Grunnegs (spèllen)

Van Wikipedie

De spèllen van t Grunnegs is n nait-offisjele veurkeursspèllen, baseerd op dijent van K. Ter Loan. t Is ôfstimd op de Nederlaandse spèllen om op dizze wieze de Grunnegse spèllen zo simpel meugelk te holden. Toch binnen der wel n aantel verschillen.

Onderwarpen

[bewark] Oetgongspunten

  • Veul schrieven zo as t oetsproken wordt, dus gain politie, môr plietsie
  • Wel grammoatikoal krekthaid beholden, dus nait weden, môr wezen
  • Zo veul meugelk de c vervaangen deur k of s, dus nait dialect, môr dialekt
  • Engelse lainwoorden nait veraandern; dus gain sjört môr gewoon shirt, gain sörves mor gewoon service
  • In geogroafische noamen de -en aachteraan zo veul meugelk vot hoalen, dus nait Leeuwarden, môr Leeuwerd

oetwaarkens en meer regels hieronder

[bewark] Woorden ìndegend op -en

Dizzent worden ien t Grunnegs voloet schreven, ondanks dat zai aaltieds ienslokken worden. Oetzönderns binnen waark$woorden dij ìndegen op de letters: l en r. Hier wordt -n der wel aachterplakt.

Nederlaands Grunnegs Uutsproak
kijken kieken kie'ng
praten proaten proa'n
paarden peerden peerdn
voeren vouern vouwern
kletsen kwedeln kwedeln

Bie geogroafische noamen dij ìndegen op -en wordt de -en zo veul meugelk vot hoalt. Veurbeeld:

Grunnegs Nederlaands
Nimweeg Nijmegen

n Oetzönderens hierop binnen meervolden dij den meerdere betaikenissen kriegen, bieveurbeeld t meervold van t woord heer. Dizze wordt as heren schreven om t verschil tuzzen heren en heern (haring) te beholden.

[bewark] Lösse lettergrepen

Net as ien t Nederlaands het t Grunnegs gain klinkerverdubbelen bie waarkwoorden mit lösse lettergrepen:

Nederlaands Grunnegs
lopen lopen (en dus gain loopen)
duiken duken (gain duuken)

[bewark] Oa of ao?

Ien t Grunnegs bestaait gain twiefel: aaltied oa. Dus proaten, kloagen en knoal. As der in t Nederlaands n woord veurkomt mit n -oo dij n -oa oetsproak het, wordt dizze ien onveranderde vörm overnomen ien t Grunnegs. Dus gain noard of oar môr gewoon noord en oor.

Bie woorden as zo as (zoals) wordt t woord ôfbroken om te veurkommen dat de -oa oetsproken wordt as de -oo in noord.

[bewark] Apostrof

As der aan de rechter zied letters votvaaln, den wordt de apostrof wel schreven. Vaaln der letters aan t linkerkaant vot, den wordt der gain apostrof schreven:

Wel apostrof Gain apostrof
Nederlaands De hond speelde met zijn bal. Ik zag een hond.
Grunnegs d'Hond speulde mit zien bale. k Zag n hond.

In ain enkel gevaal wordt de letter aan t woord vastplakt: soavends, smörns, smiddags

t Votvalen van de -e in de wordt voak nait schreven of wordt vervongen deur t lidwoord "t".

[bewark] U of ö

Ien de Grunnegse toal binnen verschaaidene woorden woarbie de schriefwieze zo wel mit n -u as met n -ö wezen kin. n Goud veurbeeld hierveur is t woord Grunnen. Dit wordt in n groot dail van de provìnzie as Grunnen schreven, môr in Oost-Grunnen zel t eer as Grönnen spèld worden. Baide vörmen worden juust rekend. Op Wikipedie wordt de -u bruukt, omdat n veurkeursregel van t Grunnegs is, zo min meugelk vrumde taikens te gebruken.

[bewark] Trema

Ien t Grunnegs valt t Nederlaandse trema vot en wordt nait vervongen. As der n woord staait as Itoalie, wait de Grunneger dat hai of zai t oetspreken mout as Itoalië.

[bewark] vv

As woorden ien t Nederlaands twij moal -f hebben, bieveurbeeld "koffie", den wordt dit ien t Grunnegs dubbel -v, dus "kovvie". Woorden kinnen noeit ìndegen op n -v.

 
Grunnegs woordenbouk

Oetsproak | Spèllen | Grammoatiek | Biezundere woorden | Woorden noar kategorie | Geogroafische noamen | Zegswiezen

A - B - C - D - E - F - G - H - I - J - K - L - M - N - O - P - Q - R - S - T - U - V - W - X - Y - Z