണ് ലാന്റ്റിങ് ഗിയര്. ടയറുകളും അനുബന്ധ ഉപകരണങ്ങളും ആണ് ഇതിലുണ്ടാവുക.വിമാനത്തിന്റെ ഉടലിന്റെ അടിയിലായാണ് ഇത് സ്ഥാപിക്കുക.
[തിരുത്തുക] നിയന്ത്രണ സാമഗ്രികള്
എല്ലാ വിമാനങ്ങളിലും പൊതുവായി കാണപ്പെടുന്ന നിയന്ത്രണ സാമഗ്രികള്.
- യോക് അല്ലെങ്കില് ജോയ്സ്റ്റിക്
- റഡ്ഡര് പെഡലുള്
- ത്രോട്ടില്
- ബ്രേക്കുകള്
പൊതുവായി കാണപ്പെടുന്നതല്ലെങ്കിലും പല വിമാനങ്ങളിലും ഉപയോഗിക്കപ്പെടുന്ന നിയന്ത്രണ സാമഗ്രികള്.
- ഫ്ലാപ് ലിവര്
- സ്പോയിലര് ലിവര്
- ട്രിം കണ്ട്രോളുകള്
- ടില്ലര്
- പാര്ക്കിങ് ബ്രേക്ക്
[തിരുത്തുക] വിമാനത്തില് അനുഭവപ്പെടുന്ന ബലങ്ങള്
സ്ഥിരവേഗതയില് നേര്രേഖയില് പറന്നു കൊണ്ടിരിക്കുന്ന ഒരു വിമാനത്തില് നാലു ബലങ്ങള് അനുഭവപ്പെടും.
- ഉയര്ത്തല് ബലം(ലിഫ്റ്റ്) : വിമാനത്തിന് മുകളിലേക്ക് അനുഭവപ്പെടുന്ന ബലമാണ് ഇത്. ചിറകുകളാണ് മുഖ്യമായും ഉയര്ത്തല് ബലം നല്കുന്നത്.
വിമാനത്തിന്റ്റെ ഭാരത്തിന്റ്റെ എതിര്ബലമാണ് ലിഫ്റ്റ്.ചിറകിനു പുറമെ മറ്റു ഭാഗങ്ങളും ഉയര്ത്തല് ബലം നല്കുന്നുണ്ട്.
- വലിക്കല് ബലം(ഡ്രാഗ്) : വിമാനത്തിനെ പിന്നിലേക്ക് വലിക്കുന്ന ബലമാണ് ഡ്രാഗ്.വായുവുമായുള്ള ഘര്ഷണം മൂലമാണ് വലിക്കല് ബലം മുഖ്യമായും ഉണ്ടാവുന്നത്.കൂടാതെ വിമാനത്തിന്റ്റെ ഉപരിതല വിസ്തീര്ണ്ണം മൂലവും വലിക്കല് ബലം ഉണ്ടാവുന്നു.എന്ജിനുകള് മുന്നോട്ട് നല്കുന്ന തള്ളല് ബലത്തിന് (ത്രസ്റ്റ്) എതിരായാണ് ഡ്രാഗ് ബലം പ്രവര്ത്തിക്കുക.
വിമാനത്തില് ഉയര്ത്തല് ബലം ഉണ്ടാവുന്ന എല്ലാ ഭാഗങ്ങളും വലിക്കല് ബലത്തിനും കാരണമാകുന്നുണ്ട്. ഒരു അനഭിമതബലമാണ് ഡ്രാഗ്
വലിക്കല് ബലം പരമാവധി കുറച്ച് ഉയര്ത്തല് ബലം കൂട്ടുക എന്നതാണ് വായുഗതികത്തിന്റ്റെ മുഖ്യ ലക്ഷ്യം.
- തള്ളല് ബലം(ത്രസ്റ്റ്) : വിമാനം മുന്നിലേക്ക് നീങ്ങുന്നത് തള്ളല് ബലം(ത്രസ്റ്റ്) കൊണ്ടാണ്.എന്ജിനുകളാണ് ഇത് നല്കുന്നത്.
