Nedersaksische gerechten

Van Wikipedie

   Wark in uutvoering / wark in oetvoering

De kommende tied wörd der nog drok ewark an 't artikel Nedersaksische gerechten. A-j 't artikel zelf kunnen verbeteren, do dat dan gerus!

Mit Nedersaksisch gerechten wordt bedoeld alle culinaire specialiteiten in de gebieden waor of 't Nedersaksisch praot wordt. Dit, umdat wat de cuisine aangiet de Nedersaksische gebieden wienig mit mekaor te maoken hebt. Bie de Nedersaksische gerechten wordt ok de dranken en andere streekproducten rekend en de gerechten die vrogger allinig nog maokt werden. Umdat d'r een partie dialecten praot wordt in 't Nedersaksische gebied, bint de secties hier ok per regio in een ander dialect schreven.

Onderwarpen

[bewark] Wat de gebied wel gemien hebben

Netas in de rest van Nederlaand, België en Noord-Duutslaand bestaot 't heufdgerecht oet irrappels (heufdvoedsel) mit gruunte en vlees. Ok bint de verschilnde regionaole keukens nog vrij stark richt op 't boeren karakter, waor de Nedersaksische gebieden bekend um staot.

Schreven in t Midden-Drèents

[bewark] Achterhookse keuken

In aanmaok

[bewark] Drèentse keuken

[bewark] Stoet

  • Tweibak - Stoet dat twei maol bakken is. Verkriegbaor in ronde en
  • Drèentse Roggestoet
  • Galletjes - Vlechtvörmige stoetjes, vrogger allinig veur de (belang)riekere mèensen
  • Roggebollen - Bollechies maokt van weit en rogge

[bewark] Koek

  • Drentse kruudkoek
  • Drentse waovel - n Luukse waovel mit warme karsen.
  • Knieperties

[bewark] Heufdgerechten

  • Stip in 't gat - Een papperig brei maokt van boekweit, op smaok brocht deur 't te overstrooien mit suker. Vergeliekbaor mit 't Grunningse Ruirom.
  • Drèentse keessoep
  • Boerenkoolsoep

[bewark] Anders

  • Drèentse kosterworst

[bewark] Drinken

  • Sneiballechie - Brandewien mit suker
Schreven in t Midden-Drèents

[bewark] Grunnegse keuken

Westerwôldse spekdikken
Westerwôldse spekdikken

In Grunnen is noast eerdappels t vlaisk t belaangriekste vouer. De veurnoamste vlaisksoorten dij eten worden binnen rindvlaisk, visk en genoat. Bie gerechten mit eerdappels zit aaltieds vlaisk. Bie gerechten mit vlaisk hovven nait aaltieds eerdappels te zitten.

Ook binnen de Grunneger mostert en kruudnoagel wichtege touvougsels in n hail ìnde gerechten.

[bewark] Stoet

Net as ien de rest van Nederlaand, Bèlgie en Noord-Duutslaand wordt stoet maisttieds as mörnseten nuttegd. Schoten wörren vrouger aans as heufdmoal eten mit kìrst en nijjoar.

  • Haardstoet - Haarde, witte, platte, ronde stoetjes.
  • Schoten - Laangwaarpege kadetten, môkt van mèlkdeeg. Vrouger allend eten mit kìrst en nijjoar.
  • Grunneger brood - n Soort stoet, môkt van rogge. In de Middelaiwen was dit t heufdvouer in de Ommelanden en wör in de 19e aiw (dou ook eerdappels opkwamen) veuraal eten deur aarbaiders.
  • Waddenstoet - Stoet môkt van groanen van de waddenkost van Grunnen en Fraislaand.

[bewark] Kouk

(Denk om t verschil tuzzen "kouk" (en: cake) en "koek(je)/(ie)" (en: cookie)

  • Povvert - n Hoge, ronde kouk vuld mit rozinen en/of gember. In t midden zit n gat, woardeur er rond sneden worden mout.
  • Grunneger kouk - kouk oet Grunnen in verschaaidene oarden:
    • Kruudkouk
    • Oalwief - Zuite kouk, eten bie middagkofje.
    • Rozinenkouk of Fruitkouk - De standerd Grunneger kouk.
    • Gemberkouk
    • Sukoadekouk
    • Neutenkouk
    • Speltkouk
  • Knieperkes - Zuite koekjes môkt mit n kniepiezer. Zai worden ook môkt in de Drìnt en Overiesel, môr binnen in Grunnen zuiter. Allend eten tuzzen kìrst en nijjoar.
  • Rolletjes - Oprolde knieperkes, tegenswoordeg ook machinoal môkt. Dizzent binnen typisch Grunnegs. Allend eten tuzzen kìrst en nijjoar.
  • Spekdikken - n Soort roggepankouk mit stroop, metwôrst en spek. Ôfkomsteg oet Westerwôlde en allend eten tuzzen kìrst en nijjoar.
  • Fieterknutten - Klaimske koekjes, verliekensboar mit n kombinoatsie van n toai-toai (taai-taai) en Fraise doemkes (Fryske dúmkes)
  • Pleverkouk - n Grote, ronde, klaimske kouk môkt van aaier. t Wordt doarom ook wel aaierkouk nuimd.

