Ludwig van Beethoven

Minn Wikipedija, l-enċiklopedija ħielsa.

Ludwig van Beethoven
Isem: Ludwig van Beethoven
Twieled: 16 jew 17 ta' Jannar

1770

Miet: 26 ta' Marzu 1827
Post tat-twelid: Bonn, il-Ġermanja
Professjoni: Kompożitur

tal- Mużika Klassika


Ludwig van Beethoven kien kompożitur tal-mużika klassika. Huwa meqjus bħala wieħed mil-iktar kompożituri famużi fl-istorja tal-mużika u kien figura ferm importanti bejn iż-Żmien tal-Mużika Klassika u iż-Żmien tal-Mużika Romantika. Il-mużika tiegħu kienet u għada tintgħoġob min kull ġenerazzjoni ta' kompożituri, mużiċisti u membri ta' l-udjenza.

Werrej

[editja] Ħajja

Fuq id-data tat-twelid ta’ dan il-kompożitur teżisti kontroversja, minħabba li uħud jgħidu li hi l-16, filwaqt li oħrajn jgħidu li hi s-17 ta’ Diċembru 1770. Ludwig, it-tifel ta’ Johann u Maria Keverich, tgħammed nhar is-17 ta’ Diċembru 1770, fil-Knisja ta’ San Remiġ, f’Bonn, fil- Ġermanja. Missieru, Johann, kien tenur fil-Knisja ta’ Bonn u ta l-ewwel edukazzjoni mużikali lil Ludwig. Missieru li kien sakranazz kien jagħtih taħriġ iebes għax ippretenda li ibnu kellu jkun bħal Mozart. Minkejja li kien suġġett għal dan kollu, Beethoven xorta baqa’ jħobb u jistudja l-mużika u għal perjodu qasir fl-1792 ħa t-taħriġ tiegħu Vjenna ma’ Franz Joseph Haydn.

Sa l-1794, isem Beethoven kien magħruf madwar l-Ewropa kollha bħala kompożitur kbir. Beethoven kien jissemma ħafna għall-improvizazzjoni fuq il-pjanu. Huwa tgħallem l-istil klassiku Vjenniż u l-mużika klassika u għamel rivoluzzjoni fil-kompożizzjoni ta' din il-mużika. L-ewwel kompożizzjonijiet tiegħu kienu jirriflettu l-istil ta’ Haydn u Mozart imma minn dejjem jikkomponi b’laqta oriġinali. L-emozzjoni li biha kien jesegwixxi l-mużika tiegħu kienet xi ħaga straordinarja. Is-Sonata għall-Pjanu fuq Do Minuri, jew kif inhi magħrufa il-Pathetique kienet waħda mill-ewwel eżempji ta’ kif Beethoven kien jesprimi l-istil ta’ mużika tiegħu.

[editja] Id-Diffikultajiet u l-Mużika

Fl-1800, Ludwig Van Beethoven kien konxju li kien qed jittarrax, din kienet daqqa ta’ ħarta għall-kompożitur. Għal perjodu ta’ żmien, Beethoven, saħansitra kkontempla li jneħħi ħajtu iżda wara rrassenja ruħu u ddeċieda li jkompli jikkomponi, iżda ma jesegwixxix il-mużika tiegħu hu. Imdejjaq bl-istil tal-mużika ta’ żmienu, Beethoven iddeċieda li jibda jikkomponi mużika li qatt ma nstemgħet bħalha qabel. Eżempju ta’ dan kienet is-Sinfonija Nru. 3 fuq Mi bemolle maġġuri, l-Eroica, li hu temm fl-1804, din is-sinfonija hija t-twila d-doppju tas-sinfoniji li nkitbu sa dik id-data.

