Scheepsjager
Van Wikipedie
Een scheepsjager was iene die veur zien wark mit 'n peerd oaver 't jaagpad langs een kenaol leup um daor an een liende een schip deur te trekken. In de veenkelonies waren d'r véur de tied van de motoriseerde schepen veule scheepsjagers.
Soms wördden schepen deur de scheepsluu zölf etrökken of eboomd, mar wördden d'r een scheepsjager ehuurd as 't niet hard genog buzelen. De scheepsjager had vake een vast traject. Hi'j beheurden mit de veen- en laandarbeiders en de scheepsknechten töt de lu mit 't minste anzien in de veenwereld.
In Grunning höld een presmeister (stalholder) toezicht op 't scheepsjagersbedrief. I'j mos de stal veur de peerden netties holden, d'r veur zörgen det d'r gien zieke peerden op stal kwamen, en zörgen det d'r gien peerden lös langs 't kenaol leupen. De stal was alle dagen en nachten lös, en de scheepsjager kon in een huussien d'r naost slaopen. D'r wördden ok opeschreben wekke scheepsjagers en peerden de vaorten bi'jlanges gungen.
[bewark] Vri'je handel
In 1879 was 't bi'j Keuninklijk Besluut edaone mit al de olde reglementen veur de scheepsjageri'je: dit in de geest van de vri'je handel. Vri'je concurrentie wördden meugelijk en graoperds die weinig wussen van scheepsjagen dienden heur an. Ok sprungen d'r kefees op umme de scheepsjagers mit draank van dienst te weden. 't Kefee van Rijkman Wicherson op Den Hulst an de Dedemsvaort stund een paar meter van 't kenaol of en had een deure an weerskaanten. Zo kon de scheepsjager deur de iene deure naor binnen, een pilsien drinken terwi'jl 't peerd röstig veurtgunk, en deur de aandere deure weer vört.
In 1903 wördden de scheepsjagerspenning inevoerd um 't wark te reguleren. 't Jaagloon wördden vastelegd, d'r kwamen wachthuussies bi'j de sluzen en d'r wördden weer bi'j-ehölden wie of ter scheepsjager was. De leste penning hebt ze in 1948 uutegeben. 't Wark van 't jaagpeerd was deur de veuruutgaank zachiesan niet meer neudig: scheepsmotoren en vervoer oaver laand kwamen d'r veur in de plaats.
[bewark] Bronnen
- 't Veenkoloniaal Museum in Veendam oaver de scheepsjagers
- Sterken Rzn, H. (1976), Ni'j luusen mien dörpien, Ni'jlusen: eing beheer, p. 37