Сапфо

Чөлөөт нэвтэрхий толь Википедиагаас

Сапфо, Густав Климт
Сапфо, Густав Климт

Сапфо (Аттик Грек:Σαπφώ, Аиолик Грек:Ψάπφω) нь Лесбос аралд төрсөн Эртний Грекийн гаргууд яруу найрагч эмэгтэй юм. Тэрээр өмнө нь хэнч бичиж байгаагүй гал эрмэлзлэл бүхий, тачаангуй яруу найргийн хэвийг бий болгожээ. Түүнчлэн хувь хүний сэтгэл зүй, нарийн тансаг эгшиг яруу байдлыг гаргуун дүрслэн бичиж, орчин үеийн хувь хүнийг чухалчлах үзлийг эхлүүлэгч гэгддэг.

[Өөрчлөх] Амьдрал

Амьдралынхаа туршид гаргууд яруу найрагч хэмээгдэж, Сицилийн арлын Сиракузад зочлох үед нь түүнд зориулж хөшөө хүртэл босгож байжээ. Платон нь Сапфогийн шүлгүүдийг өндрөөр үнэлж, Сапфог "10 дахь Музы" гэж дуудаж байжээ.

Түүний нөхөр нь чинээлэг тул, улс төрт оролцох сонирхолтой байсан ба Сапфог дагуулан олон газраар аялж байжээ.

Мөн тэрээр нэг төрлийн сургууль байгуулан, тэндээ хараахан гэрлээгүй байгаа бүсгүйчүүдэд утга зохиолын хичээл зааж байжээ. Түүний бичсэн ихэнх шүлгүүд нь сургуулийнхаа сурагч нарт зориулан бичжээ. Түүний бүтээлүүд нь 5 хөл?тэй дөрвөн мөртүүд олон байсан ба энэ бичлэгийн хэлбэрийг "Сапфогийн шүлгийн систем" гэдэг. Ихэвчлэн хайр дурлалын сэдэвт шүлэг голчилдог. Хамгийн алдартай нь "Афродитагийн магтаал дуу" юм.

Хайр дурлалын шүлгээрээ Сапфо нь Эртний Ромын үед ч алдартай байсан. Овидын "Хайрын тухай" шүлгийн шүүмж бичигт "Өнөөдөр Сапфогийн нэрийг дэлхийн улс бүр мэддэг болжээ" гэж бичсэн байдаг.

Харин хойч үеийнхэндээ Сапфогийн бүтээл нь цаг үеээ олоогүй хэмээн шүүмжлүүлдэг. Ромын эриний үед Сапфо нь шүүмжлэлийн бай болж, Христосын шашин цэцэглэлтийнхээ үед орохтой зэрэгцэн түүний ихэнх бүтээлүүд нь үрэгдэж алга болжээ.

Шүүмжлэлийн дунд түүнийг доромжлон ижил хүйстэн байсан гэж гүтгэж байжээ.

Орчин үед эмэгтэй ижил хүйстнүүдийг "лесби" гэж нэрлэдэг нь Сапфогийн төрсөн арал Лесбосоос гаралтай юм.