Is-sinfoniji ta’ Beethoven fihom aktar temi, kuntrasti, strumenti u saħħa minn dawk li nkitbu qabel żmienu. Uħud mill-Kwartetti għall-kordi li kkompona, jixhdu s-sofferenza u l-uġiegh tal-Kompożitur u nkitbu meta Beethoven kien għaddej minn żminijiet diffiċli. Eżempju tal-qawwa tal-mużika ta’ Beethoven hija l-Kwartett għall-Kordi Nru. 11 fuq Fa minuri, is-Serju. L-ideat mużikali ta’ Beethoven u l-mod li bih kien jikkomponi għadhom jitqiesu rivoluzzjonarji sal-ġurnata tal-lum. Il-famuża tema li tiftaħ is-Sinfonija Nru. 5 fuq Do minuri tixhed il-grinta li dan il-kompożitur kien iħoss meta jikkomponi. Fl-istess waqt il-mixjiet frekwenti tiegħu fil-kampanja influwenzawh biex jikkomponi s-Sinfonija Nru. 6 fuq Fa maġġuri,il-Pastorali. Il-mużika ta’ din is-sinfonija jġegħluk timmaġina f’waqtiet l-ilma tax-xmajjar u l-għana ta’ l-għasafar u f’mumenti oħra maltempata bir-ragħad. Dan ix-xogħol aktar tard influenza lill-kompożituri romantiċi Hector Berlioz u Franz Listz.

Bl-introduzzjoni grandjuża tal-Kunċert għall-Pjanu Nru. 5 fuq Mi bemolle maġġuri,l-Imperatur, Beethoven kiser it-tradizzjoni li l-introduzzjoni tal-kunċerti għall-pjanu kienet issir mill-orkestra. L-ideali tal-libertà universali, l-ugwaljanza u l-għaqda fost il-ġnus kienu ħafna għal qalb il-kompożitur. Fl-1824, meta kien kompletament trux, Beethoven ikkompona l-uniku opra tiegħu, il-Fidelio. Huwa jesprimi l-idealiżmu tiegħu fis-Sinfonija Nru. 9 fuq Re minuri. Fl-aħħar moviment ta’ din is-sinfonija, Beethoven kkompona l-mużika għall-kliem ta’ Friedrich Schiller, Innu lill-ferħ, tonalita’ sempliċi li d-dinja kollha semgħet u tirrikonoxxi fiha l-għaqda ta’ l-umanita’.

[editja] L-Aħħar Snin

Meta kien qiegħed jikkomponi l-għaxar sinfonija, Beethoven ħa riħ li wasslu għal marda twila. Għal ġimgħat sħaħ, Beethoven beda jaqa’ f’koma sakemm miet fis-26 ta’ Marzu 1827. Madwar 10,000 ruħ ħonqu t-toroq ta’ Vjenna biex jagħtu l-aħħar tislima lil dan il-kompożitur kbir li għamel rivoluzzjoni fil-Mużika Klassika.

[editja] Lista tax-xogħlijiet ta' Beethoven

[editja] Sinfoniji

  • Op. 21: Sinfonija n. 1 fuq Do maġġuri (1800)
  • Op. 36: Sinfonija n. 2 fuq Re maġġuri (1803)
  • Op. 55: Sinfonija n. 3 fuq Mi bemolle maġġuri "Eroica" (1805)
  • Op. 60: Sinfonija n. 4 fuq Si bemolle maġġuri (1807)
  • Op. 67: Sinfonija n. 5 fuq Do minuri (1808)
  • Op. 68: Sinfonija n. 6 fuq Fa maġġuri "Pastorali" (1808)
  • Op. 92: Sinfonija n. 7 fuq La maġġuri (1813)
  • Op. 93: Sinfonija n. 8 fuq Fa maġġuri(1814)
  • Op. 125: Sinfonija n. 9 fuq Re minuri "Korali" (1824)

[editja] Kunċerti

  • Op. 15: Kunċert għall-pjanuforti u orkestra n. 1 fuq Do maġġuri(1796-1797)
  • Op. 19: Kunċert għall-pjanuforti u orkestra n. 2 fuq Si bemolle maġġuri (1798)
  • Op. 37: Kunċert għall-pjanuforti u orkestra n. 3 fuq Do minuri (1803)
  • Op. 40: Romanza għall-vjolin u orkestra n. 1 fuq Sol maġġuri (1802)
  • Op. 50: Romanza għall-vjolin u orkestra n. 2 fuq Fa maġġuri (1802)
  • Op. 56: Kunċert tripplu għall-pjanuforti, vjolin, vjolinċell u orkestra fuq Do maġġuri (1805)
  • Op. 58: Kunċert għall-pjanuforti u orkestra n. 4 fuq Sol maġġuri (1807)
  • Op. 61: Kunċert għall-vjolin u orkestra fuq Re maġġuri (1808)
  • Op. 73: Kunċert għall-pjanuforti u orkestra n. 5 fuq Mi bemolle maġġuri "Imperatur" (1809)

