Karnivoru

Minn Wikipedija, l-enċiklopedija ħielsa.

Dawn is-snien bil-ponta ta' din it-tigra u x-xedaq qawwi huma l-karatteristi fiżiċi klassiċi li wieħed jistenna fil-mammiferi karnivori predaturi
Dawn is-snien bil-ponta ta' din it-tigra u x-xedaq qawwi huma l-karatteristi fiżiċi klassiċi li wieħed jistenna fil-mammiferi karnivori predaturi

Karnivoru (mil-Latin "carne" - karni li tfisser laħam u "vorare" - -voru li tfisser taħtaf u tibla l-ikel), huwa definit bħala annimal b' dieta li tikkonsisti primarjament jew esklużivament mill-laħam kemm ta' annimali ħajjin kif ukoll mejjtin. Annimali li jieklu esklużivament laħam jissejħu karnivori obligati.

Il-kelma Karnivoru xi drabi tirreferi għall-mammiferi ta' l-ordni Carnivora, imma din tista' tkun kawża ta' konfużżjoni. Għalkemm ħafna Carnivora jaqblu sewwa ma din id-definizzjoni għax jieklu l-laħam esklużivament, dan mhux veru ghal kollha. Pereżempju l-ors huwa ta' membru ta' l-ordni Carnivora imma mhux karnivoru fis-sens ta' dieta. Il-karnivori bħall-erbivori hemm minnhom speċjalizzati pereżempju dawk li jieklu primarjament jew esklużivament insetti li jissejħu insettivori, u dawk li jieklu primarjament jew esklużivament ħut u dawn jissejħu pixxivori.

Hemm ukoll kemm il-ġeneru ta' ftit mijjiet ta' speċi ta' pjanti karnivori. Il-maġġoranza ta' dawn huma primarjament ta' l-ispeċjalizzazjoni ta' karnivoriżmu insettivori.

Werrej

[editja] Karatteristiċi tal-Karnivori

Snien ta' mammiferi Karnivori ta' l-ordni Carnivora
Snien ta' mammiferi Karnivori ta' l-ordni Carnivora

Fost il-karatteristiċi li soltu nassoċjaw mal-karnivori hemm l-organi li jgħinu il-qbid u l-iżlugar tal-preda (is-snin u d-dwiefer jservu għal dan l-iskop f'ħafna speċi ta' annimali vertebrati) u li huma kaċċaturi. Fil-fatti niżbaljaw jekk naħsbu hekk għax uħud mil-karnivori ma' jaqbdux annimali ħajjin imma huma nekrofaġi jiġifieri jieklu annimali diga maqtula (għalkemm il-biċċa l-kbira tal-karnivori kaċċaturi jieklu wkoll annimali mejtin jekk ikollom iċ-ċans).

[editja] Karnivori Obligati

Il-Karnivori obligati huma annimali li jikkonsmaw biss il-laħam. Jista' jkun li dawn jieklu wkoll prodotti oħra, l-iżjed prodotti li ġejjin mill-annimali bħall-ġobon u l-mudullun jew sustanzi ħelwin bħall-għasel, iżda peress li dawn mhumiex essenzjali, ma jikkunsmahomx regolarment. Il-karnivori obligati mhumiex magħmra fiżikament, b'diġestjoni effiċenti għal-pjanti, infatti x'uħud mill-mammiferi karnivori jieklu l-ħxejjex biss bħala emetiċi.

[editja] Materjal tal-Pjanti

Fil-biċċa l-kbira tal-każi, xi materjal tal-pjanti huwa essenzjali għal dieta adekwata, partikolarment għall-minerali, vitamini u fibra. Ħafna mill-karnivori salvaġġi jieħdu biż-żejjed minn dawn mis-sistema tad-diġestjoni tal-annimali li jieklu. Minnbarra hekk, ħafna speċi ta' karnivori jieklu id-demel ta' l-annimali erbivori, preżumibbilment biex jakkwistaw nutrijenti essenzjali neqsin mid-dieta tagħhom, li ma jistgħux jakkwistaw b‘mod ieħor, peress li s-snien u s-sistema tad-diġestjoni li għandom mhiex qegħda biex tipproċessa l-pjanti.

[editja] Eżempji ta' Annimali Karnivori

  • Mammiferi: xitan tat-tasmanja, qtates, klieb, jeni, ors polari, bumerini, iljuni tal-baħar u balini bis-snien.
  • Għasafar: ajkli, isqra, kokk, pingwini u pelikani.
  • Amfibjani: żrinġijiet u salamandri
  • Rettili: sriep, gremxul u kukudrili.
  • Ħut: klieb il-baħar u tonn.
  • Invertebrati: qarnit, klamari, brimb, skorpjumi u ħafna speċi ta' insetti.

[editja] Ara Ukoll

[editja] Referenzi

[editja] Link Esterni