Premier League
Minn Wikipedija, l-enċiklopedija ħielsa.
Premier League | |
![]() |
|
---|---|
Fundazzjoni | 1992 |
Nazzjon | ![]() |
Relegazzjoni għal | Football League Championship |
Numru ta' Timijiet | 20 |
Kwalifikazzjoni Ewropeja | Champions League Tazza UEFA Tazza Intertoto |
Tazez Domestiċi | FA Cup League Cup |
Champions Preżenti | Manchester United (2006-07) |
Sit Elettroniku | www.premierleague.com |
Il-Premier League (magħruf uffiċjalment bħala l-Barclays Premier League), hu kampjonat professjonali tal-futbol għall-klabbs li jinsabu fl-ogħla diviżjoni fil-futbol Ingliż. Hu fost l-iktar kampjonati sportivi segwiti fid-dinja u l-iktar kampjonat ta' profit.
L-FA Premier League (kif kien magħruf) ġie ffurmat fl-1992 mill-klabbs ta' l-ogħla diviżjoni tal-kampjonat, u bħalissa hu kkontestat minn għoxrin klabb. F'total ta' ħmistax-il staġun, it-titlu kien mirbuħ minn erba' timijiet biss: Manchester United (disa' darbiet), Arsenal (tliet darbiet), Chelsea (darbtejn) u Blackburn Rovers (darba). Iċ-champions preżenti huma Manchester United, li rebħu t-titlu 2006/07 b'żewġ logħbiet oħra x'jintlagħbu.
Werrej |
[editja] Storja
[editja] Oriġini
Is-snin 80 immarkaw żmein ħażin għall-futbol Ingliż. Il-grawnds kienu fi stat ħażin, is-supporters kellhom faċilitajiet ħżiena, il-vandali kienu fl-aqwa tagħhom, u l-klabbs Ingliżi kienu sospiżi mill-kompetizzjonijiet Ewropej wara l-ġrajja ta' Heysel fl-1985. L-Ewwel Diviżjoni tal-Football League kienet ħafna wara mil-livell tas-Serie A Taljana u La Liga Spanjola f'dak li għandu x'jaqsam l-attendenzi u affarijiet oħra; ħafna plejers Ingliżi kienu telqu mill-Ingilterra biex jilagħbu barra. Madanakollu, il-folja nqalbet ma' l-1990; l-Ingilterra għamlet suċċess fit-Tazza tad-Dinja 1990, fejn laħqet is-Semi-Finali. Il-UEFA ssospendiet is-sospensjoni fl-1990 u t-"Taylor Report" dwar is-sigurtà tal-grawnds, ippropona żvilupp fil-grawnds. Dan ġie ppublikat f'Jannar ta' dik is-sena.
Il-flus mit-televiżjoni kien beda jkun importanti; il-Football League rċiviet biss £6.3 miljun għal ftehim ta' sentejn fl-1986, imma meta l-ftehim reġa sar fl-1988, il-prezz tela' għal £44 miljun għal erba' snin. Hekk kif il-grawnds saru aħjar, l-attendza żdiedet u ħafna klabbs kbar ikkunsidraw jekk jitilqux il-Football League biex b'hekk ikabbru l-influss ta' flus.
[editja] Żvilupp
L-ewwel staġun tal-kampjonat sar fl-1992/93 u oriġinarjmanet kien kompost minn 22 klabb. L-ewwel gowl mill-Premiership sar minn Brian Deane ta' Sheffield United f'rebħa ta' 2-1 kontra Manchester United. Wara l-insistenza mill-FIFA, in-numru ta' timijiet naqas għal għoxrin fl-1995 meta erba' timijiet kienu relegati u tnejn biss promossi. Fit-8 ta' Ġunju 2006, il-FIFA xtaqet li kull kampjonat kbir fl-Ewropa, li jinkludi wkoll is-Serie A Taljana u La Liga Spanjola, in-numru ta' timijiet ikun ta' tmintax mal-bidu ta' l-istaġun 2007/08. Il-Premier League annunċay l-intenzjoni li tirreżisti dan in-nuqqas mit-timijiet.
Il-kampjonat biddel ismu fit-12 ta' Frar 2007, minn 'FA Premier League' għal 'Premier League'.
[editja] Struttura
Il-Premier League hu operat bħala korporattiva li hu ppossedut mill-għoxrin klabb. Kull klabb hu kkunsidrat bħala azzjonista (shareholder) b'vot kull wieħed fuq xi regole li jinbidlu u kuntratti. Il-klabbs jeleġġu ċ-Ċermen, iċ-Ċif Eżekuttiv, u Bord ta' Diretturi biex jieħdu ħsieb l-operazzjonijiet ta' kuljum dwar il-kampjonat. L-FA (Football Association) mhix direttament involuta fl-operazzjonijiet tal-Premier League, però għandha poter bħala azzjonista speċjali matul l-elezzjonijiet tal-pożizzjonijiet għoljin u meta regoli ġodda jiġu introdotti.
