Монгол Улсын Их Сургууль
Чөлөөт нэвтэрхий толь Википедиагаас
Монгол Улсын Их Сургууль (товчлол: МУИС) нь 1942 онд байгуулагдсан, Монгол улсын анхны их сургууль юм. Дотроо 12 сургууль ба факультеттай ба Завхан, Орхон, Ховд аймгуудад салбаруудтай. Дээд боловсролтой Монголын хүн амын гуравны нэг орчим нь МУИС-т төгссөн гэсэн судалгаа байдаг.
Социализмын үед МУИС нь намын дарга нарын сургалтын төв болдог байсан. Сургалтын зардалыг улс аас төлдөг байсан ба хатуу удирддаг байв. Ардчилал гарснаас хойш аажмаар орчин үеийн их сургууль болж хувирсан ба 1995 оноос Баклавр, Магистр, Докторын зэрэг олгодог болсон. МУИС нь голцуу Монгол хэл дээр 80 гаруй сургалтын төлөвлөгөөг явуулдаг.
Агуулга |
[Өөрчлөх] Түүх
[Өөрчлөх] Байгуулалт
1940 онд Монгол Улсын ерєнхий боловсролын анхны бүрэн дунд сургууль-нийслэлийн 10 жилийн нэгдүгээр дунд сургууль байгуулагджээ. Ийнхүү манай оронд нэг талаас их, дээд сургуульд элсэх бэлтгэл хангахуйц бүрэн дунд сургуультай болсон, нєгєє талаас улс орны улс тєр, нийгэм эдийн засаг, соёлын салбарт тєрєл бүрийн мэрэгжлийн дээд боловсролтой мэргэжилтэн шаардагдаж эхэлснийг харгалзан, үндэсний орчин үеийн их, дээд сургуулийг байгуулах нь нийгмийн зайлшгvй хэрэгцээ боллоо. Энэ үндсэн дээр 1942 онд засгийн газрын тогтоолоор МУИС тулгын чулуугаа, тулж анхны хичээлийн жилээ эхэлжээ.
[Өөрчлөх] Хөгжил
1946 онд МУИС-ийн анхны тєгсєлт болов. 1970-аад оноос МУИС-ийн хєгжил улам эрчимжжээ. Тус сургууль Монголын олон дээд сургуулийг єєрєєсєє тєрүүлэн, дэлхийн олон орны үндэсний их сургуулийн зиндаанд дєхєж очиж, жам ёсны гольдорлоороо хєгжих замд баттай оржээ.
[Өөрчлөх] Шинэчлэл
1990-1991 оны хичээлийн жилд тус сургуулиар бэлтгэн гаргаж байгаа бүх мэргэжлийн сургалтын тєлєвлєгєєнд суурь боловсролын, мэргэжлийн, мэргэшvvлэх хичээлүүдийн цагийн зохистой харьцааг бий болгох, оюутны бие даан суралцах цагийн хэмжээг нэмэгдvvлэх, сонгон суралцах хэлбэрийг єргєтгєх чиглэлээр эхний єєрчлєлт хийж, бакалаврын суралцах хугацааг 5 жил байсныг 4 жил болгожээ.
1991-1992 оны хичээлийн жилээс бакалавр, магистр, докторын гэсэн шаталсан сургалтанд шилжих болж, эдгээр зэргийн мэргэжлийн тодорхойлолт, сургалтын тєлєвлєгєєг шинэчлэн боловсруулсан байна.
1993-1994 оны хичээлийн жилээс сургуулийн хэмжээгээр кредит тогтолцоонд шилжих асуудлыг шийдвэрлэхийн тулд хичээлд кредит оноох, үүнтэй холбогдуулан сургалтын тєлєвлєгєєг шинэчлэхэд сургуулийн хэмжээнд баримтлах нэгдсэн зарчмыг боловсруулан хэрэгжүүлж эхэлсэн байна. Энэ үндсэн дээр бакалаврын зэргийн сургалтын 43 салбарын 60 гаруй мэргэжлийн сургалтын тєлєвлєгєєг шинэчилжээ. Энэхүү шинэчилсэн сургалтын тєлєвлєгєєний онцлог нь зах зээлийн нєхцєлд тохируулан сургалтын агуулга, технологийг шинэчлэн боловсронгуй болгох, дээд боловсролын суурь, мэрэгжлийн суурь, мэрэгжлийн хичээлүүдийн оновчтой харьцааг тогтоох, бүх хичээлд кредит цаг харгалзуулах зэрэгт оршиж байлаа. Эл шинэчилсэн тєлєвлєгєєг 1994-1995 оны хичээлийн жилээс эхлэн сургалтанд мєрдсєн байна.
1991 оноос тус сургууль аспирантурын элсэлтийг бие даан явуулж анхлан 8 аспирантыг уралдаант шалгалтаар элсүүлжээ.
1993-1994 оны хичээлийн жилд тус сургуулийг анх удаа 13 хoн тєгсч, магистрын зэрэг авсан байна. Ийнхoo эхэлсэн шаталсан сургалтын тогтолцоо улам єргєжин хєгжиж, 1992-1993 оны хичээлийн жилийн байдлаар бакалаврын болон магистр, докторын сургалтанд хамрагдан суралцагчдын тооны харьцаа 67:12 байсан бол 1997-1998 онд 9:1 болж, магистрын докторын сургалтанд хамрагдагсадын тоо vлэмж єссєн учир энэ хичээлийн жилд магистр, докторын сургалтын албыг шинээр байгуулсан юм.
МУИС 1999 оны 5 сард Дээд боловсролын магадлан итгэмжлэх vндэсний зєвлєлийн шийдвэрээр анх удаа дээд боловсролын сургалтын байгууллагын магадлан итгэмжлэл хийлгэсэн билээ.
2000 оны 5 сард сургалтын процессийн удирдлага зохион байгуулалт сургалтын технологийг боловсронгуй болгох, чанарыг сайжруулах зорилгоор бvрэлдэхүүний сургууль, факультет бүрд сургалтын албыг туршилтын журмаар 2 жилийн хугацаагаар байгуулан ажиллуулсан ба 2002 оны 4 сард уг ажлын дүнг захирлын зєвлєлгєєнєєр хэлэлцэн цаашид үргэлжлүүлэн ажиллуулахаар шийдвэрлэжээ.
[Өөрчлөх] Бүрэлдэхүүн сургуулиуд ба факультетууд
- Математик Компьютерийн Сургууль
- Физик Электроникийн Сургууль
- Мэдээлэл Технологийн Сургууль
- Нийгмийн Шинжлэх Ухааны Сургууль
- Хуульзүйн Сургууль
- Олон Улсын Харилцааны Сургууль
- Монгол хэл Соёлын Сургууль
- Эдийн Засгийн Сургууль
- Гадаад Хэл Соёлын Сургууль
- Биологийн Факультет
- Газарзүй-Геологийн Факультет
- Химийн Факультет
[Өөрчлөх] Салбар сургуулиуд
- Ховд аймагт Багшийн сургууль
- Завхан аймагт Гадаад хэлний сургууль
- Орхон аймагт Эдийн засгийн сургууль
[Өөрчлөх] Гадаад хамтын ажиллагаа
МУИС нь 129 гадаадын их сургуулиудтай хамтын ажиллагаатай. Үүнд, Ази номхон далайн бүс нутагт 65, Хойд Америкт 8, Европт 56.
[Өөрчлөх] Мөн үзэх
- Монгол Улсын Их Сургуулиуд
- Их Сургууль