[editja] Ouvertures

  • Op. 43: Ouverture u ballett "Il-kreaturi ta’ Prometew" (Die Geschöpfe des Prometheus) (1801)
  • Op. 72a: Leonore "n. 2" (1805)
  • Op. 72b: Leonore "n. 3" (1806)
  • Op. 138: Leonore "n. 1" (1807)
  • Op. 62: Korjolanu (1807)
  • Op. 84: Egmont (ouverture u ‘musica di scena’ fuq test ta’ Goethe) (1810)
  • Op. 91: Il-battalja ta’ Wellington (1813)
  • Op. 72: Fidelio (1814)
  • Op. 113: Ouverture u tmien biċċiet għall-orkestra, "L-irvini ta’ Ateni" (1811)
  • Op. 117: Ouverture u disgħa biċċiet għall-orkestra, "Ir-re Stiefnu" (1811)
  • Op. 115: Ouverture "Zur Namensfeier" (1815)
  • Op. 124: Ouverture "Il-konsagrazzjoni tad-dar" (Weihe die Hauses)) (1822)

[editja] Kwartetti għall-kordi

  • Op. 18: Sitt kwartetti għall-kordi
    • n. 1: Kwartett għall-kordi n. 1 fuq Fa maġġuri (1799)
    • n. 2: Kwartett għall-kordi n. 2 fuq Sol maġġuri (1800)
    • n. 3: Kwartett għall-kordi n. 3 fuq Re maġġuri (1798)
    • n. 4: Kwartett għall-kordi n. 4 fuq Do minuri (1801)
    • n. 5: Kwartett għall-kordi n. 5 fuq La maġġuri (1801)
    • n. 6: Kwartett għall-kordi n. 6 fuq Si bemolle maġġuri (1801)
  • Op. 59: Tlett kwartetti għall-kordi, "Rasumovsky" (1806)
    • n. 1: Kwartett għall-kordi n. 7 fuq Fa maġġuri
    • n. 2: Kwartett għall-kordi n. 8 fuq Mi minuri
    • n. 3: Kwartett għall-kordi n. 9 fuq Do maġġuri
  • Op. 74: Kwartett għall-kordi n. 10 fuq Mi bemolle maġġuri "ta’ l-Arpi" (1809)
  • Op. 95: Kwartett għall-kordi n. 11 fuq Fa minuri "Serju" (1810)
  • Op. 127: Kwartett għall-kordi n. 12 fuq Mi bemolle maġġuri (1825)
  • Op. 130: Kwartett għall-kordi n. 13 fuq Si bemolle maġġuri (1825)
  • Op. 131: Kwartett għall-kordi n. 14 fuq Do diesis minuri (1826)
  • Op. 132: Kwartett għall-kordi n. 15 fuq La minuri (1825)
  • Op. 133: Große Fuge fuq Si bemolle maġġuri għall-Kwartett tal-kordi (1824 u 1825)
  • Op. 135: Kwartett għall-kordi n. 16 fuq Fa maġġuri (1826)

[editja] Kwintetti għall-kordi

  • Op. 4: Kwintett għall-kordi fuq Mi bemolle maġġuri (1795)
  • Op. 29: Kwintett għall-kordi fuq Do maġġuri (1801)
  • Op. 104: Kwintett għall-kordi fuq Do minuri (1817)
  • Op. 137: Fuga fuq Re maġġuri għall-Kwintett għall-kordi (1817)

[editja] Kwintett għall-pjanu u strumenti tan-nifs

  • Op. 16: Kwintett għall-oboe, klarinett, kornu, fagott u pjanuforti fuq Mib maġġuri

[editja] Trii

  • Op. 1: Tlett trii għall-vjolin, vjolinċell u pjanuforti (1795)
    • n. 1 Trio n. 1
    • n. 2 Trio n. 2
    • n. 3 Trio n. 3
  • Op. 11: Trio n. 4 fuq Si bemolle maġġuri (1798)
  • Op. 70: Żewġ trii għall-vjolin, vjolinċell u pjanuforti (1808)
    • n. 1 Trio n. 5 fuq Re maġġuri "Il fantasma"
    • n. 2 Trio n. 6 fuq Mi bemolle maġġuri
  • Op. 97: Trio n. 7 fuq Si bemolle maġġuri "Arċiduka" (1811)

