Ever (Schipp)

Vun Wikipedia

En Ever is en flachgeindes Küstensegelschipp ut Noorddüütschland.

Ewer Jonas vun Friedrichstadt in Haven vun Pellworm
Ewer Jonas vun Friedrichstadt in Haven vun Pellworm

Inholtsverteken

[Ännern] Noom

„Ewer“ orer ok „Ever“ orer „Eber“ kümmt vun dat hollandsche Woort „envarer“, wat meent, wat disse Scheep fröher vun een Mann allen segelt wurrn sünd.

[Ännern] Geschicht

In 13. Johrhunnert wurrn de Ewers to’n eersten Mal in Koopverdräge erwähnt, 1252 warrt in en Text ut Damme in Flannern vun en envar snackt. 1299 warrt ok ut Hamborg vun Evers bericht. In de Hansetied un danach würrn de Ewers lütte Frachtscheep mit flachen Boden, man all seegängig. De kunnen um un bi 100 t laden. In’t 18. Johrhunnert wurr dat Achterschipp schlanker mookt un kreeg en Bodenkiel un Spiegel. Dat 19. Johrhunnert wor de grote Tied för Ewers, un an de düütsche Noordseeküst, vor allem an de Elb, wurrn dusende buut.

De öllste Form weer de Paalever, de blots een Mast un en eenfach Seil harr. De Giekever harr ok een Mast, aver en dreedelig Seil. Üm 1850 keem de Besanever op, de annerthalv Masten harr, een Grootmast mit Gaffelseil un achtern en wat lüttjern Mast.

In de Tiet üm 1880 keem de Kutter vun England un de Fischerlüüd bruken nu lever Kutters, de wat gauer föhren as de Evers. Graad op See wörrn Evers nu kuum noch bruukt, se föhren nu mehrsttiets blots noch op de Strööm. To Anfang dat 20. Johrhunnert füng dat an, dat welk Evers nu ok mit Motorn utrüst wörrn. Toeerst mit Helpsmotorn, later ok welk ganz ahn Seils. De Evers kregen nu ok fakener al Rümp ut Iesen un Stahl.

Dat Küstenmotorschipp, wat in’n 20. Johrhunnert opkamen is, wor dat Enn för de Ewers, man dat gifft hüüt noch Museumsscheep in Ripen orer Hamborg.

[Ännern] Konstrukschoon

De Ewer hett jümmers en flachen Kiel, wat in de Tiedenwoters an de Noordsee günstig is. Veel Ewers hemm Siedenschwerters för de Stabilität. De Ewer is as Slup (een Mast, Paalewer) orer as Ketsch (twee Mastens, Besanewer) takelt un hett meist Gaffelsegels, Toppsegels un twee bit veer Vorsegels.

Dat Heck weer en Spitzgatt, later mitünner ok en Rundgatt oder Spegelheck.

Dor wöörn Frachtrüüm un Wohnrüüm för de Mannschap (2-4 Lüüd) inbuut. Fischerieewers hemm ok ’n Bünn, wor man de Fisch levend drin opbeworen kann.

[Ännern] Verwennen

Meist alle Güter wurrn in’t 19. Johrhunnert in de düütsche Bucht mit Ewers transporteert. So geev dat Fähr-Ewers, Torf-Ewers, de den Törf in’n Binnenland na de Städer bröcht hebbt, Fisch-Ewers un veel annere mehr.

[Ännern] Literatur

Gorch Fock: Seefahrt ist Not., Rowohlt-Verlag Hamburg 1961

Annere Spraken