Grunnegs (spèllen)
Van Wikipedie
De spèllen van t Grunnegs is n nait-offisjele veurkeursspèllen, baseerd op dijent van K. Ter Loan. t Is ôfstimd op de Nederlaandse spèllen om op dizze wieze de Grunnegse spèllen zo simpel meugelk te holden. Toch binnen der wel n aantel verschillen.
Onderwarpen |
[bewark] Oetgongspunten
- Veul schrieven zo as t oetsproken wordt, dus gain politie, môr plietsie
- Wel grammoatikoal krekthaid beholden, dus nait weden, môr wezen
- Zo veul meugelk de c vervaangen deur k of s, dus nait dialect, môr dialekt
- Engelse lainwoorden nait veraandern; dus gain sjört môr gewoon shirt, gain sörves mor gewoon service
- In geogroafische noamen de -en aachteraan zo veul meugelk vot hoalen, dus nait Leeuwarden, môr Leeuwerd
oetwaarkens en meer regels hieronder
[bewark] Woorden ìndegend op -en
Dizzent worden ien t Grunnegs voloet schreven, ondanks dat zai aaltieds ienslokken worden. Oetzönderns binnen waark$woorden dij ìndegen op de letters: l en r. Hier wordt -n der wel aachterplakt.
Nederlaands | Grunnegs | Uutsproak |
kijken | kieken | kie'ng |
praten | proaten | proa'n |
paarden | peerden | peerdn |
voeren | vouern | vouwern |
kletsen | kwedeln | kwedeln |
Bie geogroafische noamen dij ìndegen op -en wordt de -en zo veul meugelk vot hoalt. Veurbeeld:
Grunnegs | Nederlaands |
Nimweeg | Nijmegen |
n Oetzönderens hierop binnen meervolden dij den meerdere betaikenissen kriegen, bieveurbeeld t meervold van t woord heer. Dizze wordt as heren schreven om t verschil tuzzen heren en heern (haring) te beholden.
[bewark] Lösse lettergrepen
Net as ien t Nederlaands het t Grunnegs gain klinkerverdubbelen bie waarkwoorden mit lösse lettergrepen:
Nederlaands | Grunnegs |
lopen | lopen (en dus gain loopen) |
duiken | duken (gain duuken) |
[bewark] Oa of ao?
Ien t Grunnegs bestaait gain twiefel: aaltied oa. Dus proaten, kloagen en knoal. As der in t Nederlaands n woord veurkomt mit n -oo dij n -oa oetsproak het, wordt dizze ien onveranderde vörm overnomen ien t Grunnegs. Dus gain noard of oar môr gewoon noord en oor.
Bie woorden as zo as (zoals) wordt t woord ôfbroken om te veurkommen dat de -oa oetsproken wordt as de -oo in noord.
[bewark] Apostrof
As der aan de rechter zied letters votvaaln, den wordt de apostrof wel schreven. Vaaln der letters aan t linkerkaant vot, den wordt der gain apostrof schreven:
Wel apostrof | Gain apostrof | |
Nederlaands | De hond speelde met zijn bal. | Ik zag een hond. |
Grunnegs | d'Hond speulde mit zien bale. | k Zag n hond. |
In ain enkel gevaal wordt de letter aan t woord vastplakt: soavends, smörns, smiddags
t Votvalen van de -e in de wordt voak nait schreven of wordt vervongen deur t lidwoord "t".
[bewark] U of ö
Ien de Grunnegse toal binnen verschaaidene woorden woarbie de schriefwieze zo wel mit n -u as met n -ö wezen kin. n Goud veurbeeld hierveur is t woord Grunnen. Dit wordt in n groot dail van de provìnzie as Grunnen schreven, môr in Oost-Grunnen zel t eer as Grönnen spèld worden. Baide vörmen worden juust rekend. Op Wikipedie wordt de -u bruukt, omdat n veurkeursregel van t Grunnegs is, zo min meugelk vrumde taikens te gebruken.
[bewark] Trema
Ien t Grunnegs valt t Nederlaandse trema vot en wordt nait vervongen. As der n woord staait as Itoalie, wait de Grunneger dat hai of zai t oetspreken mout as Itoalië.
[bewark] vv
As woorden ien t Nederlaands twij moal -f hebben, bieveurbeeld "koffie", den wordt dit ien t Grunnegs dubbel -v, dus "kovvie". Woorden kinnen noeit ìndegen op n -v.
|
![]() |
---|---|
Oetsproak | Spèllen | Grammoatiek | Biezundere woorden | Woorden noar kategorie | Geogroafische noamen | Zegswiezen A - B - C - D - E - F - G - H - I - J - K - L - M - N - O - P - Q - R - S - T - U - V - W - X - Y - Z |