[editja] Sonati għall-vjolin

  • Op. 12: Tlett sonati għall-vjolin u pjanuforti (1798)
    • n. 1: Sonata għall-vjolin n. 1 fuq Re maġġuri
    • n. 2: Sonata għall-vjolin n. 2 fuq La maġġuri
    • n. 3: Sonata għall-vjolin n. 3 fuq Mi bemolle maġġuri
  • Op. 23: Sonata għall-vjolin n. 4 fuq La minuri (1801)
  • Op. 24: Sonata għall-vjolin n. 5 fuq Fa maġġuri "Ir-Rebbija" (1801)
  • Op. 30: Tlett sonati għall-vjolin u pjanuforti (1803)
    • n. 1: Sonata għall-vjolin n. 6 fuq La maġġuri
    • n. 2: Sonata għall-vjolin n. 7 fuq Do minuri
    • n. 3: Sonata għall-vjolin n. 8 fuq Sol maġġuri
  • Op. 47: Sonata għall-vjolin n. 9 fuq La maġġuri "Kreutzer" (1803)
  • Op. 96: Sonata għall-vjolin n. 10 fuq Sol maġġuri (1812)

[editja] Sonati għall-vjolinċell

  • Op. 5: Żewġ sonati għall-vjolinċell u pjanuforti (1796)
    • n. 1: Sonata għall-vjolinċell n. 1
    • n. 2: Sonata għall-vjolinċell n. 2
  • Op. 69: Sonata għall-vjolinċell n. 3 fuq La maġġuri (1808)
  • Op. 102: Żewġ sonati għall-vjolinċell u pjanuforti (1815)
    • n. 1: Sonata għall-vjolinċell n. 4
    • n. 2: Sonata għall-vjolinċell n. 5

[editja] Pjanuforti solo

[editja] Sonati

  • Op. 2: Tlett sonati għall-pjanuforti (1796)
    • n. 1: Sonata għall-pjanuforti n. 1 fuq Fa minuri
    • n. 2: Sonata għall-pjanuforti n. 2 fuq La maġġuri
    • n. 3: Sonata għall-pjanuforti n. 3 fuq Do maġġuri
  • Op. 7: Sonata għall-pjanuforti n. 4 fuq Mi bemolle maġġuri (1797)
  • Op. 10: Tlett sonati għall-pjanuforti (1798)
    • n. 1: Sonata għall-pjanuforti n. 5 fuq Do minuri
    • n. 2: Sonata għall-pjanuforti n. 6 fuq Fa maġġuri
    • n. 3: Sonata għall-pjanuforti n. 7 fuq Re maġġuri
  • Op. 13: Sonata għall-pjanuforti n. 8 fuq Do minuri, "Pathetique" (1798)
  • Op. 14: Żewġ sonati għall-pjanuforti (1799)
    • n. 1: Sonata għall-pjanuforti n. 9 fuq Mi maġġuri
    • n. 2: Sonata għall-pjanuforti n. 10 fuq Sol maġġuri
  • Op. 22: Sonata għall-pjanuforti n. 11 fuq Si bemolle maġġuri (1800)
  • Op. 26: Sonata għall-pjanuforti n. 12 fuq La bemolle maġġuri "Marċ funebri" (1801)
  • Op. 27: Żewġ sonati għall-pjanuforti (1801)
    • n. 1: Sonata għall-pjanuforti n. 13 fuq Mi bemolle maġġuri "Kważi Fantasija
    • n. 2: Sonata għall-pjanuforti n. 14 fuq Do diesis minuri "Dawl tal-Qamar"
  • Op. 28: Sonata għall-pjanuforti n. 15 fuq Re maġġuri "Pastorali" (1801)
  • Op. 31: Tlett sonati għall-pjanuforti (1802)
    • n. 1: Sonata għall-pjanuforti n. 16 fuq Sol maġġuri
    • n. 2: Sonata għall-pjanuforti n. 17 fuq Re minuri "It-tempesta"
    • n. 3: Sonata għall-pjanuforti n. 18 fuq Mi bemolle maġġuri "Il-kaċċa"
  • Op. 49: Żewġ sonati għall-pjanuforti (1792)
    • n. 1: Sonata għall-pjanuforti n. 19 fuq Sol minuri
    • n. 2: Sonata għall-pjanuforti n. 20 fuq Sol maġġuri
  • Op. 53: Sonata għall-pjanuforti n. 21 fuq Do maġġuri "Waldstein" (1803)
    • WoO 57: Andante Favori - Muviment ċentrali li ġej mis-sonata (1804)
  • Op. 54: Sonata għall-pjanuforti n. 22 fuq Fa maġġuri (1804)
  • Op. 57: Sonata għall-pjanuforti n. 23 fuq Fa minuri "Appassionata" (1805)
  • Op. 78: Sonata għall-pjanuforti n. 24 fuq Fa diesis maġġuri "għal Therese" (1809)
  • Op. 79: Sonata għall-pjanuforti n. 25 fuq Sol maġġuri (1809)
  • Op. 81a: Sonata għall-pjanuforti n. 26 fuq Mi bemolle maġġuri "Les adieux, l'absence, le retour" (1810)
  • Op. 90: Sonata għall-pjanuforti n. 27 fuq Mi minuri(1814)
  • Op. 101: Sonata għall-pjanuforti n. 28 fuq La maġġuri(1816)
  • Op. 106: Sonata għall-pjanuforti n. 29 fuq Si bemolle maġġuri "Hammerklavier" (1819)
  • Op. 109: Sonata għall-pjanuforti n. 30 fuq Mi maġġuri (1820)
  • Op. 110: Sonata għall-pjanuforti n. 31 fuq La bemolle maġġuri (1821)
  • Op. 111: Sonata għall-pjanuforti n. 32 fuq Do minuri (1822)