- വിമാനത്തിന്റ്റെ ഭാരം(വെയ്റ്റ്) : വിമാനത്തിന്റ്റെ എല്ലാ ഭാഗങ്ങളുടേയും, കൂടാതെ യാത്രക്കാര്,ചരക്ക് തുടങ്ങിയവയുടേയും ഭാരമാണ് ഇതു കൊണ്ടുദ്ദേശിക്കുന്നത്.
[തിരുത്തുക] വിമാനത്തിലെ സൂചനാ ഉപകരണങ്ങള്
വിമാനം പറക്കുമ്പോള് അതിന്റ്റെ സ്ഥിതിവിവരകണക്കുകള് പൈലറ്റിന് ലഭ്യമാക്കാന് കോക്പിറ്റില് ധാരാളം ഉപകരണങ്ങളുണ്ടായിരിക്കും.ഇവയില് ഇലക്ട്രോണിക് ഉപകരണങ്ങളെ ഏവിയോണിക്സ് എന്നു പറയുന്നു. എന്നാല് ഇലക്ട്രോണിക് അല്ലാത്ത യന്ത്രോപകരണങ്ങളെ സൂചിപ്പിക്കാന് 'സ്റ്റീം ഗെയ്ജസ്' എന്ന പദമുപയോഗിക്കുന്നു. ഈ ഉപകരണങ്ങള് നീരാവിയിലൊന്നുമല്ല പ്രവര്ത്തിക്കുന്നത്.ഒരു സൂചനാ പദം മാത്രമാണ് 'സ്റ്റീം ഗെയ്ജസ്'.ഏറ്റവും കൂടുതല് ഇലക്ട്രോണിക് സൂചനാ ഉപകരണങ്ങള് മാത്രം ഉപയോഗിക്കുന്ന കോക്പിറ്റിനെ ഗ്ലാസ്സ് കോക്പിറ്റ് എന്നു പറയുന്നു.
വിമാനങ്ങളില് കാണപ്പെടുന്ന അടിസ്ഥാന സൂചനാ ഉപകരണങ്ങള്.
- എയര്സ്പീഡ് ഇന്ഡിക്കേറ്റര്: ചുറ്റുമുള്ള അന്തരീക്ഷ വായുവിന് ആപേക്ഷികമായി വിമാനത്തിന്റ്റെ വേഗത നിര്ണ്ണയിക്കുന്നു.
- അള്ട്ടിമീറ്റര്: നിലത്തില് നിന്നോ ശരാശരി സമുദ്ര നിരപ്പില് നിന്നോ ഉള്ള വിമാനത്തിന്റ്റെ ഉന്നതി അളക്കുന്നു.
- ആറ്റിറ്റ്യൂഡ് ഇന്ഡിക്കേറ്റര്: വിമാനത്തിന്റ്റെ പിച്ച്,റോള്, അക്ഷങ്ങളിലുള്ള ചലനം കൃത്യമായി സൂചിപ്പിക്കുന്നു.ഈ ഉപകരണത്തിന് 'ആര്ട്ടിഫിഷ്യല് ഹോറിസോണ്' എന്നും പറയുന്നു
വിമാനങ്ങളില് കാണപ്പെടുന്ന മറ്റു ചില സൂചനാ ഉപകരണങ്ങള്.
- ടേണ് കോര്ഡിനേറ്റര്:
- റേറ്റ് ഓഫ് ക്ലൈംബ് ഇന്ഡികേറ്റര്:
- ഹോറിസോണ്ടല് സിറ്റ്വേഷന് ഇന്ഡികേറ്റര്
- പ്രൈമറി ഫ്ലൈറ്റ് ഡിസ്പ്ലെയ്സ്
- വെതര് റഡാര്
[തിരുത്തുക] വിമാനങ്ങളെ തരംതിരിക്കല്
വിമാനങ്ങളെ പല രീതികളില് തിരിക്കാം.
- എന്ജിനുകളെ അടിസ്ഥാനമാക്കി
- ഉപയോഗത്തെ അടിസ്ഥാനപ്പെടുത്തി
- വേഗത്തെ അടിസ്ഥാനപ്പെടുത്തി
- ചിറകുകളെ അടിസ്ഥാനപ്പെടുത്തി
എന്നിങ്ങനെ തരം തിരിക്കാറുണ്ട്.