Il-Premier League jibgħat repreżentattivi għall-Forum tal-Klabbs Ewropej tal-UEFA. Dan il-Forum huwa responsabbli biex jeleġġi tliet membri għall-Kumitat tal-Kompetizzjonijiet għall-klabbs tal-UEFA, li hi involuta fl-operazzjonijiet tal-kompetizzjonijiet tal-UEFA bħaċ-Champions League u l-UEFA Cup.
[editja] Rebbieħa tal-Premier League
1992/93 Manchester United (84 punt)
1993/94 Manchester United (92 punt)
1994/95 Blackburn Rovers (89 punt)
1995/96 Manchester United (82 punt)
1996/97 Manchester United (75 punt)
1997/98 Arsenal (78 punt)
1998/99 Manchester United (79 punt)
1999/2000 Manchester United (91 punt)
2000/01 Manchester United (80 punt)
2001/02 Arsenal (87 punt)
2002/03 Manchester United (83 punt)
2003/04 Arsenal (90 punt)
2004/05 Chelsea (95 punt)
2005/06 Chelsea (91 punt)
2006/07 Manchester United (89 punt)
2007/08
[editja] Plejers
Fil-bidu tal-Premier League 1992-93, ħdax-il plejer biss li kienu msemmijin fl-ewwel ħdax tat-timijiet mill-ewwel round kienu barranin (plejers barra mir-Renju Unit u mir-Repubblika Irlandiża). Fl-istaġun 2001-01, in-numru ta' barranin li kienu qed jieħdu sehem fil-Premier League kienu 36%. Fl-istaġun 2004-05 in-numru żdied għal 45%. Fis-26 ta' Diċembru 1999, Chelsea sar l-ewwel tim fil-Premier League li fl-ewwel ħdax tal-partita kienu kollha barranin, u fl-14 ta' Frar 2005 Arsenal kienu l-ewwel biex sejħu sittax-il plejer għal logħba, kollha jkunu ta' nazzjonalita barranija.
Fl-1999 il-Home Office saħħet aktar ir-regoli biex il-plejers li ġejjin minn pajjiżi li mhumiex fl-Unjoni Ewropea, ikollhom permess biex jilagħbu. Issa, plejer li mhux fiż-żona ta' l-Unjoni Ewropea jrid ta' l-anqas ikun lagħab għall-pajjiżu ta' l-anqas 75% mil-logħob kompetittiv tat-tim u li jkun ilu parti mit-tim sentejn. Pajjiżu jrid ikun ikklassifika f'medja ta' l-inqas mis-70 post fir-rankings tal-FIFA f'dawk l-aħħar sentejn. Jekk plejer ma' jilħaqx dawn il-kriterji, il-klabb li jkun se jieħu s-servizzi tiegħu jistgħu jappellaw jekk jemmnu li hu talent speċjali u li jkollu s-saħħa biex jikkontrubwixxi sinjifikament għall-iżvilupp tal-logħba fir-Renju Unit.
Alavolja din hi kompetizzjoni Ingliża, l-ebda kowċ Ingliż ma rebaħ il-Premier League. Erba' kowċis differenti rebħu dan it-titlu sa l-2006: żewġ Skoċċiżi (Sir Alex Ferguson ma' Manchester United, u Kenny ma' Blackburn Rovers), Franċiż (Arsène Wenger ma' Arsenal) u Portugiż (José Mourinho ma' Chelsea). Żewġ kowċis Ingliżi spiċċaw fit-tieni tal-Premiership hu dawn huma Ron Atkison (Aston Villa fl-1993) u Kevin Keegan (Newcastle United fl-1996).
Aktar minn 260 plejer barranin jilagħbu fil-kampjonat, u 101 plejer li jilagħbu fil-kampjonat Ingliż ikkompetew fit-Tazza tad-Dinja ta' l-2002 fil-Korea u l-Ġappun. Fit-Tazza tad-Dinja 2006 fil-Ġermanja, il-Premier League kien l-aktar kampjonat rippreżentat b'aktar minn tmenin plejer fil-kompetizzjoni, inklużi wkoll 21 tat-23 plejer fl-iskwadra Ingliża.
[editja] Trasferimenti Rekord
L-ewwel ftit staġuni tal-Premier League raw trasferimenti rekord li kull staġun jiksru r-rekords preċidenti, bis-seklu 21 jipprovdi aktar rekords.