[bewark] Veur-eterij

Thoes wordt en wör deurentieds nait voak n veurgerecht nomen. Allend mit spesjoale gelegenheden of ien restoraants worden veurgerechten daind.

  • Grunneger mostertsoep - n Dikke soep môkt van Grunneger mosterd. In de soep zitten schinkblokjes en meugelk ook keze.
  • Rosbief - Plakjes rosbief mit kruden (bv. kruudnoagel).
  • Bloudwôrst mit rozinen

[bewark] Heufdmoal

  • Broene bonen mit spek - Broene bonen mit spek, stroop en görken.
  • Broene bonen mit zoepen
  • Pronkjewail - n Proeksel van dreugde appels, eerdappels, wôrst en stroop.
  • Grunneger genoat - Genoat voak mit n sauske.
  • Grunneger pankouk - n Pankouk mit n zuitere smôk as de standerd pankouken.
  • Ruirom, Reurom of Klont - n Papsk brij môkt van boukwaaite, op smôk brocht deur t te overstrijen mit sokker. Verliekensboar mit Stip in 't gat.
  • Snert - n Dikke soep môkt van aarften. Vuld mit svienevlaisk, gruinte (siepels, wörrels, aarften), môr zunder rookwôrst.
  • Mostertstip - n Saus môkt van Grunneger mostert om mit eerdappels in te dippen. Dit is de Grunnegse variant van broadstip.

[bewark] Noa-eterij

(Denk om t verschil tuzzen "ies" (en: ice) en "ijs" (en: ice cream)

  • Zoepenbrij - n Brij môkt van zoepen en gört.
  • Krentjebrij - n Dunne brij môkt van beernsap, gört en wotter.
  • Boerenjongen - Ijs mit rozinen, rum of braandewien en kenail.
  • Boerenwichter - Ijs mit (dreugde) aprikozen, rum of braandewien en kenail.

[bewark] Aans

  • Grunneger mostert - n Skaarpe, donkere mostert mit haile mosterdzoaden der ien.
  • Grunneger metwôrst - n Krudege metwôrst, op smôk brocht deur kruudnoagel.
  • Waddenkeze
  • Winschoter Rozenmarmeloat - Marmeloat môkt van rozenbottels oet de rozentoen in Winschoot.
  • Smout - n Papsk goudke môkt van eerdappels, vlaisk en aandere varieernde touvougsels. t Wordt en wör broekt as beleg veur op n plak stoet.

[bewark] Drinkerij

  • Grunnegse jenevers - Grunnen is t laand van de jenever. Vandoar ook dat der n hail ìnde verschillende oarden jenever oet Grunnen bestoan. De vernuimdste Grunneger stoker is Hooghoudt. n Aantel veurbeelden binnen:
    • Fladderak - n Zitroenjenever mit kruudnoagel, anijs en kenail.
    • Jonge Jenever - De standerd jenever.
    • Schilletje - n Spesjoale zitroenjenever
    • Jonge korenwien - n Jenever braauwen oet maaut.
    • Volkoren jenever - n Jenever braauwen oet verschaaidene soorten groan.
  • Grunneger Café - n Kofjelikeur op traditsjonele wieze môkt deur Hooghoudt.
  • Zoepen - n Dikke zoere mèlksoort, in t Nederlaands karnemelk nuimd.
  • Hait Bier - n Steveg draankje op boases van bier of braandewien, aaier en kruudnoagel.
  • Hoagel en Dunder - Anijsborrel
  • Grunneger laandwienen - Wienen môkt (onder aander in t Oldambt) van verschaaidene vruchten:
    • Eerdappelwien
    • Appelwien
    • Braandnekkelwien
    • Beernwien
    • Broamenwien
    • "enzowathìn"
  • Grunn bieren - Bieren van t maark "Grunn" oet Stad mit verschaaidene oarden:
    • Dreidubbel - Tripel
    • Bock Primeur - Bockbier
    • Goudhaantje - Standerd Grunn bier
    • Heil en Zegen - Donker weizenbier
    • Hoagelwit - Licht weizenbier
    • Rode Hoan - Amber
Schreven ien t Grunnegs

[bewark] Sallaandse keuken

In anmaok

[bewark] Tweantse keuken

In aanmoak

[bewark] Veluwse keuken

In aanmaok

[bewark] Urker keuken

In aanmaak