[തിരുത്തുക] എന്ജിനുകളെ അടിസ്ഥാനപ്പെടുത്തി
[തിരുത്തുക] വേഗതയെ അടിസ്ഥാനപ്പെടുത്തി
സഞ്ചരിക്കുന്ന വേഗതയെ അടിസ്ഥാനമാക്കി വിമാനങ്ങളെ അഞ്ചായി തരം തിരിക്കാം.വിവിധ വിമാനങ്ങളുടെ മാക് സംഖ്യ(M) താരതമ്യം ചെയ്താണ് ഈ അഞ്ചു വിഭാഗങ്ങളെ നിര്ണ്ണയിക്കുന്നത്. (വിമാനത്തിന്റ്റെ വേഗതയും ശബ്ദവേഗതയും തമ്മിലുള്ള അനുപാതമാണ് മാക് സംഖ്യ.)
- സബ്സോണിക് :
- ട്രാന്സോണിക് :
- സൂപ്പര്സോണിക് :
- ഹൈ സൂപ്പര്സോണിക് :
- ഹൈപ്പര്സോണിക് :
[തിരുത്തുക] സബ്സോണിക്
മാക് സംഖ്യ ഒന്നിനേക്കാള് കുറവായ വിമാനങ്ങളെ (M<1) സബ്സോണിക് എന്നു പറയുന്നു. അതായത് ശബ്ദ വേഗതയേക്കാള് കുറഞ്ഞ വേഗതയില് സഞ്ചരിക്കുന്ന വിമാനങ്ങളാണിവ.മാക് സംഖ്യ വളരെ കുറഞ്ഞ വിമാനങ്ങളില് സങ്കോചക്ഷമതാ പ്രഭാവങ്ങള്(compressibility Effects) അവഗണിക്കാം.യാത്ര,ചരക്കുഗതാകതം തുടങ്ങിയവയ്ക്ക് ഉപയോഗിക്കുന്ന വിമാനങ്ങളെല്ലാം സബ്സോണിക് ആണ്.
[തിരുത്തുക] ട്രാന്സോണിക്
വിമാനത്തിന്റ്റെ വേഗത ശബ്ദ വേഗതയോടടുക്കുമ്പോള് മാക് സംഖ്യ ഏകദേശം '1' ആയിരിക്കും.(M=1).ഇത്തരം വിമാനങ്ങളാണ് ട്രാന്സോണിക്. ഈ അവസ്ഥയില് വിമാനത്തിന്റ്റെ ചില ഭാഗങ്ങളുടെ വേഗത ശബ്ദ വേഗതയെ മറികടക്കുന്നു.വായുവിന്റ്റെ സങ്കോചക്ഷമതാ പ്രഭാവങ്ങള് പ്രധാമാണ്. ശബ്ദവേഗത മുറിച്ചു കടകുന്ന അവസ്ഥയില് ഒരു ശബ്ദപ്രതിരോധത്തിന്റ്റെ (sound barrier) തടസ്സം വിമാനം നേരിടേണ്ടി വരുന്നു.(സങ്കോചക്ഷമതാ പ്രഭാവങ്ങള് മൂലം വിമാനത്തിന്റ്റെ പിന്തള്ളല് ബലം (drag force) വര്ദ്ധിക്കുകയാണ് സൗണ്ട് ബാരിയര് എന്നതു കൊണ്ടുദ്ദേശിക്കുന്നത്.)
[തിരുത്തുക] സൂപ്പര് സോണിക്
മാക് സംഖ്യ ഒന്നിനേക്കാല് കൂടുലുള്ള വിമാനങ്ങളാണ് ഇവ(1<M<3).ഇത്തരം വിമാനങ്ങളുടെ രൂപകല്പനാവേളയില് സങ്കോചക്ഷമതാ പ്രഭാവങ്ങള് വളരെയധികം പ്രാധാന്യമര്ഹിക്കുന്നു.ഇത്തരം വിമാനങ്ങളുടെ ഉടലില് നിന്ന് ആഘാത തരംഗങ്ങള്(shock waves) പുറപ്പെടും.
