Ёс зүйн философи
Чөлөөт нэвтэрхий толь Википедиагаас
Ёс зүйн философи нь философийн нэг төрөл юм.
18-р зууны пруссийн философч Иммануил Кант Ньютоны шинжлэх ухааныг өөрийнхөө протестант хүмүүжлийн зан суртахууны хатуу шаардлагын зарчимтай зохицуулж,зан суртахууны үндсэн зарчмуудыг учир зүйн хувьд үндэслэхийг оролдсон.
Философчид ёс зүйн тухай ярихдаа үнэн хэрэгтээ бие биенээсээ огт ондоо гурван асуудлыг гаргаж тавьдаг. Энэ нь:
- Би өөрийнхөө зан суртахууны зарчимыг үнэн зөв гэдэгт хэрхэн итгэж үнэмших ёстой вэ?
- Зан суртахууны үүднээс үзэхэд их хүнд хэцүү асуудлыг хэрхэн шийдвэрлэж болох вэ?
- Хэрхэн сайн сайхан амьдарч болох вэ?
Кант ямарч нөхцөлд бүх хүмүүсийн хувьд туйлын бүрэн зөв зарчим болох Категорик императив гэж нэрлэгдсэн зан суртахууны зарчмыг гаргаж хэрэглэсэн. Харин ийм түгээмэл үйлчилдэг зарчим байна гэдгийг ёс зүйн релятивизм болон ёс зүйн скепицизм хоёр үгүйсгэдэг.
Хүнд хэцүү тохиолдлыг шийдвэрлэхийн тулд утилитаризмын төлөөлөгчид болох Иеремия Бентам, Жон Стюарт Милль нар хамгийн их олон хүмүүст хамгийн Их Аз Жаргал өгөх зарчмыг гаргаж ирсэн. Утилитаризм ол зан суртахууны ба орчин үеийн философийн хамгийн их маргаантай онолын нэг мөн.
Платоноос эхлээд Карл Маркс хүртэлх олон философчид сайн сайхан амьдралын үзэл баримтлалын үндэс болгож хувь хүний эрүүл хөгжлийн онолыг боловсруулж байсан.Эдгээр философчдын гол үзэл санаа бол жинхэнэ сайн сайхан амьдралд хүрэх зам нь хүний дотоодод сайн зохион байгуулагдсан,эрүүл саруул сэтгэцийг бүрдүүлэх явдал байв.Энэ үзэл санаануудыг өнөөдөр ч гэсэн филосфофч, сэтгэл зүйчид судалсаар байна.