शिक्षा तथा खेलकुद मन्त्रालय
From Wikipedia
शिक्षा तथा खेलकुद मन्त्रालय नेपालमा शिक्षा सम्बन्धि कार्यहरू गर्ने नेपाल सरकारको सर्वोच्च निकाय हो । यस मन्त्रालयको मुख्य कार्य नेपालभरि गरिने शैक्षिक क्रियाकलापहरूको व्यवस्थित ढङ्गले सञ्चालन गर्नु गराउनु हो । देशमा सञ्चालित सम्पूर्ण शिक्षण संस्थाहरूको संरक्षण गरी सञ्चालनका लागि योजना, व्यवस्थापन र सेवा उपलब्ध गराउने यस मन्त्रालयको मुख्य दायित्व हो ।
शिक्षाको राष्ट्रिय उद्देश्य पूरा गर्नको लागि मन्त्रालय, केन्द्रीय तथा अर्न्तर्गतका निकाय एवं सम्वद्ध स्वायत्त संस्थाहरू कार्यरत छन् । २०५७ वैशाख ६ गते नेपाल सरकारले यस मन्त्रालयभित्र खेलकुद पनि गाभी शिक्षा तथा खेलकुद मन्त्रालय नामाकरण गरेको छ ।
विषयसूची |
[परिवर्तन्] इतिहास
वि.सं. २००७ सालको परिवर्तन पछि स्थापित पहिलो सरकार संगै यसको स्थापना भएको हो ।
[परिवर्तन्] कार्यक्षेत्र र जिम्मेवारी
- शिक्षा नीति, योजना र कार्यक्रमहरूको तर्जुमा एवम् कार्यान्वयन सम्बन्धी,
- शिशु, प्राथमिक, निम्न माध्यमिक, माध्यमिक, उच्च माध्यमिक तथा उच्चशिक्षा, दूरशिक्षा,
- अनौपचारिक शिक्षा, विशेष शिक्षा, जनसङ्ख्या र पौष्टिक आहार कार्यक्रम सम्बन्धी,
- प्राविधिक, व्यवसायिक, नैतिक तथा शारीरिक शिक्षा सम्बन्धी,
- शिक्षक तालिम र शैक्षिक जनशक्ति विकास सम्बन्धी नीतिको तर्जुमा तथा कार्यान्वयन सम्बन्धी,
- शैक्षिक संस्थाहरू सम्बन्धी,
- विश्वविद्यालयहरू सम्बन्धी,
- खुला प्रतियोगिताबाट मनोनयन हुने छात्रवृत्ति, विदेशमा अध्ययन अनुसन्धान गर्न जाने तथा
- विदेशीहरूलाई नेपालमा अध्ययन अनुसन्धान गर्न आउने स्वीकृति दिने सम्बन्धी,
- पाठ्यक्रम तथा पाठ्यपुस्तक सम्बन्धी,
- शिक्षा सम्बन्धी सर्वेक्षण, तथ्याङ्क तथा अनुसन्धान सम्बन्धी,
- पुस्तकालय, वाचनालयहरू सम्बन्धी,
- शिक्षा सम्बन्धी राष्ट्रिय तथा अन्तर्राष्ट्रिय गोष्ठी, सेमिनार, सम्मेलन तथा राष्ट्रिय अन्तर्राष्ट्रिय
- संस्थाहरूसँग सर्म्पर्क तथा समन्वय सम्बन्धी,
- शिक्षा सम्बन्धी द्विपक्षीय र बहुपक्षीय सम्झौताहरू सम्बन्धी, नेपाल बालचर (स्काउट) सम्बन्धी,
- जनक शिक्षा सामग्री केन्द्र सम्बन्धी,
- युनेस्को तथा इसिमोडसँग सर्म्पर्क तथा समन्वय सम्बन्धी,
- युवा तथा खेलकुद सम्बन्धी नीति, योजना र कार्यक्रम तर्जुमा एवम् कार्यान्वयन सम्बन्धी,
- युवा तथा खेलकुद सम्बन्धी अध्ययन, अनुसन्धान, सर्वेक्षण, तालिम र राष्ट्रिय तथा अन्तर्राष्ट्रिय गोष्ठी, सेमिनार र सम्मेलनहरू सम्बन्धी,
- युवा तथा खेलकुद सम्बन्धी राष्ट्रिय तथा अन्तर्राष्ट्रिय संस्थाहरूसँग सम्बन्ध, सर्म्पर्क र समन्वय सम्बन्धी,
- सरकारी तथा गैरसरकारी सङ्घसंस्थाहरूद्वारा कार्यान्वयन गरिएका युवा खेलकुद सम्बन्धी कार्यक्रमहरूको नियमित तथा आवधिक मूल्याङ्कन र समीक्षा सम्बन्धी,
- युवा जनशक्ति परिचालन एवम् तत्सम्बन्धी कार्यक्रमहरूको नियमित र आवधिक मूल्याङ्कन सम्बन्धी,
- खेलकुद सम्बन्धी विभिन्न क्रियाकलापहरू सम्बन्धी,
- राष्ट्रिय खेलकुद परिषद् तथा खेलकुद सम्बन्धी अन्य संस्थाहरू सम्बन्धी,
- नेपाल शिक्षा सेवा सम्बन्धी नियुक्ति, सरुवा, बढुवा, सुरु नियुक्तिको न्यूनतम शैक्षिक योग्यता र बढुवामा गणना हुने सम्बन्धित विषयको शैक्षिक योग्यताको निर्धारण तथा विभागीय कारवाही आदि सम्बन्धी ।
[परिवर्तन्] मन्त्रालय अर्न्तर्गतका निकायहरू
- शिक्षा विभाग ।
- पाठ्यक्रम विकास केन्द्र ।
- परीक्षा नियन्त्रण कार्यालय ।
- शैक्षिक जनशक्ति विकास केन्द्र ।
- अनौपचारिक शिक्षा केन्द्र ।
- विद्यालय शिक्षक किताबखाना ।
- शिक्षक सेवा आयोग ।
- क्षेत्रीय शिक्षा निर्देशनालयहरू ।
- जिल्ला शिक्षा कार्यालयहरू ।
- शिक्षाका लागि खाद्य कार्यक्रम परियोजना ।
- जनसंङख्या शिक्षा एकाइ ।
- विद्यालय निरीक्षणालय ।
- परिवर्तन व्यवस्थापन एकाइ ।
- केशर पुस्तकालय ।
- नेपाल राष्ट्रिय पुस्तकालय ।
[परिवर्तन्] सम्बद्ध स्वायत्त निकायहरू
- उच्च माध्यमिक शिक्षा परिषद् ।
- प्राविधिक शिक्षा तथा व्यवसायिक तालिम परिषद् ।
- विश्वविद्यालय अनुदान आयोग ।
- त्रिभुवन विश्वविद्यालय ।
- महेन्द्र संस्कृत विश्वविद्यालय ।
- काठमाडौं विश्वविद्यालय ।
- पूर्वाञ्चल विश्वविद्यालय ।
- पोखरा विश्वविद्यालय ।
- लुम्बिनी वौद्ध विश्वविद्यालय ।
- सूचना प्रविधि प्रतिष्ठान ।
- राष्ट्रिय खेलकुद परिषद् ।
- नेपाल स्काउट ।
- युनेस्कोका निमित्त नेपाल राष्ट्रिय आयोग ।
- जनक शिक्षा सामग्री केन्द्र लिमिटेड ।
- डिल्ली रमण कल्याणी रेग्मी स्मारक पुस्तकालय विकास समिति ।