[editja] Varjazzjonijiet

  • Op. 34: Sitt varjazzjonijiet fuq tema oriġinali
  • Op. 35: Ħmistax il-varjazzjoni u fuga fuq Mi bemolle maġġuri
  • Op. 44: Varjazzjonijiet fuq Mi bemolle maġġuri (1804)
  • Op. 120: Varjazzjonijiet Diabelli fuq Do maġġuri (1823)
  • K.WoO 63: Varjazzjonijiet fuq marċ ta’ E. Chr. Dressler
  • K.WoO 64: Varjazzjonijiet fuq Kanzunetta svizzera
  • K.WoO 80: Tnejn u tletin varjazzjoni fuq tema oriġinali

[editja] Bagatelli

  • Op. 33: Sebgħa bagatelli għall-pjanuforti (1802)
  • WoO 59: Bagatell fuq La minuri għall-pjanuforti "għal Eliża" (1808)
  • Op. 119: Ħdax il-bagatell għall-pjanuforti (1822)
  • Op. 126: Sitt bagatelli għall-pjanuforti (1824)

[editja] Mużika oħra għall-pjanuforti

  • Op. 134: Große Fuge rranġata għall-żewġ pjanuforti (1826)

[editja] Mużika vokali

[editja] Opri

  • Op. 72: Fidelio (1814)

[editja] Mużika oħra vokali

  • Op. 46: "Adelaide" (1794-1795)
  • Op. 85: "Kristu fuq l-għolja taż-żebbuġ" għas-solisti, kor u orkestra (1803)
  • Op. 86: Quddiesa fuq Do maġġuri (1807)
  • Op. 108: Ħamsa u għoxrin kanzunetta skoċċiża
  • Op. 123: Quddiesa fuq Re maġġuri (Missa Solemnis) (1822)
  • Op. 136: Der glorreiche Augenblick
  • WoO 152: Ħamsa u għoxrin kanzunetta irlandiża
  • WoO 153: Għoxrin kanzunetta irlandiża
  • WoO 154: Tnax il-kanzunetta irlandiża
  • WoO 155: Sitta u għoxrin kanzunetta galliża
  • WoO 157: Tnax il-kanzunetta ta’ nazzjonalitajiet varji

[editja] Bibljografija

  • Georg Kinsky - Hans Halm, Tematisch-Bibliographisches Verzeichnis aller vollendeten Werke Ludwig van Beethoven, G. Henle Verlag, Monaco, 1955
  • James F. Green and Willy Hess, The new catalogue of Beethoven's works, Vance Brook Publications, 2003, ISBN-10:0964057034, ISBN-13: 9780964057036



Commons
Fil-Wikimedia Commons hemm iktar files multimedjali relatati ma':