- £3.75 miljun f'Ġunju 1993 (Roy Keane, Nottingham Forest għal Manchester United)
- £5 miljun f'Lulju 1994 (Chris Sutton, Norwich City għal Blackburn Rovers)
- £7.5 miljun f'Ġunju 1995 (Dennis Bergkamp, Inter Milan għal Arsenal)
- £8.5 miljun f'Lulju 1995 (Stan Collymore, Nottingham Forest għal Liverpool)
- £15 miljun f'Lulju 1996 (Alan Shearer, Blackburn Rovers għal Newcastle United)
- £18 miljun f'Novembru 2000 (Rio Ferdinand, West Ham għal Leeds Utd)
- £19 miljun f'Mejju 2001 (Ruud van Nistelrooy, PSV Eindhoven għal Manchester United)
- £28.1 miljun f'Lulju 2001 (Juan Sebastián Verón, Lazio għal Manchester United)
- £29 miljun f'Lulju 2002 (Rio Ferdinand, Leeds Utd għal Manchester United)
- £30 miljun f'Lulju 2006 (Andriy Shevchenko, A.C. Milan għal Chelsea)
Ir-rekord ta' Alan Shearer (£15-il miljun) baqa' għal ħames snin fl-Ingilterra, alavolja mid-dinja kollha kien diġa' nkiser f'sena. Ir-rekord ta' Rio Ferdinand baqa' sa erba' snin, qabel ma ġie miksur fl-2006 minn Andriy Shevchenko minn A.C. Milan għal Chelsea għal figura mhux ċerta ta' bejn £30 miljun u £56 miljun. Il-bidu tal-Premier League, ra r-rekord tat-trasferimenti jinkiser ħdax-il darba fi ħmistax-il sena. L-iktar miżata li nħalset għal plejer adoloxxent kien ta' £27 miljun. Dan ġara fl-2004 meta Wayne Rooney inxtara minn Manchester United minn Everton.
[editja] Timijiet
[editja] Timijiet ta' l-istaġun 2007/08
|
|
|
---|---|---|
Arsenal FC |
|
|
Aston Villa |
|
|
Birmingham City |
|
|
Blackburn Rovers |
|
|
Bolton Wanderers |
|
|
Chelsea |
|
|
Derby County |
|
|
Everton |
|
|
Fulham |
|
|
Liverpool |
|
|
Manchester City |
|
|
Manchester United |
|
|
Middlesbrough |
|
|
Newcastle United |
|
|
Portsmouth |
|
|
Reading |
|
|
Sunderland |
|
|
Manchester City |
|
|
Tottenham Hotspur |
|
|
Manchester City |
|
|
West Ham United |
|
|
Wigan Athletic |
|
|
[editja] Timijiet oħra li ħadu sehem
Total ta' erbgħin tim ħadu sehem fil-Premier League bejn l-1992 u l-2006. Żewġ klabbs oħra (Luton Town u Notts County) kienu iffirmaw kuntratt mal-Premier League u li kienu ristretti bih, imma spiċċaw relegati qabel l-inawgurazzjoni ta' l-istaġun tal-Premiership u minn dak iż-żmien qatt ma reġgħu telgħu f'din l-ogħla diviżjoni.
Seba' klabbs ilhom membri tal-Premiership mill-bidu tagħha u komplew l-istaġuni kollha (15). Dan il-grupp jikkonsisti minn Arsenal, Chelsea, Everton, Liverpool, Manchester United u Tottenham Hotspur.
[editja] Top Scorers
L-attakkant ta' Blackburn Rovers u Newcastle United Alan Shearer jżomm ir-rekird ta' l-aktar gowls fil-Premiership b'total ta' 260 gowl. Shearer spiċċa għal għaxar darbiet minn erbatax-il staġun fost l-għaxra l-aktar top scorers tal-Premier League u rebaħ it-titlu ta' l-iktar skorer tliet darbiet.
Mill-ewwel staġun tal-Premier League fl-1992/93, ħdax-il plejer rebħu jew qasmu t-titlu ta' l-aktar skorers. Thierry Henry rebaħ erba' titli (tliet darbiet konsekuttivi) b'total ta' 27 gowl fl-istaġun 2005/06. Din għaddiet it-tliet titli ta' Shearer. Rebbieħa oħra jinkludu Michael Owen u Jimmy Floyd Hasselbaink li rebħu żewġ titli kull wieħed. Andrew Cole and Alan Shearer iżommu t-titlu ta' l-aktar gowls fi staġun (34) - għal Newcastle United u Blackburn Rovers rispettivament. Ir-rekord ta' Cole ġie fl-1993/94 waqt li ta' Shearer wasal fl-istaġun ta' wara. Il-marka ta' Shearer ta' 31 gowl fl-1995/96 tibqa' fost l-aktar minn staġun ta' 38 logħba. Didier Drogba rebaħ il-Premiership Golden Boot fl-2006/07 u b'hekk sar l-uniku plejer li rebaħ dan l-unur u li qatt ma ta penalty għall-klabb.
Manchester United saru l-ewwel tim li skorjaw l-1,000 gowl fil-kampjonat meta Cristiano Ronaldo skorja, f'telfa ta' 4-1 kontra Middlesbrough fl-istaġun 2005/06. Lejn l-għeluq ta' l-istaġun 2006/07, żewġ plejers kellhom l-unur li jiskorja f'kull edizzjoni tal-Premiership - 15-il edizzjoni. Dawn kienu il-plejer/kowċ Gary Speed ta' Bolton Wanderers u l-veteran ta' Manchester United Ryan Giggs, it-tnejn li huma kienu xi darba captains tat-tim nazzjonali ta' Wales.
[editja] Klassifika ta' l-Iskorers
L-aħħar aġġornament: 24 ta' Awissu 2007
Il-plejers bil-korsiv huma plejers li għadhom attivi fil-Premier League