Баруун этгээдэд зорчсон тэмдэглэл
Чөлөөт нэвтэрхий толь Википедиагаас
Баруун этгээдэд зорчсон тэмдэглэл (Хятад: 西遊記), Монголоор Тансан ламын үлгэр хэмээн алдаршсан, нь 16-р зууны хоёрдугаар хагаст Мин улсын үед У Чэнь Энь гэдэг хүн зохиосон нэрт Хятадын дундад зууны алдарт романуудын нэг юм.
Агуулга |
[Өөрчлөх] Үйл явдал
Уг роман нь 629 онд Тан улсын Сюан Жүн (596-664) хувраг ганцаараа нууцаар Энэтхэг орон руу бурхны ном залахаар яваад 600 гаруй судар авч 645 онд буцаж ирсэн тухай түүхэн үйл явдалд үндэслэгджээ.
[Өөрчлөх] Нэгдүгээр хэсэг
Эхний найман бүлэг багтдаг. Энэ хэсэгт Цэцэг жимст уулын Усан үүдэт агуйн гуулин тэргүүт, төмөр магнайт сармагчны их ван ("тэнгэртэй чацуу их богд" ч гэдэг) Сүн Шин Жэ (номын нэр нь Ү Күн бөгөөд монгол орчуулгад Бичин багш гэдэг)-ийн гарал үүсэл, хэрхэн эрдэм ном сурсан, тэрчлэн Лус, Эрлэг болоод Тэнгэрийн гурван орныг түйвээсэн явдлыг өгүүлээд эцэст нь бурхан багшид гартаж, таван махбодын ууланд дарагдсан зэрэг үйл явдал гарна. Энэ хэсэг нь нийт зохиолын гуравны нэгийг эзэлдэг.
[Өөрчлөх] Хоёрдугаар хэсэг
9 дүгээр бүлэг ордог. Энэ бүлэгт Сюан Жүн хувраг (хааны өгсөн нэр нь Сан Зан, монгол үлгэрт Тансан лам гэдэг)-ийн гарал үүсэл, баруун тэнгэрээс ном залахаар болсон зэрэг үйл явдал гардаг бөгөөд зохиолын аравны нэгийг эзэлнэ.
[Өөрчлөх] Гуравдугаар хэсэг
10-100 дугаар бүлэг хамрагдах бөгөөд энэ хэсэгт Тансан лам ном залахаар явах замдаа Сүн Шин Жэг тэнхрүүлж шавь болгосон болон Шү Ба Жи (номын нэр нь Ү Нэн, монгол орчуулгад Гахай багш гэдэг), Ша Сэн (номын нэр нь Ү Жин, монгол орчуулгад Шороо багш гэдэг) хоёрыг шавиа болгон гурван шавийнхаа тусламжаар есөн ес наян нэгэн зовлонг туулж эцэст нь бурхны номыг залж ирсэн үйл явдлыг өгүүлжээ. Энэ хэсэгт нь зохиолын үндсэн хэсэг бөгөөд нийт зохиолын тавны гурвыг эзэлдэг.
[Өөрчлөх] Орчуулга
Баруун этгээдэд зорчсон тэмдэглэл роман нь дэлхийн олон хэлэнд орчуулагдсан байдаг ба монгол хэлэнд 1721 оны орчим Шинжианд сууж байсан манж цэргийн нэгэн цахар жанжин Арана шүлэглэсэн хэсгийг нь хасаж, утгачлах маягаар анх орчуулсан байна. 1976 онд Өвөр Монголын их сургуулиас эмхлэн засаж дахин хэвлүүлсэн ч жинхэнэ бүрэн гүйцэд орчуулгыг Өвөр Монголын ардын хэвлэлийн хорооноос 4 ботиор хэвлүүлжээ.
Монголын кирилл үсэгт 1996 онд УБИС-ийн багш доктор С. Хөвсгөл, Д. Ариунцэцэг нар буулгаж "Тансан ламын баруун этгээдэд зорчсон түүх" нэртэйгээр хэвлүүлсэн байна.
[Өөрчлөх] Мөн үзэх
- Хятадын уран зохиол