[തിരുത്തുക] ഹൈ സൂപ്പര്സോണിക്
മാക് സംഖ്യ മൂന്നിനും അഞ്ചിനും ഇടയിലാണെങ്കില് അത്തര്ം വിമാനങ്ങളാണ് ഹൈ സൂപ്പര്സോണിക്(3<M<5).സങ്കോചക്ഷമതാ പ്രഭാവങ്ങള്ക്കു പുറമെ വായുഗതികത്വ താപനവും പ്രധാനമാണ്.
[തിരുത്തുക] ഹൈപ്പര് സോണിക്
ശബ്ദത്തിന്റ്റെ അഞ്ചിരട്ടി വേഗതയില് സഞ്ചരിക്കുന്ന വിമാനങ്ങളാണ് ഹൈപ്പര് സോണിക് (M>5).ഈ അവസ്ഥയില് വിമാനത്തിന്റ്റെ ഊര്ജ്ജത്തില് നിന്നും ഒരു ഭാഗം അന്തരീക്ഷത്തിലെ തന്മാത്രകളിലേക്ക് പ്രവഹിക്കുന്നു. സ്പേസ് ഷട്ടിലുകള് ബഹിരാകാശത്തു നിന്ന് ഭൌമാന്തരീക്ഷത്തിലേക്ക് പ്രവേശിക്കുന്നത് ശബ്ദവേഗതയുടെ അന്ചിരട്ടി വേഗതയിലാണ്( M~25 ).ഇത്തരം വേഗതക്ക് ഹൈ ഹൈപ്പര്സോണിക് അഥവാ പുനപ്രവേശന വേഗത എന്നു പറയുന്ന്നു.ഈ വേഗതയില് അന്തരീക്ക്ഷ വായുവുമായുണ്ടാവുന്ന ഉരസല് മൂലം വിമാനത്തിന്റ്റെ ഊടലിനു ചുറ്റും അത്യധികം താപം ഉദ്പാദിപ്പിക്കപ്പെടും.
[തിരുത്തുക] ചിറകുകളെ അടിസ്ഥാനപ്പെടുത്തി
ചിറകുകളുടെ എണ്ണത്തെ അടിസ്ഥാനപ്പെടുത്തി വിമാനങ്ങളെ തരംതിരിക്കാം.
വിമാനത്തിന്റ്റെ ഉടലിന്റ്റെ രണ്ടു വശത്തേയും കൂടി ഒരു ചിറക് ഉള്ള വിമാനങ്ങളാണ് മോണോപ്ലെയ്ന്. ഇത്തരത്തില് രണ്ട് ചിറകുകളുള്ള വിമാനങ്ങളാണ് ബൈപ്ലെയ്ന്.ഒന്നിനു മുകളില് ഒന്നായാണ് ഈ ചിറകുകള് കാണപ്പെടുക. ട്രൈപ്ലെയ്നും ക്വാഡ്രാപ്ലെയ്നും വിരളമായി കാണപ്പെടുന്നു.
[തിരുത്തുക] വിമാനത്തെ കുറിച്ചുള്ള പരാമര്ശങ്ങള് പുരാണത്തില്
രാമായണത്തില് രാവണന് പുഷപകം എന്ന വിമാനമുണ്ടായിരുന്നതായി പരാമര്ശമുണ്ട്.
വിമാനം |
തരം തിരിവുകള് |
പോര്വിമാനം • യാത്രാവിമാനം • ചരക്ക്വിമാനം • നിരീക്ഷണ വിമാനം • ഹെലികോപ്റ്റര് • ടില്റ്റ്റോട്ടര് • ശൂന്യാകാശ വാഹനം |
നിര്മ്മാണ കമ്പനികള് |
എയര്ബസ് • ബോയിങ് • ലോക്ക്ഹീഡ് • ഡസ്സാള്ട്ട് • മിഖായോന് • എംബ്രേയര് • നാസ • സെസ്ന |
ചരിത്രം |
വിമാനത്തിന്റെ ചരിത്രം• പ്രൊപ്പല്ലര് വിമാനം • ജറ്റ് വിമാനം |