Wedel
Vun Wikipedia
Wedel is eene Stadt in'n Landkreis Pinneberg un dat is in Sleswig-Holsteen. De Stadt liggt an de Elv und Nahwerstadt in'n Osten vun Wedel is de grote Stadt Hamborg. De Stadtdeel Hamborg-Rissen is bannig nah an Wedel dran. Over Wedel is nich tohöörig to Hamborg! De Wedelers (dor gifft dat sowat 32.000 Inwohners) hebbt "PI" as Kfz-Teken. Wedel hat en Fläch vun 33,82 km2.
De Roland is een Attrakschon vun Wedel. Dat is een Dinkmol midden in Wedel.
Inholtsverteken |
[Ännern] Geschicht
Över Wedel is 1212 dat eerste Mal wat opschreven woorn. Vunwegen de Ossenpadd, ob den dat Veehtüg vun Neddersassen bit nah Däänmark dreven weer, har Wedel in de olen Tieden eenen wichtigen Veehmarkt, de as Ochsenmarkt bet hüüt eenmol in jedeen Johr afholln ward. As een Teken, dat Wedel een Ort mit Markt weer, der ünner den Schutz vun der Obrigkeet stunn, weer de Roland buut; de ole Figuur is in't 17. Johrhunnert tohoopfallen und de, de hüüt noch steiht, weer opricht. Wat vandag Wedel is, weern fröher dree Dörpen: Wedel, Schulau un Spitzerdorf. 1731 sind 167 Hüser afbrennt, un 1837 wedder 20 Hüser un ook de Kark. Wedel is 1875 Stadt worrn. In'n tweeten Weltorlog bekeem de Stadt bannich een op de Mütz, as de Alliieren de Stadt an'n am 3. März 1943 mit Bomben angreepen. Een groter Andeel vun de Stadt weer dornah in de Grött.
In de Masch bi Wedeler leeg de Hatzborg (buut üm 1311 rum vun de Grafen vun Schauenburg, tohoophaut in'n Orlog vun 1618 bit 1648.
In de Tiet vun'n Natschonalsozialismus weer in Wedel een Butenposten vun dat Konzentratschoonslagers Niengamme. To'n Erinnern doran is an de Bundesstraat 431, üm un bi 700 m vu de Grenz na Hamborg weg, een Deknmaal opricht worrn.
[Ännern] Söhns un Döchter vun Wedel
[Ännern] In Wedel sünd op de Welt kamen:
- Hermann Molkenbuhr (1851-1927), SPD-Politiker un Abgeordneter in'n Rieksdag
- Ernst Barlach (1870-1938), Bildhauer, Tekner und Schriever
- Mathias Rust (geb. 1968), weer in sien free'e Tiet Pilot, de meent harr, he mööt op den Roden Platz in Moskau rünnergahn.
[Ännern] In Wedel hebbt leevt oder warkt:
- Johann Rist (1607-1667), Paster un Schriever in't Barock
- Rudolf Höckner (1864-1942), Maler
- Peter Frankenfeld (1913-1979), Entertainer in Radio un Flimmerkist
- Arnim Dahl (1922-1998), Stuntman