Copa América
Minn Wikipedija, l-enċiklopedija ħielsa.
Il-Copa América, magħrufa bl-Ingliż bħala America Cup, hi l-kompetizzjoni għat-timijiet nazzjonali ta' l-irġiel taħt il-konfederazzjoni tal-CONMEBOL (Amerika t'Isfel). Din il-kompetizzjoni hi l-eqdem kompetizzjoni tal-futbol fid-dinja hekk kif din tmur lura l-1916. Ġeneralment żewġ jew tliet timijiet tal-CONCACAF jirċievu invit biex jipparteċipaw. Il-Messiku hu pajjiż regulari f'din il-kompetizzjoni mill-ewwel invitazzjoni fl-1993. Hemm għaxar timijiet tal-konfederazzjoni Sud-Amerikana u żewġ timijiet oħra invitati li jagħqdu l-grupp ta' tnax-il tim. Għal din il-kompetizzjoni m'hemmx partiti ta' kwalifikazzjoni minħabba n-numru żgħir ta' parteċipanti. Allura l-logħob jikkonsisti fuq fażi ta' gruppi.
Werrej |
[editja] L-Istorja
Il-Copa América hi l-iktar kompetizzjoni qadima u li għadha attiva fl-istorja tal-kompetizzjonijiet tal-futbol madwar id-dinja. L-ewwel edizzjoni saret nhar it-2 ta' Lulju u s-17 ta' Lulju u kienet mirbuħa mill-Urugwaj, bħala parti mill-kommemorazzjonijiet għaċ-ċentinarju mill-Indipendenza ta' l-Arġentina. Il-CONMEBOL ġiet iffurmata fil-ġurnata ta' l-indipendeza ta' l-Arġentina (9 ta' Lulju). Il-kompetizzjoni kienet tkun ospitata normalment kull sentejn (imma l-intervalli xi kultant inbidlu) sakemm fl-2007, il-CONMEBOL ddeċiedet li l-kompetizzjoni issir kull erba' snin.
Il-kampjonat kien magħruf aħjar bħala Campeonato Sudamericano de Selecciones (Il-Kampjonat Sud Amerikan tat-Timijiet Nazzjonali). Dan l-isem kien użat sa l-1975. Bejn l-1975 u fl-1983 il-kompetizzjoni ma ġiet ospitata fl-ebda pajjiż. Il-CONMEBOL fl-1984 iddeċidiet li kull pajjiż li hu parti mill-assoċazzjoni għandu jospita l-kompetizzjoni. L-ewwel ronda tad-dritt li jospitaw il-kampjonat seħħet bejn Ġunju u Lulju ta' l-2007, bil-kompetizzjoni li saret fil-Venezwela.
Mill-1993, żewġ timijiet minn konfederazzjonijiet differenti (preferibilment il-CONCACAF, minħabba l-qagħda ġeografika tagħha) bdew jiġu invitati. Il-pajjiżi invitati kienu l-Kosta Rika (1997, 2001, 2004), il-Ħonduras (2001), il-Ġappun (1999), il-Messiku (1993, 1995, 1997, 1999, 2001, 2004, 2007) u l-Istati Uniti (1993, 1995, 2007).
[editja] Riżultati
1916 Urugwaj - Arġentina
1917 Urugwaj - Arġentina
1919 Brażil 1-0 Urugwaj (playoff)
1920 Urugwaj - Arġentina
1921 Arġentina - Brażil
1922 Brażil 3-0 Paragwaj (playoff)
1923 Urugwaj - Arġentina
1924 Urugwaj - Arġentina
1925 Arġentina - Brażil
1926 Urugwaj - Arġentina
1927 Arġentina - Urugwaj
1929 Arġentina - Paragwaj
1935 Urugwaj - Arġentina
1937 Arġentina 2-0 Brażil (playoff)
1939 Peru - Urugwaj
1941 Arġentina - Urugwaj
1942 Urugwaj - Arġentina
1945 Arġentina - Brażil
1946 Arġentina - Brażil
1947 Arġentina - Paragwaj
1949 Brażil 7-0 Paragwaj (playoff)
1953 Paragwaj 3-2 Brażil (playoff)
1955 Arġentina - Ċili
1956 Urugwaj - Ċili
1957 Arġentina - Brażil
1959 Arġentina - Brażil
1959 Urugwaj - Arġentina
1963 Bolivja - Paragwaj
1967 Urugwaj 1-0 Arġentina
1975 Peru 3-1 Colombia (Peru jirbħu b'dawn ir-riżultati: 0-1, 2-0, 1-0)
1979 Paragwaj 3-1 Ċili (Peru jirbħu b'dawn ir-riżultati: 3-0, 0-1, 0-0)
1983 Urugwaj 3-1 Brażil (Urugwaj jirbħu b'dawn ir-riżultati: 2-0, 1-1)
1987 Urugwaj 1-0 Ċili
1989 Brażil 1-0 Urugwaj
1991 Arġentina 3-2 Brażil
1993 Arġentina 2-1 Messiku
1995 Urugwaj 1-1 Brażil (Urugwaj jirbħu 5-3 bil-penalties)
1997 Brażil 3-1 Bolivja
1999 Brażil 3-0 Urugwaj
2001 Kolombja 1-0 Messiku
2004 Brażil 2-2 Arġentina (Brażil jirbħu 4-2 bil-penalties)
2007 Brażil 3-0 Arġentina
2011
Xi riżultati mhumiex imniżżla minħabba li f'dawk is-snin ma kinitx tiġi użata l-format ta' kompetizzjoni bit-timijiet li jikkwalifikaw għas-Semi Finali u fażijiet oħra. F'dawk is-snin it-timijiet kienu kollha fi grupp wieħed u min jikseb l-iktar punti jirbaħ il-kompetizzjoni.
[editja] Rebbieħa
- 14-il darba
Urugwaj (1916, 1917, 1920, 1923, 1924, 1926, 1935, 1942, 1956, 1959, 1967, 1983, 1987, 1995)
Arġentina (1921, 1925, 1927, 1929, 1937, 1941, 1945, 1946, 1947, 1955, 1957, 1959, 1991, 1993)
- 8 darbiet
Brażil (1919, 1922, 1949, 1989, 1997, 1999, 2004, 2007)
- Darbtejn
Paragwaj (1953, 1979)
Peru (1939, 1975)
- Darba
Kolombja (2001)
Bolivja (1963)
[editja] Statistika
[editja] Ospiti
L-Arġentina ospitat tmien darbiet il-kompetizzjoni tal-Copa América u f'seba' okkażżjonijiet spiċċat rebbieħa ġewwa darha. L-Urugwaj isegwu wara b'seba' kampjonati fejn kollha spiċċaw mirbuħa mill-istess pajjiż. Sitt darbiet għaċ-Ċili u l-Peru fejn il-Peru rnexxielhom biss jirbħu darba biss. Il-Brażil ospitaw il-kompetizzjoni għal erba' darbiet, l-Ekwador tliet darbiet, il-Bolivja darbtejn waqt li l-Kolombja, il-Paragwaj u l-Venezwela (l-aħħar ospitu tal-kompetizzjoni fl-2007) ospitaw il-kompetizzjoni darba biss. Fi tliet okkażżjonijiet (1975, 1979, 1983) il-kompetizzjoni ma ġiet ospitata fl-ebda pajjiż partikulari.